Alþýðublaðið - 22.11.1972, Blaðsíða 2

HREINN BENEDIKTSSON
FVRSTA MAL-
FRÆÐIRITGERÐIN
Út kemur i dag bókin The First
(Trammatical Treatise eftir próf.
Hrein Benediktsson. Er hér um
aö ræöa útgáfu á Fyrstu mál-
fræðiritgerðinni, sem svo er að
jafnaði nefnd, þar sem hún er hin
fyrsta i röðinni af fjórum stuttum
ritgerðum um málfræðileg efni,
sem skotið er inn i Snorra Eddu i -
ýmsum handritum héniiár frá 14.
öld eða siðar.
Fyrsta málfræðiritgerðin er
samin um eða eftir miðja 12. öld
af ónafngreindum Islendingi, sem
vildi meö henni koma á framfæri
tillögum um endurbætur á is-
lenzkri stafsetningu. Tók hann
sér fyrir hendur að gera tslend-
ingum sérstakt stafróf, reist á
latneska stafrófinu, en með
breytingum, bæöi úrfellingum og
viðaukum, sem höfundurinn
byggir á eigin athugunum á is-
lenzku máli. En öll efnistök hans
eru með þeim hætti, að segja má,
að ritgerðin hafi nokkra sérstöðu
meðal gjörvallra málfræöibók-
mennta miðalda að þvi leyti, að
hún hefur enn verulegt gildi fyrir
norræn málvisindi nú á timum og
er raunar undirstöðuheimildarril
um islenzkt mál og norræna mál-
sögu á elzta stigi. Hefur ritgerðin
og verið gefin út margsinnis, alit
frá þvi að hún kom fyrst út árið
1818, þó að hún hafi aðeins einu
sinni komið út á prenti hérlendis
áður, i útgáfu Sveinbjarnar
Egilssonar 1848. Fyrsta útgáfan
(1818) var hins vegar gerð af Ras-
musi Kristjáni Rask, en svo
skemmtilega vill til, að er rit-
gerðin er nú gefin út aftur hér-
lendis eftir eina öld og aldarfjórð-
ungi betur, ber útgáfudagurinn
upp á 185. afmælisdag Rasks, en
hann fæddist 22. nóv. 1787.
Útgáfa próf. Hreins Benedikts-
sonar hefur að geyma texta rit-
gerðarinnar, bæði prentaðan og
Ijósprentaðan eftir handriti,
textaskýringar, enska þýðingu og
orðasafn. Auk þess er i inngangi
(bls. 13-203) fjallað um þau fræði-
leg viðfangsefni, sem tengjast rit-
gerðinni, svo sem handritavarö-
veizlu, aldur og höfundaeinkenni
og heimildargildi ritgerðarinnar
fyrir islenzka fornskriftarfræði
og bókmenntasögu. En megin-
áherzla er lögð annars vegar á
gildi ritgerðarinnar fyrir rann-
sóknir á islenzku 12. aldar máli og
hins vegar á afstöðu hennar til
lalneskrar miðaldamálfræði.
Bókin, sem er samtals 280 bls.,
er prentuð i Andelsbogtrykkeriet
i Oðinsvéum i Danmörku.
úetta rit er fyrsta bindi i
nýjum bókaflokki, University of
Iceland Publications in Uinguist-
ics, sem gefinn er út af Rann-
sóknastofnun i norrænum málvis-
indum við Háskóla tslands, en
hún tók til starfa um siðastliðin
áramót. Næstu rit i þessum bóka-
flokki verða The Pronominal
Dual in Icelandiceftir Helga Guð-
mundsson lektor, sem kemur út i
byrjun næsta árs, og Old Iceland-
ic heiti in Modcrn Icclandic eftir
Halldór Halldórsson prófessor,
sem væntanlegt er siðari hluta
næsla árs. Auk lausasölu eru
fyrstu þrjú bindin fáanleg saman
gegn sérstöku áskriftarverði.
NÝ KJ0TIÐNAÐAR-
STÖÐ SAMBANDSINS
Samkvæmt lauslegri áætlun
borðar sérhver tslendingur um 40
kiló af lambakjöti á ári. Við
sporðrennum dauðadóm af
pulsum. t kjötiðnaðarstöð SIS,
sem nú hel'ur verið opnuð að
Kirkjusandi, er pulsuframleiðsl-
an tuttugu tonn á mánuði. Með-
fylgjandi mynd er úr stöðinni.
Hún var byggð i samræmi við'
ströngustu kröfur um hreinlæti og
hollustuhætti, öll gólf eru flisa-
lögð og sömuleiðis veggir allt upp
i tvo metra. t stöðinni verða
framleiddar allar venjulegar
kjötiðnaðarvörur og hafa þegar
verið sendar á markaðinn
nokkrar nýjar áleggs- og steik-
pylsur svo sem dalapylsa,
medisterpylsa og paprikupylsa.
Allar vörur stöðvarinnar verða i
framtiðinni seldar undir vöru-
merkinu ,,Goði”, en það er sniðið
eftir vörumerki sænska sam-
bandsins „Goman”.
SIGGA VIGGA OG TILVERAN
o
SVONA ER
ÞAÐ RÉTT!
Uinurit þetta sýnir þróun
kaupmáttar timakaupstaxta
verkamanna og iðnaðar-
manna (lina Kt), og kaup-
máttar atvinnutekna verka-
sjó- og iðnaðarmanna (lina
Ka) miðað við visitölu fram-
færslukostnaðar samanborið
við breytingar á vergum
þjóðartekjum á mann á ár-
unum 1959-1971 (lina Þv)
Uinuritið er unnið út frá tölu-
legum uppiýsingum um
kaupmátt launa, sem Hag-
rannsóknardeild Fram-
kvæmdastofnunarinnar lét
blaðinu i té i gær.
Furðuleg eru vinnubrögð
Þjóðviljans. f tvo daga hefur
hann verið að birta allskyns út-
reikninga, sem eiga að sanna,
að verkalýðurinn hafi varla
haldið kaupi sinu á viðreisnar-
árunum þrátt fyrir stórbættan
þjóðarhag, en svo kemur i ljós
við athugun, að ekki stendur
steinn yfir steini i þessum út-
reikningum öllum, engin leið er
að botna i hvernig þeir eru
gerðir þar sem forsendur þeirra
eru viðast hvar ekki gefnar upp,
hvert tölulegar upplýsingar eru
sóttar er ekki unnt að sjá —
altént ekki til Hagrannsókna-
deildarinnar, sem er þó sá aðili,
er ýtarlegastar og beztar upp-
lýsingar hefur — og niðurstöð-
urnar stangast algerlega á við
þær útkomur, sem Hagrann-
sóknadeildin lætur frá sér fara.
Hlutlausir framámenn i
embættismannakerfinu eiga
ekki orð til yfir framferði Þjóð-
viljans og talnafalsanir. Sam-
kvæmt beiðni fékk Alþýðublaðið
i gær frá Hagrannsóknastofn-
uninni þær niðurstöður, sem hér
er greint frá um þróun kaup-
máttar og þjóðartekna á við-
reisnarárunum. Þær tölur eru
allar með stimpli þessarar
stofnunar. En hver hefur skrif-
að upp á útreikninga Þjóðvilj-
ans?
Þjóðviljinn segir að á sama
tima og þjóðartekjur hafi
„vaxiðum 7x7 þ.e. 49%” (hvaða
7x7 er þetta? Kvaðratið af 49?
Og hvaða 49 eru þetta? Marg-
feldið af 7x7?) hafi kaupmáttur
verkamannalauna vaxið um
7%. Hvaðan eru þessar upplýs-
ingar komnar? Samkvæmt
þeim tölum, sem Hagrann-
sóknadeild Framkvæmdastofn-
unar rikisins gaf Alþýðublaðinu
i gær jókst kaupmáttur tima-
kaups verkafólks og iðnaðar-
manna miðað við visitölu fram-
færslukostnaðar um 21,6% og
kaupmáttur atvinnutekna
verka- sjó- og iðnaðarmanna
um 50,3% á timabilinu frá 1959-
1970 á sama tima og þjóðar-
tekjur á mann jukust um 43%!
(sjá mynd 1). Þetta eru upplýs-
ingar fremstu tölfræðistofnunar
þjóðarinnar, sem allir viður-
kenna að sé óhlutdrægur dómari
um slika hluti. Þær sýna þróun,
sem alls ekki er óhagstæð
verkafólki. Þær sýna lika
hversu stórt Þjóðviljinn getur
skrökvað.
Þá segir Þjóðviljinn einnig, að
á timum viðreisnarstjórnar-
innar hafi orðið tekjutilfærsla i
þjóðfélaginu. Tekjur hafi verið
fluttar frá þeim fátæku til hinna
riku. Kaupmáttur tekna alþýðu-
heimilanna hafi ekki vaxið
nema um brot af þvi, sem
þjóðartekjur hafi aukizt.
Hvað segir Hagrannsókna-
deild Framkvæmdastofnunar-
innar um þetta? Svar hennar er
sýnt i linuriti á mynd 2. Hún
segir að kaupmáttur ráðstöf-
unartekna heimilanna miðað
við visitölu vöru og þjónustu
hafi aukizt um 38,8% (58,8% til
ársloka 1971) á sama tima og
þjóðartekjur á mann á föstu
verðlagi hafa aukizt um 43%
(59,5% til ársloka 1971)! Er
þetta ekki svolitið á anna veg og
launþegum hagstæðari, en full-
yrðingar Þjóðviljans?
Og til þess enn frekar að sýna
fram á hve mikil og góð breyt-
ing til bóta varð á lifskjörum
heimilanna má einnig benda á,
að skv. upplýsingum sömu
stofnunar hafði einkaneyzlan
aukist um 60,6% frá 1959 til 1971
Framhald á bls. 4
myndQ
'fci "R fcj “W "U 'n 'fg "fc "?/
Uinurit þetta sýnir hve kaupmáttur ráðstöfunartekna heimilanna (brotna linan) hefur náið fylgt ölium
brevtingum á þjóðartekjum á mann (lina þv) á viðreisnarárunum. Tölurnar eru fengnar frá Hagrann-
sóknardeild Framkvæmdastofnunarinnar.
Þetta afsannar gersamlega þá fyllyrðingu Þjóðviljans, að ráðstöfunarfé heimilanna hafi skerzt hlut-
...................— nminn^^MMMiwiwn----------------------
Miðvikudagur 22. nóvember 1972