Frjáls verslun - 01.10.1985, Blaðsíða 88

BANKAMAL
Staða bankanna betri
í árslok en árið 1984
— Landsbankinn og Búnaðarbankinn sterkastir
Líklegt er aö afkoma bank-
anna á þessu ári veröi nokkru
betri en áriö 1984 þegar flestir
bankarnir urðu að þola tap.
Ekki er ennþá hægt aö fullyröa
meö vissu um afkomuna en
margir bankamenn er rætt var
viö töldu aö hún yröi jákvæö
1985. Lausafjárstaöa þeirra
versnaöi mjög í nóvember síö-
astliðnum og var hún neikvæð
um tvo og hálfan milljarð króna.
Bati var fyrirsjáanlegur í des-
ember.
Breytileg staða
Erfitt er aö segja nokkuö al-
mennt um stööu bankanna, hún
er breytileg frá einum timanum
til annars og frá einum bankan-
um til annars. Sérstök nefnd
skipuð fulltrúum allra bankanna
kemur saman þrisvar á ári til aö
fjalla um stööu þeirra. Taliö er aö
þankar standi nú misjafnlega aö
vigi en Ijóst er aö Landsbanki og
Búnaöarbanki munu vera sterk-
astir. Sumir vilja reyndar halda
fram aö staöa bankanna al-
mennt sé i öfugu hlutfalli viö
pólitíska stjórnun þeirra.
Staöa atvinnuveganna hefur
jafnan mikil áhrif á stööu ein-
stakra banka eöa öllu heldur
staöa ýmissa stórra viðskipta-
aðila. Meöan svo er aö atvinnu-
rekstur er áhættusamur veröur
alltaf áhættusamt að stunda út-
lán og hugsanlegt er aö bankar
tapi hluta af eigin fé sinu ef illa
fer hjá fyrirtækjum. Ekki þarf aö
minna á nýlegt dæmi Hafskips
og Útvegsbanka, minni áföll hafa
einnig áhrif. Þess vegna er
bönkum þaö kappsmál að efla
eiginfjárstööu sina til aö vera
betur undir þaö búnir aö standa
af sér slík áföll. Þaö getur aöeins
oröiö þau ár sem hagnaöur er
fyrir hendi og verður hann aö
vera meiri en hlutfallsleg hækk-
un samtölu efnahagsreiknings
og ábyrgöa utan efnahags.
Vaxtakjör ráða
afkomunni
Þaö sem þó hefur rpöiö mestu
um afkomu banka og sparisjóöa
tvö siöustu árin er samspiliö milli
verðtryggðra og óverötryggöra
kjara. Þetta samband var bönk-
unum óhagstætt um tima áriö
1984 og þvi töpuöu þeir fjár-
munum þegar vextir á óverö-
tryggöum reikningum voru hærri
en á verðtryggðum og sparifjár-
eigendur fluttu fé sitt á milli. í ár
hefur veriö meira jafnvægi þarna
á milli.
Stærsti tekjuliöur banka er
vaxtamunur og annar stór tekju-
liöur þeirra eru þóknanatekjur,
þ.e. þjónustugjöld sem lögö eru
á viðskiptavini samkvæmt
gjaldskrá. Lengst af voru þókn-
anagjöldin hin sömu en meö
aukinni samkeppni bankanna
hefur samstarf þeirra á þvi sviöi
minnkað. Þannig er talsverður
munur á þessari gjaldskrá bank-
anna i dag. Kostnaöur viö rekst-
ur banka skiptist nokkuð jafnt
annars vegar milli innláns- og
útlánsviöskipta og hins vegar
annarrar þjónustu er þeir veita.
Standa þóknanatekjur aöeins
undir hluta kostnaöarins sem
88