Dagblaðið - 30.12.1978, Síða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 1978.
II
hefur ekki ávallt verið ýkja mikill vin-
skapurá milli.
Ástandið í landinu er þannig að
stöðugar deilur eru á milli negrameiri-
hlutans og Indverja, sem eru næstfjöl-
mennastir en þó mun færri en þeir
svörtu. Fremstur í flokki Indverjanna
er tannlæknirinn Cheddy Jagan. Hafa
deilur þessara flokka valdið þvi að
efnahagslif landsins er i rúst.
Forseti landsins, Burnham, telur sig
stjórna landinu í sósíalískum anda.
Hann nýtur þó stöðugt meiri
stuðnings Bandarikjanna og Kína.
Indíánarnir, frumbyggjarnir, eru
farnir að sýna stöðugt meiri
óánægjumerki vegna stjórnar-
stefnunnar, sem þeir telja með réttu
vera sér mjög óhagstæða.
Kunnugir segja að ástandið í
landinu hafi hentað vel fyrir sértrúar-
söfnuði og furðuhópa eins og trúflokk
Jim Jones hins bandaríska.
land hinna sex kynstofna. Eru það leif-
ar frá tíð Breta, sem tekizt hefur að
blanda saman allra þjóða kvikindum i
þessum hluta heims eins og viðar. Þar
eru negrar, Kínverjar, Indverjar,
Portúgalar, Bretar og síðast, en ekki
sist Indíánarnir, hinir upprunalegu
íbúar landsins. Allir þessir þjóðflokkar
búa þarna saman og sannast sagna
Er óþarf i að taka inn
E-vítamín?
Á föstudögum er þáttur í Dagblað-
inu þar sem „heimilislæknir” svarar
spurningum. Þátturinn getur orðið
mörgum að gagni ef vandað er til
svara. Hann getur einnig orðið hið
gagnstæða, séu svör vafasöm eða
röng, þvi að eðlilega hefur fólk ósjálf-
ráða hneigð til að trúa orðum læknis,
þótt margir hafi hlotið þá reynslu að
ganga lækna milli til að fá bót sinna
meina og komist að raun um að t>eim
ber oft ekki saman. Einn segir þetta,
annar hitt. Og hver og einn ákveður
sjúklingnum lyf og meðferð i samranni
við sitt mat eins og eðlilegt er. Og
-'margur hefur því miður hlotið niein af
röngum lyfjum og rangri meðferð.
„Heimilislæknirinn” þarf því að vanda
vel til svara, svo að enginn hljóti mein
af.
í Dagblaðinu 10. nóv. spyr stúlka
um áhrif E-vítamíns, og hvort gagn-
legt sé að taka það inn. Og læknirinn
segir: „Venjuleg fæða inniheldur nóg
E-vitamin og engin haldgóð rök mæla
með inntöku þess aukalega.”
25. nóv. svaraði Skúli Halldórsson
tónskáld heilsufarslegum spumingum
í útvarpinu. Og meðai annars ræddi
hann nokkuð um E-vitamin. Og milli
hans og læknisins er skoðanamunur-
inn hvitt og svart. Auðsætt er því, að
þeir hafa ekki ausið úr sama upplýs-
ingabrunni. — Eða sömu reynslu.
Þar sem ég undirritaður á alla „sök”
á innflutningi E-vítamins, auk annarra
vitamín-stórsynda, er ekki óeðlilegt, að
ég leggi orð i þennan belg. Ákvað það
,raunar er ég las svar læknisins.
Innflutning E-vítamína hóf ég eftir
að hafa lesið mjög athyglisverðar upp
lýsingar um það. Og þær greinar og
bækur sem ég hef séð um E-vitamín
síðustu áratugi eru öfugar við staðhæf-
ingar læknisins en samhljóða upplýs-
ingum Skúla Halldórssonar í ofan-
greindu viðtali. En upplýsingar hans
eru jafnframt sterk ádeila á stefnu
þeirra sem með heilbrigðismál hafa
farið og gleymt hafa eða ekki skilið
mikilvæg sannindi máltækisins Matur
er mannsins megin.
En stefnu þessara mála ráða f> r,t
og fremst þeir læknar, sem koniizt
hafa til mestra áhrifa og valda.
Ráðherra sem samþykkja verður
lög or reglugerðir svo að gildi hafi er
jafnvel ekki hafður með í ráðum um
mikilvægar ákvarðanir, sem hann á
siðan að bera ábyrgð á.
Staðhæfingar
læknisins
Svo mjög ber á milli staðhæfinga
læknisins og þeirra sem byggja á rann-
sóknum og reynslu að hann er skyldur
að geta á hverju hann byggir staðhæf-
ingar sínar og færa rök fyrir þeim.
Fari læknirinn með staðleysur geta
þær orðið harla alvarlegar þeim er
trúa þar sem E-vítamín er talið rnikil-
vægt efni til að fyrirbyggja blóðtappa
ogeyða blóðtappa.
Vill læknirinn skýra frá því hve
marga blóðtappinn drepur hér árlega
og hvaða skaða hann veldur i mikil-
vægum líffærum?
Wilfred E. Shute, B.A , M.D. chief
cardiologist of the famous Shute
Foundation for Medical Research
hefur yfir 30 ár notað E-vítamín gegn
hjarta- og æðasjúkdómum. Hefur
„heimilislæknirinn” lesið bók hans
Vitamin E for Ailing and Healthy
Hearts?
Ekki einungis er E-vítamín talið
mikilvægt gegn lífsfjanda okkar,
hjarta- og æðasjúkdómum, heldur
einnig gegn fleiri alvarlegum ómenn-
ingarsjúkdómum og jafnframt eitt-
hvert ágætasta græðiefni á bruna- og
skurðsár.
Shute ráðleggur fullorðnum 600—
900 einingar E-vitamins á dag. En við
fáum ekki nema agnarlitið brot þess i
daglegri fæðu.
Á hollvörusýningu í London í maí á
þessu herrans ári voru 1000 einingar
— já, þúsund eininga skammtar af E-
vitamini og seldir á frjálsum markaði.
Svo er einnig í Bandaríkjunum. En
dagskammturinn bandaríski hefur nú
verið tekinn hér til fyrirmyndar, en
„gleymt” að geta þess að skammtarnir
sem hér hafa verið á markaðnum
siðustu áratugi og nú á að banna frá
áramótum eru frjálsir þar.
Það er þvi full ástæða til að spyrja
hvort bresk og bandarísk heilbrigðis-
yfirvöld séu svo fádæma fávis eða
hirðulaus — eða hvort tveggja — er
þau leyfa slíka „dauðaskammta”, t.d.
E:vítamín, á frjálsum markaði. Hér
eru hxttumörkin sögð 45 einingar.
Eða getur það verið að þeir sem hér
ráða ferðinni fylgist miður með en
Kjallarinn
Marteinn Skaftfells
skyldi? Sé svo hvort bcr þá að kenna
það við ábyrgðeða ábyrgðarleysi?
Óhætt er að fullyrða að E-vitantín
er eins og önnur vítamin mikilvægt
fæðubótaefni sem dagleg fæða full
nægir þvi miður ekki. Af E-vítamini
fáum við mjög Iítið. En læknirinn
segir að þetta litla sé nóg. Vill hann
færa rök fyrir þvi?
Fæðan sé okkur lyf
Hippokrates, faðir læknisfræðinnar.
sagði að fæðan ætti að vera okkar lyf.
Slikur var skilningur hans á gildi
réttrar næringar. Hann skildi að viö
eigum ekki að neyta fæðu lil að fylla
magann heldur til að viðhalda heilsu
ogstarfsþreki. Svoóralangt var hann á
undan lærifeðrum stéttarinnar i dag.
Þeir litilsmeta næringarfræðina scm
vera ætti ein aðalgreina hvers læknis.
En ég skal ekki efast um, að „heim-
ilislæknir” Dagblaðsins sé mér sam-
mála um að æskilegast væri að í dag-
legri fæðu fengju allir gnægð allra
nauðsynlegra næringarefna.
Þá væri fæðan okkur lyf, eins og
Hippokrates sagði fyrir 2400 árum að
vera ætti. Og þá myndi fjöldi sjúklinga
sem nú fylla vaxandi spítalabákn
aldrei þangaðkomið
Að lokum. Skv. þeim gögnum sem
ég hef um E-vítamín þurfum við marg-
faldan þann skammt sem læknirinn
telur okkur þurfa.
Sé það rangt færi hann rök fyrír þvi.
Sé það rétt eru staðhæfingar hans
hættulega rangar.
Marteinn Skaftfells
/
Kjallarinn
Sigurður Antonsson
gerast hér á landi undanfarin ár. Flest
er þar um líkt. Fiskveiðitækni flýgur
fram. Verðbólgubál geisar og upp-
lausn sem fylgir í kjölfarið er mikils
ráðandi. Fiskurinn í sjónum er tak-
markaður, sama gildir um olíuna og
ný nýting auðæfa náttúru í sjónmáli.
Nútimamaðurinn er á hraðri ferð,
eins og litla músin þegar hún hleypur
undan hinu óþekkta á öruggari stað.
Reynslan hefur kennt henni við-
brögðin. Oft lokast hún inni eða lendir
i gildru líkt og maðurinn. Maður sem
er á heimleið í bíl sínum er að flýta sér
heim í holuna sína, steinsteypukass-
ann. Hann reynir að róa taugarnar við
að opna fyrir stereótækið eða hann
leitar uppi eina af stöðvunum sem út-
varpið hefur upp á að bjóða. Ör-
skamma stund nær hann að festa hug-
ann við eitthvert efni, en er ekki fylli-
lega ánægður með neitt, áður en hann
er kominn heim og ný verkefni taka
við.
Jólamánuðurinn
Dæmigerður er lífsmátinn í jóla-
mánuðinum, þegar menn lífga upp á
skammdegið með jólaljósum og skárra
hugarfari. En meira skal til Karlmenn
færa kerlu sinni demanta, fínni stóla
eða litauðugra sjónvarp. Húsmóðirin
skreppur til London til að velja jóla-
gjafirnar úr vörugnótt vestursins við
hlið stallsystra sinna frá Evrópu og
Asíu. Því halda skal virkilega dýrðleg
jól.
Eftir aðhafarogast með varninginn
heim tekur við baksturinn og hrein-
gerningin. Blessuð börnin fara ekki
varhluta af hraðanum, þvi við þau
gleymist að mæla í annríkinu. Afi og
amma búa venjulega nokkrar strætis-
vagnaleiðir i burtu, í stóra húsinu sem
afi byggði þegar mölinni var mokað í
hjólbörur. Ellegar þau eru komin á
stóra sjúkrahúsið með fallegu rann-
sóknartækjunum. Starfsfólkið er fleira
en nokkru sinni fyrr og umönnun góð.
Skurðaðgerðir eru komnar i upp-
mælingakerfið og blóðbillinn þeysist
út um allar trissur eftir nýju blóði.
Sértu skurðarþurfi er vonin vis að þú
fáir spítalapláss, en reikna máttu með
að fara út á hækjum eða börum til að
rýma fyrir nýjum skurðarþegum.
Allstaðar er hraðinn yftrþyrmandi.
Nóg að gera i allri velmeguninni. Mál-
verkasýningar blómgast. Listagyðjan
býður upp á ólíkustu málefni, aðeins
ef þú hefur nægan tíma. í öllu
timahrakinu reyna svo andans menn
að ná i skottið á tæknimanninum.
Kirkjunnar menn likna reköldum og
boða trúna á annað líf og lifsgæðamat.
Trúarþörfin er mikil, segja prestar
og er ekki að undra. í tæknihraðanum
vilja menn ná fótfestu engu síður en i
volæði og hörmungum fyrri alda. Til
að uppfylla allar óuppfylltu þarfirnar i
dýrðardansinum eru Pálar og' Vil-
mundar með uppboðshamarinn á lofti
tilbúnir til að slá sér þá sem í vegvillu
rata. Uppmálaður veruleikinn er flest
um ljós, en fáir fá miklu umbreytt.
Vörutrúaður
stjórnmálamaður
Ríki keppast við að auka vörunotk-
fjölgunin, því dregið hefur úr fæðing-
um á Vesturlöndum.
Stjórnmálamaður velmegunarleitar-
ans reynir að henda reiður á hvað
honum sé fyrir bestu, en veit trauðla
hvert stefnir. Forystumenn kunna að
vita hvert þeir vilja leiða liðsmenn
sína, en hvað þeim er fyrir bestu cr
önnur saga. Hann styðst stundum við
skoðanakannanir og tekst honum þá
betur að halda velli. En yfirleitt boðar
hann lausn á öllum málum með aukn-
um efnahagslegum gæðum. Fylgis-
menn hans eru þó ekki ætið tilbúnir að
leggja á sig erfiðið sem þvi fylgir.
menn eru einfaldlega ekki sammála
,varf ti\ náttúru-
un hjá þegnunum. í sifellu eru boðuð
stærri tæki, meiri vörunotkun, stærri
leikföng til að mæta auknum kröfum.
Sama gildir um fullorðna manninn og
litlu börnin, hann þarf æ stærri leik-
föng. En velmegunar-leitarinn verður
fyrir vonbrigðum, þvi hann uppgötvar
að hann þarf ávallt enn stærri hluti og
fullkomnari vörur.
Eitthvert afl er það sem rekur hann
áfram í aðgera alltaf meira og betra en
fyrirrennarar hans. Varla er það fólks-
hver eigi að draga vagninn, eins og
gengur.
Þegar kapp er meira en forsjá i
leitinni áköfu, hastar stjórnmála-
maðurinn á háseta sina og biður þá að
andhæfa eða láta reka um stund,
meðan óveðrinu slotar. rétt eins og
góður skipstjóri gerir. En munurinn er
bara sá, að stjórnmálamaðurinn hefur
að mestu uppblásið sínu eigin óveðri
eða hann hefur tekið of stóran bita i
ásókn sinni við að uppfylla óskir um-
bjóðenda sinna.
1 sósíalistaríkjum kommúnista
þurfa ráðamenn ekki að hafa veru-
legar áhyggjur af slíku, með heraga og
einokun fjölmiðla geta þeir stýrt hrað
anum. Hjá þeim er vörutrúin nær al
ger og einu trúarbrögðin sem leyfð
eru. Þeim er því meinilla við Jesú og
Allah. Einn guð skaltu hafa og ekki
setja hækjur þínar á aðra guði.
Á Vesturlöndum hafa menri rcynt
að halda sér i trúna á æðri mátt. ásanit
trúnni á velmegunaraukningu og
gengið furðanlega. Guðstrúin. sem
hefur nægjusentina að leiðarljósi.
hopar hér samt sem áður fyrir vöru
trúnni, enda margir boðendur. jafnt
kaupmenn sem kommúnistar.
Að rækta
garðinn sinn
Rótleysi tæknimenningarinnar og
velmegunartrúarinnar veldur þvi aö
nútímamaðurinn þráir svo kyrrð og
afturhvarf til náttúru. Honunt verður
á að líta hýru auga til bóndans sent
þarf að bæta við sig cinni kú á ári til að
halda i við verðbólguna. Engu aðsíður
veit hann að bóndi sent sýnir nægju-
semi, getur i róog næði talað við rollu
skjáturnar sínar eða hlustað á kurr
æðarfuglsins. Takntark hans er þvi að
eiga hús i kyrrlátu umhverfi þar sem
hann leitará vit náttúrunnar.
Voltaire greinir frá slikunt
gæðamanni í Birtingi 1760. Á vel
sældarárinu 1978 á lýsingin vel við
tæknimanninn sem leitar að hinu
ókannaða, með leiðangri til mánans.
Löng og lærdómsrik var ferð Birtings
til Kúnigúndar í Konstantinópel, þar
sem þau ræktuðu garðinn sinn í ell-
inni.
Sigurður Antonsson
kaupmaður
\
/