Dagblaðið - 06.01.1979, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1979.
fijálsi, áháð daghlað
Útgefandk Dagblaðið hf.
Framkvmmdastjóri: Svainn R. EyjóHsaoo. Rhstjórf: Jónas KristJAnsson.
Fréttastjóri: Jón Blrgir Pétursson. Ritstjómarfultrói: Haukur Halgason. Skrifstofustjóri rftatjómar
Jóhannas RaykdaL Iþróttir Halur Slmonarson. Aðstoðarfréttastjórar Atll Stainarsson og Ómar Valdi-
marsson. Manninganmél: Aðabtalnn IngóNsson. Handrit: Ásgrimur Pálsson.
Blaðamann: Anna Bjamason, Ásgalr Tómasson, Bragi Sigurðsson, Döra Stafánsdóttir, Qlssur Sigurðs-
son, Gunnlaugur A. Jðnsson, Halur HaNsson, Heigi Pétursson, Jónas Haraldsson, ólafur Gairsson,
Óiafur Jónsson. Hðnnun: Guöjón H. Pálsson.
Ljósmyndir Ami PáU Jóhannsson, BJamlalfur Bjamlaifsson, Httrður VBhJálmsson, Ragnar Th. Slgurðs-
son, Sveinn Pormóðsson.
Skrtfstofustjóri: Ólafur EyJóHsson. GJaldkari: Práinn Porielfsson. Sttlusljóri: Ingvar Svalnsson. DreHing-
arstjóri: Már E.M. HaMdórsson.
RHstJóm Siðumóla 12. Afgralðsia, áskrtftadald, augtýslngar og skrifstofur ÞvarhohJ 11.
Aðalsiml blaðslns ar 27022 (10 Ifnur). Áskrift 2600 kr. á mánuði Innanlands. I lausasttlu 126 kr. eintakið.
Satning og umbrot Dagbiaðið hf. Stðumúla 12. Mynda- og pitttugerð: HBmir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Arvakur hf. Skalfunnl 10.
Vorkosningar?
Margir telja vorkosningar líklegar. /2
Sumir stjórnmálaflokkarnir vígbúast nú
þegar. Þó er fullsnemmt að afskrifa ríkis-
stjórnina. Hún hefur reynzt furðu lífseig
í krampaflogum sínum til þessa.
Það er rétt, sem haft var eftir Lúðvík
Jósepssyni, formanni Alþýðubandalagsins, að gáfulegast
er að spá ekki um líf ríkisstjórnarinnar nema í tvo sólar-
hringa í senn. Eftir jólalotuna fundust menn, sem sögðu,
að stjórnin hefði nú staðið af sér hið versta og skárri tím-
ar væru framundan á stjórnarheimilinu. Þetta er rangt. í
þessum mánuði blasir við enn ein kreppan í stjórnarsam-
starfinu, þegar reynt verður að bræða saman stefnu í
efnahagsmálum fyrir tvö næstu ár.
Slagurinn beinist í fyrstu aðallega að vísitölunni, sem
alþýðuflokksmenn vilja skerða mun meira en alþýðu-
bandalagsmenn. Frá því máli verður að ganga fyrir 1.
marz. í greinargerð með frumvarpinu um desemberað-
gerðirnar lýsti ríkisstjórnin yfir, að kauphækkunum 1.
marz skyldi haldið innan við 5 prósent. Nú er augljóst,
að það mundi þýða mjög mikla kjaraskerðingu. Síðan
verðlag var reiknað í nóvemberbyrjun, hefur það nú
þegar hækkað um fimm prósent.
Fimm prósenta kauphækkun í marz þýddi því, að öll
verðhækkun í janúarmánuði yrði óbætt. Kjörin yrðu
skert sem því næmi. Verðlag heldur áfram að hækka.
Ýmis opinber þjónusta hefur fengið hækkun samþykkta,
og stjórnvöld hyggjast beita gengissigi, hugsanlega um
fjögur prósent á næstunni, til að bæta stöðu fiskvinnsl-
unnar eftir ákvörðun fiskverðsins. Gengissigið þýðir að
sjálfsögðu hækkun á innfluttum vörum og aukin verð-
bólga.
Þeir, sem spá vorkosningum, segja sem svo, að þetta
dæmi geti ekki gengið upp. Engin samstaða verði í ríkis-
stjórninni um aðgerðir. Við blasi, að áætlanir ríkisstjórn-
arinnar um minnkun verðbólgunnar séu að hrynja.
Við þær aðstæður var eðlilegt, að Geir Hallgrímsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, skyldi í áramótagrein
sinni kalla sjálfstæðismenn út til kosningaundirbúnings.
Lúðvík Jósepsson lét einnig svo ummælt, að menn
mættu allt eins búast við kosningum. í viðtali í Dagblað-
inu sagði flokksbróðir hans, Hjörleifur Guttormsson iðn-
aðarráðherra, að eftir kosningar mundi koma styrkari
vinstri stjórn en sú, sem nú situr. Með því gerði hann því
vafalaust skóna, að Alþýðubandalagið mundi vinna
fylgi, ef kosið yrði.
Þá berast þær fréttir úr herbúðum framsóknarmanna,
að þeir séu óðum að gefast upp á stjórnarsamstarfinu og
farnir að hugsa til kosninga.
Falli ríkisstjórnin, telja menn líklegast, að efnt yrði til
nýrra kosninga fremur en nýr bræðingur yrði reyndur
fyrr en að þeim loknum.
Skoðanakönnun Dagblaðsins fyrir jól gaf til kynna, að
Sjálfstæðisflokkurinn mundi sigra í kosningum og vinna
ein fimm þingsæti af stjórnarflokkunum.
Fyrir hina einstöku flokka mundi miklu skipta, á
hvers konar deilumálum samstarfið slitnaði. Tvímæla-
laust munu næstu „kreppurnar” í stjórnarsamstarfinu
bera þess merki, að flokkarnir hafa möguleikann í nýjum
kosningum mjög í hyggju.
Kína:
Hvers vegna á að
stefna í nútíma-
áttíKína?
Kínverjar telja sig nú leggja upp i
nýja Gönguna miklu og ætla sér aö
byggja upp fyrir lok þessarar aldar
nútímalegan sósíalískan iðnaö og land-
búnað, búinn tækjum nýjustu tækni
og visinda og gætt af nútimalegum
þjóölegum varnarher — i stuttu máli
„nútímamarkmiðin fjögur”.
Leiðin var mörkuð í október árið
1976, þegar „fjórmenningaklíkan”,
sem hafði gert allt sem i hennar valdi
stóð til að hindra áætlun um nútíma-
þróun, var að velli lögð, samkvæmt
túlkun núverandi ráðamanna.
En úr þvi að við höfum sósíalisma,
hvers vegna liggur þá svo á að færa
allt í nútímalegt horf? Svarið ætti að
vera ljóst öllum þeim sem hafa séð
hámákvæm, tölvuvædd vélaverkfæri
dregin með höndum eftir borgarstræt-
um á flatkerrum. Eða séð uppskeru
gulra hveitiakra glatast vegna þess aö
engar vélar voru tiltækar til að bjarga
henni í hús, áöur en stormurinn brysti
á. Þetta eru nokkur þeirra vandamála
sem Kina á enn við að glima.
Hin vinnandi alþýða á með öðrum
orðum ennþá eftir að frelsa sig undan
hlekkjum líkamlegrar vinnu og heimil-
ishalds. Hún þarf að skapa sér nýtt
sósíaliskt líferni, sem veitir henni ekki
aðeins nægilega efnislega aðbúð,
heldur einnig nægilega stuttan vinnu-
tima til að hafa hæfilegt tóm til fullrar
menntunar til að njóta menningar og
lista.
Þetta eru nokkrar af ástæðum þess
að hinn mikli alþýðufjöldi Kina þarfn-
ast og krefst þess að nútímaþróun
komist á. Þetta á ekkert skylt við „út-
þenslutilgang”. Kínverjar telja sig ekki
hafæátt einn einasta vopnaðan mann
á annars lands grund eftir 1948.
Nútímaþróunin á heldur ekkert skylt
við afturhvarf til auðvaldsskipulags.
Aðeins lýðskrumarar á borð við „fjór-
menningaklikuna” eða fylgismenn
þeirra geta fellt í eitt nútíma fram-
leiðslutækni og hugtakiö „auðvalds-
skipulag”, eða fátækt og sósíalisma, að
mati núverandi valdhafa.
En ef við göngum nú út frá þörfinni
og gagninu, er ennþá einni spurningu
ósvarað: Er þetta mögulegt? Er mögu-
,legt fyrir þróunarland af þessari stærð
‘að laga sig að nútímanum á þeim tutt-
ugu og tveimur árum, sem eftir eru af
þessari öld?
Staðreyndirnar tala fyrir því að svo
sé.
Árangurinn sýnir þetta. Tuttugu og
níu árum eftir valdatöku kommúnista
„Pistilinn skrifaði...”
Það skeður sitt af hverju þessar rysj-
óttu skammdegisvikur síðustu. Fréttir
herma að slegið hafi verið slagbrandi
fyrir dyr nokkurra frystihúsa á Suður-
nesjum, helmingur bátaflota Eyja-
manna er auglýstur til sölu og ríkis-
stjórnin riðaði til falls en hélt velli,
enda 9 ráðherrastólar í veði.
1 kómediuspili alþingis, sem kallast
umræður utan dagskrár, sagði fyrrver-
andi forseti þingheimi frá bók nokk-
urri, sænskrar ættar, litt merkrar þó.
Þingmenn urðu furðulostnir; kalla þó
ekki allt ömmu sína.
En nú vildi svo vel til, að Tíminn
okkar og fleiri blöð leiddu landslýð í
„allan sannleika” um þessa uppá-
komu. Sunnudagspistil blaðsins 10.
des. skrifa fjórir kirkjuhöfðingjar,
lektor á snærum blaðsins og loks rit-
stjórinn (ekki Þ.Þ. sem skylt er að
nefna strax). Raunar hafði biskup
íslands látið ljós sitt skina 1 Mbl. tveim
dögum fyrr ásamt dómprófasti. Þar
komst biskup m.a. svo að orði: „Þessi
bók er lágkúra, óskammfeilinn þvætt-
ingur, samansettur í þeim yfirlýsta til-
gangi að koma því inn hjá bömum að
guðspjöllin séu lygi og kristin trú sé
ljót blekking og framsetningin er
blygðunarlaus ögrun við allar
sæmilega heilbrigðar tilfinningar.”
„Melakleppur"
Víkjum þá aftur að sunnudagspistli
og guðspjalli Timans. Biskup er þar
enn á ferð og nú i fylgd biskups
kaþólskra, næstum á eftir lúterskum,
síðan æðstuprestar tveir. Skaði að
Skálholts- og Hólabiskupar skuli ekki
komnir til sögunnar. „Blygðunarlaus
storkun við helgustu tilfinningar krist-
inna manna,” segja biskuparnir og er
þetta eins konar inngangur eða
Höfðu allir hinir skriftlærðu lesið
exordium. Þá kemur útlegging
Haralds Ólafssonar lektors og er sú
prédikun fremur hófsamleg. Loks
rekur ritstjórinn endahnútinn á þessa
sunnudagsandakt með leiðara og þann
part ræðunnar hefur þjóðin fengið að
heyra í útvarpi sér til andlegrar upp-
býggingar, er dálítið i stíl Flosa leikara
i laugardagspistlum hans.
í forystugrein Jóns ritstjóra er
Háskóli tslands kallaður Melakleppur.
Nú hefur velnefndur Jón hlotið
menntun i þeirri stofnun og verið
lærifaðir, sem hann velur svo smekk-
legt nafn, hvaða ályktun sem menn
vilja af því draga. Ég ætla, að þar sé
fólki þó fremur innrætt rökhyggja en
ofstæki. Jón og sumir sálufélagar hans
ættu að lesa prédikun Meistara Jóns
11. sd. eftir trinitatis.
Eftir reiðilestur hinna geistlegu og
allra hinna væri kannski ekki úr vegi
að spyrja: