Dagblaðið - 04.11.1975, Blaðsíða 4

Pagblaðiö. Þriðjudagur 4. nóvember 1975.
4
r
Það er athyglisvert að myndin
er gerð 1951 með þeirri tækni
sem þá er komin isambandiviö
kvikmyndagerð en leikstill og
sjálf kvikmyndatakan er með
yfirbragði þöglu myndanna. 1
sumum atriðunum er yfjr
„dramatiserað” úr hófi fram,
en það skritna er að það væri
vart hugsanlegt að gera það
öðruvisi. Það yrði þá að vera
einhver annar maður og hrædd-
ur er ég um að það reyndist öðr-
urh erfitt að halda athyglinni
hjá áhorfendum eins og Chaplin
hefur tekizt.
Sviösljós er margslungið verk
og er hægt að nálgast það á
marga vegu. Sviösljós er heim-
speki, listaverk, pólitik og fjöl-
margt annað, samtvinnað meö
öruggu handbragði manns sem
þekkir kvikmyndaformið til
hlftar. Það er hæpið að ætla sér
að fara að fjalla um þetta verk i
stuttri blaðaumsögn. Sviðsljós
er mynd sem hver og einn verð-
ur að upplifa fyrir sjálfan sig.
Chaplin gefur manni eitthvað og
maður vill ógjarnan fara að
deila þvi með öðrum sem svo
kannski hafa séð sömu hlutina i
allt öðru ljósi. Það má svo i
lokin geta þess að tónlistin i
myndinni er einnig samin af
Chaplin og má segja að það sem
tónlistargyðjan fór á mis við,
þegar Chaplin afréð að gerast
kvikmyndaframleiðandi, hafi
verið gróði okkar sem skoðum
myndir þessa aldna meistara
þvi það er enginn vafi að
Chaplin hefði getað náð býsna
langt sem tónskáld.
Kvik
myndir
ÞORSTEINN
ÚLFAR
BJÖRNSSON
MEISTARICHAPLIN
z/APASPIL"
Lisa (Natalie Trundy) og Virgil (Paul VVilliams) i félagsskap
nokkurra górilluapa. Takið eftir höndum og nögium Lisu.
Hafnarbió: Sviðsljós (Lime
lights) + + + + +
135 mfn, bandarlsk gerð 1951,
leikstjórn: Charles Chaplin.
Calvero hinn mikli er hniginn
á efri ár. Hann hafði eitt sinn
verið vinsæll reviuleikari en er
nú nær öllum gleymdur. Hann
er farinn að drekka helzt til
mikið og eitt sinn, er hann kem-
ur heim augafullur, finnur hann
megna gaslykt. Hann brýtur
upp hurð á herbergi þvi sem
lyktin kemur út og bjargar þar
meö ungri stúlku frá því aö
svipta sig lifi. Þaö veröur
upphafiö að innilegri vináttu
þeirra sem svo smásaman
breytist i ást. Hún er ballett-
dansmær og Calvero stappar
svo I hana stálinu aö hún verður
fræg og eftirsótt. Hann reynir
einnig að komast aftur á tind-
inn, ekki vegna fjár eða frama
heldur til að heyra áhorfend-
urna hlæja, þótt að sjálfsögðu
spili hitt inn í lika. Aö lokum
fær hann tækifæri og áhorfendur
fyllast geysihrifningu. En þá er
það of seint og eftir fagnaðar-
læti áhorfenda deyr hann.
Það er misskilningur að halda
að þessi mynd meistara
Chaplins sé barnamynd en þaö
virtist vera skoðun þeirra sem
voru I bió þegar ég sá þessa
mynd. Það var greinilegt að
þessum litlu greyjum hund-
leiddist mikill meirihluti mynd-
arinnar. Þessi mynd er fyrst og
fremst meistaraverk eins
manns, Charlie Chaplin. Sviðs-
ljós er frábær lýsing á tilfinn-
ingum þeirra manna sem eitt
sinn hafa verið elskaðir og dáðir
af almúganum en eru nú öllum
gleymdir. Chaplin tekst á frá-
bæran hátt að lýsa tilgangsleysi
og vonbrigðum slikra manna.
Nýja bió: Lokaorustan um apa-
piánetuna (Battle for the pianet
of the apes) + +
90 min. bandarisk gerð 1973.
Panavision, litir frá de Luxe,
leikstjóri: J. Lee Thompson.
Apar og menn lifa saman i
sátt og samlyndi en aparnir
ráða þó öllu. Caesar apakóngur
fer til borgar sem jafnaðist við
jörðu i uppreisninni sem
aparnir gerðu gegn yfirráðum
mannsins. Þar finnur hann
segulbandsspólu með viðtölum
við foreldra sinar þar sem þeir
segja að aparnir muni gjöreyða
jörðinni f öðru kjarnorkustríði. 1
borginni finnur hann einnig fólk
sem þar hefst við mjög illa farið
af geislun. Kolp fyrirliði þess
skipar nú liöi sinu til árásar á
apaborgina. Um sama leyti
gera górilluaparnir uppreisn
gegn Caesari, þvi þeim finnst
hann allt of linur við mannfólk-
iö. Um tima litur út fyrir að allt
sé komið i óefn+hjá Caesari og
hann verður að berjast bæði við
sitt eigið fólk og árásarlið Kolps
en að lokum tekst að koma á
friði milli manna og apa.
Það er ekki ofsögum sagt að
apamyndirnar fari hriöversn-
andi. Fyrsta myndin var bara
þó nokkuð góð og var það ekki
sizt fyrir þá sök að hún hafði
anzi beittan brodd i endann sem
vafalaust kom óþægilega við
marga. En hinar, sem á eftir
Virgil (Paul Williams), Caesar (Roddy
MacOowali) og MacDonald (Austin Stoker).
Berið saman hendur Caesars á þessari mynd..
...og myndinni þar sem hann er fyrir framan
villuna sfna.
hafa komið, hafa alltaf orðið
þynnri og þynnri. Þrátt fyrir
það má hafa gaman af þessari
mynd. Að visu er hún lang-
dregin á köflum en maður getur
bó allténd skemmt sér við að
finna gallana á meðan, svona til
að hafa eitthvað fyrir stafni.
Boðskapurinn er sá sami og i
fyrri myndunum, þ.e. hvað
strið sé nú slæmt og hvað allt
verði gott ef allir lifðu i friði og
spekt. Innan um allt þetta er svo
fléttað spakmælum sem mest
fara fyrir ofan garð og neðan.
Þetta er svo sem allt i lagi ef
maður hefur ekkert annað við
timann að gera og tekur mynd-
ina sem afþreyjara. Sem slik er
myndin tveggja plúsa virði.
Einnig held ég að börn og
unglingar hafi mjög gaman af
þessari myndogeitt ervist: hún
er töluvert betri en margt annað
sem börnum er boðið upp á.
Myndin er ágætlega tekin og
klippt og einnig er leikmynd all-
bærileg. Það sem manni finnst
einna verst er hvað förðun og
búningar eru illa úr garöi gert,
að undanskildum grimunum.
Það er leiðinlegt að sjá apa með
næstum þvi apahendur og svo
aftur naglalakkaðar manns-
hendur i sama atriðinu, bara
hvort I sinu myndhorninu.
Leikstjórinn, J. Lee Thomp-
son, hefur sett örlítið ofan með
þessari mynd. Það má geta þess
að hann hefur oft áður verið við-
riðinn ágætis-myndir og má þar
til dæmis nefna MacKennas
gold og Byssurnar i Navarone.
Terry ballettdansmær (Clair Bloom) og Calvero (Chaplin).
Chaplin lengst til vinstri með nokkrum vinum sinum þar sem þeir
eru aö „slátra bjór, Bach og Beethoven”.
Chaplin i fyndnasta atriði
myndarinnar þar sem hann og
önnur gömul þöglumynda-
kenipa, Buster sálugi Keaton,
leika saman.