Fregnir - 01.12.1994, Blaðsíða 9

FREGNIR
Erla S. Ámadóttir, hdl.
HÖFUNDARRÉTTARLEG VANDAMÁL TENGD
GAGNABÖNKUM.
Ráðstefna þessi á vegum NORDINFO var haldin í Lyngby í
Danmörku dagana 22 - 23. september 1994. Margir fyrirlesarar
fluttu erindi um efnið og í lokin fóru fram pallborðsumræður, þar
sem þátt tóku fimm manns, einn frá hverju Norðurlandaríkjanna.
Undirrituð sótti ráðstefnuna og tók þátt í pallborðsumræðum af hálfu
Islands. Hér á eftir fer lausleg frásögn af því sem fram kom á
ráðstefnunni.
Ráðstefnan hófst með erindi Peter Seipel, prófessors við
Háskólann í Stokkhólmi. Hann leitaðist við að opna augu
þátttakenda fyrir möguleikum tölvutækninnar og þeim áhrifum sem
hún hefur haft og mun hafa á nýtingu hugverka. Seipel lagði
áherslu á að í stað margmiðlunar ("multimedia") væri eðlilegra að
tala um "multiworks on unimedia". Með því átti hann við að
með margmiðlun gæti eitt hugverk tekið ótrúlegum breytingum á
stuttum tíma og að erfitt væri orðið að flokka hugverk í einstaka
flokka verka, bókmenntir, myndefni, o.s.frv. Seipel benti á að
umfjöllunarefni ráðstefnunnar mætti nálgast bæði frá sjónarhóli
höfunda, sem krefjast verndar, og frá þeim sjónarhóli að vemda
þyrfti upplýsingafrelsi. Hann taldi að bæði löggjöf og tækni-
búnaður gerðu kleift að vernda hagsmuni höfunda. A hinn bóginn
gæti hagsmunagæsla höfunda haft í för með sér einokun og
takmörkun á frelsi til upplysinga. Hugsanlega þyrfti að greina milli
reglna um vernd verka í tölvutæku formi, sem hafa skemmtigildi
h ("digital works of entertainment"), og verka í tölvutæku formi, sem
hafa einungis að geyma upplýsingar ("digital works of
information"). í lok máls síns lysti Seipel upplýsingatækninni sem
þriðja birtingarformi verka, "compugraphy", á eftir handritun
("manugraphy") og prenti ("typography") og lýsti því að
höfundarréttur ("copyright") yrði að víkja fyrir hinu óskilgreinda
hugtaki "compuright".
9