Helgarpósturinn - 25.01.1996, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR1996
15

Þuríður Guðrún Hauksdóttir, alías Þura í Spútnik,
hefur farið til sjós, flakkað um heiminn, lifað
verbúðalífi og síðast en ekki síst rekið verslun í tíu
ár þar sem hún selur gömul föt með sál. í samtali
við Guðrúnu Kristjánsdóttur segir hún frá litríku lífi
sínu og unglingunum sem hún umgengst daglega.
Strákar eru in
Finnst þér margt hafa
breyst frá því þú varst ung-
lingur?
„Heimurinn er stöðugt að
breytast, nú eru fleiri tækifæri
en um leið meiri freistingar.
Nú fá strákarnir að njóta sín.
Ef eitthvað er eru strákar
orðnir meira „in“ en stelpur.
Jafnréttið endurspeglast í víð-
ara samhengi hjá unglingun-
um; það er ekki lengur aðal-
klíkan og svo hinir, heldur fá
núna allir að vera með. Maður
sér það líka, því þegar krakkar
eru að koma hingað til þess að
fá lánuð föt fyrir tískusýningar
í skólunum, sem er mjög al-
gengt, fá allir að vera með,
ekki bara sætu stelpurnar.
Það er heldur ekki neinn fönd-
urbragur yfir því sem þau eru
að gera, þau eru mjög skap-
andi og skemmtileg upp til
hópa.“
Attu annars líf fyrir utan
vinnuna?
„Á sama tíma og ég var að
byggja fyrirtækið mitt upp
eignaðist ég tvo frábæra
stráka með manninum mín-
um, en við skildum og ég tap-
aði svo íbúðinni. Ég var svo
upptekin af þessu öllu að ég
næstum gleymdi sjálfri mér;
hvað það var annars sem mig
langaði til að gera í iífinu og
hvað það er sem ég hef áhuga
á. Lífssýn mín hefur sem betur
fer breyst. í fimm ár má segja
að ég hafi verið að leita að
sjálfri mér, en nú er ég fundin
og hef endalaus áhugamál. Ég
er líklega eins og unglingarnir;
lifi fyrir daginn í dag og hef
gaman af lífinu jafnframt því
sem ég er að spá í hvað mig
langar til að verða þegar ég
verð stór,“ segir Þura, sem
líka hefur komist að því eftir
ýmsum forvitnilegum leiðum
að maður skorast ekki undan
fortíðinni heldur lifir með
henni."
Éger *
fundin'
Þura í Spútnik er kunnug-
legt andlit úr miðbæn-
um, enda hefur hún af-
greitt þar unga fólkið í ein
fimmtán ár; fyrst í Kjallaranum
og síðan í versluninni Spútnik,
sem hún eignaðist sjálf fyrir
um tíu árum. Hvernig hóf hún
verslunarferilinn?
„Ég byrjaði að vinna í Kjallar-
anum, eftir að þáverandi eig-
andi hans, Ásta Ólafsdóttir, sá
til mín þar sem ég var að vinna
á Pizzahúsinu. Það má eigin-
lega segja að ég hafi verið upp-
götvuð!“ segir Þura kímin. „Eft-
ir að hafa séð mig taka rösk-
lega til hendinni bauð Ásta
mér starf og það er skemmst
frá því að segja að ég sló til en
hugsaði samt með mér hvað ég
— verkamaðurinn;—vildi upp
á dekk í tískubúð. Ég mætti því
með semingi fyrsta daginn,
íklædd gallabuxum og bol; eða
eins hlutlaus og hugsast gat til
að vera viss um að ekki yrði
hægt að setja út á hvernig ég
væri klædd. Síðan þá hef ég
verið viðloðandi unga fólkið og
tískuna." Með undantekning-
um þó, því þótt komin væri í
tískubransann fékk Þura frí til
þess að fara á vertíð á síldar-
bát. „í leiðinni keypti ég meira
að segja upp gamlan lager af
skóm á Siglufirði þegar við
þurftum að stoppa þar vegna
brælu. Mér fannst gott að vera
til sjós, eins líkaði mér vel að
vera úti á landi. Ég var farand-
verkamaður, svo sannarlega,
og fór á vertíðir hingað og
þangað til þess að vinna mér
inn pening svo ég gæti flakkað
um heiminn. Fyrst flakkaði ég
um Evrópu en á Neskaupstað
kynntist ég Fionu frá Nýja-Sjá-
landi. Saman ferðuðumst við í
tæpt ár um Asíu; Indland var
mitt land.“
Síðustu ævintýraferðina í
þessari syrpu fór Þura svo til
Grikklands, þar sem hún
dvaldi í rúma tvo
mánuði. Þura, sem
nú er komin vel á fer-
tugsaldurinn, náði
rétt í skottið á ‘68-
kynslóðinni. „Þó að
ég sé ekki beinlínis
af þeirri kynslóð var
ég einlægur aðdá-
andi hippa og rakst á
marga þeirra á flakki
mínu um heiminn.
Undir lokin, þegar ég ferðaðist
með skútu frá Grikklandi
ásamt fólki frá Suður-Afríku,
var hippadraumurinn farinn.
Ég gat ekki hugsað mér að vera
í þeirra sporum og dveljast
peningalaus í hellum og tjöld-
um. Ég kaus heldur að vera á
hóteli og hef æ síðan verið
mikið hótel-frík; ég legg mig í
líma við að finna ódýr en
góð hótel þegar ég er á við-
„Undir lokin, þegar ég ferðaðist með skútu frá Grikk-
landi ásamt fólki frá Suður-Afríku, var hippadraumur-
in farinn. Eg gat ekki hugsað mér að vera í þeirra
sporum og dveljast peningalaus í hellum og tjöldum.“
skiptaferðum erlendis."
En Þura gerði fleira en að
flakka um heiminn, því henni
tókst jafnframt að nurla saman
fyrir íbúð. „Rúmlega tvítug
keypti ég mér litla íbúð í gömlu
timburhúsi við Grettisgötu. Ég
hafði fengið arf og vildi vera
örugg með mitt þegar ég hætti
að flakka og kæmi-heim. Ibúðin
fékk hins vegar að fjúka í biss-
nessbröltinu síðar, en ég kem
örugglega til með að eignast
íbúð aftur og fara aftur á flakk."
Gömul föt í
nýju bflastæðahúsi
Eftir að hafa unnið meira og
minna í Kjallaranum — sem
var þá aðalbúðin í bænum — í
fimm ár stóð Þuru til boða að
kaupa Spútnik, sem þá var
komin á Vesturgötu 3. Þar með
var framtíð hennar ráðin. „Þá
var gömlufatatískan, sem Kjall-
arinn hafði byggt afkomu sína
á, að ganga sér til húðar. Ég fór
þó að versla með gömul föt í
smáum stíl og þau komust svo
nokkru síðar aftur í tísku." Þar
sem húsnæðið var að sprengja
utan af sér ákvað hún fyrir
tæpum tveimur mánuðum að
opna nýja Spútnikverslun í
risastóru bílastæðahúsi á
Hverfisgötu 20. Hvað kom til?
„Mig hefur lengi langað til
þess að reka stóra búð með
gömlum fötum fá mörgum
tímabilum og ákvað því að
byrja eins og frá grunni. Ég var
lengi að velta því fyrir mér
„Ólíkt því sem var þegar allt þurfti að vera úr
bómull og ull eru gerviefni á borð við nælon
og políester núna í lagi og jafnvel
„ógeðslega flott“.“
hvar ég vildi opna verslun og
kom þá ekki þessi brilljant
hugmynd frá vinkonu minni,
sem sér í gegnum holt og hæð-
ir; að kaupa á Hverfisgötunni.
Þá kom aftur þessi eldklára
kona — sú sama og veitti mér
brautargengi á pítsustaðnum á
sínum tíma — með þá hug-
mynd að nota frekar mikla loft-
hæðina en að hafa búðina á
tveimur hæðum. Ég sé mikla
möguleika í þessu húsnæði og
finnst ég bara vera rétt að
byrja."
Þura segir það hafa komið
sér að góðum notum sem
kaupmaður, sem þarf að fylgj-
ast vel með, að hafa flakkað
jafnmikið og hún gerði. „Tísk-
an breytist svo ört að ef maður
ætlar að reka tískuverslun með
góðu móti þarf maður alltaf að
vera á ferðinni og gramsa."
Gömul föt
eru komin til að vera
Kemur aldrei fyrir að þú
veðjir á rangan hest?
„Nei, ekki ef maður er í búð-
inni og fylgist með og hlustar á
unglingana. Þau eru alveg klár
á því hvað þau
vilja. Svo er líka
töluverður munur
á því að vera með
gamalt og nýtt.
Gömlu fötin eru
aðeins „tímalaus-
ari“; stundum eru
engar breytingar
svo mánuðum
skiptir og svo allt í einu einn
góðan veðurdag breytist allt,
— sem ég er viss um að muni
gerast með vorinu.
Krakkarnir fylgjast með tísk-
unni í gegnum tímarit, sjón-
varp og með því að horfa á nýj-
ustu myndböndin. Svo skiptir
máli fyrir mig að fylgjast með
þessum týpum sem alltaf eru
aðeins á undan, hinum svoköll-
uðu „trendsetturum". Það er
hægt að gefa sér að
fatnaðurinn sem þau
klæðast verði í tísku
ári síðar."
Hin svokallaða
kreppubylgja barst
hingað til lands
fyrir um þremur
árum. Var þetta
enn ein bólan eða
eru gömul föt kom-
in til að vera í
þetta sinn?
„Ég held að það sé engin
spurning að gömul föt eru
komin til að vera. Svo hafa
þessi föt svo mikinn karakter.
Nú snýst tískan hins vegar um
að blanda saman gömlu og
nýju; fara á flóamarkaði, versla
í Spútnik og róta í hirslunum
hjá mömmu og pabba. Ólíkt
því sem var þegar allt þurfti að
vera úr bómull og ull eru gervi-
efni á borð við nælon og pol-
íester núna í lagi og jafnvel
„ógeðslega flott". Kápur eru
mjög vinsælar — alls konar
gamlar kápur — ég man bara
ekki eftir annarri eins kápu-
tísku og nú. En aðaltískan hjá
unga fólkinu í vetur hefur verið
að klæðast tuttugu ára göml-
Á sama tíma og ég var að byggja fyrirtækið mitt upp
eignaðist ég tvo frábæra stráka með manninum
mínum, en við skildum og ég tapaði svo íbúðinni.“
um skíðafatnaði."
Þú hefur selt ógrynni af
gallabuxum í gegnum tíðina,
hvað er vinsœlast í dag?
„Nú er það Levis 517,
dökkar, aðeins útvíðar og stór-
ar, sem rétt ná að hanga á
mjöðmunum. Svo erum við líka
farin að selja notaðar Wran-
gler- og Lee-gallabuxur.
Það sem er einmitt svo
skemmtilegt við gallabuxna-
tískuna fyrr og nú er að for-
eldrar minnar kynslóðar
skömmuðu okkur fyrir að vera
í of þröngum (óhollt) og rifn-
um (subbulegt) buxum. Núna
eru þær aftur á móti stráheilar
og fínar en foreldrunum finnst
þær samt forljótar.“
Hvað verður það nœst?
„Tímabilið frá 1960 til ‘70;
mjaðmabuxur, litlar skyrtur,
lítil veski og Chanel-kápur og
jafnvel þótt okkur þyki það
hallærislegt nú á ég á von á að
púffermar og rykkingar komi
með vorinu."
Fyrsta kynslóðin
með fjármálavit
Jónatan Garðarsson, tón-
listarspekúlant með meiru,
hélt því fram á dögunum að
ástœðan fyrir því hvað unga
fólkið leitar mikið í gamla
tónlist sé sú að þau nenni
ekki lengra en í plötusafn
foreldranna, sem orsakist
meðal annars af því að þau
voru alltaf keyrð og sótt
hvert sem þau fóru. Á það
sama kannski við um fata-
skápinn?
„Maður þarf að þekkja fortíð-
ina til að geta
skapað nútíð-
ina. Ég upplifi
unglingana
hins vegar frek-
ar sem hug-
myndarík og út-
sjónarsöm en
löt. Ég var ein-
mitt um daginn
að rabba við einn af banka-
stjórum Búnaðarbankans — en
bankinn hafði þá nýlega staðið
fyrir fjármálanámskeiði fyrir
unglinga — sem tjáði mér hve
krakkarnir væru útpæld í fjár-
málum. Ég upplifi þau eins, sér-
staklega eftir að ég fékk mér
debetkortavél; þau nota kortið
óspart svo þau geti haft bók-
hald yfir eyðsluna. Fáir vilja
hins vegar sjá Vísakort. Ætli
þau hafi lært af mistökum for-
eldra sinna?
Miðað við hvað unglingar
hafa mikið til málanna að leggja
er alltof lítið mark tekið á þeim.
Reynið að setja ykkur í spor
þeirra; að enginn taki kannski
mark á manni í tvö til þrjú ár.
Sérhver tími sem unglingur
upplifir er tíminn sem skiptir
málir. Þau lifa í núinu, hvorki í
framtíð né fortíð, og eru ekkert
að bíða eftir því að verða full-
orðin.
Sjálf á ég tvo stráka; sjö og
tíu ára. Það er einmitt alltaf
verið að spyrja mig hvort ég
kvíði ekki fyrir þegar þeir verða
unglingar. Ég kvíði ekkert fyrir
heldur þvert á móti hlakka ég
að mörgu leyti til. Mér fannst
sjálfri frábært að vera ungling-
ur; hugmyndirnar sem maður
fékk... og krafturinn í manni!“