Dagblaðið - 08.04.1976, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1976.
neyddust til þess að yfirgefa
Kiangshi og gengu 10 þúsund
kílómetra leið til norðurhéraða
Kína.
Eftir að hafa haft yfirstjórn
eins stærsta héraðs, sem komm-
únistar höfðu yfir að ráða i
seinni heimsstyrjöldinni, er
Japanir hernámu stóran hluta
Kínaveldis, var hann kjörinn í
miðstjórn kínverska kommún-
istaflokksins árið 1945.
En sigurinn var ekki unninn,
Kommúnistar áttu enn eftir
langa baráttu áður en þeim
tókst að vinna sigur á herliði
Chiangs hershöfðingja, sem
naut stuðnings Bandaríkja-
manna. Árið 1949 vannst þó að
lokum fullnaðarsigur.
.......
Stjórn Alþýðulýðveldisins
var sett á laggirnar sama ár og
Teng átti sæti í ráðgjafanefnd
þeirrar stjórnar, auk annarra
þýðingarmikilla embætta.
Aðaláhrifasvæði Tengs var á
þeim tíma Suðvestur Kína, en
þar innleiddi hann kommún-
isma, með góðum árangri.
Og hann hlaut umbun fyrir
vel unnin störf. Hann var kall-
aður til Peking, er unnið var að
fyrstu gerð Fimm ára áætlunar-
innar (1953—71). Eftir að hún
hafði verið birt var Teng kjör-
inn aðstoðarforsætisráðherra í
fyrsta sinn og síðar sama ár
kjörinn í - aðalskipulagsnefnd
ríkisins.
1956 var hann kjörinn í hina
miklu valdastöðu formanns
kommúnistaflokksins. Hann
varð þar með aðili að æðstaráðs-
ins og var einn af aðalráða-
mönnum flokksins, með Mao í
forsæti þar til honum var
sparkað í menningarbylting-
unni árið 1967.
Orðstír Tengs og áhrif höfðu
lítið að segja fyrir hann er
menningarbyltingin skall á.
Hann varð eitt aðalskotmark
rauðu varðliðanna ásamt með
öðrum frammámönnum innan
kínverskra stjórnmála, þar sem
hann var ákærður fyrir að
standa í vegi fyrir hugmyndum
Maos formanns og að reyna að
þoka Kína af hinni réttu braut
hins sanna kommúnisma í átt
að auðvaldsstefnu . Arið 1967
var hann festur upp við vegg
byltingarmanna, sem einn af
höfuðóvinum kínversku bylt-
ingarinnar, auðvaldssinni og
andbyltingarmaður.
Auk þess höfðu rauðvarðlið-
arnir mikið út á það að setja, að
Teng er góður bridge-spilari.
Báru þeir það honum á brýn, að
hann eyddi meiri tíma í það að
spila á spil, en að sinna vanda-
málum kínversku þjóðarinnar.
Á síðustu dögum baráttunnar
gegn honum var áróðurinn
hertur. Hann var nú talinn einn
þeirra er stæðu í vegi fyrir þvi
að kínverska þjóðin næði fulln-
aðartakmarki sínu, — hreinum
kommúnisman.
Chou En-lai lézt 10. janúar s.l. Aðeins
nokkrum dögum eftir andlat hans hófust
árásir vinstri manna undir stjórn eiginkonu
Mao formanns, Chaing Ching og tongda-
sonar hennar á hendur Teng, sem þá var
sakaöur um að hafa villzt á vegum „auð-
valdsins.
EIGA RÍKISSTARFSMENN
AÐ HAFA VERKFALISRÉTT?
Starfsmenn ríkis og bæja
innan BSRB hafá lengi stefnt
að því marki að fá verkfallsrétt,
segja stjórnarmenn BSRB. Á sl.
hausti ákvað forusta BSRB að
halda fundi um allt land og
kanna með atkvæðagreiðslu
fylgi félagsmanna með verk-
fallsréttarkröfunni. Þessari
könnun lauk í október sl. og
voru atkvæði talin hér í Reykja-
vík hinn 14. október.
Samkvæmt upplýsingum
varaformanns BSRB, sem
birtar voru í fjölmiðlum að
könnuninni lokinni, eru ca
10.830 félagsbundnir menn inn-
an samtakanna. Til að gera
þeim sem auðveldast að tjá sig
um verkfallsréttarkröfuna
voru haldnir 55 fundir víðs-
vegar um landið. Niðurstaðan
af könnuninni reyndist þessi:
Já sögðu 2.776, eða 25,6% af
félagatölunni. Nei sögðu 472,
eða 4,4% af heild. Ekki er vitað
um afstöðu 7.582, eða 70% af
félagatölunni í heild, því þeir
mættu ekki á fundunum þótt
verkfallsréttarkrafan og at-
kvæðagreiðsla um hana væri
rækilega auglýst sem aðalmál
fundanna en fundirnir voru 55
að tölu.
Staðreyndin eftir umrædda
skoðanakönnun virðist þessi:
1/4 af félagsmönnum BSRB
styíiur verkfallskröfuna í því
formi sem stjórn samtakanna
lagði hana fram. Hinir, eða
75% af félagsmönnum, eru
ýmist á móti eða það áhugalitlir
í málinu að þeir óska ekki að tjá
sig og það þrátt fyrir mjög góða
aðstöðu til þess. Þótt skoðanir
manna séu vafalítið skiptar um
þessa skoðanakönnun gefur
hún tilefni til að benda á
eftirgreind atriði:
1. Margir telja verkfallsréttinn
nú til dags vera kominn það
langt frá sínum upphaflega til-
gangi að mörgum gildandi regl-
um honum tilheyrandi þurfi að
breyta ef hann eigi að verða
jafneftirsótt tæki í kjarabar-
áttu og hann var í upphafi.
Menn benda á að nú sé þessi
réttur mest notaður sem
óréttur af hinum bezt settu. Sé
hann því lítið eftirsóknar-
verður og sízt fyrir opinbera
starfsmenn sem til þessa hafi
haft ýmis mikilsverð réttindi í
hans stað. Þótt þeir, sem eru
aðilar að BSRB, hafi ekki verk-
fallsrétt þá séu aðrir opinberir
starfsmenn sem hafi þennan
vafasama rétt, enda tilheyri
þeir hinum almenna vinnu-
markaði og njóti ekki ýmissa
núgildandi sérréttinda BSRB-
manna.
2. Margir sem vinna hjá hinu
opinbera hafa verkfallsrétt nú.
Má þarf nefna: menn í Sem-
entsverksmiðju ríkisins,
Áburðarverksmiðju ríkisins,
vélsmiðju ríkisins, Skipaútgerð
ríkisins, prentsmiðju ríkisins,
Vegagerð ríkisins, bygginga-
framkvæmdum ríkisins o.fl.
Hið sama er að segja um starfs-
menn ýmissa fyrirtækja
Reykjavíkurborgar og/eða ann-
Kjallarinn
Stefón Jónsson
arra bæja og hreppsfyrirtækja.
í þessum flokki mun um menn
að ræða sem skipta mörgum
þúsundum.
3. Þeir, sem ekki hafa verkfalls-
rétt, eru meðal annars eftir-
greindir: Hinir fjölmennu
starfshópar sjúkrahúsanna,
þar á meðal starfsmenn við geð-
veikrahæli og fávitahæli,
starfsmenn við fangahús og
drykkjumannahæli, menn við
opinberar slysavarnir, menn
við dómstóla og í rannsóknar-
lögreglu, lögreglumenn við
almenn löggæzlustörf, starfs-
lið Landhelgisgæzlunnar,
starfsmenn tollgæzlu og tollinn-
heimtu, starfsmenn vita- og
hafnamála, starfsmenn við
ríkisbanka og ríkissjóð, starfs-
menn ráðuneytanna og þannig
mætti lengi telja.
Þeir, sem telja verkfallsrétt-
inn æðri og helgari en þjóðfél
agsskipulag í þingræðisformi,
vita að sjálfsögðu að hverju
þeir stefna. Hitt er furðulegra
ef Alþingi og ríkisstjórn í þing-
ræðisþjóðfélagi fellur fyrir
kröfum sem fyrr eða siðar koll-
varpa þingræðinu. Er ekki
kominn tími til að semja nýja
vinnulöggjöf af þingræðisríkis-
stjórn okkar og láta fara fram
þjóðaratkvæðagreiðslu um
hana?
Stefán Jónsson
prentsmiðjustjóri.
hann Geir ekki hugmynd um
hana á „beinu linunni”.
Jú, það er margt skrýtið i
kýrhausnum. Til að mynda
mætti kannski íhuga það betur,
hvort þessi stóru samflot „aðila
vinnumarkaðarins” eru ekki
orðin óþarflega stór. Kannski
þarf að taka annað hótel á
leigu, ef svo fer fram sem horf-
ir? Er ekki full dýrt að hafa
allan þennan fjölda fólks utan
af landi i Reykjavík vikum sam-
an?
1 Reykjavík hitti ég formann
verkamannafélags utan af
landi og spurði hvort hann væri
þar til að semja. „Eg er hér til
að rétta upp höndina,” svaraði
maðurinn.
Kannski má spyrja: Eru
verkamannasamtökin ekki
búin að safna um sig fullstórri
hjörð? Á ASÍ t.d. að semja fyrir
hátekjufólk? —
Jónas í Brekknakoti (með
eða án gæsalappa) spyr í Dag-
blaðinu: „Lifum við ekki of
miklu sældarlífi Islendingar,
auk þess sem við lifum langt
um efni fram?” Hvernig væri
að spyrja ellilífeyrisþegana?
Standi verkfall ekki því
lengur ættu flestir að hafa ein-
hverjar innansleikjur sér til
viðurværis. Áður fyrr þótti
sjálfsagt að reyna þá aðferð að
svelta fólk til að semja, eða öllu
fremur að hefja vinnu að nýju
án þess að semja og helst fyrir
lægra kaup en verið hafði.
Þessi aðferð dugar ekki lengur.
En nú er farið að svelta
skepnur, sem maður skyldi
ætla að væri ekki í tísku lengur.
Röðin er semsé komin að bless-
uðum kúnum .„Nytin datt úr
kúnum í verkfallinu,” sögðu
fjölmiðlar — af vöntun á hæfi-
legri fóðrun. Og mjólkinni hellt
niður.
En má ég spyrja: Af hverju
var beljunum ekki gefin mjólk
að drekka í verkfallinu?
Við sem höfum þekkt mjólk-
urskort — og síðar hóflítið
mjólkurþamb — erum lítt
hrifin af niðurhellingu þessa
dýra vökva. Þetta er verkfalls-
mönnum einum kennt. En hvað
um bændur, mjólkurframleið-
endur? Hvaða nauður rak þá til
þess að gerast taglhnýtingar
Vinnuveitendasambands Is-
lands í stað þess að semja sjálf-
ir? Raunar hafa þeir ekki ráðið
því hvernig þessi mál hafa skip-
ast, illu heilli, heldur svokall-
aðir forystumenn þeirra, sem
þykir félagsskapurinn fínn.
Blað Ingólfs á Hellu, Suður-
land, hittir naglann á höfuðið
er það kemst svo að orði í for-
síðugrein (13. mars);
„I nýafstöðnu verkfalli urðu
þeir bændur sem mjólkurfram-
leiðslu stunda fyrir tilfinnan-
legu tjóni.
Segja má, að bændastéttin
hafi að vissu leyti staðið utan
við þessa vinnudeilu og án
möguleika á því að hafa nokkur
afgerandi áhrif á lausn mála.
Ástæðan til þessa er ákaflega
einföld. Stjórnir mjólkur-
vinnslufyrirtækja bænda, þar
með talin stjórn Mjólkurbús
Flóamanna, hafa í sínu alkunna
ráðleysi og með venjulegum
undirlægjuhætti falið lögfræð
ingaliði' Vinnuveitendasam-
bands íslands allt ráðslag í
samningum mjólkurbúanna.
Það fer auðvitað ekki á milli
Haraldur Guðnason
mála að það er hagur VSI að
etja saman bændum og verka-
mönnum á viðkvæmum samn-
ingatíma og algjört aukaatriði
frá þeirra bæjardyrum séð, þótt
bændur verði að hella niður
mjólk fyrir milljónir króna.”
Jónas klykkir út á þessa leið:
„...þjóðin verður að treysta á
ríkisstjórn og álþingi til foryst-
unnar.”
Þetta er fróm ósk, en sá
ljóður er þó á, að traust verður
ekki innrætt eða fyrirskipað.
Þessi stjórn, sem ætlaði að
frelsa okkur frá villu stjórnar
Ölafs Jóh. og taka upp betri
stjórnarhætti, er að vísu orðin
fræg fyrir löngu — að
endemum — allir saman og
þeir átta hver og einn.
En þessi ríkisstjórn á þó enn
eitt stórt tækifæri. Hún gæti
sagt af sér. Það hljóta að vera
einhver takmörk fyrir því
hversu lengi vont getur versn-
að.
Haraldur Guðnason,
bókavörður,
Vestmannaeyjum.