Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1943, Blaðsíða 53

55
getur- verið mjög hæpin, hversu stórvirkar sem þær annars
eru, því ef hver bóndi vinnur með sinn hest og sína rakstrar-
vél, þá vinnst þeim, undir flestum kringumstæðum, miklu
betur, en ef þeir eiga allir að notast við eina vél, þótt hún
sé stór og vélknúin. Af ýmsum ástæðum verður hvert býli
líka að hafa sína hesta, sem þau þá geta notað við jarðvinslu
og uppskerustörf, á þann hátt fær bóndinn vafalaust meira í
sinn hlut fyrir vinnuna, heldur en ef hann byggir slíkar
framkvæmdir á vélknúnum sameignaráhöldum, sem oft eru
ekki við hendina þegar mest á ríður, en ódýrasta orkan,
hestarnir, þá ónotaðir á meðan. Eg efa því, að víðtæk sam-
vinria, um hinn almenna búrekstur nýbýlanna og sameign
algehgra búvéla, verði heppilegt fyrirkomulag.
Hinsvegar getur vitanlega margháttuð samvinna þróast í
sambandi við nýbýlahverfin og hagnýtingu þess afraksturs,
er búin gefa. Þannig getur til dæmis verið fullkomin sam-
vinna um þresking, flokkun og mölun á korni, hreinsun og
flokkun á fræi og um vélþurkun á heyi og margt fleira.
Eg get ekki stilt mig um að benda á það í þessu sambandi,
að nýbýli, sem bygt gætu tilveru sína að mestu leyti á fram-
leiðslu heymjÖls, mundu hafa algera sérstöðu að því leyti,
hve stofnkostnaður þeirra til bygginga yrði lítill samanborið
við býli, er byggja á búfjárrækt. Meginhluti framleiðslunn-
ar, grasið, yrði flutt að sameiginlegri heyþerristöð, jafnhratt
og það er slegið, og breytt þar í verslunarhæft ástand, en
bændurnir hefðu aðeins búfjárframleiðslu til eigin þarfa.
Slíkur búskapur yrði líka mjög óháður tíðarfarinu, að
minnstá kosti um uppskerutímann, en það er meira en hægt
er að segja um landbúnað okkar almennt. Þótt eg aðhyllist
ekki víðtæka samvinnu á hinum almenna búrekstri býla-
hverfa, þá er það þó einn af höfuðkostum þeirra, að margs-
konar samvinna og samhjálp getur þróast þar, í sambandi
við búskapinn. Annar höfuðkosturinn er sá, að einyrkjabú-
skapur er þar miklu auðveldari og öruggari en í strjálbýlinu.
Fatlist bóndi eða húsfreyja frá störfum um stundarsakir, eru