Dagblaðið - 22.08.1981, Blaðsíða 6

6
/*
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1981.
KEMUR EKKITIL HUGAR AÐ
BORDA FISK FRÁ ÍSLANDI
— segir nýsjálenzk stúlka sem kynnzt hef ur vinnubrögðum
í f iskiðju á Vestf jörðum
Fyrir nokkrum dögum barst
Dagblaðinu bréf frá nýsjá-
lenzkri stúlku, Janice Downie,
sem undanfarna níu mánuði
hefur unnið í fiskvinnslu hér-
lendis. I bréfi sínu fjallar
Janice um nokkur atriði sem
hún kynntist í vinnu sinni og
telur að erindi eigi til íslend-
inga.
Eftir að hafa léSið bréfið
ákvað blm. að hafa upp á
Janice Downie og spjalla við
hana nánar um ýmsa hluti sem
hún minnist á. Því miður
reyndist Janice farin af landi
brott en í hennar stað var rætt
við vinstúlku hennar sem enn
er hérlendis og unnið hafði
með Janice. Heitir sú Jillian
Mercer og erfrá Ástralíu.
Bréf Janice Downiefer hér á
eftir:
• KMU

Bréf
Janice
Downie
Ég er nýsjálenzk og hef verið
starfsmaður i einní af ykkar mörgu
fiskiðjum undanfarna níu mánuði.
Mér finnst að margt af þvi sem ég
kynntisl i rekstri fiskiðjunnar sem
ég vann hjá eigi ekki að vera ósagl
þegar ég yfirgef ísland. Aðrir út-
lendir verkamenn og islenzkir, sem
ég hef haft samband við, eru sömu
skoðunar og ég.
Hlífðarfatnaður
í augum hins vestræna heims
hlýtur það að teljast úrell fyrir-
komulag að starfsmcnn i verk-
smiðjum skuli neyðast til þess að
útvcga sér sinn eigin hlífðarfatnað,
svo sem svuntur, stígvél, hanzka,
heyrnarhlifar, einangrunarfatnað
o.s.frv. án fjárstuðnings frá at-
vinnurekanda eða rikísvaldinu í
formi peningagrelðslna.
Hávaðamengun
Það veldur mér ugg að sjá börn
sem fullorðna setta í vélasali þar
sem mikill hávaði ríkir. Verkafólk
virðist algerlega áhugalaust um
hugsanlegan skaða á heyrn sinni.
Jafnvel þeir sem vita af hættunni
geta ekki nolað heyrnarhlifar.
Astæðan er sú að stjórnendur hafa
algerlega vanrækt að úlvega slíka
hluti, jafnvel þótl fólk hafi beðið
um það.
Gæði fisksins
Meðan á vinnu minni slóð sá ég
svo ofl slæma meðhöndlun fisks að
mér kemur ekki til hugar að borða
framar frosinn og unninn fisk frá
íslandi.
Bónuskerfið ýtir undir hraða
vinnu og slikt kemur niður á
gæðum afurðanna. Blóð, bein,
ormar og ýlda fylgja hreinsuðum
fiski á pökkunarborðin og þaðan á
heimsmarkað.
Þyngdin er mikilvægur þáttur
fyrir þann sem snyrtir þegar bónus
dagsins er metinn. Ef of mikið af
skcmmdum hlutum og blóði er fjar-
lægt af fisknum er þeim sem snyrtir
refsað fyrir heiðarleikann með
lægri vigt sem þýðir ófullnægjandi
bónus.
Ef það að henda rotnuðum fiski
þýðir peningatap missa stjórn-
endurnir lyktarskynið. Afleiðingin
verður sú að mikið magn af fiski,
óhæfu til neyzlu, er senl á markað.
T.d. man ég eftlr hægagangs-
verkfalli á Vestfjörðum á þessu ári.
Verkafólkið hraktist næstum þvi út
úr fiskðjunni vegna stingandi lyktar
af rotnandi þorski. Allur sá þorskur
var settur á markað erlendis. Ég
kalla þetta ósiðlegt.
íslenzkur efnahagur byggir að
stórum hluta á fiskiðnaði. Ef tsland
ætlar sér að halda gæðum fisksins
uppi og starfsfólkinu ánægðu eru
hlutir eins og minnzt er á hér að
framan mikilvægir og þarfnast um-
hugsunar.
Virðingarfyllst,
Janice Downie.
Jillian Mercer, áströlsk stúlka sem vann hér ítæpa fimm mánuði:
Hreint ótrúlegt hvað
þetta var ógeðslegt
— hægt að stinga fingrunum í gegnum fiskinn, svo úldinn var hann
—fórsamt ígegn
Eins og fram kom hér að framan er
bréfritarinn, Janice Downie, farinn
af landi brott. Því tókst ekki að ná
tali af henni en í staðinn var spjallað
við vinkonu hennar, Jillian Mercer,
sem frá því í marz sl. og fram í júlí
vann með Janice.
,,Ég kom hingað til lands í marz í
vor fyrir milligöngu skrifstofu í
London. Ég var ráðin til vinnu á
Þingeyri á Vestfjörðum, hjá Kaup-
félaginu á staðnum sem rekur fisk-
vinnslu,” sagði Jillian Mercer.
„Jan (en það kallaði hún Janice)
var þá að vinna á Þingeyri. Hún kom
til íslands i október í fyrra.
Ég vissi af bréfinu sem hún
skrifaði ykkur og er henni algerlega
sammála. Okkur finnst það t.d. vera
afskaplega fornaldarlegt skipulag að
starfsmenn skuli sjálfir þurfa að út-
vega sér svuntur, hanzka og stígvél og
jafnvel eyrnahlífar.
Hvarvetna i verksmiðjum í hinum
vestræna heimi er hlífðarfatnaður
sem starfsmenn þarfnast í vinnunni
til staðar. Það þykir alls staðar sjálf-
sagt að verksmiðjan útvegi slíkt.
Á Þingeyri man ég að var íslenzk
stúlka, sem vann í vélaherbergi, sem
notaði heymarhlífar. Hún var með
sínar eigin hlífar. Það voru til
heyrnarhlífar á vinnustaðnum
mínum en þær hlífar höfðu aðrir
starfsmenn á undan keypt og skilið
eftir þegar þeir hættu að vinna hjá
fyrirtækinu.
Beint í 28 stiga frost
Ég minnist þess þegar nýr piltur
kom til Þingeyrar frá Ástraliu. Fyrsta
vinnudaginn, strax um morguninn,
varð hann að fara inn í 28 stiga frost,
frystiklefa, og vinna þar. Hann fékk
engin einangrunarföt. Ef það hefði
ekki verið frí næsta dag, sem var
þjóðhátíðardagurinn, veit ég ekki
hvernig hefði farið fyrir honum. En
hann fékk þarna sem betur fer heilan
dag til að jafna sig. Hann var alveg
óviðbúinn því að fara að vinna í
svona kulda og kom því ekki með
nein aukaföt.
Mér fannst fólkið hugsa lítið um
hávaðann á vinnustaðnum. í véla-
salnum voru gamlar og háværar vélar
en margir voru án heyrnarhlifa. Jan
talaði mikið um þessi mál. Hún
leitaði til þeirra sern stjórna og bað
um að fá heyrnarhlífar. Stjórnend-
urnir höfðu ekki neinn áhuga á að
sinna slíkri beiðni. Jan var bent á
hlífar sem héngu á snaga en þegar til
kom reyndust þær brotnar.
Ég held að útlendingarnir sem
unnu þarna hafi hugsað meira um
þessi mál. Þeir höfðu kynnzt öðru
annars staðar.
Bónusinn
ýtir undir svik
Bónus-kerfið sem unnið er eftir
veldur lakari gæðum. Það ýtir undir
fljótfærnisleg vinnubrögð og
jafnvel svik. Fólkið fær borgað fyrir
hraða og þyngd. Og meira fyrir
þyngdina en hraðann. Þeir sem
snyrta fá 20 kg kassa með hráefni í.
Það sem búið er að snyrta er sett í
annan kassa. Sá kassi er vigtaður og
mismunurinn á þyngd hans og hins
fyrri virkar sem frádráttur á launin.
Jillian Mercer. Hún og vinkona hennar, Janice Downie, ætla aldrei að borða fisk frá tslandi eftir að hafa kynnzt vinnslu
hans. DB-mynd Gunnar Örn.