Dagblaðið - 28.04.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 28. APRÍL 1979.
Formaður Siumut-flokksins, Jouathan
Motzfeldt.
„Við höfum beðið ósigur en við
verðum að hugsa fyrir því að tryggja
Grænlandi góða framtíð ef til heima-
stjórnar kemur,” segir hann.
Chemnitz er 53 ára og hefur aflað
sér kennaramenntunar í Grænlandi
og Danmörku. Er talið líklegt að
hann notfæri sér þá menntun sína
jafnframt því sem hann gegnir stöðu
formanns stjórnarandstöðunnar.
Aðalframbjóðandi Siumuts-
flokksins i Miðbyggðinni, þ'jóðþings-
maðurinn Lars Emil Johannssen,
hlaut einnig mikinnfjöldaatkvæða en
nýtur þó mun minna fylgis en
Chemnitz.
Kjör hans mun trúlega þýða að
hann lætur af þingmennsku til þess
að taka við ráðherrastöðu í atvinnu-
málaráðuneyti Grænlands, sem setja
á á laggirnar. Varamaður hans á
þingi er borgarstjórinn i Julianeháb,
Henrik Lund.
Fyrrum þjóðþingsmaður, Moses
Olsen, náði ekki kjöri fyrir Siumut í
Holsteinsborg en hann á möguleika á
þvi að ná uppbótarþingsæti.
Það vakti undrun margra að stóru
flokkarnir tveir deildu með sér þing-
sætunum i Disko-héraðinu í norðri
þar sem búizt hafði verið við að
Atassut færi með sigur af hólmi
vegna skeleggrar baráttu Otto
Stenholdts. Hann og bróðir hans,
Konrad, hlutu báðir þingsæti.
Um það bil sjö af hverjum tíu
greiddu atkvæði í kosningunum á
Grænlandi. Við þjóðaratkvæða-
greiðsluna um heimastjórn i janúar
greiddu aðeins 62.4% atkvæði.
Ábyrgðarstaða
Jörgen Peder Hansen Grænlands-
málaráðherra i stjórn Ankers
Jörgensen í Kaupmannahöfn hefur
þegar óskað hverjum og einum
sigurvegara til hamingju með hinar
nýju stöður þeirra ílífinu:
„Það er að mínu áliti ákaflega
þýðingarmikið fyrir grænlenzkan
stjórnmálamann að fá að vera með í
að móta hið nýkjörna þing landsins
og leiða, heimastjórn fyrstu spor
hennar.”
-HP.
.......... .... \
veiðanna miðað við núverandi
ástand.
95 nótaskip
f yrir 20
Fallvötnin okkar eru takmarkaðar
auðlindir og endurnýjanlegar í
svipuðum skilningi og fiskstofnarnir í
hafinu. Engu okkar dettur þó i hug
að gera út tvö álver á borð við álverið
í Straumsvík á eina Búrfellsvirkjun.
Þar höfum við komist að samkomu-
Kjallarinn
Reynir Hugason
lagi um að nýta auðlindina, fall-
vatnið, sameiginlega en ekki hver
fyrir sig og við höfum takmarkað
sóknina í auðlindina við eitt álver.
Á sama tíma og okkur finnast þessi
grundvallarsjónarmið sem nýtingar-
rétturinn á auðlindum þjóðarinnar
sjálfsögð að því er varðar fallvötnin,
látum við það viðgangast, svo dæmi
sé tekið, að gera út 95 nótaskip til
síldveiða á siðastliðnu hausti til þess
að veiða magn sem færri en 20 skip
gátu hæglega veitt. Jafnframt hafa
að undanförnu oftlega verið leidd að
því sterk rök að þorskveiðiflotinn sé
alltof stór og talið er að unnt eigi að
vera að ná á land öllum þeim afla sem
óhætt er að taka í náinni framtið með
mun minni flota.
Sjálfgefið er að of stór veiðifloti
leiði til mikils aukakostnaðar við
veiðarnar. Bæði er stofnkostnaður
fiskiskipa mikill og einnig er reksturs-
kostnaður umtalsverður. Það fjár-
magn sem varið er til kaupa og
reksturs á fiskiskipum umfram þarfir
með tilliti til veiðiþols stofnanna
kemur fram í minnkaðri arðsemi
veiðanna, en fyrst og fremst leiðir
það til lækkunar á almennum lífs-
kjörum í landinu.
1 þessu máli fara hagsmunir
einstaklinga og jafnvel hagsmunir
heilla byggðarlaga oft ekki saman við
hagsmuni þjóðarinnar. Frá sjónar-
hóli einstaklingsins eða byggðarlags-
ins getur vel verið hagkvæmt að
kaupa fiskiskip til þess að tryggja sér
þar með hlut í heildarkökunni og
þetta gildir jafnvel í því misvægi milli
sóknar og afrakstursgetu stofnanna
sem nú hefur skapast.
Það verður váentanlega hlutskipti
stjórnvalda á næstunni að tryggja
þjóðarhag með því að takmarka
sóknina í ofveidda fiskstofna og
draga úr uppbyggingu eða jafnvel
minnka fiskveiðiflotann eða að
öðrum kosti að finna hluta hans ný
verkefni.
Fiskimiðin umhverfis landið eru
nægilega gjöful ef þau eru nýtt af
fyrirhyggju og með fullu tilliti til
afrakstursgetu stofnanna til þess að
geta veitt okkur öllum, þótt fleiri
værum, örugga og mjög góða lifs-
afkomu um ókomin ár.
Hrunog
jarðskjálfti
Ef miðin verða hins vegar illa eða
óskynsamlega nýtt og fiskstofnarnir
taka að hrynja hver af öðrum líkt og
nú horflr að óbreyttu, getur landið
orðið litt byggilegt. Þorskstofninn
einn sem um þessar mundir er í
mestri hættu, er nægilega dýrmætur
til þess að verði honum útrýmt eru
allar líkur á því að það leiði til efna-
hagslegs hruns fyrir þjóðarbúið.
Sérfræðingar eru flestir sammála
um það að framtíð þorskstofnsins
muni ráðast á allra næstu árum.
Hættan á viðkomubresti i stofninum
er yfirvofandi á meðan hrsgningar-
stofninn er jafnlitill og hann er nú.
Enginn getur sagt fyrir um það
hvenær hrun stofnsins muni verða ef
sókninni verður fram haldið sem
hingað til. Hins vegar á sama hátt og
menn geta reiknað út og séð fyrir að
jarðskjálfti muni verða á komandi
árum á Suðurlandi, þykjast menn
einnig sjá fyrir hrun stofnsins, aðeins
að hrunið muni vera nær okkur í
tíma en jarðskjálftinn.
Þörf er á nokkurri hugarfarsbreyt-
ingu hjá þjóðinni. Hún verður að
fórna nokkru af því athafnafrelsi sem
fram til þessa hefur þótt sjálfsagt og
eðlilegt en er ef grannt er skoðað ef
til vill einungis frelsið til að hugsa
bara um sjálfan sig og taka ekki tillit
til meðbræðra sinna. Þjóðin þarf að
fela stjórnun á nýtingu auðlinda
sjávarins alfarið forsjá þjóðkjörinna
fulltrúa sinna og öðlast í staðinn
betri lífskjör og tryggari lífsafkomu
ákomandi árum.
Reynir Hugason
verkfræðingur
11
reykvískrar
alþýðu
1. maí, alþjóðlegur baráttudagur
verkalýðsins er framundan. Vinnandi
fólk hefur þann dag fylkt liði gegn
stöðugum árásum auðstéttarinnar á
kaup þess og kjör og lagt áherslu á
mikilvægustu faglegu og pólitísku
kröfur hvers tíma.
Að þessu sinni er ljóst að
skipulagðar verða a.m.k. 3
kröfugöngur og aðgerðir í Reykjavík
þann 1. mai. Ein á vegum
Sameiningar 1. maí — gegn kjara-
-skcrðingu, ein á vegum fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna og ein á vegum
svokallaðrar Rauðrar verkalýðs-
einingar(RVEI).
Um leið og stjórn Sameiningar 1.
maí — gegn kjaraskerðingu, skorar á
vinnandi fólk og alla baráttusinna að
taka þátt í aðgerðum Sameiningar 1.
mai, vil ég skýra í stórum dráttum
stefnu okkar. En um leið er
nauðsynlegt að fara nokkrum orðum
um stefnu andstæðinga okkar, þ.e.
RVEI og fulltrúaráðsins.
Stefna Sameiningar 1. maí byggir
á þremur meginþáttum, sem þó eru
innbyrðis nátengdir:
1) Barátta gegn stöðugum yfirgangi
og árásum auðstéttar á kjör og
réttindi verkafólks. Arásir þessar
hafa birst í skýrustu formi undan-
farna mánuði og ár, þegar kaup-
hækkanir eru teknar af verkafólki i
krafti lagasetninga, þegar verkfalls-
réttur er skertur eða jafnvel í einstaka
tilfellum afnuminn með öllu, þegar
kaup er skert gegn loforðum um
„hliðarráðstafanir” og „félagsmála-
pakka”, sem seint eða aldrei opnast.
Svo mætti lengi telja.
Styður
kaupránsiðjuna
2) í þessum leik með vinnandi fólk
fer æðsta forysta verkalýðssam-
takanna með eitt mikilvægasta hlut-
verkið. Hún ber augljóstlega meira
fyrir brjósti hag þjóðskipulags
auðstéttarinnar, heldur en hag verka-
fólks. En hún er líka leiksoppur hags-
muna hinna svokölluðu verkalýðs-
flokka, Alþýðubandalags og Alþýðu-
flokks. í tíð „endurreisnar” Geirs
Hallgrímssonar var kjararáni og
samningsbrotum mótmælt, að vísu
aðeins til málamynda. Þannig var
„olíubannið” hreint ekkert olíubann
og „útflutningsbannið” var ekkert
útflutningsbann.
En nú, í stjórnartið A-flokkanna,
er engu mótmælt. Nú er sú tíð að
verkalýðsforystan býðst jafnvel til að
verja kjaraskerðinguna fyrir verka-
fólki og hún styður kaupránsiðju
ríkisstjórnarinnar fullum fetum. Og
þá er ótalið, að allar meiriháttar
ákvarðanir tekur verkalýðsforystan
án verulegs samráðs við stéttarfélögin
og án nokkurs samráðs við verkafólk
almennt. Forystan gerir sig seka um
öruggustu stéttasamvinnu við
auðvaldið og valdníðslu.
3) Það er ekki aðeins hér á landi, sem
alþýða manna á undir högg að
Kjallarinn
Sumarliði ísleifsson
sækja. I 3ja heiminum sérstaklega
sjáum við skefjalausa kúgun og yfir-
gang heimsvaldastefnunnar, einkum
yfirgang risaveldanna tveggja,
Bandarikjanna og Sovétríkjanna. í
Suðaustur-Asíu þverbrjóta Víet-
namar og Sovétmenn rétt þjóða
Kampútseu og Laos til sjálfstæðis.
Risaveldin tvö makka um hag
palestínsku þjóðarinnar og Banda-
ríkin reyna allt sem í þeirra valdi
stendur til að halda sionistarikinu
ísrael á floti. í Eritreu á austurhorni
Afriku berjast landsmenn mjög
örðugri baráttu gegn útrýmingarher-
ferð fasistanna í Addis Ababa, sem
njóta dyggs stuðnings Sovétríkjanna
og leppa þeirra á Kúpu og i
:S-Jemen. Sameining 1. maí leggur
mikla áherslu á stuðning sinn við
baráttuna í þessum löndum. Við legg-
um sömuleiðis ríka áherslu á verndun
sjálfræðis íslands, og þar með úrsögn
úr NATO og brottför hersins. Sér-
stökum baráttumálum kvenna og
námsmanna eru einnig gerð skil.
Nokkur helstu kjörorð okkar I.
maí eru: Gegn stéttasamvinnu verka-
lýðsforystunnar við auðstéttina.
Gerum stéttarfélögin að
baráttutækjum. Félagar BSRB:
Fellum samkomulagið — fullan
samnings- og verkfallsrétt. Engan
niðurskurð félagslegrar þjónustu.
Island úr NATO — herinn burt. Til
baráttu gegn yfirgangs- og stríðs-
stefnu risaveldanna. Víetnam út úr
Kampútseu. Kvennabarátta ágrund-
velli stéttabaráttu. Næg og góð dag-
vistarrými fyrir öll börn. Jafnrétti til
náms.
Fulltrúaráðið
og Rvei
Afstaða Sameiningar 1. maí til
aðgerða fulltrúaráðs verkalýðs-
félaganna og RVEI er í stuttu máli
þessi:
Við teljum fulltrúaráðsað-
gerðirnar engan valkost fyrir fólk og
ekkert meiri valkost þrátt fyrir ýmsa
„rauða frasa” sem fram koma á
stöku stað í yfirlýsingum þess. Rót-
tæknislegar yfirlýsingar fulltrúa-
ráðsins í ávarpi þess i tilefni 1. maí
eru lýðskrum eitt. Það sem máli
skiptir er að láta verkin tala.
Fulltrúaráðið er útréttur armur
verkalýðsforystunnar, sem heimtar
aukna samvinnu vtð auðstéttina,
samþykkir bljúg árásir auðstéttarinn-
ar og ríkisvalds hennar á kjör alþýðu.
Hvað „Rauóíi vci kul>ðsanmgu"
viðvíkur, þá kann sumum að finnast
litið bil á milli skoðana hennar og
Sameiningar 1. maí hins vegar. En er
það staðreynd? Nei. RVEI (eða öllu
heldur Fylkingin, sem er stoð og
stytta RVEI) og Sameining 1. maí
hafa fullkomlega andstæðar stefnur,
bæði hvað varðar afstöðu til innati-
ríkismála og alþjóðamála.
RVEI/Fylkingin hampar Sovét-
ríkjunum sem „verkalýðsríki” (!) og
styður sovéska útþenslustefnu í
Afriku og Asíu.
RVEI/Fylkingin hefur margoft
lýst stuðningi við starf og stefnu
verkalýðsforystunnar. Nú síðast hafa
Fylkingarfélagar i BSRB sent frá sér
yfirlýsingu, þar sem þeir hvetja fólk í
BSRB til að greiða atkvæði með sam-
komulagi BSRB-forystunnar við
ríkisvaldið.
Vinnandi alþýða í Reykjavík!
„Rauð verkalýðseining” og
fulltrúaráðið eru ekki valkostir 1.
maí. Eflum baráttuna gegn árásum
auðvaldsins og undirlægjuhætti
verkalýðsforystunnar. Tökum þátt i
kröfugöngu og fundum Sameiningar
l.maí — gegn kjaraskerðingu.
Sumarliði R. ísleifsson,
járniðnaðarnemi.
„Fulltrúaráðið er útréttur armur verkalýðsforystunnar,
sem heimtar aukna samvinnu við auðstéttina...”
Áskorun til