Dagblaðið - 13.07.1981, Blaðsíða 15

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 13. JÚLÍ 1981.
2i

FÓLK
Kalt stríð
milliSAM-
útgáfunnar
og Frjáls
framtaks
Frekar andar köldu þessa dagana
milli Frjáls framtaks og SAM-útgáf-
unnar eins og glöggt má lesa í júní-
heftum Frjálsrar verslunar og Samú-
els.
í Samúel skrifar Þórarinn J.
Magnússon ritstjóri um vantrú
Jóhanns Briem, framkvæmdastjóra
Frjáls framtaks, á fjölmiðlakönnun
Hagvangs. Segir Þórarinn að Jóhann
„hafi búið lesendur sína undir það
flýgur hraðarenþaMlýgur^
fiskur um hrygg
fþúsund cintökum.
, ad ABCD vaxi
hrygg, að út-
aukist um mörg
mínútum, sem liða
fiusan um LlF cr véF
'ið upplagstölunni um
íkar tröllasögur vzru
:ssum málglaða úlgcf-
cru ckki boðlcgar
Jtýra grcinikga Uuga-
ndans á siðustu vikum
<li htrttu sem honum
f jölmiðlakönnun Hag-
tnin cr fyrir Sambénd
lofa. Niðux-
^ og ellaust þólt viðar væn leitað Lit
er utbreiddasta ritið sem Frjálst
Iramtak gelur út Kemur nú út i
13.500 eintökum Ritstjóri Lils er
Katrin Pálsdóttir.
ABTO barna - og tómstunda-
blað er gelið út i samvinnu við
Bandalag islenskra skáta en
skátahreylmgunni vex nú órt .
tiskur um hrygg Blaðið er geliö út
i 18 þúsund etntökum og er etlað
aldurshópum 5-13 ára Ritst)6rar
eru Margrét Thortacius og Gunnar
Kristmn 8igur|ónsson
Vté Min lljugum er eitt nyias(a
sérntiö eem Fr|átst Iramtak gelur
út og kemurþeö út i 12.000eintók-
^urn-_____________________________-
stöður þcirrar könnunar
liggja fyrir og hefur ádum
stjóri búið lcsendur sín;
versta í leiðara Frjálsrai
en þar lýsir hann frati á ff
og segir hana maritlaufl
leggur sig allan
rýrð á árciðanleiW '
Hagvangs.
En hvað scm því I
áðumefnd grcin um úfl
hans er úr garði gerð
ad haqn haf> snjalta
ara"ásinumst
Er það furða, að d
vera famir að kallal
„Við scm ljúgum"T
versta í leiðara Frjálsrar verslunar en
þar lýsir hann frati á fyrri könnun og
segir hana marklaust plagg.”
Þá segir Þórarinn að Jóhann sé
„fyrir Iöngu orðinn þekktur fyrir
uppskrúfaðar lofgreinar um stórveldi
sitt”. Vitnar Þórarinn tíl nýjasta
heftís Við sem fljúgum, en þar segir
að ,,LÍF komi út f 13500 eintökum
og sé þannig útbreiddasta ritið sem
Frjálst framtak gefi út og að ABCD
sé gefið út i 18 þús. eintökum.” í
niðurlagi greinarinnar segir Þórar-
inn: „Er það furða að gárungarnir
skuli vera farnir að kalla yngsta blað
hans „Viðsemljúgum”.”
af fullum kratti — ■
arvömum. som k(|
t®kið ca. 230
króna. heyrast ra«
starfsmanna umB
beri trekarl afl
mengunarvörnuB
um. Bera startsi
0vi við aö mun 1
vinna viö kerinB
er aö setja áP
0rt»ásnoSirum6helm»*
omonhogver**
mdls. M undanlömu nars
■ittrúar frá viröulegum, er-
ÍTm
«r tvrir nokkur hinna avo-
I sambserileg
"^ienzk. Hafa þér rýnt
^.uddSAM-úwjw";
2?-=*«
SSr^lunner eigi
SS, ydr höfdl sér
^ndatukfar
Jóhann Briem svarar í Frjálsri
verslun og segir: „Að undanförnu
hafa fulltrúar frá virðulegum,
erlendum tímaritaútgáfum verið hér
tíl að gera úttekt á íslenska blaða-
markaðinum, en látið fara lítið fyrir
sér að öðru leytí.” Séu þetta fulltrúar
blaða á borð við Playboy og Pent-
house. Jóhann heldur áfram og segir:
„Hafa þeir rýnt ákaft í blöð SAM-út-
gáfunnar sem hefur orð á sér fyrir
birtíngu mynda af fatafellum hinna
erlendu tímarita. „Klippt og stolið”
er þetta útgáfufyrirtæki gjarnan kall-
að af kollegunum.” (Þeim banda-
rísku — innskot DB). Að endingu
segir Jóhann að vel geti svo farið að
Þórarinn verði dreginn fyrir dóm
vegna myndstuldar.
„Hver einasta kvikmynd
er prófsteinn á getu mína
— segir ítalski kvikmyndaklipparinn Giuliano Mattioli sem unniö hefur
með mörgum frœgustu leikstjórum Italíu
99
„Hlutverk klippara er raunveru-
lega að búa tíl nýja kvikmynd. Þegar
verið er að klippa verða oft tíl ný at-
riði sem ekki voru fyrirhuguð þegar
myndin var kvikmynduð. Þá ræður
klipparinn rytma myndarinnar,
ikveður hversu hröð atburðarásin
skuli vera og hvernig blær eigi að
vera yfir myndinni.” Viðmælandi
okkar er ítalski klipparinn Giuliano
Mattíoli sem þessar vikurnar vinnur
við klippingu á nýjustu mynd Rósku,
Sóley. Giuoliano hefur starfað í 20 ár
sem klippari en hann hélt upp á fer-
tugsafmæli sitt hér á íslandi fyrir
helgi. Hvenær vaknaði áhugi hans á
klippingum?
„Þegar ég kom úr hemum, tvi-
tugur að aldri, var ég ákveðinn i að
leggja þetta starf fyrir mig. Ég vann
fyrst sem aðstoðarmaður klippara og
hafði þá þann starfa helztan að
númera hylkin utan um filmuspól-
urnar. Ég lærði klippilistina i skóla
og held að það sé miklu erfiðara en
að læra hana af reynslunni. Þetta er
svo mikil tilfinning. Fyrir mér er hver
einasta mynd, sem ég klippi, próf-
steinn á getu mína. Ég klippi ekki
aðeins saman myndbúta heldur
klippi ég einnig tai og tóna inn á
myndina. Konan min er þó meira í að
klippatónlistenég.
Metorðastigi
klipparans
Það eru mörg þrep í metorðastiga
klipparans og aðstoðarmannshlut-
verkið var hið fyrsta. Síðan smá-
fikraði ég mig upp. Núna hef ég
klippt myndir, einn eða með öðrum,
sem margir af kunnustu leikstjórum
Italiu hafa leikstýrt. Svo ég nefni
nokkur nöfn þá má nefna Fellini,
sem þið íslendingar kannizt vel við,
Sergio Leone, sem m.a. gerði mynd-
ina Hnefafylli af dollurum, Ludano
Samperi, Marco Ferreri, Ettore Scola
og Alberto Lattvada. í mynd Scola
léku Sophia Loren og Marcello
Mastroianni en hún hét Una Giosnata
Particolare. Síðastamyndin sem ég
tók þátt í að klippa áður en ég kom
hingað tíl íslands hét Sono Stato 10
og er Lattvada leikstjóri hennar.
Giancarlo Giannini, sem leikur ( Lili
Marleen, lék í þeirri mynd.
Þá hef ég einnig tekið þátt í að
klippa þrjár myndir sem ungverski
leikstjórinn Miklos Jankso leikstýrði.
Sú þekktasta þeirra heitír á ensku
Mounted Army en hún er byggð á
sögu eftír Isac Babel. Hinar heita
Rome Wants Cesar Back og Technic
and Ritual.
Góður andi er
mikilvægastur
Ég á mér engan uppáhalds leik-
stjóra sem mér þykir bezt að vinna
með. Mestu máli skiptir að góður andi
sé rlkjandi og fólkið sem ég vinn með
sé skemmtilegt. Mér þykir alveg eins
gott að vinna með Rósku og Latt-
vada.
Hins vegar er ég hrifnastur af kvik-
myndum sem fjalla um þau vanda-
mál sem steðja að manninum og leit
mannsins að frelsinu. Þannig eru t.d.
tvær mynda Jankso.
Ég hef enga tölu á þeim kvikmynd-
um sem ég hef klippt einn eða ásamt
öðrum. Ætli þær séu ekki einhvers
staðar á bilinu 80 tíl 100. Venjulega
klippi ég tvær myndir á ári, fyrir utan
sjónvarpsþætti. Á ítalfu eru fleiri
einkasjónvarpsstöðvar en í Banda-
ríkjunum, eða eitthvað yfir 100. í
Róm er t.d. hægt að velja úr 20 mis-
munandi stöðvum. Því er einnig
mikil vinna í að klippa tal inn á
erlendar myndir sem sýndar eru á
ítalfu, „döbba” þær. Þá gerum við
einnig töluvert að því að „döbba” ít-
alskar myndir fyrir erlenda markaði.
Við erum 20 klipparar sem rekum
hlutafélag og klippum þar tal inn á
milli 300 og 400 ftalskar kvikmyndir á
ári.
Tveir flokkar
kvikmynda
Náttúrlega er misjafnt hvað ég er
„Pabbi vildi að ég yrði bankastarfsmaður en hinn hættulegi sjúkdómur, kvik-
myndalistin, náði tökum á mér og þegar ég kom úr hernum var ég ákveðinn f að
gera klippingar að ævistarfi mfnu."
DB-mynd Einar Ólason.
lengi að klippa kvikmyndir. Á *dl’'u
skiptum við öllum kvikmynd .tiri í tvo
flokka, annars vegar svokallaðar
spaghettimyndir, sem eru myndir af
ódýrari gerðinni, og hins vegar
myndir sem byggja á hinni ítölsku
■kvikmyndahefð. Ég get verið svona
viku að klippa mynd af fyrrnefndu
gerðinni en mun lengur að klippa
góða mynd. Eiginlega má segja að
gæði myndarinnar og sá tími sem fer
í að klippa hana haldist í hendur,”
segir Giuliano.
Hvernig kynntíst Giuliano Rósku?
„Þegar Róska var á Ítalíu gerði
hún m.a. sjö þætti fyrir ítalska sjón-
varpið. Konan min vann við að
klippa þættina og í gegnum hana
kynntist ég Rósku. Það er skrítið að
einn þáttanna hét Sóley, eða sama
nafni og mynd Rósku sem ég er nú aö
klippa.
Frumstæðar aöstæöur
Aðstæður á tslandi eru frum-
stæðar. Á Ítalíu höfum við öll beztu
tækin viö höndina en hér er tækja-
kostur fábreyttur. En íslenzku kvik-
myndagerðarmennirnir eru snöggir
að læra. Núna var ég t.d. að kenna
þeim hvernig á að búa tíl eyðu sem
siðan er hægt að smella tali inn i. Ég
get tekið dæmi: Ef ég og þú værum
að tala saman í kvikmynd og þú
talaðir með hreim þá mundi kannski
þurfa að klippa þitt tal burtu. Þá bý
ég til lykkju og skýt síðan talinu inn
síðar.
Lokaspurningin er hin sígilda
hvort Giuliano hafi séð eitthvað af
landinu.
„Ekkert. Ég flaug til Keflavíkur og
þaðan kom ég beint hingað í klippi-
herbergið. Ég hef engan tíma haft til
að skoða mig um þann mánuð sem ég
hef verið hér,” segir Giuliano Matti-
oli brosandi. - SA
FÓLK
Ungt fólk leitar frekar til austur-
lenzkra trúarbragða en til kaþólskra
yy
— segir Comelius Tholens ábóti í Amsterdam
„Þetta er í fyrsta skiptið sem ég kem
til íslands en ég kem hingað af tveimur
ástæðum. í fyrsta Iagi til að styrkja
systurnar í Karmel-klaustri og einnig
má segja að ég hafi komið hingað i frí.
En ég hef þó ekki farið víða.” Viðmæl-
andi okkar er Comeiius J.A. Tnolens,
ábóti frá Hollandi, sem kom hingað til
lands í stutta heimsókn i fyrri viku.
„Ég kann vel við landið, hér kemst ég i
nána snertingu við höfuðskepnurnar,
vatn, jörð, vind og eld. Því er öðruvísi
farið í Amsterdam, þar eru aðeins hús á
húsofan.”
Tholens ábóti hefur búið í Amster-
dam í fimm ár en þar áður var haim á
Indlandi í fjögur ár. Þangað fór haim
eftir að hafa verið munkur af reglu
heilags Benedikts í Hollandi í 40 ár. Þar
af var Tholens ábóti í 25 ár.
Færri gerast
munkar en áður
„Sem ábóti er ég yfirmaður nokk-
urra munka og ræð yfir þeim bæði á
andlega og efnislega sviðinu. Mér
verður að þykja vænt um þá og ég ber
ábyrgð á þeim. Þetta er fjölbreytt starf
en mikill hluti þess er skrifstofuvinna.
Nú eru mun færri starfandi munkar í
Hollandi en áður og ástæðuna tel ég
Cornelius Tholens ábóti fyrir utan
klaustur Karmel-systra f Hafnarfirði.
einkum vera þá að ungu fólki óar við
kirkjunni sem stofnun. Það treystir sér
ekki til að lifa lífi sínu í klaustri. Þá
hefur kaþólska kirkjan að nokkru leyti
vanrækt hlutverk sitt. Ungt fólk leitar
æ meira til trúarbragða frá Asíu til að
öðlast sálarró og til að stunda hug-
leiðslu. Þarna tel ég að kirkjan verði að
snúa vörn í sókn. Það er hægt að
stunda hugleiðslu innan kaþólsku
kirkjunnar og hugieiðsla er mikið atriði
í lífi munka í klaustrum.
Mér er ekki illa við önnur trúarbrögð
þótt ég sé kaþólskur. Ég virði þau og
skoðanir þess fólks sem þau stundar.
Kaþólska kirkjan verður að leggja sig
eftir því að kynnast viðhorfum þess
fólks sem leitar til trúarbragða hins
austurlenzka heims. Aðeins með því að
vita hvers unga fólkið í dag æskir getur
kaþólska kirkjan vonazt til að auka
ítök sín meðal þess. Ég tel að kaþólska
kirkjan eigi að vera sveipuð dulúð,
svipað og var á miðöldum,” sagði
Tholens ábóti.
Á Indlandi eru
krossgötur trúarbragða
Hvers vegna hættir ábóti í klaustri og
fertil Indlands?
„Til að kynnast hinum gömlu trúar-
brögðum í Asíu,” svarar ábóti. ,,Á
Indlandi eru krossgötur allra þessara
trúarbragða. Hindúisma, Tíbet-
munka, Búddhatrú, Brahmatrú, allt er
þetta að finna a ndlandi, fyrir utan
kaþólska trú. Þá 1 ef ég einnig gaman
af að kynnast fólki. Þetta tvennt rak
mig til Indlands. Þú spyrð hvort ungt
fólk í Indlandi hafi hin gömlu trúar-
brögð í heiðri. Þvi er erfitt að svara. í
sumum héruðum lifa þessi trúarbrögð
áfram, í öðrum ekki. Svo getur lika
verið misjafnt milli stétta hvort trúar-
brögðunum er haldið við. Það er í raun
ekkert hægt að alhæfa í þessu efni.”
Engin ein
trú nægjanleg
Við hvað starfar Tholens ábóti nú?
„Ég er eiginlega i tvöföldu starfi. Ég
er ennþá í reglu heilags Benedikts þótt
ég lifi ekki lengurklausturlífi. Ég bý og
starfa í Amsterdam og reyni að kynna
mér sem bezt allan þann aragrúa trúfé-
laga sem þar starfa. Þetta starf vinn ég
fyrir reglu mína og tilgangurinn er að
komast að hvers ungt fólk er að leita. í
öðru lagi er ég i alþjóðlegu starfi við að
reyna að koma munkum af öllum trú-
arbrögðum saman á einhvers konar
ráðstefnu. Þar myndum við ræða stöðu
trúarbragðanna í heiminum í dag og
vera með sameiginlega hugleiðslu.
Staðreyndin er sú að engin ein trú er
nægjanleg í sjálfri sér. Það verður að
koma meira til. Trúarbrögðin eru hins
vegar stór hluti mannlegrar tilveru því
guð er alls staðar og í öllu,” sagði
Cornelius J.A. Tholens ábóti að
lokum. -SA.