Frjáls verslun - 01.12.1969, Page 27

FRJÁLS' VERZLUM
27
AKUREYRI
MIKID UM AD VERA EN MEIRA
STENDUR TIL
Gerð grein fyrir mikilli uppbyggingu á Akureyri á þessu ári.
Uppbygging Akureyrar hefur
mjakazt áfram, það hefur verið
lengi að bætast við hvert þús-
undið íbúa... en eins og þar
stendur: Það gengur, þótt hægt
fari. En þessi stærsti þéttbýlis-
kjarni utan höfuðborgarsvæðisins,
og sá, sem hefur mesta möguleika
til þróttmikils vaxtar, er á milli
vita, í eins konar úlfakreppu. Ak-
ureyri er of lítil, hún er líka of
stór. Bærinn er of lítill til að
valda hinu margþætta hlutverki
alhliða miðstöðvar á eigin spýtur,
en hann er þó orðinn það stór, að
slíkar kröfur eru gerðar til hans.
Akureyri þarf því að vaxa hrað-
ar en verið hefur, uppbyggingin
þarf að tak fjöi’kipp á næstu ár-
um, svo að bærinn komist úr
úlfakreppunni og rísi undir merkj-
um. Þar að auki knýr þjóðhags-
leg nauðsyn á í sömu átt, nauð-
syn á breyttri þróun í byggðum
landsins, til að landsmönnum
jafnt í sveit og við sjó verði
tryggð sem líkust félagsleg að-
staða og landið haldist í byggð.
Það er forsenda þess, að náttúran
og náttúruauðlindirnar verði nýtt-
ar með skaplegum hætti, og að
það rísi undir framförum og vel-
megun þjóðarinnar.
STÓRIÐJA
Enda þótt Akureyri eigi marg-
breytilega möguleika til atvinnu-
uppbyggingar í framhaldi af því
fjölþætta atvinnulífi, sem þegar
er fyrir hendi, og annarri aðstöðu,
gefur auga leið, að þeir mögu-
leikar eru ekki svo mjög sérstæð-
ir, að þeir notist af sjálfu sér. Það
er því fyrsta skilyrðið að bærinn
njóti styrkrar og stórhuga stjórn-
ar og að lyft sé undir athafnir
bæjarbúa. Innan bæjarins þarf
auðvitað að vera til frumkvæði,
þekking og áræði til að leggja á
brattann. Hér er að vísu ekki
vettvangur til að dæma um það,
hvort þetta frumkvæði sé til nú,
en það er a. m. k. vandséð.
Ekki er vafi á því, að stóriðju-
fyrirtæki er öflugasta lyftistöng
sem völ er á til eflingar viðkom-
andi byggðarlagi. Jafnvel aðeins
fyrirtæki, eins og kísilgúrverk-
smiðjan við Mývatn, gerbreytir
aðstöðu tveggja sveitarfélaga, og
t. d. fær Húsavík nú árlega um
5 milljónir í bæjarkassann og
hundruð þúsunda í hafnarsjóð,
auk óbeinna tekna, aðeins fyrir
staðsetningu sölufélags og útskip-
un kisilgúrsins, en til samanburð-
ar má geta þess, að árlegar út-
svarstekjur bæjarins eru annars
um 10 milljónir. Það munar um
minna. Hvað þá, ef rætt væri um
Hafnarfjörð. Þar er um marg-
faldar upphæðir að ræða. Þrótt-
mikill vöxtur þessara bæja er eng-
in tilviljun.
Áframhaldandi stóriðjuupp-
byggingar er forsenda frekari
stórvirkjana og eitt höfuðatriði i
eflingu íslenzks atvinnulífs í fram-
tíðinni. Það leiðir af nauðsyn jafn-
ari byggðaþróunar framvegis en
hingað til, að nú má ekki kylfa
ráða kasti, hvar næsta eða næstu
stóriðjufyrirtæki lenda. Stóriðj-
an verður jafnframt að stuðla að
byggðajafnvægi, enda ekkert því
til fyrirstöðu, nema ef um er að
ræða skilningsskort og áhuga-
leysi í hinum strjálu byggðum.
Og hver er þá krafa Akureyrar í
þessu efni? Jú, bæjarstjórn hefur
gert samþykkt, þó ekki með ein-
dragni. Og ekki fer neinum sög-
um af því, hversu þeirri sam-
þykkt hafi verið fylgt eftir heima
og heiman. En hvað sem þessu
líður, þá verður ekki um það
deilt, að ef ný stóriðjufyrirtæki
rísa hér á landi í náinni framtíð,
má Akureyri ekki láta það fram
hjá sér fara. Þar er um slíkt tæki-
færi að ræða, sem bænum er nauð-
syn til skjótrar framþróunar og
þjóðinni er nauðsyn til að halda
áttum í byggðaþróun framtíðar-
innar.
MIKIÐ UM AÐ VERA
Á þessu ári hafa tvær myndar-
legar skólabyggingar verið teknar
í notkun, hús yfir raunvísinda-
deild Menntaskólans, Möðruvellir,
og hús yfir Iðnskólann. Það er að
vísu ekki komið í full not og ver'ð-
ur ekki vígsluhæft fyrr en næsta
haust.
Geysimikið félagslegt átak hef-