Dagblaðið - 20.11.1980, Síða 10

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 1980.
10
Stóð uppi með
bilaðan frystiskáp
fullan af dýr-
mætum mat
Umboðið kom matnum fyrír í f rysti og gerði við skápinn
á einum degi — Frábær þjónusta
,,Um leið og ég sendi
októberseðilinn langar mig til þess
að þakka ykkur innilega fyrir
vinninginn og það sem honum
fylgdi,” segir m.a. í bréfi frá
Elínbjörgu í Garðabas, sem var
vinningshafi okkar fyrir júlimánuð.
Hún segir ennfremur í bréfinu:
„Fyrir nokkrum dögum bilaði hjá
mér frys':skápur, sem enner í ábyrgð.
Langar mig til þess að segja frá
hvernig sú þjónusta var sem ég fékk í
því sambandi.
Það hefur ekki reynt á það fyrr
hjá mér að standa uppi með mikið af
frosnum mat og bilað tæki. Það
getur verið heilmikið vandamál, ekki
sizt að haustinu til þegar allir eru með
fullar kisiui iil, hvergi hægt að fá að
stinga neinu inn að ráði.
Fyrst hringdi ég í viðgerðar-
þjónustuna og fékk þar heldur loðin
svör. Svo hafði ég samband við
verzlunina og þar var heldur betur
brugðið fljótt við. Skápurinn, með
öllu innihaldi, var sóttur. Frosnu
matvælunum var komið í frysti á
meðan bilunin var lagfærð. Hún var
smávægileg þannig að ég fékk allt
heim daginn eftir.
Þetta kalla ég frábæra þjónustu
og væri athugandi fyrir Neytenda-
síðuna að kanna hvernig hin ýmsu
fyrirtæki bregðast við í slíkum
tilfellum.
Ég er með K.P.S. frystiskáp og
það er Einar Farestveit sem hefur
með þáaðgera.
Beztu kveðjur, E.K.”
Til eftirbreytni
Þetta er svo sannarlega þjónusta
til eftirbreytni. Neytendasíðunni
er kunnugt um annað kæli- og
frystiskápafyrirtæki, sem hefur sams
konar þjónustu og Einar Farestveit,
en það er Fönix. E.t.v. eru þau fleiri,
en dálítið erfitt er fyrir Neytenda-
síðuna að kanna hvernig þetta er i
raun og veru. Við höfum þvi miður
orðið vör við það i starfi okkar, að ef
við hringjum og spyrjum um
þjónustu og verð hjá ýmsum fyrir-
tækjum, fáum við ekki „réttar”
upplýsingar. Má nefna sem dæmi er
við ætluðum fyrir nokkuð löngu að
„gera úttekt á þvi hvernig varahluta-
þjónusta hinna ýmsu fyrirtækja
væri. Allir svöruðu því til að þeir
ættu jafnan til alla varahluti í
heimilistæki.
Síðar kom í Ijós að langt var frá
að svo væri. Er það raunar ekki
einkennilegt eins og háttað er
álagningarreglum í þjóðfélaginu. Það
er varla von að fyrirtæki geti legið
með stóran lager af varahlutum, sem
þau mega svo ekki hækka í verði í
samræmi við aðrar verðhækkanir í
þjóðfélaginu.
Við getum ekki gert annað en að
hvetja fólk til þess að senda okkur
bréf um reynslu sína af varahluta-
þjónustu þeirra fyrirtækja, sem
verzla með heimilistæki.
-A.Bj.
Hvað
kostar
fiskurínn
i soðið?
Hvað kostar ný ýsa i soðið? Mismunandi verð er á fiskinunt hvort hann er
seldur i Reykjavík og nágrenni eða annars staðar á landinu. Hann er dýrari á
höfuðborgarsvæðinu. Þar kostar ýsan eftirfarandi:
gkr. nýkr.
Hausuð ýsa 7,80
Vsuflök án þunnilda 14,30
Ýsuflök nætursöltuð 14,75
Annars staðar ó landinu:
Hausuð ýsa 7,50
Vsuflök án þunnilda 13,70
Vsuflök nætursöltuð 14,20
Þorskurinn
Þorskurinn kostar einnig meira ef hann er keyptur i Reykjavik og nágrenni en
'annars staðar á landinu:
Hausaður þorskur 7,05
Þorskflök án þunnilda 12,95
Þorskflök nætursöltuð 13,45
Annars staðar á landinu:
Hausaður þorskur 6,75
Þorskflök án þunnilda 12,40
Þorskflök nætursöltuð 12,85
Manneldisfélag íslands:
Ekki kyn þótt keraldið leki
— Matvælalöggjöfin er síðan 1936
Nýlega var haldinn fundur á
vegum Manneldisfélags íslands, þar
sem rætt var um matvælalöggjöfina,
framkvæmd hennar og áhrif. Frum-
mælendur voru þau Ingimar
Sigurðsson, deildars tjóri i
heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu, Þórhallur Halldórsson,
framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftir-
lits Reykjavíkurborgar, Stefán
Vilhjálmsson, matvælafræðingur hjá
Kjötiðnaðarstöð KEA, og Alda
Möller matvælafræðingur.
Gömul löggjöf
Ingimar Sigurðsson gerði stutta
grein fyrir matvælalöggjöfinni, sem
rekur aldur sinn til ársins 1936. Taldi
Ingimar, að þótt þessi gömlu lög
hafi á margan hátt reynst vel, þá sé
nú vel tímabært að endurskoða lög-
gjöfina í heild. Matvælalöggjöfin
byggist að miklu leyti á setningu
reglugerðar, og virðast flest ef ekki
öll ráðuneyti hafa lagt sitt af mörk-
um og gefið út reglugerðir varðandi
eftirlit með matvælum, framleiðslu
þeirra, dreifingu eða sölu. Er nú svo
komið, að fjöldi reglugerða er orðinn
slíkur, að á fárra færi er að fylgjast
með öllum þeim boðum og bönnum,
sem sett hafa verið. Ekki bætir úr
skák, að skörun og jafnvel mótsagnir
er að finna milli einstakra reglugerða
þar sem fleiri en eitt ráðuneyti fjalla
um söntu málefni. Taldi Ingimar því
ráðlegast að samræma eftirlit með
matvælum undir eina stjórn.
Virkt eftirlit
nauðsynlegt
Þórhallur Halldórsson ræddi
síðan um framkvæmd matvælalög-
gjafarinnar. Hann lagði áherslu á að
framtíð virks eftirlits byggðist á
ráðningu sérmenntaðs fólks til eftir-
litsstarfa og nefndi matvæla-
fræðinga, sem Háskóli íslands út-
skrifar, í þessu sambandi. Einnig
væri brýn nauðsyn að bæta starfs-
aðstöðu, einkum utan höfuðborgar-
svæðisins. Taldi Þórhallur, að sam-
vinna nærliggjandi sveitarfélaga um
heilbrigðiseftirlit gæti verið þáttur í
bættri aðstöðu og aukinni hag-
ræðingu eftirlitsins.
Óljósar reglur
Stefán Vilhjálmsson ræddi síðan
um löggjöfina frá sjónarhóli fram-
leiðenda. Hann benti á, að reglur um
merkingar matvæla væru bæði óljós-
ar og erfiðar i framkvæmd.
Hönnun nýrra merkimiða væri
kostnaðarsöm og því væri þörf á
greinargóðum fyrirmælum um
merkingar þannig að ekki þyrfti
sífellt að endurnýja miðana.
Ennfremur taldi Stefán, að nokkurs
misræmis gætti í eftirliti með
innlendum og innfluttum matvælum,
t.d. sæjust stundum aukefni, sem
bönnuð eru hérlendis, í innfluttum
matvælum.
Til hvers ætlast neytandinn af
matvælalöggjöfinni? Þetta efni hafði
verið rætt í umræðuhópi fyrir fund-
inn og flutti Alda Möller, ritari
félagsins, niðurstöður hópsins.
Starfshópurinn komst að þeirri
niðurstöðu, að máttlítið eftirlit með
matvælum valdi því, að neytendum
sé ekki tryggð eðlileg hollusta mat-
væla. Lítið sem ekkert er fylgst með
efnamengun matvæla, og notkun lit-
arefna og annarra aukefna er einnig
að miklu leyti eftirlitslaus. Grunur
leikur á að framleiðendum sé hvorki
nógu vel kunnugt um ákvæði
reglugerða um leyfð aukefni né um
samsetningu ýmissa innfluttra auk-
efnablandna, sem notaðar eru við
framleiðslu.
Eftirlit með gerlamengun er mun
virkara, en þó fer slík mengun að
sumu leyti vaxandi vegna breyttra
neysluvenja og aukinna samgangna
við útlönd.
Góðar merkingar
æskilegar
Merkingar matvæla voru einnig til
umræðu, og taldi starfshópurinn, að
neytendur ættu rétt á bættum
merkingum, en þó fyrst og fremst að
allar merkingar væru réttar og
byggðar á rannsóknum. Mætti það
teljast lágmarkskrafa, að nafn
framleiðanda, geymsluþol og
nettóþyngd innihaldsins, auk hráefna
samsettra matvæla, væru tilgreind á
pakkanum. Ekki væri heldur við það
unandi að merkingar væru á tungu-
málum óskiljanlegum öllum þorra
landsmanna. Einkum væri mikilvægt
að merkingar og leiðbeiningar um
notkun á ungbarnaþurrmjólk væru á
íslensku og styddust við einingar
metrakerfisins (grömm, desilítra
o.s.frv.) í stað annarra lítt kunnra
eininga, svo sem únsa.
Að lokum taldi starfshópurinn, að
æskilegt væri að færa matvælaeftir-
litið sem mest inn í fyrirtækin sjálf,
þannig að stærri fyrirtækjum væri
gert skylt að ráða til sín sérfróðan
starfsmann, sem bæri ábyrgð á
framleiðslunni, og að smærri fyrir-
tæki sameinuðust um slika ráðgjafa-
þjónustu. Einnig þyrfti að gera heil-
brigðiseftirlitinu kleift að ráða fleira
sérmenntað fólk i sína þjónustu. For-
senda þess að neytendum væri tryggð
eðlileg gæði og hollusta matvæla
væri þó, að neytendur sjálfir væru
vel á verði um sín hagsmunamál, en
til þess að svo mætti verða þyrfti að
auka verulega almenna fræðslu á
matvæla- og næringarsviði innan
skólakerfisins.
Fyrir hönd stjórnar Manneldis-
félags íslands,
Laufey Steingrímsdóttir.