Helgarpósturinn - 27.07.1995, Blaðsíða 9

Gífurlegur halli hefur verið á rekstri Örtölvutækni síðustu tvö árin og nú hyggja
Werner Rasmusson og aðrir stórir hluthafar á róttækar aðgerðir til að
bjarga þeim fjármunum sem þeir eiga í fyrirtækinu
Örtölvutækni, sem að stærst-
um hluta er í eigu Werners Rasm-
ussonar, skuldar ailt að 250 millj-
ónum króna og eiginfjárstaða
þess er neikvæð um tugi millj-
óna króna, að sögn heimildar-
manna póstsins. Menn greinir
nokkuð á um hversu miklar
skuldirnar eru, en aliir eru þó
sammála um að þær eru það
miklar að í óefni stefni. Það eina
sem bjargað hefur fyrirtækin'u
frá gjaldþroti hingað til er talið
vera nafn og djúpir vasar Wern-
ers. Að sögn kunnugra er skuida-
staðan hins vegar orðin svo
slæm í dag að jafnvei Werner
getur ekki lengur haldið fyrir-
tækinu á floti ef ekki verður að
gert. í gær var síðan haldinn
hluthafafundur í Tölvukaupum
hf., sem á og rekur Örtölvutækni,
í húsnæði fyrirtækisins í Skeif-
unni. Þetta var greinilega ekki al-
mennur hluthafafundur, því að-
eins stærstu hluthafar voru boð-
aðir á hann. Altént kom einn af
minni hluthöfum í fyrirtækinu af
fjöllum þegar pósturinn bar efni
fundarins undir hann skömmu
áður en hann var haldinn í gær.
Á fundinum var samþykkt að
leggja fyrirtækið niður í núver-
andi mynd og stofna þess í stað
tvö ný fyrirtæki, hvort á sínu
sviði töivuviðskiptanna. Annað
þeirra mun fyrst og fremst eiga
að sinna verslunarrekstri og
einkatölvukaupendum, en hitt
að sjá um áframhaldandi inn-
flutning, uppsetningu og þjón-
ustu á öflugri tölvukerfum frá
tölvurisanum digital. Aðilar sem
til þekkja í tölvubransanum telja
að Örtölvumenn ætli með þessu
að losa sig við dágóðan hluta af
skuldabyrðinni sem er að sliga
þá í dag. hin nýja digital-þjón-
usta, sem er sá hluti rekstursins
sem mest áhersla hefur verið
Iögð á að undanförnu, starfar
þannig áfram undir nýju nafni og
Íaus við aðrar skuldir en við
móðurfyrirtækið í Danmörku.
Einkatöívudeildin, sem áður var
burðarás fyrirtækisins en er nú
nánast fjárhagslegur baggi á
rekstrinum, situr hins vegar eftir
með bróðurpartinn af skulda-
byrðinni, og þykir nokkuð aug-
ljóst hver örlög hennar verða ef
svo fer fram sem horfir með
rekstur hennar.
MI$RÁÐII\I
FJARFESTIIUG
Örtölvutækni var til skamms
tíma leiðandi á einkatölvumark-
aðnum á íslandi og stóð í miklum
blóma þegar Werner keypti sig
inn í það og sonur hans, Karl
Wernersson, tók við fjármála-
stjórn í fyrirtækinu. Sem dæmi
má nefna að um það bil 80 pró-
sent allra tölvuprentara frá risa-
fyrirtækinu Hewlett Packard
sem seldir voru hér á landi seld-
ust í Örtölvutækni. Fyrir þremur
árum ákváðu húsráðendur í
Skeifunni hins vegar að stækka
við sig og Örtölvutækni keypti
tölvudeild Kristjáns Ó. Skagfjörð
hf., sem hafði umboð fyrir tölvu-
risann digital, sem sérhæfir sig í
öflugri tölvukerfum. Kaupverðið
Werner Rasmusson, stærsti hluthafinn í Tölvukaupum hf. sem rekur Örtölvutækni. Boðaði stærstu hluthafana á lokaðan
fund í gær þar sem tekin var ákvörðun um að bregðast við botnlausum taprekstri á fyrirtækinu á undanförnum árum með
því að skipta því í tvennt.
var aldrei gert opinbert, en sam-
kvæmt áreiðanlegum heimildum
nam það tæpum 60 milljónum
króna. Fróðir menn í tölvugeir-
anum telja þessa fjárfestingu
hafa verið vægast sagt vafa-
sama, sérstaklega þegar horft er
til þess að margir af bestu starfs-
mönnunum hættu störfum þegar
Örtölvutækni yfirtók deildina.
EiniKATÖLVURIUAR
VAIURÆKTAR
Eftir að Örtölvutækni hóf að
flytja inn og þjónusta digital
tölvukerfin var lögð minni
áhersla á að halda uppi öflugu
sölu- og þjónustukerfi fyrir
einkatölvurnar. Þetta leiddi til
þess að markaðshlutdeild fyrir-
tækisins á þessu sviði fór ört
minnkandi á meðan helstu
keppinautarnir mökuðu krókinn.
Fjárfestingin í digital-umboðinu
hefur því síður en svo skilað sér
í aukinni heildarveltu, því hún
hefur nánast staðið í stað á und-
anförnum árum á meðan keppi-
nautar þeirra á markaðnum hafa
stöðugt verið að auka sína veltu.
Þannig hefur Tæknival nú tekið
við af Órtölvutækni sem leiðandi
söluaðili fyrir einkatölvur, prent-
ara og annan fylgibúnað einka-
tölva frá Hewlett-Packard, sem
Örtölvutækni nánast einokaði til
skamms tíma. Þegar Örtölvu-
tækni yfirtók digital-umboðið
nam ársvelta fyrirtækisins í
kringum 700 milljónum, sem var
á svipuðum slóðum og velta
Tæknivals. Síðan þá hefur velta
Örtölvutækni hins vegar lækkað
um allt að 100 milljónum á með-
an velta Tæknivals er komin yfir
milljarðinn.
Örtölvutækni hafði líka umboð
fyrir Tulip einkatölvur, en af ein-
hverjum orsökum gekk treglega
að koma þeim út og að lokum
hættu þeir með umboðið. Ný-
herji tók við því og selur grimmt,
og er Tulip nú eitt af mest seldu
merkjunum á markaðnum.
115 MJUUÓniA
TAP A EIIUU ARI
1993 nam tapið á rekstri Ör-
tölvutækni 115 milljónum króna,
en þá var veltan ennþá í kringum
700 milljónir. Á síðasta ári varð
einnig nokkurt tap á rekstrinum,
en þó sýnu minna, eða aðeins í
nágrenni við 10 milljónir. Á móti
kom að verulega hafði dregið úr
veltu, eins og fram hefur komið.
Stóran hluta af því mikla tapi
sem varð á rekstrinum fyrir
tveimur árum má rekja beint til
yfirtöku fyrirtækisins á digital-
umboðinu, því auk þess að hafa
keypt það alltof dýru verði að
flestra mati, þá yfirtóku þeir
einnig uppsafnaðan fortíðar-
vanda tölvudeildarinnar hjá
Kristjáni Ó. Skagfjörð.
Þá er talið að misráðin inn-
kaup, of mikil birgðasöfnun og
rangar áherslur í sölu- og mark-
aðsmálum hafi einnig ráðið
miklu um slæmt gengi fyrirtækis-
ins að undanförnu, og er þá sér-
staklega tekið til lítillar sölu í
versluninni.
Starfsfólki var líka fjölgað til
muna þegar digital-umboðið
kom til sögunnar, mun meira en
stækkun fyrirtækisins gaf tilefni
til, og launin með þeim betri sem
þekkjast í bransanum. Heimild-
armaður póstsins sagði þetta ekki
hafa lítið að segja, sérstaklega í
ljósi þess að ekki hefði tekist að
nýta krafta þessara mörgu og vel
launuðu starfsmanna sem
skyldi. Þar væri hins vegar síður
við þá að sakast en æðstu yfir-
menn fyrirtækisins, sem greini-
lega væru mislagðar hendur á
þessu sviði fyrirtækjareksturs
sem öðrum.
Nú gengur digital-þjónustan
hins vegar mun betur og er sá
hluti rekstursins því mun væn-
legri kostur fyrir Werner og fé-
laga upp á framtíðina að gera.
DIGVTAL AFSKRIFAR
50 MILLJOI\IIR
Skuldahali Örtölvutækni teygir
sig víða, bæði hérlendis og er-
lendis. Fyrirtækið flytur digital-
tölvubúnaðinn inn í gegnum
Danmörku, og samkvæmt heim-
ildum blaðsins nam skuld Ör-
tölvutækni við digital Danmark
um það bil eitt hundrað milljón-
um króna síðastliðið haust. Á
tímabili mun ástandið hafa verið
svo slæmt að danski umboðsað-
ilinn neitaði að selja Örtölvu-
tækni frekari búnað nema gegn
staðgreiðslu. Leiddi þetta á
stundum til nokkurra tafa á af-
greiðslu Örtölvutækni á digital-
vörum til viðskiptavina sinna, og
jók það enn á vanda fyrirtækis-
ins. Síðastliðið haust veitti digi-
tal í Danmörku Örtölvutækni
hins vegar 50 milljóna króna víkj-
andi lán. Slíkt lán jafngildir nán-
ast afskriftum og þýðir í raun að
fyrirtækið var orðið úrkula von-
ar um að fá þennan hluta skuld-
arinnar greiddan hjá Werner og
félögum. Það er ekki síst fyrir til-
komu þessa láns að digital-þjón-
ustan er farin að borga sig í dag.
Þá skuldar Örtölvutækni á
milli 10 og 20 milljónir króna af
ógreiddum lífeyrissjóðsgjöldum
starfsmanna sinna, og Hewlett-
Packard á íslandi ku eiga á milli 5
og 10 milljónir króna inni hjá
þeim, svo fátt eitt sé nefnt.
ENGUVIIU VILL
ORTOLVUTÆKIUI
Hafi menn hugsað sér að selja
þann hluta fyrirtækisins, sem
áfram mun starfa undir nafni Ör-
tölvutækni og losa sig við hann á
þann hátt, gæti það reynst
þrautin þyngri. Það var greini-
legt á þeim mönnum í tölvu-
bransanum sem pósturinn talaði
við, að þeim var vel kunnugt um
slæma stöðu fyrirtækisins. Sem
dæmi um þetta má líka nefna að
nýlega gengu Örtölvumenn til
viðræðna við annað tölvufyrir-
tæki, GSS, sem einnig sérhæfir
sig í þjónustu við digital-tölvu-
kerfi, um hugsanlega sameiningu
fyrirtækjanna. Eigendum GSS,
sem flestir störfuðu hjá tölvu-
deild Kristjáns Ó. Skagfjörð en
hættu og stofnuðu sitt eigið fyr-
irtæki þegar Örtölvutækni tók
við umboðinu, mun hins vegar
ekki hafa litist'á skuldastöðu
vonbiðla sinna og sú krafa Ör-
tölvumanna að fá Karl Werners-
son í framkvæmdastjórastól
hins nýja fyrirtækis drap endan-
lega allan áhuga GSS á hugsan-
legri sameiningu.
Þá hefur verið óvenju mikið
um uppsagnir af hálfu starfs-
manna Örtölvutækni að undan-
förnu og samkvæmt heimildum
póstsins sögðu fimm starfsmenn
starfi sínu lausu við fyrirtækið í
gærdag.
WERIUER HAGRÆÐIR
í samtali við póstinn skömmu
fyrir fundinn í gær, þvertók
Werner Rasmusson fyrir að
staða fyrirtækisins væri jafn
slæm og heimildarmenn póstsins
segja hana vera. Hann viður-
kenndi þó að staðan gæti verið
betri og að markmiðið með hlut-
hafafundinum væri að finna leið-
ir út úr þeim vanda með því að
hagræða og endurskipuleggja
reksturinn. Ein leið til þess væri
að skilja á milli smátölvudeildar-
innar og digitalþjónustunnar. Að
öðru leyti neitaði hann að tjá sig
um fyrirtækið eða efni fundarins
fyrr en að honum loknum. Ekki
náðist í Werner eftir það.
félagsráðherra, fer
mikinn í Alþýðublað-
inu í gær og slær
sjálfa sig til riddara
með nokkuð nýstár-
legum hætti. Það fór
frekar lítið fyrir Rann-
veigu og afrekum
hennar þ£inn stutta
tíma sem hún vermdi
ráðherrastólinn, en
nú hefur enginn annar
en Páll Pétursson,
póstmaður, bóndi og
ráðherra, tekið það að
sér að upplýsa al-
þýðu(flokk) manna
um að þau voru bæði
fleiri og stærri en
flestir ætiuðu. í heils-
íðugrein í málgagninu
hlakkar hún yfir þess-
um örlögum Páls, sem
hvað harðast lagðist
gegn öllum (báðum?)
tillögum hennar um
viðbrögð við vanda
hinna stórskuldugu
heimila þjóðarinnar á
síðasta þingi. Þær til-
lögur fólust meðal
annars í því byltingar-
kennda nýmæli að
setja nefnd í málið, og
með hörkunni hafði
hún það í gegn. Sam-
ráðsnefnd um
greiðsluvanda heimii-
anna skilaði fyrstu
áfangaskýrslunni á
dögunum, og hafði
niðurstaða hennar
svo mikil áhrif á Pál
og flokksbræður hans
að þeir eru nú allir
orðnir sannfærðir
kratar ef marka má
Rannveigu. Segist hún
því að vonum hafa
haft „lúmskt gaman af
því að sjá hvemig nýi
félagsmálaráðherrann
kynnti skýrsluna með
miklum fjálgleika án
þess að setja fram
nokkrar tillögur sjálf-
ur...“ Það er hins veg-
ar erfitt að átta sig á
réttmæti þess að gera
niðurstöður nefndar-
innar, sem saman-
stendur af allra stofn-
£ura kvikindum, að
krataplaggi sem skrifa
megi beint í plúsdálk
þess snillings sem lét
sér detta í hug að
setja hana á laggirn-