Helgarpósturinn - 25.01.1996, Qupperneq 23

FIMMTUDAGUR 25. JANUAR1996
23
við sig hvort, hvernig eða
hverju skuli breyta. Borgar-
stjóri hefur hnýtt í okkur sjálf-
stæðismenn fyrir að leggja
ekki nógu margar tillögur fram
og vill greinilega að við séum í
þessari hefðbundnu aðstöðu,
en við tökum einmitt fullan
þátt í störfum nefnda og ráða
og leggjum okkar fram til um-
ræðunnar þótt við séum
kannski ekki að flytja tillögur
og láta skrá bókanir í gríð og
erg. Eitt helsta baráttumálið er
til dæmis einsetning skóla þar-
sem stærsta spurningin snýst
um húsnæðismál og við sjálf-
stæðismenn höfum lagt fram
áætlanir um stóraukna sam-
nýtingu á húsnæði sem er
kannski ekki sérsniðið að þörf-
um skólakennslu; félagsmið-
stöðvar borgarinnar og ann-
arra félagasamtaka, safnaðar-
heimili og fleira slíkt. Með
þessu móti myndum við draga
verulega úr kostnaði við upp-
byggingu og framkvæmdir á
vegum borgarinnar, en þetta
kallar jafnframt á nýja og skýra
hugsun í skólamálum. Hinsveg-
ar sýnist okkur að þróun þess-
arar hugmyndar sé að hverfa
og áherslan aftur komin á ný-
byggingar og að fjöldi og útlit
skólastofa þurfi að vera ná-
kvæmlega samkvæmt ein-
hverjum fyrirfram gefnum
staðli. Fóik innan R-listans
virðist ekki þora að fara í það
samráðsstarf sem nýtingar-
hugmyndirnar ganga útá. Þeim
finnst þægilegra að halda sig
við óbreytta uppbyggingar-
stefnu. Varðandi kostnað við
einsetningu skólans þá gerðu
upphaflegar áætlanir okkar
sjálfstæðismanna ráð fyrir
milljarði. Sú tala hefur nú tvö-
faldast. Kostnaður við að bæta
við og byggja upp í þessum
málum til aldamóta var áður
áætlaður kringum fjóra millj-
arða, en er að nálgast sjö millj-
arða. Þess vegna hlýtur maður
að spyrja sem svo: Getum við
ekki staldrað við og skilgreint
nánar þau markmið sem við
ætlum okkur að ná með skóla-
kerfinu og síðan byggt á þeim
áætlanir um það sem þarf til?“
Taugaveiklunarloforð R-
listans hamla framþróun
dagvistarmála
En dagvistarmálin — eru
þau ekki að minnsta kosti í
góðu lagi hjá Reykjavíkurl-
istanum að þínu mati?
„Ég hef mjög ákveðnar skoð-
anir á því að það eigi að byrja á
því að útrýma biðlistum fyrir
börn á aldrinum tveggja til
fimm ára. Það gerum við auð-
vitað með því að byggja áfram
leikskóla. Eg tel afturámóti að
það sé hægt að leita annarra
leiða í sömu andrá. Heim-
greiðslurnar voru til dæmis að-
ferð sem hefði átt að þróa
áfram í stað þess að taka af. Og
þjónusta dagmæðra með ýms-
um hætti gæti komið inní það
mál. Það eru tvær þættir sem
skipta mestu máli í þessu sam-
hengi: Annarsvegar hvernig
við tryggjum sem besta um-
önnun barnanna og hinsvegar
hvernig við getum gert það á
sem hagkvæmastan hátt. Ég
finn ekki fyrir andstöðu R-list-
ans í þessu máli, en ég finn fyr-
ir ólíkum áherslum vegna þess
taugaveiklunarloforðs um að
öll börn frá sex mánaða til
fimm ára fái inni á leikskólum.
Það er engu líkara en önnur
hugsun komist ekki að. Vanga-
veltur sem lúta að skynsam-
legri lausnum, nýjum leiðum
og ferskum áherslum verða að
vera í fyrirrúmi. Rekstrar-
kostnaður borgarinnar er sí-
fellt að aukast og við verðum
að fá svör við tilteknum grund-
vallarspurningum sem ég hef
hérna velt upp.“
Ákvörðun tekin
um að halda sig
frá þrasi í borgarstjórn
Líktog kom fram hjá þér
hefur Sjálfstœðisflokkurinn
í borgarstjórn verið nokkuð
gagnrýndur fyrir að vera lít-
ið í tillöguflutningi. Var það
pólitísk ákvörðun sem þið
tókuð í upphafi kjörtíma-
bilsins?
„Við tókum altént ákvörðun
um að vera ekki að þessu
dæmigerða þrasi sem verður á
stundum hlutskipti minni-
hlutamanna. Við mátum það
svo að hagstæðara væri til að
ná fram breytingum að vinna
málefnalega í nefndum."
/ samtali Helgarpóstsins
við Ingibjörgu Sólrúnu fyrir
skemmstu lýsti hún eftir pól-
itískari umrœðu innan borg-
arstjórnar. Mér heyrist þú
gera það sömuleiðis...
„Ég geri það samt ekki á ann-
an hátt en að til dæmis í skóla-
málaráði komi aftur til skóla-
pólitísk umræða.“
Hættan við
ríkisstjórnina er að hún
verði of mikið afturhald
Yfir í landsmálin: Ertu
sáttur við ríkisstjórn flokks
þíns og framsóknarmanna?
„Ég er mjög hamingjusamur
með störf sjálfstæðismanna í
ríkisstjórninni. Þessi ríkis-
stjórn á góða möguleika — rétt
einsog síðasta ríkisstjórn — og
er á réttum nótum. Ég var afar
ánægður með samstarf Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins á síðasta kjörtímabili
og fylgdist sérstaklega vel með
störfum stjórnarinnar gegnum
málefni heilbrigðisþjónustunn-
ar þarsem ég kynntist Sighvati
Björgvinssyni og Guðmundi
Arna Stefánssyni ágætlega.
Báðir fannst mér þeir vinna sín
verk af kostgæfni, hvað sem
því leið að sá síðarnefndi fékk
fá tækifæri. Ennfremur hef ég
alltaf haft Jón Baldvin Hanni-
balsson í uppáhaldi. Hættan
við þá ríkisstjórn sem nú er við
völd er kannski framar mörgu
öðru, að hún verði of mikið aft-
urhald. Hún ber í sjálfu sér
ekki merki þess ennþá og við
erum að horfa á ánægjulega
þróun í ýmsum málaflokkum."
Ég hegg eftir því að þú virð-
ist vera svipaðrar skoðunar
og Ámi M. Mathiesen og fleiri
ungir menn í Sjálfstceðis-
flokknum varðandi söknuð
vegna síðustu ríkisstjórnar
og ótta við að þessi verði
alltof þunglamaleg...
„Þú færð mig ekki til að lýsa
slíku yfir, þó að ég geri mér
grein fyrir að undirstöður
hennar séu öllu þyngri en for-
verans. Alþýðuflokkurinn er
öllu léttari og býr tvímæla-
laust yfir mun meiri snerpu en
Framsóknarflokkurinn. Enn-
« fremur er Alþýðuflokkurinn að
jj ýmsu leyti nálægt okkur sjálf-
E stæðismönnum í skoðunum
^ og ég vænti þess að býsna
~ margir hægrikratar séu okkar
g, megin í borgarmálunum."
E
Davíð Qddsson
yrði góður forseti —
skáldið myndi njóta sín
Heldurðu að Davíð Odds-
son yrði fyrirmyndarforseti?
„Já. Ég tel að hann yrði góð-
ur forseti og skáldið í honum
myndi loksins fá að njóta sín í
forsetaembættinu. Pólitísk
reynsla er einnig gott bakbein
í þetta embætti.“
Er það ekki fyrirtaks
„plott“ að senda Steingrím
Hermannsson í embœttið í
fjögur ár og gefa þannig
Davíð tíma til að klára sín
œtlunarverk í pólitík?
„Ég geri nú ráð fyrir að ég
myndi styðja annan forseta-
frambjóðanda en Steingrím
Hermannsson."
Að sjálfum þér... Stjórn-
málaskýrendur — í fjölmiðl-
um og á vettvangi „heita
pottsins“ — hafa um nokkra
hríð gert því skóna að þú
munir vart kemba hœrurn-
ar í sœti oddvita Sjálfstœðis-
flokksins í borgarstjórn og
ekki leiða D-listann í nœstu
kosningum...
„Ég tók að mér þetta hlut-
verk nokkrum mánuðum fyrir
síðustu kosningar á mjög
óvæntan hátt. Það var enginn
aðdragandi að því þótt ég
hefði unnið annað sætið í próf-
kjöri mjög örugglega. Ég tókst
á við verkefnið af fullum krafti
og lagði mig allan fram. Ég
lagði línur og setti mína fram-
tíðarsýn fyrir hönd borgarinn-
ar að veði; í atvinnumálum,
fjölskyldumálum og fleiru. Við
náðum ekki settum árangri, en
minni þó á að Sjálfstæðisflokk-
urinn jók fylgi sitt stöðugt í
skoðanakönnunum allt framað
kosningunum, en hefur yfir-
leitt tapað fylgi á sama tíma.
Ég er sannfærður um að vinna
okkar forystumanna á þessum
stutta tíma skapaði þennan ár-
angur. 47% fylgi var einfald-
lega ekki nægilegt. Þá stóð ég
frammi fyrir því að leiða
minnihluta og það er afskap-
lega sérstök lífsreynsla. Ég vil
byggja upp þann hóp sem við
sjálfstæðismenn höfum og
gera það kannski á annan hátt
en verið hefur: með því að láta
reyna á þekkingu og hæfileika
fólksins. Sú aðferð kallar aftu-
rámóti á það, að ég er ekki
eins áberandi og annars væri
ef reglan er sú að tillögur og
flest mál séu alfarið á könnu
forsvarsmanns hópsins. Við
höfum gert í því að deila verk-
efnum með okkur. Minnihluta-
hlutverkið tekur á, en mér líð-
ur vel innan hópsins. Það hafa
tvær kannanir verið gerðar frá
borgarstjórnarkosningunum.
Sú fyrsta var í febrúar, tæpu
ári eftir að við fórum frá völd-
um, og þá hafði fylgið snúist
okkur í hag sem vorum með 53
prósent. Síðasta könnun sýnir
60 prósenta fylgi okkar. Þetta
vekur með mér vonir um að
vinnubrögð okkar séu rétt;
óhefðbundin, látlaus, farsæl
og beri árangur. Uppþot og
hamagangur minnihluta í
borgarstjórn virka ekki vel á
fólk frekar en sömu vinnu-
brögð hjá minnihluta hverju
sinni á Alþingi."
Ég hef aldrei
verið borinn um sali
Valhallar á silfurbökkum
Varstu ekkert smeykur við
að fara þessa leið: að taka
þér hlutverk mun minna
áberandi leiðtoga en hefð er
fyrir innan Sjálfstœðis-
flokksins í Reykjavík?
„Jú, það er kannski nokkur
hætta fólgin í þessari aðferð
og ég geri mér fyllilega grein
fyrir því. Hættan er sú að ein-
staklingar komi þá fram sem
hafa lengi búið yfir metnaði til
að ná þeim árangri sem ég hef
þó náð; og að þessir einstak-
lingar telji sig með stjórnunar-
aðferðum mínum hafa meira
svigrúm til að láta ljós sitt
skína. Það skal tekið fram að
ég hef ekki fundið fyrir þessu í
borgarstjórnarflokknum og
ekki að neinu marki annars-
staðar. Ég er vanur að taka
glímur og hef aldrei verið bor-
inn um sali Valhallar á silfur-
bökkum. Ég hef alltaf verið
maður kjörkassans.“
Mig langar aðeins að for-
vitnast um samstarf þitt og
Ingibjargar Sólrúnar...
Hvernig gengur það fyrir
sig?
„Ingibjörg Sólrún var nú
með mér í borgarstjórn á sín-
um tíma og sat með mér í
nokkrum nefndum. Hún var þá
nokkuð afskipt í samstarfi og
mér finnst það í rauninni hafa
haldið áfrarn."
Finnst þér hún þá halda
sér útaffyrir sig...?
„Að minnsta kosti eigum
mjög takmarkað samstarf.
Nánasta samstarfið var eigin-
lega á misskilningi byggt og
kom þannig til að ég fékk til
skamms tíma boðsmiða í Þjóð-
leikhúsið senda heim í Álfta-
mýri. Utanáskriftin var: Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri, Álftamýri 75. Ég hafði
gert nokkrar tilraunir til að
leiðrétta þetta, en ekkert gekk
þartil ég sendi Þjóðleikhúsinu
erindi þarsem ég sagði að
þrátt fyrir okkar mjög svo ynd-
islega samstarf þá væri ekki
enn komið að því að Ingibjörg
Sólrún flytti heim til mín. Þá
loksins kveiktu menn í Þjóð-
leikhúsinu á perunni.“
Þannig að þegar þið borg-
arstjórinn hittist á manna-
mótum og á förnum vegi þá
látið þið nœgja að kinka
kolli hvort til annars?
„Ég myndi skilgreina það
svo. Eg reyndar get ekki dæmt
svo mikið um hlýleika persónu
Ingibjargar Sólrúnar; hvort
það sé yfirhöfuð í hennar eðli
að hafa fremur þurra fram-
komu. Ef til vill háttar svona til
þarsem við erum í forystu
tveggja andstæðra fylkinga.“
■E
Algeng mistök að
blanda saman afstöðu
til manna og málefna
Gerir fólk ekki almennt
fullmikið af því að blanda
saman pólitík og einkalífi?
„Ég hef haldið því fram, að
það séu hræðileg og mjög al-
geng mistök í pólitík þegar
menn blanda saman afstöðu til
einstaklinga og málefna.“
I borgarstjórnarkosning-
unum var persóna þín og
fjölskylduímynd samtsem
áður mun meira áberandi
en Ingibjargar Sólrúnar.
Sjálfstœðisflokkurinn hal-
aði vafalaust inn ófá at-
kvœðin útá þessa heil-
steyptu mynd af fjölskyld-
unni og fyrir vikið uppskár-
uð þið Bryndís Guðmunds-
dóttir, eiginkona þín, hin lít-
seigu uppnefni „Ken og
Barbí“. Hvaða tilfinningar
berðu til þess arna?
„Ken þoldi það ágætlega og
leit á þetta sem hvert annað
hundsbit eða tilraun til hót-
fyndni, rétt einsog Áramóta-
skaupið sem seinna fylgdi í
kjölfarið. Svonalagað hlýtur að
vera óhjákvæmilegur fylgifisk-
ur þess að vera í pólitík og
berjast á sviði þarsem fólk er
gjarnan ósammála og grípur til
misvandaðra meðala til að
vinna málstað sínum fram-
gang. Konunni minni — sem er
skeleggur talmeinafræðingur
og náttúrlega ásamt börnun-
um það sem mér er dýrmætast
í þessum heimi — fannst hins-
vegar mjög sárt að vera með
þessum hætti dregin niður í
hið pólitíska svað. En hún lét
sig bara hafa það og harkaði af
sér.“
Stefni frekar
að hugarró en
„borgarstjóra,
pingmanm og raðherra"
Ber það hugsanlega vott
um einhverja bjögun í sam-
félaginu, þegar góð og gild
ímynd heilsteyptrar fjöl-
skyldu er endurteiknuð á
afkáralegan hátt og notuð
gegn viðkomandi sem dœmi
um sykursœtan smáborg-
arahátt og hálfgerðan
aumingjabrag?
„Það er alltaf ákveðinn
minnihlutahópur sem telur
allt milli himins og jarðar
vera smáborgaralegt; til
dæmis að það sé hallærislegt
að vera giftur sömu konunni,
eiga samhenta og skemmti-
lega fjölskyldu og heimili
sem maður reynir að rækta
eftir bestu getu. Afturámóti
held ég að mikill meirihluti
fólks vilji varðveita þessi
gildi og hafa í hávegum. Síð-
an verður maður bara að
hafa húmor fyrir sjálfum sér
og geta glott að broslegum
þáttum sem aðrir finna í fari
manns, spila upp og magna.
Það er þannig með vinstri-
menn að þeir virðast hafa lag
á að rata á þessa þætti og
sjálfsagt erum við hægri-
menn með einhverja tilhneig-
ingu til þess líka.“
Þinn persónulegi metnað-
ur... Stefnirðu á Alþingi?
„Nei, ég stefni framar öllu
öðru að því að öðlast hugar-
ró og tel það mikilvægast í
lífinu. Það er einfalt að öðlast
þessa ró með því að gerast
einhverskonar jógi upp til
fjalla, en ég hef valið mér
flóknari leið með því að taka
virkan þátt í athöfnum samfé-
lagsins. Pólitíkin er erfiður
vettvangur til að öðlast hug-
arró, en vonandi get ég þegar
upp er staðið sagst hafa skil-
að samfélaginu einhverju já-
kvæðu; til dæmis með vinnu
sem miðar að því að auka
kaupmáttinn með skatta-
lækkunum, bættum rekstri
og eflingu samkeppni. Ég hef
ekki átt þann draum frá æsku
að verða borgarstjóri, þing-
maður og síðan ráðherra. Ef
það æxlast svo... þá gott og
vel.