Alþýðublaðið - 02.09.1969, Blaðsíða 16

Afgreiðslusími: 14900
Augiýsingasimi; 14906
Alþýðu
hlaðið
Ritstjórnarsímar: 14901, 14902
Pósthólf '120 Reykjavík
Verð í lausasölu: 10 kr. eintakið
Verð í áskrift: 150 kr. á mánuði
Þrjátíu ár frá
upphafi heimsstyrj-
aidarinnar
□ ÞJÓÐVERJAR RÁÐAST INN í PÓLLAND. —
ÞÝZKUR HER RYÐST INN í PÓLLAND. i
EitthvaS á þessa leiS voru aSalfyrirsagnir íslenzku dagblaSanna aS
morgni þessa dags fyrir þrjátíu árum. Hinn 1. september 1939, klukkan
sex aS morgni aS íslenzkum tíma, hófu hersveitir Adolfs Hitlers, eínræS-
ísherra Þýzkalands og leiStoga þýzka nazistafiokksins, sem þá réS lögum
og lofum í Þýzkalandi, innrás í hiS friSsama grannríki sitt, Pólland, á
breiSri víglínu undir yfirskini landzmæradeilna. Þar meS var heimsstyrj-
öldin síSari hafin, afdrifaríkasti og jafnframt blóSugasti hildarleikur mann-
kynssögunnar til þessa. Þýzki nazisminn hafSi reitt hina ægilegu krumlu
sína til höggs — og látiS fyrsta höggið falla. Þau högg áttu eftir að
reynast mörg — og þyngri en nokkurn hafði órað fyrir. Tími mannvíga
og milljónamorSa var hafinn, tími angurs og skelfinga: haust í tvennum
skilningi.
\ ' í
ÓJAFN LEIKUR
Þjóðverjar höfðu ek'ki ýkja
mikið fyrir því að innliima
Póilland í Wð stórJþýzfba ríki.
Þetta var ójaifn lekur, því
að þarna tclkiuisit á Davíð og
GoTiat. Þjóðvierjar iteifldu
fraim 90 fótgönguliðsherfylkj.
um, 9 v élaherif y Ik jum og
6500 flugvélum á móti 42
fótgönguliðs- og riddlaraliðs-
herfyllkíjium Pólverja, sem
fljótlegia urðu að l'áta í minni
pcfcann fyrir ofuraflinu. í Pól
landi notaði Hit’ler fyrst hina
svoneiíndu leifturstríísatSforð
mieð ágætium árangri, og
stiyrjöldin um Pólland varð
einhver s'tyzta og árangurs-
rfkasta berferð mannlkyns'sög
'unnar Hitler 'hafði telkizt ætl
unarverk sitt, brotið viðnóm
Pólverijia á balk aft,ur mieð
ævintýraleguim 'hraða og
augu allrar álfunnar heind-
ust að honum í undrun og
ó'ita: Hvað fceimiur næst?
VEL SKIPULAGT
LEIFTURSTRÍÐ
Sú herkænaka, er Þjóðverjar
áittu eftir að sýna svo ótal
cift í heiimsstyrj'öldirmi síðari,
kom þegar í Tjós í Póllands-
slr,íðiniu. Þeir hafðu undinbúið
sókn sír.ia aif mikil'li ná kvæmni
og lagt 'hvert smiáatriði viand-
legia niður fyr'r sér. Þjóðverj
ar hófu innrláisina með hat-
rcmmum lciftáriáisum — og
fyrsta dagínn beindiusit þess-
>ar loiftáriáisir aðallega að
pólskum ifTugvöl'lu'm með
þeiim ‘aflleiðingumi, iað þeimí
'tclkist að eyðileggja megin-
'hluitiann af flugflota Pólverja,
áður en honuim tólbst að hefja
á T'clft. Mlájtti þar mieð
segja, að. póWki flugherinn
væri úr sögunni, og næsti
liður áætdunarinnar var að
larna samgöngulkenfi land's-
ins. Tcku Þjóðvenjar því að
haina árásum sírnum á brýr,
jiáirnlbrautanstöðvar og jlárn-
braubarJeis'tir og varð vtel á-
gengt. Um þær mundir tó'k
þýzíki flugherinn og í nc'lkyn
ný.ia te-gund hernTugvéTa, svo
nefndar ste'ypifliugvéilar, cg
dré'gu þær ekk' úr árangrin-
um, þær steyptu &'ér alThátt
úr íofti niður í li'tla hæð og
létu spreng;u'num rigna það
an niður, áður en þær 'hæ'kk
uðu ifTugið ag nýTu. CTTu þær
mikl'um usla meðal Pólverja
og vcTbt'U f'ádæmia slkslfingu
meðal almennings.
FJÓRAR AÐAL-
FVT,RTNGAR
Þjóðverjar nudidust inn í Pcil
■land í fjórum aðalify'lkingurrj.
Sótti fyrsti anmurmn suður
frá austanverðu Prússlandi í

átt til Varsjár; annar armur
inn jnn í pólísfca hliðið svo-
n'eifnda að aui'tan og ve'"ý'n
til að ihindra Pólverja í að ná
till sjláivar; briðji armiur'nn
frá Norður-STésíu ti'T iðmaðar
borgarinnar Lodz — og sá
fjórði frá EífrL'STésíu og Slóva
fcfíu inn í iðniaðarihéruðin
miklu við Kattow'itz og til
Krslbár. Þjóðverjiar beitltu
mj'ög sikriðdrébum og hrckfc
pól'ski herinn jafnt og þétt
undan, þar eð hann var bæði
verr búinn vopnum og til
muna fámennari, þó að ekfki
skorti 'herimen'nlna hug-
d nfsikiu.
RTTSSAR LÁTA EKKI
SITT EFTIR LIGGJA
Útséð var um örflög Pólver í a.
þegar Rússar hófu svo innrás
í landið austanivert hinn 17.
septémlber þá um haustið. Lét
rússneska stjórnln í veðri
vaka, að innriásin væri gerð
til að vernda ihina fjöimennu
úlkranisku og hvítrúss'nesku
íbúa Aui'tur-Póllands, en
vafaiaust hei.Tur það einn g
vakiað fyrir Rússuim að
treysta varnir sínar gegn
Þjóðverji’imi með því að hier-
namia austurhluta Pólll'a'nds.
Rúissar og Þjóðwerjar höfðu
að vísu giart með sér gagn-
Ikvæman griðarsáttnrtálla í ág.-
■miániuði um íiumarið, en samt
miuuu Rússa.r eikki 'halfa treyst
þessum „vin-um“ sínum me-'ra
en svo. Náðu herir Þjóðvierja
og Rússa fljótlega saman í
'Mið-Pólland'i, og hinn 30.
septeimlber undirr''tuðiu þeir
Stal'ín og Rilbbentrop samn-
Framhald á bls. 15.
i
I
HELMINGI MEIRISÖLT-
UN NÚ EN í FYRRA
26 skip cru nú við Hjaliiand
Reykiavík — VGK
□ Búið er að salta í 47
búsund tunr.ur sílidlar á sumr
in-u, er það er umi helmingi
m'eira magn en á saroa tíma
í fyrra. SíTd n hefur C'lll feng-
izt á miðunuim við Hjaltland
og' var öll söltuð uim borð i
veiðis'kipunum. Svo til alflfj
þetta S'íldarmagn fer upp í
gerða síTd'arsölusamninga við
Ráðstjórnarrílkin. 26 veiði-
éki'O eru nú við síldiveiðar ál
miðunuim við Hjaltland. —
Samlök frjáls-
lyndra yerði
Samlök
jafnaöarmanna
□ Ráðstef'na Samtalkia frjáis
lyndra og vinstri mianna var
hafldin að Reylkjum í Hrúta-
'firði s. 1. laugardag 30. ágúst.
Fundinn sátu um fimm tugir
trúnaðarmanna víðs vegar af
landinu.
Þar var m„ a. samþylkkt, að
lanidisfuindur hinna nýi-ui
stjórnimáilasamtaka slkyldi
haldinn í Reyikjiavík 14.—16.
nóv. n. k. Jafnframt var sami
þykíkt einróma að leggjia ttl
við ’landsfundinn að 'heiti
hinna nýju stjórnmiálasam-
taka skyldu vera Samtök
jafnaðarmanna.
(Fréttatilkynning).
AÐSTOÐARMAÐUR
EICHMANNS
DÆMDUR
□ FRANKFURT, föstudag
(ntb-reuter); Þýzki SS-foring-
inn Hermann Krumay var í
dag dæmdur til ævilangrar
fangelsisvistar í yfirrétti í
Frankfurt í Þýzkalandi fyrir
morð á að minnsta kosti 300.000
ungverskum gyðingum í heims-
styrjöldinni síðari. Krumey
þessi var „hægri hönd“ Adolfs
Eichmanns við „lausn hans á
gyðingavandamálinu"; kom
hann meðal annars mjög við
Frh. á 15. síðu.
Færsyingar gera fjárfesfingarkönnun
STRAUMURINN
LIGGUR TIL
ÞÓRSHAFNAR
□ Frá fréttaritara Alþýðublaðsins í Færeyjum.
Þórshöfn, höfuðstaður Færeyja, hefur nú um 12
þúsund íbúa og er tclið, að árið 1987 vérði þeir orðnir
um 20 búsund. í afskekktari sveitum fækkar fólkinu
ört og búizt er við, að margar sveitir verði mannlaus-
ar innan skamms, ef svo heldur fram sem horfir.
Þetta kemur fram í rann-
sókn, sem Búskaparráðið hefur
látið gera í samvinnu við nefnd,
sem á að áætla fjárfestingar-
þörf í Færeyjum á komandi ár-
um. í því sambandi hefur ver-
ið áætluð fólksfjölgun í Færeyj
um fram til ársins 1987. Gert
er ráð fyrir að fólksfjöldinn í
Þórshöfn tvöfaldist já jiæstu
18 árum, á meðan draga mun
úr fólksfjölda í sveitum og sum
ar sveitirnar leggjast í auðn.
Fólksfjöldinn í Færeyjum 1.
janúar s.l. var 38.505 manns,
en er áætlaður 1. jan. 1974
40.500 og 1. jan. 1987 43.610.
Það er athyglisvert að enda
þótt mikið fé sé lagt í nýja
vegi í afskekktari byggðum,
dregur það ekki úr fólksflutn-
ingunum til þéttbýlisins. (Sama
sagan og hér ó íslandi). TOÚ.