Dagblaðið - 25.04.1977, Page 12

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 25. APRÍL 1977.
"
12
r
Að vera hluti
af nátturunni
Myndlist
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON
mörkin milli líkamans ojí lands-
Haukur Dór Sturluson býr
ásamt fjölskyldu sinni úti á
Álftanesi þar sem hann hefur
byggt sér vinnustofu svo
nálægt hafinu að sjávarlöðrið
dynur þar á gluggum 1 meðal-
roki. Þar hefur Haukur stund-
að leirkerasmíði um árabil og
er án efa einn snjallasti verk-
maður í þeirri grein sem við
eigum. En færri vita að Haukur
Dór hefur lengi teiknað og mál-
að og þessa dagana sýnir hann
afrakstur þeirrar iðju á
Kjarvalsstöðum í samfloti með
Þorbjörgu Höskuldsdóttur.
Heimkynni Hauks Dór eru að
mörgu leyti táknræn fyrir hann
sjálfan, — hann er í senn dulur
og skapmikill og lítið fyrir að
útskýra með orðum hvers
vegna og hvernig hann fæst við
það sem hann gerir og telur að
skýringin liggi einfaldlega í
verkunum. Engu að síður
freistaði undirritaður þess að
eggja hann til svara.
Aðalsteinn Ingólfsson:
„Hvernig leiddist þú út í list-
nám?“
Haukur Dór: „Ætli það hafi
ekki verið á ósköp svipaðan
hátt og aðrir. Maður var að
teikna og föndra sem strák-
patti. Ég man t.d. eftir því að
mér fannst aldrei leiðinlegt að
vera lasinn því þá fékk maður
liti og litabækur að gjöf. 18 ára
fór ég til náms í járnsmíði og
var reyndar að vinna í smiðju
þegar einn vina minna kom og
var að suða í mér að fara í
Myndlistarskólann, en þá var
Ragnar Kjartansson þar dríf-
andi kennari. Ég lét til leiðast
og var nokkur ár í tímum hjá
honum í teikningu. Síðan ákvað
ég að halda áfram og fór til
Skotiands."
A.I.: „Hvers vegna fórstu svo í
leirkerasmíði?“
H.D.: „Það var eiginlega fyrir
tilviljun. Ég ætlaði í myndlist
og leirinn var aukafag. Ég
hugsa að ég hafi gert mér grein
fyrir því að maður þyrfti að
draga fram lífið á einhverju.
Svo fór ég til Kaupmanna-
hafnar í tveggja ára framhalds-
nám í myndlist.“
A.I.: „Hvaóa hugmyndir haf-. .r
þú gert þér um hlutverk og
gildi leirkerasmíði?"
H.D.: „Ég held að ég hafi ekki
gengið með neinar skúlptúr-
hugmyndir í maganum gagn-
vart henni. Ég gerði mig
ánægðan með að vinna við
tiltölulega einfalda nytjahluti.
Endurtekning þarf ekki alltaf
að vera slæm. Það er ánægja
fólgin í því að vinna stöðugt að
því að fullkomna eitt form. í
þessu er líka náttúruleg
hrynjandi, maður er í tengslum
við jörðina og líður vel. Þetta er
nautn.“
A.I.: „Hvað viltu segja um hinn
mikla uppgang leirkerasmíði
hér á landi síðustu ár?“
H.D.: „Það er ekki nema gott
eitt um það að segja. Okkur er
smátt og smátt að fara fram. Að
vlsu er framleiðslan ákaflega
misjöfn. Sjálfur sé ég stælingar
á mínum verkum í búðarglugg-
um í bænum, sem er líklegast
nokkurs konar viðurkenning.“
A.I.: „Þú hefur lengi verið tor-
trygginn gagnvart hugtakinu
„listamaður", svo og því sem
við geturn nefnt „listaklikur'V
H.D.: „Ég hef alltaf verið
feiminn við hugtakið „list“.
Mér finnst þetta vera puntuorð.
Sjálfur er ég ánægður með að
vera handverksmaður. Hingað
til hef ég ekki heldur getað
fellt mig við hugmyndina um
Ustamannasamtök, — í gamla
daga var ég meira að segja
rekinn úr SÚM vegna ómann-
blendni. Eg hef aldrei verið það
sem nú er nefnt ,,félagsvera“."
A.I.: „En nú ertu orðinn limur í
FÍM.“
H.D.: „Jú. En ég hef það á
tilfinningunni að sá félags-
skapur sé mun lýðræðislegri og
opnari en hann var og nálgist
það að vera fagfélag, — sem
mér finnst eina rétta stefnan.“
A.I.: „Nú hefur þú ákveðnar
skoðanir á myndlistargagnrýni
eins og hún hefur verið stund-
uð hér.“
H.D.: „Það yrði langt mál að
gera henni tilhlýðileg skil. En
mér finnst sem hér hafi lengi
skort uppbyggjandi gagnrýni,
—gagnrýni sem leitast við að
byggja upp en ekki rífa niður.
Hún þarf ekki að vera
„jákvæð", heldur þarf hún að
vera skrifuð með jákvæðu hug-
arfari, einhverri ánægju yfir
því að einhver skuli yfirhöfuð
vera að setja saman myndir. Eg
nefni engin nöfn en bróður-
parturinn af þeirri gagnrýni,
sem skrifuð hefur verið hér,
hefur verið illa uppbyggður og
skrifaður af hvötum sem
maður ekki skilur. Það er eins
og ákveðnir skriffinnar hafi
ekki einu sinni áhuga á mynd-
list.“
A.I.: „Nú hefur þú verið að
dunda við að mála í mörg ár og
hafa menn aðallega minnst á
tvennt í sambandi við þessi
verk þín, — áhrifin frá Bacon
og hina hrjúfu áferð.“
H.D.: „Bacon var í tísku þegar
ég var í Edinborg og hef ég haft
miklar mætur á honum síðan.
Ég finn einfaldlega fyrir ein-
hverju sambandi okkar í milli.
En það er yfirborðslegt að
benda stöðugt á Bacon-áhrifin
hjá mér og sjá t.d. ekki áhrifin
frá Soutine og Goya sem eru
allt að því eins mikil.“
A.I.: „Varla er það bölsýnin
sem dregur þig að Bacon.“
H.D.: „Nei, alls ekki. En það er
einblínt um of á þá hlið í verk-
um hans og menn gleyma lífs-
nautninni í þeim, litagleðinni
og hve stórkostlega munaðar-
legur kroppatemjari hann er í
málverkunum. Hann endur-
speglar mannlífið á eins
voldugan, markvissan og ein-
faldan hátt og hægt er að hugsa
sér.“
A.I.: „Veistu hvers vegna þú
málar tilbrigði um fólk eða
landslag fremur en afstrakt
verk?“
H.D.D.: „Eg held að ég geti ekki
skýrt það. Mynd er mynd og
mál er mál. En þó eru mínar
myndir fullar af afstrakt form-
um ef grannt er skoðað.
Líkamsformum er umbreytt í
eitthvað sem er greinilega „af-
strakt“ en minnir þó á
manninn.“
A.I.: „Hvað um áferðina?“
H.D.: „Hún gegnir ekki beinu
hlutverki í myndunum. Hún er
til marks um það hversu lengi
ég hef unnið við myndirnar.
Kannski hef ég of-unnið þær.
Það er líka viss nautn 1 því að
mála þykkt.“
A.I.: „Nú hefur þú sett öll
málverkin á sýningunni undir
gler. Hvaða tilgangi þjónaði
það?“
H.D.: „Glerið gerir þau
heillegri og þau verða ekki eins
persónuleg fyrir vikið, —
standa sjálfstætt."
A.I.: „Hvenær er mynd vel
heppnuð í þínum augum?“
H.D.: „Þegar hún gefur af sér
aðra mynd. Myndir eru ávallt
hluti af málaranum og þvl 1
samhengi. Málarinn sjálfur er
siðan hluti af stærri heild sem
er náttúran sjálf. Mér hefur
alltaf leiðst það þegar talað er
um málvcrk sem spegilmyndir
náttúrunnar, — þau eru
náttúran. En þessi sköpun lista-
mannsins er furðuleg árátta og
reyndar óútskýranleg."
A.I: „Hvað olli þvi að þú fórst
úr fígúratífu málverki og yfir í
landslagstilbrigði?"
H.D.: „Eins og kemur fram í
þvi sem ég var að segja, þá er
hvort tveggja hluti af sömu
heildinni. Mér hafa ávallt þótt
lags heldur óljós. Sumar þessar
„landslagsmyndir" byrja meira
að segja sém myndir af fólki.
En ég hef ekki skapað mér
neina hugmyndafræði i
sambandi við þetta, — ég geng
að málun eins og hverju öðru
verki."
A.I.: „Gerir þú teikningar að
málverki áður en þú byrjar á
því?“
H.D.: „Nei, aldrei. Ég vinn
algjörlega úr hugmyndum á
striganum sjálfum. Og þær hug-
myndir koma aðeins með því að
vinna og vinna meir. Ég gef skít
í það sem menn kalla
„innblástur". Að mála er eins
og að elska konu — það getur
maður aðeins með því að gefa
sig á vald athöfninni af lífi og
sál.“
A.I.: „Hefur þú nokkurn tíma
málað undir áhrifum áfengis?"
H.D.: „Aðeins ef ég er alveg
kominn 1 strand. Afengið getur
þá losað um hugarflugið. En
maður getur aldrei gert góða
mynd undir sllkum áhrifum, —
að reyna það eru svipuð helgi-
spjöll eins og að reyna að elska
konu í því ástandi.“
A.I.: „Framtíðaráform?"
H.D.: „Ég er nú búinn að vinna
við keramik 1 tlu ár. Ég vildi
gjarnan geta unnið við málverk
næstu tíu árin: En þar sem
buddufólkið virðist ekki hafa
áhuga á myndum mínum í bili
sé ég fram á það að þurfa að
tvískipta mér eins og hingað
til.“
Ovenjuleg en ekki ólögleg
beiðni til umfjöllunar
Dómstóll einn í Los Angeles
hefur ógilt beiðni í erfðaskrá
konu nokkurrar, þar sem hún
fór fram á „að verða grafin við
hliö eiginmanns síns í
ákveðnum blúndunáttkjól í
Ferrari bílnum sínum, með
framsætin þægilega hallandi."
Dómstóllinn kvað upp úr með
að þessi tilmæli konunnar væru
mjög övenjuleg en ekki ólögleg.
Á meðan málaferlin vegna
greftrunarbeiðni konunnar,
sem hét Sandra Illene West,
hafa staðið yfir bíður líkami
hennar í bráðabirgðagröt hjá
útfararstofnun í San Antonio
Texas. Áður hafði líkið verið
smurt og tinsað til eins og tízka
er að gera við lík þar í landi.
-A.Bj.
Kissinger kemur sér upp einkalífverði
Nú líður senn að því að
Ilenry Kissinger fyrrverandi
utanrikisráðherra Banda-
ríkjanna missi lífvörðinn sinn,
sem hefur verið úr röðum
leyniþjönustunnar.
Ilann er að reyna að koma
sér upp einkalífverði sam-
kvæmt fregnum frá Washing-
ton. Sagt er að hann hafi þegar
ráðið til sin Walter nokkurn
Bothe, leyniþjónustumann.
Hann varð fyrir skoti fyrir
tveimur árum er hann var að
gæta Kissingers. Bothe þessi
lætur af störfum hjá leyni-
þjönustunni 1. maí næst-
komandi og haft er fyrir satt að
hann sé á höttunum eftir
öðrum starfandi leyniþjónustu-
mönnum og vilji hann fá þá til
að gæta Henrys litla Kissingers.
-A.Bj.
Þrœlsterkir
stálofnar
fyrir íslenskar
aðstazður
Framleiðum samkvæmt
íslenskri hönnun nýja
tegund stálofna sem eru
sérstaklega ætlaöir til að þola
og nýta hitaveituvatn sem
best.
Þelrero:
Framleiddir úr þykkara og sterkara efni en
aörir ofnar hériendis.
Fyrirferöalitlir, falla vel í umhverfið. Þykkt
frá 15 mm. Einfaldir, tvöfaldir, þrefaldir
eöa fjórfaldir, eftir aöstæöum, til bestu
hitanýtni fyrir hvern og einn.
Lágt verö, leitiö tilboöa. Stuttur
afgreiöslufrestur.
STfiLOFNfiRHF.
ANANAUST VlO GRANDAGARD HUSI O'. EILINGSEN. SIMI2814U