Dagblaðið - 18.10.1975, Qupperneq 11

Pagblaðið. Laugardagur 18. október 1975.
11
þjóðar i N -Ameriku. Oliver Ev-
ans, sem byggöi vélar sinar
knúnar háum gufuþrýstingi á
svipaðan hátt og Trevithick,
fékk i St. Maryland árið 1787
einkaleyfi á slikri vél. Þaö var
þó ekki fyrr en 1805 að Evans
hagnýtti vélina til að knýja far-
artæki á landi. Heilbrigðisyfir-
völd i Philadelphiu fólu honum
að smiða fljótahreinsunar-
pramm.a, knúinn gufuvél. Hann
smiðaði prammann á þurru
landi en til að koma honum á
flot smiðaði hann einn heljar-
mikinn vagn á hjólum undir far-
ið og lét gufuvélina knýja eitt
hjólið. „Bifreiðin” nefndist
Orukter Amphibolos. Tékkar
létu ekki sitt eftir liggja i þess-
• um efnum, fremur en margar
aðrar þjóðir á þessum timum.
M. Bozek af Prague smiðaði
gufuknúið farartæki árið 1815 en
eins og flest önnur entist það
ekki lengi og uppfinningamað-
urinn gafst upp.
A þessum árum eru hug-
myndir manna um orkubeizlun
farnar að skýrast og þess ekki
langt að biða að margs konar
vélaútgáfur liti dagsins ljós.
Gasvélin var t.d. fundin upp um
árið 1860. Fyrsti nothæfi billinn
með þess konar vél var smiðað-
ur af fransmanninum Etienne
Lenoir, árið 1862. Vagga bensin-
vélarinnar er vafalitið i Austur-
riki. Siegfried Markus smiðaöi
fyrsta bilinn knúinn bensinvél,
árið 1873. Vélin var fjögurra
slaga, með segulkveikju og vel
útfærðum blöndungi enda var
Siegfried á undan sinni samtið.
Við þennan skerf til bilaþró-
unarinnar lét hann þó sitja. 1
Mannheim i býzkalandi vann
Karl Benz að smiði fjögurra
slaga gas-knúinnar bilvélar
Fjöldaframleiðsla á „Model T Ford”.
HnBm
■■■■■■
„Model T Ford” var til
margra nota.
De Dion 3,5 hö árg. 1900.
með rafmagnskveikju og fleiri
nýjungum, sem heppnuöust svo
vel að hann ákvað áriö 1887 að
hefja bilaframleiðslu. Fyrsti
kaupandinn var Parisarbúinn
Emil Roger og honum veitti
Benz einnvg umboðssölu á bil
sinum i Frakklandi og þar með
var bilaiðnaðurinn hafinn. Allt
til ársins 1906 héldu Þýzkaland
og Frakkland forustu sinni i
bilaiðnaðinum en þá tóku
Bandarikjamenn við. Ungur
maður Henry Ford að nafni
hafði þá hugsjón að framleiða
bil, sem allur þorri almennings
hefði ráð á að kaupa, en fram að
þvi haföi billinn verið leikfang
hins rika aðals. Arið 1908 hóf
Ford fjöldaframleiðslu á hinum
svokallaða „Model T Ford” og
1927 hafði hann framleitt hvorki
meira né minna en 15.007.033
bila þeirrar gerðar. Rafmagns-
bilar eru þekktir allt frá árinu
1896. Thomas Edison smiðaði
t.d. slikan bil og taldi hann vera
framtiðarbilinn. Sú varð ekki
raunin á og ef til vill þvi miður
þvi nú fer bensinvéiin senn að
renna sitt skeið á enda. Hvað þá
tekur við veit enginn en eitt er
vist að billaus viljum við ekki
vera og verðum ekki meðan
framfarasinnaðir hugsuðir
byggja jörð.
Uppi á þaki gamals hótels i París biða Haz og
kvenmaðurinn eftir árás sem.kétpur áreiðanlega!
TPierre Laplage
'draumaprinsinn
minn... maður
sem allarkonur
dreymirum! i
þegar allt f einu...!
þangað til.... — kvöldið! kvöld-
ið áður en við ætluðum að gifta . .
okkur . Einsogoftáðurvarég með^ aðu þér.
honum á vakt,. -■-> - ■ ■ -—___ Þessum
]/ Nú, svo þú heitirl
Corinne Vierne. En 1
hvað kemur það þvi
viðþó þú hafir J
næstum orðið frú^
ríLaplage?Esg^B
STOPP!
STANZ!
Tækifærið gafst þegar mönnum var stillt upp sem
hugsanlegum morðingjum! Ég gleymi aldrei and-
litinu meðan ég lifi! r. 'W^T Þetta er—^
hann! Þetta er
moröinginn!!!
sá hann ^
glampans
Ég gat ekkert gert fyrir hann!
Ekkert ... nema hefna hans!
Nei, í staðinn
að stanza skaut