Dagblaðið - 04.04.1978, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 4. APRÍL 1978.
Ekki má gleyma
mismunandi far-
gjöldum á Hafnar-
fjarðarleiö og hjá
Reykjavíkurstrætó
Ranka skrifar: Ég bjó i Hafnarfirði i fyrra og
Mig iangar að segja nokkur orð
vegna greinar Hafnfirðings sem birtist
i DB 30. þessa mánaðar i sambantli
við strætisvagnaferðir milli Hafnar-
fjarðar og Reykjavíkur.
Hafnfirðingur ber saman strætis-
vagnaferðir frá Hafnarfirði og ferðir
ofan úr Etra Breiðholti og niður i
miðbæ. Ennfremur nefnir hann þjón-
ustu að kostnaðarlausu og skil ég ekki
hvað hann á við. Alveg gleymist að
nefna þann mismun sem er á far-
gjöldum þessara tveggja leiða.
kostaði þá far með Hafnarfjarðar-
vögnum 150 krónur aðra leiðina og
ekki er hægt að fá skiptimiða eins og
til dæmis hjá Kópavogsstrætó. Á
sama tima kostaði far með strætis-
vögnum Reykjavikur 60krónur.
Blöskraði mér þessi mismunur
miðað við vegalengd. Ekki er þvi nein
furða þó Hafnarfjarðarvagnamir eigi
betra með að endurnýja vagna sína.
Hafnfirðingur segir að hann eigi
engra hagsmuna að gæta í fyrirtækinu
Raddir
lesenda
en ég hefði haldið að fyrst og fremst
væru það Hafnfirðingar. sem nota
vagnana mest, sem hagsmuna hefðu
aðgæta i þessu tilliti.
Ég vil koma þvi hér á framfæri að
þann tíma, sem ég bjó í Hafnarfirði
tók ég eftir hve áberandi var að
unglingar báðu um far með alls konar
bifreiðum, það er — á puttanum. —
Tel ég það stafa meðal annars af
þessum háu fargjöldum sem greiða
verður fyrir að fá að fara með Hafnar-
fjarðarstrætisvögnunum.
Lögreglan í Hafnarfirði á þakkir
skildar fyrir aðstoð við unglinga sem
flækzt hafa til Reykjavíkur á puttan-
um og orðið of seinir fyrir, meðal
annars af því að þeir hafa ekki átt fyrir
strætó.
JLMI y U U U11 fk I — Launamismunurinn einhver svartasti
n I m% n mmm LJP% wll bletturinná Alþýðusambandinu
VERKFALLSRÉTTUR”
- hvað þýða síendurtekin glamuryrði
verkalýðsforkólfa um að allar kaupkröfur
séu geiðar fyrir láglaunafólkið?
Páll H. Arnason skrifar:
„Hinn heilagi verkfallsréttur”. Þá
fer nú flest að fá á sig helgisvip þegar
honum er klint á verkfallsréttinn, eins
og hann er notaður nú til dags. Ennþá
hefi ég ekki séð annan árangur
verkfallsbeitingar en nauðungar-
samninga og þvingunaraðgerðir á
þjóðfélagsheildina, sem jafnast á við
illvirk hermdarverk, oftast nær.
Skemmst er að visa til siðustu kjara-
samninga sem knúðir voru fram með
verkföllum og ennþá hærra reiddum
verkfallsvendi. Að hækka kaup og
laun um 60—80% til þess að ná fram
ca 7% kaupniáttaraukningu er
furðulegt fyrirbæri er hlýtur að koma
fram í smækkandi krónum, öllum til
tjóns.
Fyrir mínum leiksmannaaugum lá
deilan þannig i upphafi að viðunandi
og sanngjörn lausn gæti aðeins fengizt
á þann hátt að veruleg kauphækkun
næði aðeins til þeirra lægstlaunuðu og
svo hækkunin stighækkandi eftir því
sem ofar kæmi í launastiganum og alls
engin hækkun þegar mánaðarlaunin
væru komin i ákveðið hámark, t.d.
250 þúsnd kr. á mánuði.
Ég efast um að til nokkurra
verkfalla hefði þurft að koma til þess
að ná fram slikunt samnmgum. Hins
vegar. eftir reynslunni að dæn ... var
vist óhætt að reikna með alvarlegum
athugasemdum hálekjumanna okkar
við slíka samninga, þar með taldir
alþingismennirnir, upp til hópa. Svo
virðist sem eiginhagsmunalóðið þeirra
sé langtum þyngra á metunum en öll
umhyggjan fyrir illa stöddum rikis-
kassa og atvinnuvegum.
Hvernig stendur á þessum síendur
teknu glamuryrðum Alþýðubandalags
og verkalýðsforkólfa um að allat
kaupkröfur séu gerðar fyrir láglauna
fólkið sem sýnir sig að vera bara
áróðursbragð þvi þegar samningum er
lokið er launamismunurinn orðinn
meiri en áður var. Þeir tekjuháu fengu
mesta viðbót og sú verðbólgu-
aukning.sem hlaut að fylgja i kjölfar
allsherjar launahækkunar, át að sjálf-
sögðu fyrst upp lægsta ágóðahlutann.
hlut láglaunafólksins.
Launamismunurinn er einhver
svartasti bletturinn á þjóðfélaginu og
alveg sérstaklega á Alþýðusanv
bandinu, af því það þykist alltaf vera
að lækna þá meinsemd sem það sifelld-
lega eykur við.
Hvers vegna erum við komnir á kaf
í erlendar og innlendar óreiðuskuldir
og vaxandi siðgæðisupplausn, eins og
t.d. stórfjölgandi fóstureyðingar sanna
og undraverð fjármálaspilling með
meiru.
Það er vegna brjálæðislegs lifsgæða-
kapphlaups og yfirborðsmennsku sem
trúað er á að veiti lífshamingju, en er i
raun eyðilegging hennar þvi það rask-
ar sálarró en eykur öfund og græðgi.
í skólamenntunina vantar kjarn-
ann, manngildismatið. Æskulýðsskóli
ágæti — þú aflstrauma menningar ber
— Og þekkingar miðlar þú mæti — en
manndáðin sveltur hjá þér.
Menntamennirnir sýna lika
stundum viðbrögð múgmennsku, t.d.
með þvi að vera frammámenn í verk-
föllum. Hin langvinnu kolanámuverk-
föll i Bandarikjunum sýna ótvírætt
anda og afleiðingar verkfalla. Innan
samtaka verkfallsmanna sjálfra er
jafnvel skipzt á skotum milli verkfalls-
varða og verkfallsbrjóta meðan
þjóðfélagslegar afleiðingar verkfallsins
eru að mylja niður verðgildi dollarans.
Nægilega sterk verkfallssamtök bjóða
hiklaust gildandi lögum birginn. Má
þar til nefna litið dæmi úr siðustu
tveggja daga verkföllum. Verka-
lýðsfélagsformaður fór á verkfallsvakt
með nokkrum félögum og rakst á
nokkra er hann taldi verkfallsbrjóta.
Hótaði hann að reka þá úr félaginu.
Var hann þá spurður, af verkstjóra.
hvort félagið hefði vald til þess að
skipa félögum sinum að brjóta lands-
lög og sagði hann svo vera. Svo langt
getur múgmennskan gengiö.
Mikið hefur verið deilt á nkis-
stjórnina fyrir nýgerðar efnahags-
ráðstafanir. Persónulega met ég hana
þó heldur meira eftir þær en áður. Sé
það rétt, sem mér hefur skilizt að
umsamin launahækkun sé minnkuð i
prósentuvís á tekjur, missa þeir mest
er hæstu launin hafa og að réttu
áttu enga hækkun að fá.
Slíkt er þó vottur af raunhæfum
jöfnuði. En í þetta sinn a.m.k. hefði
ekkert átt að nema af hækkunum
þeirra lægst launuðu. Nægur er
iaunajöfnuðurinn samt. Fyrir mitt
leyti vildi ég gjarnan gefa minum fjár-
þrota ríkissjóði 10% af mínum ellilif-
eyristekjum ef ámóta gjöf til hans
gengi i gegnum allan launastigann.
Hins vegar kysi ég að ekki væri úr
honum kastað i Viðishúsfjárfestingu
eða annað slikt. Þvi vist munar hann
um „blóðmörskepp í sláturtiðinni”. Og
Ijótt fmnst mér það oröalag, þó máske
sé það í fullu samræmi við hugsana-
gang þtngmanna. að likja fjárlaga-
umræðum Alþingis við sláturtið.
Væru þingmenn starfi sínu vaxnu ætti
frekar að mega kenna þaö tímabil við
raunhæft framsóknarnafn. Gagnvart
riftun ákvæða kjarasamninga hafði
ríkisstjórnin það sér til afsökunar að
þeir vorú óraunhæfir nauðungar-
samningar, undirritaðir af illri
nauðsyn til þess að afstýra enn frekari
þjóðhættulegum verkföllum. Voru þar
ekki að verki sams konar ástæður og
alltaf hafa verið þegar ríkisstjórnir
hafa talið sig knúðar til að rifta
samningum? Samningsþóf. Ágeng
frekja er í ráðum — en áfram þvæla
nefndir slyngar. — Ætli við verðum
ekki bráðum — efnahagsins sjálfs-
morðingjar. Launajöfnuður, verð-
trygging sparifjár og þar með lægri
vextir og hófsamlegir lifnaðarhættir
allrar þjóðarinnar eru með sjálfsögð-
ustu endurhæfingarmeðulum íslenzks
þjóðfélags í dag.
Burt með hermdarverk og múg-
sefjun verkfallanna, þar sem fjöldinn
dansar með af hálfum huga og margir
sárnauðugir. Þvi með lögum skal land
byggja og með dómum úr deilum
skera, en ólögum eyða.
Við verðum að fara að borga
skuldir í stað þess að safna þeim. Við
verðum að skapa fastan verðmætan
gjaldeyri i stað þess að mylja krónuna
mélinu smærra i græðgi þeirra að
skipta þeim verðmætum.sem eru
raunverulega ekki til.
Og við mættum sleppa öllum
vælutón um „mannsæmandi IIP’ eins
og lífskjörum er nú háttað. Und-
irstöður þess verða aldrei háar tekjur,
fyrst og fremst, heldur manngildi
hvers og eins.
Við erum fjallaþjóð og okkur bæri
sannarlega að vera dálitið
brattsæknari i stað þess að velta und-
an lífsvenjuhallanum.
—„Þá gerist leiðin grýtt og þröng, við
göngum beint með leik og söng"."
Páll H. Árnason
Vestmannaeyjum.