Dagblaðið - 19.06.1980, Qupperneq 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 19. JÚNÍ1980.
komizt í. Landið er á mjög mikilvæg-
um stað hernaðarlega séð. Á Arabiu-
skaganum, hinum megin við Rauða-
hafið, er Suður Jemen og Djibouti
stendur á milli Eþíópíu og Sómalíu.
Vegna deilu tveggja síðasttöldu land-
anna um Ogaden eyðimörkina hafa
um það bil þrjátíu og fimm þúsund
flóttamenn komið til Djibouti. Þar
með er talið að íbúarnir séu orðnir
um það bil tvö hundruð og níutíu
þúsund.
Peningar hafa borizt til landsins er-
lendis frá vegna flóttamannanna.
Bandaríkin hafa lagt fram fjórar
milljónir dollara og er helmingurinn
ætlaður til að standa straum af fram-
færslu flóttamannanna. Vestur-
Þýzkaland og ráðamenn hjá Efna-
hagsbandalagi Evrópu hafa einnig
lagt fram sinn skerf til aðstoðarinnar
við flóttamennina. Peningar hafa
einnig komið frá flóttamannahjálp
Sameinuðu þjóðanna.
Tilvera flóttamannanna í Djibouti
er talin nokkur ógnun við friðinn i
landinu. Flestir þeirra eru Sómalíu-
menn sem flestir eru betur menntaðir
en innfæddir. Samkvæmt lögum
hafa þeir ekki heimild til að fá vinnu
og því hefur nokkuð borið á þvi að
unglingar úr þeirra hópi stundi
óspektir og hnupl á almannafæri.
Flestir búa í flóttamannabúðum sem
að sögn starfsmanna Sameinuðu
þjóðanna eru mjög vel reknar og til
fyrirmyndar í þeim efnum.
Þrátt fyrir mikla utanaðkomandi
efnahagsaðstoð sem Djibouti hefur
hlotið eru framtíðarmálefni landsins i
óvissu. Iðnaður er lítill sem enginn.
Höfnin i Djibouti hefur glatað 40%
af fyrri viðskiptum á þrem árum.
Ástæðan er sögð sú að borgara-
styrjöld er í Eþíópíu sem einkum
beindi viðskiptum sinum um höfn-
ina. Járnbrautarteinar sem liggja
þangað frá Djibouti hafa orðið fyrir
miklum skemmdum vegna styrjaldar-
innar. Auk þess eru Eþíópumenn
sjálfir að gera Köfn á austurströnd-
inni.
Djibouti er lítið land eða aðeins 23
þúsund ferkílómetrar. Eins og áður
sagði eru íbúarnir aðeins tæplega
þrjú hundruð þúsund og þar af tíundi
hver fióttamaður frá Sómaliu.
Forsetinn, Hassan Gouled, er 63
ára að aldri. Landsmenn líta á það
sem helzta hlutverk hans að hressa
upp á efnahag landsins. Samningar
eru nú í gangi við Eþíópíumenn um
að þeir tryggi að lágmarksviðskipti
fari um höfnina í Djibouti. Gouled
forseti er einnig talinn líklegur til að
geta orðið einhvers konar sáttasemj-
ari i deilunni á milli nágrannarikj-
anna Eþíópíu og Sómalíu um Ogaden
landsvæðið. Gouled er af ættflokki
sem er náskyldur Sómalíumönnum
og hafa margir viljað að hann styddi
þá gegn Eþíópíumönnum. Forsetinn
hefur þó gætt þess vandlega að taka
ekki afstöðu og halda hlutleysi sinu i
deilunni.
Deilurnar um Afganistan og íran
setja mjög svip sinn á öll mál i Mið-
austurlöndum. Bæði Sovétríkin og
Bandaríkin lýta hýru auga til aðstöð-
unnar í Djibouti, rétt við mynni
Rauðahafsins. Bandarísk herskip
hafa um nokkurt skeið komið á
höfnina í það minnsta einu sinni í
viku. Sovézk „rannsóknaskip” eru
þar líka tíðir gestir. Sovézk yfirvöld
leituðu nýlega til ráðamanna i Dji-
bouti og óskuðu eftir frekari aðstöðu
i höfninni fyrir skip sín. Að sögn
vestrænna sendimanna i landinu
hefur Gouled forseti ekki svarað
Sovétmönnum ennþá.
(Úr Int. Hcrald Tribune)
Bæði bandarfsk herskip og sovézk „rannsóknaskip” hafa mjög lagt leið sina til
hafna f Djibouti á undanförnum mánuðum.
II
MENNINGAR-
KJAFTÆÐI
Ég hitti gamlan kunningja minn á
fömum vegi fyrir skömmu. Við
höfðum ekki sézt i langan tíma.
Hann er útgerðarmaður úti á landi og
er yfirleitt á hraðferð þegar hann fer
um Reykjavik. Þegar við höfðum
heilsazt og rætt um veðrið, afkom-
una og landsmálin yfirleitt, barst
talið að Listahátíðinni og er ekki að
sökum að spyrja, — áður en varði
vorum við farnir, eins og reyndar allt
annað fólk, að skeggræða um þann
berrassaða „Snoddas” sem sóttur
var alla leið til Japan.
„Mikið helvíti var þetta gott á
menningarsnobbið,” sagði kunningi
minn, „þú getur verið handviss um
að eftir nokkur ár vill enginn kannast
við að hafa farið að sjá þennan jap-
anska tuskuböll, ekki frekar en þegar
þeir létu plata sig til að sjá Gösta
„Snoddas” Norgren hér fyrr á árum
og þrættu fyrir það í mörg ár á
eftir."
Ég sagðist nú ekki vera alveg sam-
mála þessu, mér fyndist svo sem allt í
lagi að farið væri svolítið út fyrir
hefðbundna rammann og komið með
eitthvað nýtt að lífga upp á stein-
dauða höfuðborgina.
„Fyrr má nú rota en dauðrota,”
sagði útgerðarmaðurinn, „ef þettaer
list þá mega þeir eiga hana fyrir
mér.” Ég spurði, í hugsunarleysi,
hvort hann hefði verið á sýningunni?
„Nei, ertu frá þér maður, ég hef ann-
að að gera en að glápa á svona dellu
en ég las um þessa uppákomu í blöð-
unum og það nægir mér alveg, svona
menningu geta þeir átt fyrir mér þótt
almenningur sé látinn borga þetta
fyrir fámenna kliku sem ekki hefur
annað að gera. Þetta er nú bara brot
af allri andskotans vitleysunni,”
bætti hann við og færðist nú allur í
aukana, „sjáðu tónlistarprógrammið
sem þessir aular bjóða uppá, fyrir
utan dósabjöllukonserta er ekki ann-
að hafa en hundleiðinlegan jass og
einhverja poppgrúppu sem lítur út
eins og hún hafi komið til landsins
syndandi fyrir eigin vélarafli, þetta er
alltsaman eitthvert gaul sem fólk
verður að pína sig til að hlusta á —
engin almennileg músík. Ég skil ekki
hversvegna Sinfónían getur ekki
spilað fyrir fólk nema hún komi til
okkar út á land, — hér í Reykjavík er
ekki hlustandi á hana. Mér er sagt að
hún æfi i klofstígvélum og með sjó-
hatta í Háskólabíói þegar rignir og
Kjallarinn
Leó M. Jónsson
það er ef til vill ástæðan fyrir þvi
hvað hún er spræk þegar hún kemur
til okkar úti á landi— við eigum þó
hús sem halda vatni a.m.k. Og hvað
gerist ekki: Þegar við getum fengið
þekkta þjóðlagasöngvara og „trúba-
dúra” þá fiska þeir upp einhvern
þýzkan drjóla, sem er frægur fyrir
það eitt að hafa kjaftað sig út úr húsi
hvar sem er.”
Mér tókst að skjóta því inní að
þessi þýzki hefði þó verið nokkurn-
veginn edrú og hafði í huga þann
sænska ístrubelg sem l'orráðamenn
Listahátíðar þurftu að bera :i inilli sin
augafullan hér um árið — goti ef það
var ekki sama árið og „púrítanarnir”
tóku af þeim japönsku klámmyndina
frægu — stálu af þeim senunni og
glæpnum.
„Já Japan Japan,” segir kunningi
minn og grípur andann á lofti, „mér
þætti gaman að vita hver hann er
þessi áhrifamikli umboðsmaður jap-'
anska klofiðnaðarins hérna — það er
eins og það sé að verða fastur liður á
•Listahátíð, einhverskonar millifóta-
konfekt frá Japan — hann er meira
en lítill sölumaður þessi kóni eftir
öllu aðdæma.”
Þegar hér var komið var mér orðið
ljóst að frekari viðræður leiddu varla
til neinna veigamikilla niðurstaðna.
Égspurði því hvernig útgerðin gengi.
„Hún gengur ekki.En sjáðu til ég
var nú ekki búinn að ræða þetta með
Listahátíðina. Staðreyndin er nefni-
lega sú að fólk er komið á kaf í alls-
konar menningardund og kjaftæði —
atvinnumálin eru hreinlega orðin'
púkó og óinteresant, þeir mega ekki
vera að þvi að fella gengið núna
vegna anna í menningunni — menn-
ingin er að verða einangrað fyrir-
brigði úr öllum tengslum við atvinnu-
lífið og um leið er þetta gervimenning
og píp. En, á meðan ég man, hvað ert
þú búinn að sjá á Listahátíðinni?”
Þessi spurning kom eiginlega flatt
uppá mig. Ég varð að segja eins og er
að ég hefði ekki séð neitt, mundi ekki
sjá neitt og mér væri ekki úr að aka
með það, mér væri nákvæmlega
sama um menninguna, byggi ekki
einu sinni í Reykjavík, hvað þá
heldur. Og svona eftirá að hyggja þá
er manni Ijóst að það er ekki heiglum
hent að velja list fyrir fólk og stjórn
Listahátíðar er ekki öfundsverð af
því hlutverki.
En það skyldi nú aldrei vera að þeir
sem mest gagnrýna Listahátíðina séu
eins og við tveir, þ.e. nákvæmlega
sama um fyrirbærið og allt aö því að
vera hreinlega á móti menningunni??
Leó M. Jónsson
tæknifræðingur.

Kjallarinn
Geir Andersen
Þurftarfrekir
þurfalingar
Þótt margt misjafnt hafi verið gert
heyrinkunnugt um störf og stöðnun
alþingismanna, eru þær fréttir, sem
nú hafa borizt landsmönnum um
óbilgirni þeirra og heimtufrekju svo
alvarlegar, að engin ástæða er fyrir
-* ciiiít leneur.
Alþingismenn hafa verið um nokk-
urt skeið einhver öflugasti þrýsti-
hópurinn í landinu. Auk hinna föstu
launa eru flest nefndarstörf þeirra
sérstaklega launuð, sem er sennilega
viðurkenning fyrir aukaálag i eftir-
vinnu, og ráðherrar hafa sérstök laun
auk þingfararkaupsins. Þannig er
forsætisráðherra kominn með yfir
tvær milljónir á mánuði og aörir ráð-
herrar, niu talsins, með rétt undir
tveim milljónum króna!
Virðing Alþingis veltur hreinlega á
þvi, að þar sitji ekki þurftarfrekir
þurfalingar, sem skari eld að sinni
eigin köku, þegar aðrir verða að sitja
við þröngan kost og sætta sig við til-
boð frá þessum sömu mönnum á bil-
inu 0,37% til 1,98% i þeim launa-
flokkum, sem hvað mest þyrftu lag-
færingu á launum. Þingmenn eru nú
þeir einu, sem hafa fengið „samning-
anaigildi”.
Hvaö liggur
eftir þingmenn?
Landsmenn fylgjast gjörla með
vinnubrögðum alþingismanna þann
skamma tíma, sem Alþingi situr. Frá
sjónarhóli hins almenna kjósanda eru
störf alþingismanna léttvæg fundin
og það meö réttu. Engin störf þeirra
eru þess eölis, að ekki gætu aðrar
opinberar stofnanir sinnt þeim störf-
um, sem Alþingi á að vinna að.
Lagasetningar myndu ganga mun
hraðar fyrir sig, ef þær væru fram-
kvæmdar af hinum ýmsu ráðuneyt-
um beint. Þingfundir eru og oft með
þeim hætti, að svo virðist sem það sé
hrein geðþóttaákvörðun, hvort þing-
menn sitja fundi þessa, og ekkert
einsdæmi er að sjá svipmyndir frá Al-
þingi, þar sem ræðumaður talar yfir
tómum sölum eða þar sem þingmenn
ráfa inn og út að því er virðist stefnu-
laust eða hjala i eyra hver annars
undir ræðuflutningi.
Og hvers megnugir hafa þingmenn
verið að koma hinum brýnustu mál-
um í höfn, málum sem geta skipt
sköpum um það, hvort landiö telst
byggilegt á timum framfara og upp-
byggingar í nálægum löndum, sem
við höfum mest samskipti við?
Hvernig hafa þingmenn staðið aö
vegaframkvæmdum, uppbyggingu
og skipulagi i orkumálum, varnar-
málum og atvinnumálum, sem varða
fiskiðnað og útflutning verðmæta úr
þeirri atvinnugrein?
í sem stytztu máli má segja, að á
öllum þessum sviðum hafa þingmenn
klúðrað eins rækilega og hægt er öll-
um hugsanlegum farsælum lausnum,
sem til greina geta komið, vegna
ósamlyndis, atkvæðaþjónkunar og
hræsni, sem einkennir svo mjög störf
þeirra, sem á Alþingi hafa valizt. Má
raunar segja, að þar séu konur i þing-
liði einar undanskildar og tveir eða
þrír af sterkara kyninu.
Það verður að telja fullsannað nú,
að íslendingar hafi ekki lengur efni á
að kosta 60 alþingismenn af al-
mannafé til þess að leika hlutverk
svokallaðs löggjafarvalds, sem í raun
er ekkert annað en skripaleikur og
sýndarmennska. Efling fram-
kvæmdavaldsins er brýn nauðsyn, en
auðvitað munu þessir 60-menningar
standa gegn því eftir beztu getu, og
geta trútt um talað eftir að hafa sýnt í
verki, hvar valdifl er í raun, með sam-
hljóða ákvörðun um eigin launa-
hækkun.
Tillögumenn
segi af sór
Þótt þeir þingmenn, sem viðriðnir
voru þessa óheillasamþykkt hafi að
vonum ekki þótzt vera viðlátnir, er
fréttamenn reyndu að ná af þeim tali,
hlýtur það að vera skylda þeirra að
segja af sér þingmennsku strax og
þingforsetum hefur borizt beiðni
þingflokka um að ógilda samþykkt
þá, sem þingfararkaupsnefnd sam-
þykkti samhljóða. Annað væri
óskammfeilni og ögrun við lýðræðið
i landinu.
Þeir þingmenn, sem nú þegar hafa
lýst glæpnum af höndum sér, eru
menn að meiri, en þeir sem þagað
hafa þunnu hljóði munu ævarandi
skömm af hljóta og munu kjósendur
muna þeim glæpinn er næst verður
kosið, þvi enginn þeirra mun ná
kosningu, ef landsmenn eru ekki al-
gjörlega heillum horfnir um hags-
muni sjálfra sin og þjóðarinnar.
Rannsókn hefur verið sett i gang af
minna tilefni en því, hvernig ákvörð-
unin um 20% launahækkun þing-
manna varð til, og varla hefði hækk-
unin náð fram að ganga, nema þing-
menn og þingflokkar beittu sér ekki
gegn henni. Þingmenn eiga það skil-
ið, að nákvæm rannsókn leiði í Ijós,
hverjir áttu frumkvæðið.
^ „Alþingismenn hafa verið einhver öflug
asti þrýstíhópurinn i landinu.”

landsmenn au Iiua 3i>.