Frjáls verslun - 01.04.1939, Page 7

megin götu. Austurstræti er í sjálfu sér .all-góð
verzlunargata. En hún hefir þó þann ókost, að
um hana er of mikil umferð vagna, en vagna-
umferð hefir sáralítið gildi fyrir verzlunina. Of
mikill fjöldi ökutækja truflar vegfarandann og
gerir honum erfiðara fyrir. En að þessu leyti
stendur Austurstræti til bóta. Við endurskoðun
bæjarskipulagsins verður án efa reynt að finna
leiðir til þess að dreyfa umferðinni meir en nú
er, og Austurstræti verður þannig meira friðað
en áður.
I öðru lagi er bygging húsanna sjálfra. Það
er venjulega hætt við, að í City njóti sólar og
birtu ekki sem skyldi. Landverðið er oftast of
hátt og þess vegna byggðar margar hæðir og
húsin höfð þétt. Hér þar sem sól er lítil og fátt
um opin svæði, þar sem fólk getur unað í frí-
stundum er nauðsynlegt að séð sé fyrir sem
beztri birtu. Próf. Guðmundur Hannesson hefir
komið fram með tillögu um íslenzkt verzlunar-
hverfi, sem gaumur er gefandi. Hann vill, að
efri hæðir húsanna séu dregnar nokkuð til baka
en með því móti nýtur gatan sjálf og húsin
betri birtu. Ef við lítum á núverandi verzlunar-
hverfi okkar í Austurstræti og kringum það,
er augljóst, að í nánari framtíð verður svo gagn-
gerðri breytingu ekki komið við. Nauðsynlegt
er, að rúmgóðir bakgarðar og aðgengileg port
séu við verzlunarhúsin, enda er gert að skyldu
hér að svo sé, þótt framkvæmdin hafi orðið önn-
ur. Það á t. d. ekki að eiga sér stað að taka
þurfi af vögnum og láta á þá úti á götunni, eins
og stundum sést hér.
Mig langar til að minnast nokkrum orðum á
búðirnar sjálfar. Hér hefir frágangi búða fleygt
mjög fram á síðari árum. Hver þekkir búðirnar
í verzlunarhverfinu hér fyrir þær sömu og var
fyrir 10—15 árum? En áfram þarf að halda
á bessari braut.
Hvað lítil verzlun sem er, þarf að hafa glugga
og inngang í góðu lagi. Á milli götunnar og
búðarborðsins eiga að vera sem allra minnstar
tálmanir, hurðir breiðar og léttar. Ranghala-
gangar inn í búðirnar eru ófærir. Um glugga-
svningarnar siálfar ætla ég ekki að fjölyrða.
Þær eru sérgrein og allir skilja þýðingu hennar.
En meginskilvrði fyrir því að gluggasvningar
megi vel takast er að glugginn sé vel bjartur og
hann vel lýstur upp. Lamparnir mega ekki vera
bannig, að peran sjáist og lýsi í augu vegfar-
anda, eins og oft vill brenna við hér. Hin svo-
nefnda óbeina lýsing er bezt, enda rvður hún sér
óðum til rúms hér hiá okkur. Eitt með öðru,
sem hægt, er að gera til að gefa búðunum glæsi-
legri svip er að nota spegla. Það er ekki hvað
FRJÁLS VERZLUN
Nýtízku verzlunargata erlendis.
sízt vel við eigandi á núlifandi haftatímum, að
hafa spegla í gluggum og víðar, sem stækkar
búðina og margfaldar vöruna. I búðarborðinu
er sjálfsagt að hafa sýningarskápa og helzt með
óbeinni lýsingu.
Þegar verzlanir eru settar niður í íbúðahverf-
um, þarf að gæta þess að þær séu með hæfilegu
millibili og bezt er að í einu og sama húsinu séu
matvörubúð, fiskbúð og brauðasala. Þetta er
einnig á síðari árum tíðkað hér. En hreinlætið
er þar fyrsta boðorðið og þarf með því strangt
eftirlit að þrifaleg umgengni sé viðhöfð.
Eins og ég drap á hér á undan, eru það fjölda
mörg atriði, sem taka þarf tillit til þegar verzl-
unarhverfi er byggt upp. Þess mun án efa gætt
eftirleiðis, að verzlunin fái sem mest rými og að
umferðin á verzlunargötunum sé miðuð við við-
skiptalífið en annari umferð veitt framhjá. Hér
eru erfiðleikar á skjótum umbótum. Eitt af því
sem tefur fyrir er hið óhæfilega háa lóðaverð í
miðbænum, sem endurskoðunar þyrfti við.
Enn sem komið er, nær verzlunarhverfið í
Reykjavík ekki nema til 2-3ja lítilla gatna. En
ef íslenzk verzlun á framtíð fyrir sér, skapast
ný viðfangsefni er nauðsynlegar nýbyggingar
verða reistar. Við vonum allir, að verzlunin
blómgist og vel takist til er ný verzlunarbyggð
vei’ður reist, há til lofts og víð til veggja.