Alþýðublaðið - 16.09.1969, Blaðsíða 7

A'lJþýð'UblaSið 16. september 1969 7
□ Vinnufriðurinn í Þýzkalandi hefur til þessa ver-
ið næstum eins traustur og þýzka markið. Eftir krepp-
uraar 1966 og 1967 var atvinna svo mikil, að eftir-
spurn varð eftir vinnuafli. Tók þá innflutningur að-
keypts vinnuafls frá Ítalíu, Spáni, Júgóslavíu, Grikk
landi og fleiri löndum að aukast. Hin alvarlega
kreppa, sem ríkti í Ruhr-héraðinu var farsællega til
lykta leidd fyrir tilstilli Nordrhein- Westphalen og
sambandsríkisins. Það er einmitt í þessu mikla iðn-
aðarhéraði, sem sósíaldemókratar og kristilegir demó
kratar leiða saman hesta sína hinn 28. september
næstkomandi. Þar er blómlegt stjórnmálalíf og mik-
ið um að vera. En skyndilega hefur „enska sýkin“
lostið þetta líflega hérað — eins og elding af himni.
Eitt ól'öglegt verkfall eftir annað lamaði jám- og
stáliðnaðinn gersamlega og skapaði hina mestu ólgu
á vinnustöðunum. Og tugþúsundir verkamanna fóru
í mótmælagöngur í Saarbriicken.
„ENSKA SÝKIN“
í>etta taar pokkurs konar
bylting. Þýzku blöðin töluðu
um „ensku sýkina“ og sóttu
hugtakið til Bretlands, þar sem
iWilson, forsætisráðherra, stend
ur æ í ströngu við verkfalls-
menn. Verkföllin komu eins og
reiðarslag ýfir óviðbúna stjórn
ina — og að miklu leyti óvið-
búin stéttasamtök líka. Að vísu
hefur ekki skort aðvaranir
trúnaðarmanna stáliðnaðarins.
Jafnvel raunhæfar aðgerðir
hins eins árs gamla vestur-
þýzka kommúnistaflokks inn-
an verksmiðjuhliðanna megn-
uðu ekki að rumska við hinu
voldga IG stéttarsambandi. —
Það vildi blátt áfram ekki trúa
þvi, að félagar þess myndu
grípa til verkfalls. Og líklega
er það að mörgu leyti skiljan-
legt. Iðjusemi og þolinmæði
eru meðal höfuðkosta þýzkra
verkamanna yfirleitt. Hinn
átján mánaða gamíi kj,arasamn
ingur átti að renna út þegjandi
pg hljóðalaust, Svo hugðu
menn að minnsta kosti. Það
var næstum ómanneskjuleg
krafa, sem gerð var til verka-
mannanna í járn- og stáliðnað-
inum. Allt í kringum sig sáu
þeir aðrar stéttir fá hækkuð
laun, þeir urðu þess varir að
hluthafar fengu stórhækkaðan
ágóðahluta — og ríkisstjórnin
í Bonn gumaði af vaxandi vel-
megun og batnandi afkomu.
„Helvitis verkföllin“, eins og
Þjóðverjar vom vanir að kalla
ólögleg verkföll, hafa.því mætt
samúð og skilningi. „Bild-
Zeitung“, sem venjulega er
fólksins megin og í samræmi
við almenningsálitið, sagði
meira að segja í ritstjórnar-
gi’ein: „Verkamenn í stáliðn-
aðinum fara ekki fram á ann-
að en þeir eiga réttmæta kröfu
til, þegar þeir vilja fá sinn
skerf af ávöxtum góðærisins
1969“.
HÆRRI LAUN
Ljóst er, að iðngreinar þær,
^om verst fóru út úr verkföll-
unum, verða að punga út með íj?
hærri laun. í sumum tilvik- m
um hafa vinnuveitendumir g
þegar lofað beinni kauphækk-
un. Þeir hafa orðið að gefa H
eftir. Vinnuveitendur- hafa ekki |j
efni á verkföllum, þegar svo ®
vel gengur að selja framleiðslu 9
vörurnar. Því áttu þeir frum- M
kvæði að samningaviðræðum
við IG Metall. Og krafan um
14 prósent hefur á engan hátt
fælt þá frá 9amningum. Strax
í þessari viku voru viðræður
hafnar, og bendir allt til þess, B
að skjótt muni ganga saman £
með þeim. En það er ekki bara 1
Ruhr-héraðið, sem hefur orðið
illa úti í verkföllunum — einn fl
ig í öðrum mikilvægum þunga- G
iðnaðarhéruðum hafa verka- G
menn fylkt liði undi rrauðum |
fánum og kröfuspjöldum. Og (
Otto Brenner, formaður IG J
Metall, stendur i stöðugu sam-
bandi við vinnuveitendur.
STYTTIST TIL
KOSNINGA
Verkfallsbylgjan kemur til S
með að hafa áhrif fyrir þing- i
kosningarnar hinn 28. septem- I
ber næstkomandi. Frambjóð- I
endur hafa að sjálfsögðu brugð 1
izt við, eins og þeirra var von I
og vísa. Allir virðast þeir hafa J
skilning á kröfum verkamanna. i
Ávítunartónsins hefði hins veg ■
ar áreiðanlega gætt, ef ekki I
hefði verið svo skammt til j
kosninga. Sósíaldemókratar 1
hafa farið að öllu með gát, en |
hinu er ekki að leyna, að verk- j
föllin og kjaradeilurnar geta í
sem bezt orðið til þess, að þeir .
tapi nokkru fylgi. CDU/CSU j
virðast hafa faríð fremur illa |
út úr þessu. Og SPD geisist *
fram á sjónarsviðið og hyggst I
nú hirða gróðann — slær um |
sig með háværum slagorðum J
um hlutdeild verkamanna í
stjórn fyrirtækjanna. í hinni
svonefndu Montan-iðnaðarsam
steypu situr til dæmis sérstak- I
ur forstjóri tilnefndur af starfs I
mönnunum — en þeir hafa
meðákvörðunarrétt um stjórn
fyrirtækisins. En það, að verk-
fallsbylgjan skuli einmitt hafa
skollið einna harðast á þessari
tegund iðnaðar, er ekkert I
sérstaklega góð auglýsing fyrir j
hina siendurteknu kröfu SPD 1
um aukin ítök verkamanna í j
stjórn fyrirtækjanna. Hafa
CDU/CSU og FDP beint mjög j
spjótum sínum að SPD af þessu j
tilefni. Er því haldið fram, að 1
slík „verkamannastjórn“ verði i
bara ímyndun ein — hún verði j
aldrei í neinum lífrænum
tengslum við starfsliðið og nái ‘
þannig ekki tilgangi sínum.
Talið er áberandi, að þeir
menn í Ruhrhéraðinu, sem val- |
izt hafa í slíkar trúnaðarstöður, i
bafi haft að engu vilja verka-
mannanna. Verkfallsbylgjan
varð IG Metall hið mesta undr-
unarefni. Og líklegt er, að í
kosningabaráttunni verði sósíal
deniókratar a,ð'dragaipr.þeirri
miklu áherzlu, sem þeir hafa
nú um skeið lagt á aukinn I
meðákvörðunarrétt starfsfólks-
ins.
Framhald á bls. 11.
Dómari ræðir
j Sementsverk-
| smiðjumálið
I ‘D Að gefnu tilefni vegna blaðaskrifa undanfarið út
af rannsókn, sem fram hefur farið vegna ætlaðs refsi-
verðs atferlis hjá Sementsverksmiðju ríkisins, skal
fi eftirfarandi tekið fram:
Rannsókn þessi hefur farið
fram að kröfu saksóknara rík-
isins samkvæmt bréfi, dagsettu
6. september á fyrra ári. Var
í bréfi saksóknara gerð krafa
um það, að mál þetta verði
tekið til rannsóknar í sakadómi
Reykjavíkur, svo sem skjöl
frá ríkisskattstjóra, sem haft
hafði málið til rannsóknar veita
efni til og efni kunna að gef-
ast til. Segir ennfremur í bréfi
saksóknara um þetta á þessa
leið: „Verði rannsókn málsins
einkum beint að brotum gegn
þeim lagaákvæðum, sem um
ræðir í bréfi ríkisskattstjóra,
hvaða einstaklingar hafi fram-
ið þau og séu refsilega ábyrg-
ir fyrir þeim. Ennfremur verði
rannsókninni beint að því að
kanna stöðu þeirra, sem brot-
legir kynnu að verða taldir
með tilliti til þess, hvort um
opinbera 9tarfsmenn hafi verið
að ræða.“
Rannsókn málsins hófst hinn
25. nóvember s.l. og var málið
sent saksóknara ríkisins að
henni lokinni með'bréfi, dag-
settu 2. apríl síðastliðinn. Eft-
ir það hafa tvisvar verið háð
þinghöld í málinu að kröfu
saksóknara til að kanna nánar
tiltekið atriði.
Rannsókn máls þessa fyrir
sakadómi hefur verið tvíþætt,
eins og hún ber með sér. Hef-
ur hún annars vegar beinzt að
því að rannsaka greiðslur á
föstum launum starfsmanna
Sementsverksmiðjunnar, —•
greiðslur fyrir aukavinnu og
aðrar greiðslur, hvaða aðilar
hafi tekið ákvarðanir um þær
og beri ábyrgð á þeim. Á hinn
bóginn hefur verið könnuð
uppgjöf á greiðslum þessum til
skattýfirvalda og rannsakaðar
greiðslur fyrir ákvæðisverk,
sem eigi voru taldar fram til
skatts. Hafa alls 19 manns
komið fyrir dóm, þar á meðal
stjórnarmenn. Rannsókn máls-
ins hefur beinzt að þeim at-
riðum, er í bréfi saksóknara
greinir og kæruefnið í gögnum
þeim, er bárust frá ríkisskatt-
stjóra verið rannsakað, enda
hafa engar tilteknar kærur út
af misferli verið bornar fram
í dpmi umfram það, sem þar
kemur fram.
Saksóknari ríkisins gaf út á-
kæru í máli þessu hinn 9. þ. m.
eins og í fréttatilkynningu hans
greinir.
Rétt þykir að lokum að taka
fram vegna þrálátra skrifa um
mál þetta í einu af dagblöðum
borgarinnar, að blað þetta hef-
ur aldrei leitað upplýsinga hjá
dópiara málsins um rannsókn
þess.
I
Sakadómur Reykjavíkur,
15. sept. 1969.
Gunnlaugur Briem.
□ Hin víðtæku ólöglegu
verkföll, sem að undánförnu
hafa geisað í Vestur-Þýzka-
landi, hafa hrundið þar af stað
ski'iðu launahækkana í ýmsum
atvinnugreinum. Er starfsmenn
ná- til um 2ja milljóna verk-
taka,. frarn á endurnýjun samn-
inga, áður en þeir görplu eru
útrunnir. Þessi þróun mála
tæpum þremur vikum fýrir al-
mennar þingkosningar í land-
í
í'járn- og'stpljðnaðinum fepgu inti^ leggst að vonum illa
fyrir nokkrum dögum fram- stjórnmálamenn og hefur vak-
gengt kröfu sinni um 11% ið athygli og umtal víða um
launahækkun og lengt orlof, heim'.
fóru fimm stéttasambönd, sem V