Alþýðublaðið - 03.10.1970, Blaðsíða 7

; Eaugardagúr 3. október 1970 7
ERJARÞINGINU:
runnu
idinga
. hélt Emil Jónsson, utan-
illsherjarþingi Sameinuðu
ið sagt frá nokkrum atrið
i hér hirtir Alþýðublaðið
tá sérstaklega hvað Emil
íagsmunamál Islendinga í
ramstarf, — hafsbotnsmál
rjandi umráðarétti strand'
ðæfum þar.
Namibíu, sem mikið htefur verið
rætt um á undanförnum þing-
um, virðist engin breyting hala
orðið. Apartheid stefnan er þar
enn í fullu gildi og Suður-Afríka
fer enn með sjálfskipað vald
yfir Namibíu. HVort tveggja
(þráitf fyrir ítriekaðar samþykktir
Samednuðu þjóðanna um hið
gagnstæða. Minnir þetta á hinn
mest áberandi veikleiika Sam-
einuðu þjóðanna, þ. e. að sam-
þyikktir, sem þar eru gerðar, eru
hafðar að engu af þeim aðilum,
sem eru óánægðir m'eð sam-
þykiktirnar, og telja sig þess um
komnir að geta hundsað þæi'“.
i
Lífshagsmunir íslenzku
þjóðarinnar
í síðari hiuta ræðu sinnar vék
Kmil Jónseon sérstalklega að
málefnum, sem mjög varða fs-
land og íslenaka hagsmuni. Var
landgrunnsmálið þar í öndvegi
ásamt samningum um réttar-
reglur á hafinu og vörnum gegn
snengun sjávar. Emid sagði:
„íslendingar eru eyiþjóð út-i í
miðju Atlantshafi og byggja af-
komu sína fyrst og fremst á
fiskveiðunum á hafinu í kring-
um.Isiand. Bezt er að tilfæra
hér tölur, er sýna, hversu haðir
íiskveiðum Islendingar eru efna
hagslega. Yfir 35% þjóðar-
framleiðslu íslendinga ei- flútt
út og af þessum útfluíningi er
úm það bil 90% sjávarafurðir í
einni eða annarri mynd. Af þess
um tölum má augljóst vera,
hversu mikilvægur sjávarútveg-
ur er þjóðarbúskap fslendinga.
Sjávarútvegur og fiskiðnaður
| erú undirstöðuatvinnuvegir.
| Flestar lífsnáúðsynjár þarf að
t flytja inn og greitt er fyrir þenn
an inniflútning með því að
1 flytja út sjávarafúrðir.
Þess vegna eru verndun fiski
stofnanna í Norður-Atlantshafi
og s.kynsamleg nýting þeirra
lifs'hagsmunir íslenzku þjóðar-
innar. I sjónum umhverfis ís-
land yfir landgrunninu, en út-
línur þess fylgja greinilega
ströndum landsins, eru ómet-
anleg fiskimið og uppeldisstöðv
ar fisks. Á hagnýtingu þessara
fiskistofna byggir íslenzka þjóð-
in aflkomu sína í dag og efna-
hagslegar framfarir“.
Ofveiði á
N.-Atlantshafi
„Slík sérstaða ríkja, þar sem
þjóðin byggir afkomu sína að
langmestu leyti á fiskveiðum
undan ströndunum, hefur al-
mennt verið viðurkennd á al-
þjóðavettvangi. Fyrsta ráðstefn-
an um réttarreglur á hafinu í
Genf 1958 samþykkti ályktun
um þessi sérstökiu etfni. Og sér-
staða íslands var í reynd viðúr-
kennd á árinu 1961, er þær tvær
fiskveiðiþjóðir, sem einna
miestra hagsmiuna halfa að gæta
Norður-Atlantshafi, Bretar og
Þjóðverjar, féllust á siðustu út-
færslu Íslendínga á fiskveiðilög-
sögunni út til 12 mílna frá bein-
um grunnlínum, sem þá náðist
-sérstakt samkomulag um. Þessi
viðurkenning á einhliða út-
færslu íslendinga á fiskveiði-
■lögsögu íslands út yfir .viðbót-
arbeltið .var veitt vegna þess
að þjóffin byggir afkomu sína og
efnahagslegar framtfarir nær ein
göngia á fiskveiðunum umhverf-
is ísland.
Hínn 5. maí 1959 samþykkti
Alþingi ísiendinga ályktun, sem
oft er vitnað til um útfærslu
tfiskveiðilögsögunnar og i-étt ís-
lands til landgrunnsins alls.
AHa tíð síðan hefu'r þessi þings
ályktiun verið lögð til grund-
vallar ö'llum st'örfum ríkisstjóm
áriniiar á þessum vettyangi. Að
því er ísland varðar, er ríkis-
stjórnin sannfærð um, að við-
Urkennd verði að þjóðarétti, lög-
saga o« yfirráð iisiendingaj ekki
aðeins yfir hinum ólítfræriu auð
ætfum á hafsbotni og undir hon-
um, 'heldur einnig tfiskistofnun-
um i s.iónum ytfir iandgrunninu.
Ráðstafanir til verndar fiski-
stctfnunum. í Norður-Atlants-
'hafi hafa óneitanlega verið til
mikils gagns í mörgum tilfell-
um, en þær hafa ekki reynzt
nægjanlegar. Aukin sókn á Norð
ur-Atiantshafi hefur leitt til of-.
veiði ákveðinna fiskistofna, s.em
sumir hverjir eiga á hættu að
eyðast með öllu. í ræð-um mín-
,um á fyrri alls'herjarþingum
Sameinuðu þjóðanna hef ég oft
ar en einu sinni bent á þessa
hættu og lagt til, að nauðsyn-
iegar ráðstafanir ' Verði gerðar
til að fyrirbyggja hörmulegar af
leiðingai- - rányrkju. í surmum
tilfellum hefur fiskafli á Norð-
ur-Atlantshatfi, bæði heildar-
atfli og' ekki síður afli'á fiski-
skip eða sóknareiningu, minnk-
að til svo mikilla muna, að áætl-
ánír hafa vérið gerðar til að
draga úr veiðunum með því að
setja á hámarkskvóta eða tak-
markanir. En reynslan af þess-
um magntakmörkunum hefur
stundum verið heldúir slæm, svo
að raunhæfari ráðstafanir verð-
ur að gera. Og taka verðUr fullt
tillit til sérstakra þai'fa þeirra
landa og - landsvæða, þar sem
fólkið byggir afkomu sína og
efnahagslegar framtfarir að lang
mestu leyti á fiskveiðum undan
ströndunum. Þjóð, sem byggir
raunverulega allt. sitt efnahags-
líf á fiskistofn'.’num í sjónum.
verðúr að hatfa forgangsrétt til
að nýta.. fiskimið undari .strönd-
um lands síns utan núverandi
lögsögu."
Skýr stefna
„Að því pr varðar spurning-
una ,um þriðju ráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna um réttarregl-
ur á hatfinu og v.erksvið. slikrar
ráðstefnu. þá vildi ég draga hér
saman í fáeir.i ’m orðum aístöðu
ríkisstjórnar Islands, sera hér
segir:
1. Ríkisstjórn íslands er því
samþykk. að kvödd verði saman
alþjóðaráðstefna varðandi rétt
arreglur á hafinu enda verði
verksvið hennar nægil'ega víð-
tækt til að fjalla um öll atriði
varðandi réttindi strandríkisins
á syæðum, sem. liggja að strönd
um þess.
2. Það er skoðun vor, að
strandríki eigi rétt á að ákveða
takmörk lögsögu sinnar innan
sanngjarnra takmarka með htið
■sjón af landfræðilegum. jarð-
fræðilegum, efnahagslegum og
öðrúm sjónarmiffum er þýðingu
hafa.
3. Vér erum þess áskynja, að
niörg ý'íki te’ ja að 12 m 'lná mörk
séu fullnægjandi til að tryggja
hagsmi'jui þeirra, enda iþótt lög
saga strandrikja sé í reynd al'lt
tfrá 3—200 sjómílur.
4. í sérstökum tilvikum, þar
sem þjóð byggir atflccimu - siria á
auðlindum undan ströndúm sín
umi'eru 12 mílna mörk ekki full
nægjandi.
5. Að því er ísland v'arðar,
'ém Tögsaga og umráð yfir land'
grunni þess os hatfinu ýfir því
sanngjöm og réttliát og verð-
is’kuida viðjrkenningu sairitfél-ags
þ.jóðanna.
Framh. á bls. 8.