Alþýðublaðið - 13.02.1973, Blaðsíða 4

Verðhækkunin
á lyfjum -
greinargerð
Alþýðublaðinu hefur borizt
löng greinargerð frá heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneytinu
út af nýlegri verðhækkunar-
ákvörðuná lyfjum, sem Alþýðu-
blaðið geröi að umtalsefni i for-
ystugrein. Er þar fyrst gerð
grein fyrir skipun lyfjaverð-
lagsnefndar, sem að meirihluta
er skipuð fulltrúum opinberra
stofnana og starfssviði hennar.
Segir i greinargerðinni, að
nefndin hafi tvivegis gert tillög-
ur um verðhækkanir á lyfjum
eftir nákvæmar athuganir á
reiknigrundvelli verðákvörðun-
ar, eins og hann er skilgreindur
i lögum. Þann 9. júni s.l. hafi
nefndin gert tillögu um 14,84%
hækkun lyfjaverðs á timabilinu
1/8 ’72 til 1/8 ’73, en þeirri tillögu
hafi rikisstjórnin hafnað. Þann
27. des. s.l. hafi nefndin svo skil-
að nýjum verðhækkunartillög-
um — þrem valkostum eftir þvi,
hvort taka bæri tillit til seinkana
á verðhækkunum að einhverju
eða öllu leyti. Valkostirnir voru:
1: 22,90% verðhækkun á lyfjum
á timabilinu 1. janúar—31.
desember 1973.
2: 17,29% verðhækkun á tima-
bilinu 1. jan.—31. des. 1973.
3: 11,95% verðhækkun ótima-
bundið.
Þessar tillögur voru kannaðar
itarlega i ráðuneytinu, segir i
greinargerðinni, og varð niður-
staðan sú, að leyfa skyldi verð-
hækkun er næmi 8,87%. Hefði
rikisstjórnin sett þaö skilyrði,
að verðhækkun þessi kæmi ein-
ungisá lyf skv. Lyfjaverðskrá I,
en i henni sé greint verð á hrá-
efnum og lyfjum, sem fram-
Ieidd eru innanlands. Engin
hækkun hefði hins vegar verið
leyfð á lyfjum skv. Lyfjaverð-
skrá II, en i henni er greint verð
á erlendum sérlyfjum.
Um skýringu á þeirri verð-
hækkunartölu — 52,5%, sem
nefnd hefur verið i dagblöðum
(og þau sóttu i tilkynningu i
Lögbirtingarblaðinu, aths.
Alþbl.) — segir svo:
I verðlagsgrundvelli lyfja er
vægiLyfjaverðskráriaðeins tæp
30% og með þvi að heildarverð-
hækkun er nemur 8,87% leggst
einungis á Lyfjaverðskrá I þarf
hún að hækka um 30,34%.
Eins og fram kemur i auglýs-
ingu ráðuneytisins i Lögbirt-
ingablaði nr. 10 2. febrúar 1973
er álagið á Lyfjaverðskrá I
ákveðið 52,5%. Er það fundið
með þvi að leggja 30,34% á það
álag (17%), sem i gildi var fram
að 26. janúar s.l.
Að framangreindu má það
vera ljóst að ráðuneytiö og
rikisstjórnin hafa spornað við
verðhækkunum á lyfjum, sem
sést bezt með þvi að Ioka-
ákvörðunin veitti aðeins leyfi til
hækkunar, er nam 8,87%, með-
an nefnd, sem þó er að meiri-
hluta skipuð fulltrúum opin-
berra aðila, gerði tillögur um
allt að 22,90%) verðhækkun á
lyfjum.
Þá tekur ráðuneytið það einn-
ig fram i athugasemdum sinum,
að nefnd, sem ráðherra skipaði
á sinum tima til þess að vinna
að endurskoðun á skipan lyfja-
verzlunar i landinu, hafi i nóv.
s.l. skilað tveim Iagafrumvörp-
um með greinargerð. Hafi þau
verið til athugunar hjá rikis-
stjórninni og fleiri aðilum og
verði væntanlega lögð fyrir Al-
þingi á næstu dögum. Fyrra
frumvarpið lúti að þvi, að fá rik-
inu i hendur einkarétt á heild-
sölu lyfja og inn- og útflutningi á
hráefnum til lyfjagerðar. 1 sið-
ara frumvarpinu er rikinu gefin
heimild til þess að stofna lyfja-
framleiðslufyrirtæki i helm-
ingafélagi við félag, sem lyfsal-
ar og lyfjafræðingar myndi.
Með þessu sé stefnt að fækkun
framleiðslustaða á lyfjum
innanlands og þar með aukinni
hagkvæmni i rekstri jafnframt
þvi sem með þvi sé stefnt að
aukinni lyfjaframleiðslu innan-
lands. Þá segir einnig, að lyfja-
málanefndin vinni nú að tillögu-
gerð um smásölu lyfja og rekst-
ur lyfjabúða og sé þess að
vænta, að frumvarp liggi fyrir
um þann þátt innan tveggja
mánaða.
Löggiltar
slysabætur
hrökkva
skammt
Fyrir réttri viku fórst vélbátur-
inn Maria úti fyrir Reykjanesi
með allri áhöfn. A bátnum voru
fjórirungir menn, allt fjölskyldu-
menn, og er allstór hópur þeirra,
sem vegna þessa sára og sviplega
atburðar eiga nú um sárt að
binda, ungar mæður. Tvær þeirra
eru mjög heilsútæpar og eigna-
lausar með öllu. Þær eru nú fyrir-
vinnu sviptar, en eiga þremur og
fjórum ungbörnum fyrir að sjá,
og eiga engan að, sem er þess
megnugur að veita þeim nokkra
fjárhagslega aðstoð. Og þriðja
móðirin með börnin sin tvö er litið
betur sett.
Við slikar aðstæður hrökkva
skammt löggiltar slysabætur. Þvi
vil ég fyrir mina hönd og tveggja
starfsbræðra minna vekja athygli
almennings á hinum erfiðu kring-
umstæðum hjá þessum þremur
fjölskyldum i von um það, að nú,
eins og ævinlega hefur verið er
válega atburði hefur að höndum
borið, sé mörg sú hönd, sem fús-
lega vilji láta skerf af hendi rakna
þessum nauðstöddu til hjálpar.
Alþýðublaðið mun fúslega taka á
móti framlögum til þeirra, og
geta hlutaðeigandi snúið sér til
afgreiðslunnar. Eins munum við
starfsbræðurnir gera, séra Guð-
mundur Þorsteinsson i Arbæjar-
prestakalli, séra Þorbergur
Kristjánsson i Digranespresta-
kalli og undirritaður.
Hafnarfirði, 8. febrúar 1973.
Garðar Þorsteinsson.
O
Guðlaugur Rósinkranz sjötugur
Starf þjóðleikhússtjóra er
áreiðanlega eitt vandasamasta
embætti landsins. Annars vegar
verður sá, sem þvi gegnir, að
vera traustur fjármálamaður,
þvi að leikhús eru yfirleitt ekki
gróðafyrirtæki, heldur njóta
styrkja af opinberu fé, sem gjarn-
an verða þá fremur i minna en
meira lagi. Hins vegar verður
þjóðleikhússtjóri að vera lista-
maður, hafa þekkingu á bók-
menntum og skilning á list, helzt
einnig ást á henni og virðingu fyr-
ir henni.
Þegar Guðlaugur Rósinkranz
var til þess valinn að verða fyrst-
ur þjóöleikhússtjóri Islendinga,
þykir mér ekki ósennilegt, að það
hafi fyrst og fremst verið
vitneskja um það, að hann var
glöggur og aðgætinn fjármála-
maður og góöur skipuleggjari,
sem ráðið hafi mestu um valið.
Hann hafði reynslu i þessum efn-
um, og hafði aflað sér viðurkenn-
ingar á þessu sviði. I starfi sinu
hefur hann sýnt að hann átti
traust i þessum efnum skilið.
Hann hefur reynzt hygginn og
forsjáll stjórnandi. Hann hefur
ætið verið með afbrigðum starf-
samur og ósérhlifinn. Þess hefur
Þjóðleikhúsið notið i rikum mæli.
En þótt það hafi væntanlega
verið hæfileikar Guðlaugs Rósin-
kranz sem stjórnanda, sem ráðið
Guðlaugur Rósinkran/.
hafi mestu um skipun hans i emb-
ættið, hefur hann einnig reynzt
farsæll sem listrænn leiðtogi
þeirrar mikilvægu menningar-
stofnunar, sem Þjóðleikhúsið er.
Ef litið er yfir skrá um þau leik-
húsverk, sem Þjóðleikhúsið hefur
kynnt íslendingum i þá rúma tvo
áratugi, sem það hefur starfað,
þá kemur i ljós, að það hefur
gegnt menningarskyldu sinni með
sóma. Auðvitað hefur það auð-
veldað störf leikhússins, að það
hefur haft á að skipa frábærum
leikurum, listamönnum, sem
margir hverjir eru á heimsmæli-
kvarða. Leikhús er fyrst og
fremst leikararnir, sem þar flytja
list sina. Leikhús er gott, ef þar
starfa góðir leikarar, lélegt, ef
leikarar þess eru lélegir. En for-
ysta stofnunarinnar skiptir einnig
miklu máli. Hún getur gert gott
leikhús betra og vont leikhús
verra. Ég er sannfærður um, að
dómur sögunnar muni verða sá,
að stjórn Guðlaugs Rósinkranz
hafi veriö Þjóöleikhúsinu og þar
með islenzkri leiklist til góðs.
Eins og eðlilegt er, hefur leikið
gustur um Guðlaug Rósinkranz
og störf hans. Það á við um þjóð-
leikhússtjóra eins og um stjórn-
málamann, að það eru ekki með-
mæli, að enginn styrr standi um
hann. En nú, þegar hægt er að lita
á störf Guðlaugs Rósinkranz fyrir
Þjóðleikhúsið sem heild og meta
þau i samhengi, þá verður sann-
gjarn og réttlátur dómur á þá
lund, að hann hafi reynzt miklum
vanda vaxinn og innt af hendi
ómetanlegt starf. I sögu islenzkr-
ar leiklistar og þá um leið is-
lenzkrar menningar mun fyrsta
Þjóðleikhússtjórans, Guðlaugs
Rósinkranz, verða getið að miklu
og góðu.
Gylfi Þ. Gislason.
Þuríður Bjarnadóttir — minning
1 dag er til moldar borin ein af
minum beztu vinkonum,
Þuriður Bjarnadóttir, Norður-
braut 7, Hafnarfirði. Hún var
fædd 29. júni 1901, en lézt 3.
febrúar 1973. Foreldrar hennar
voru Bjarni Markússon og Guð-
laug Þorsteinsd., sem lengst
af bjuggu að Hverfisgötu 24,
mestu sæmdarhjón, er flestir
eldri Hafnfirðingar muna.
Þuriður giftist 5. desember
1925 Eyjólfi Bjarnasyni frá
Katrinarkoti i Garðahverfi,
hinum ágætasta manni, en hann
lézt 1. ágúst 1969 eftir margra
ára heilsubrest. Þau eignuðust
eina dóttur, Hrefnu, sem búsett
er hér i Hafnarfirði og er gift
Sæmundi Björnssyni flugum-
sjónarmanni, og eiga þau 3 syni
og eina dóttur ársgamla, en öll
syrgja þau elskulega móður
ömmu og tengdamóður. Þuriður
var ein af þessum frábæru hús-
mæðrum, sem sinna heimili
sinu og fjölsk. sinni um fram
allt enda var heimili hennar
alla tið með slikum myndar-
brag, að orð var á gjört af þeim,
sem til þekktu, og það þótt hún
gengi aldrei heil siðustu tólf
árin. örlögin réðu þvi, að
hennar starf varð innan veggja
heimilis. Eftir lát manns sins
bjó hún ein i húsi þeirra.
Þuriður var eins og áður getur
heilsuveil siðustu 12 ár ævi
sinnar, og munu fáir aðrir en
þeir, sem reyna, geta skilið,
hvilik þrekraun það er að missa
heilsuna og vera árum saman
oft sárþjáð, en hún bar þetta
allt með hetjulund þar til yfir
lauk án þess að æðrast. — En
þrátt fyrir allt var Þuriður
gæfukona, hún lifði i ástriku
hjónabandi, umvafin elsku
dóttur og dótturbarna.
,,Ég, sem þessar linur skrifa,
vil færa Þuriði hinztu kveðju
mina með hjartans þökk fyrir
áratuga tryggð hennar og fjöl-
skyldu hennar við mig.
Guð blessi sál hennar og gefi
henni frið. — Far þú i friði,
friður guðs þig blessi, hafðu
þökk fyrir allt og allt.
Vinkona
Landsliðið
9
Tveir leikir i viðbót, og þá ætti
svarið að liggja fyrir hvort
Magnús er landsliðsmaður eða
ekki.
Sem fyrr segir er þetta Grúsiu-
lið -mjög lélegt miðað við lands-
liðsstandard. Það væri i mesta
lagi þokkalegt félagslið. Leik-
mennirnir eru liprir og leiknir, en
litlir skotmenn, og gegnumbrot
og leikfléttur er það sem treyst er
á. Þó hafði liðið eitt umfram það
islenzka, nefnilega markvörð i
háum gæðaflokki. Hann vakti
mesta athygli, ásamt þeim
Tsetsvadze (no. 8), Bunadze (no.
5) og Beriasval bræðrum (no. 6 og
no. 7).
Mörk tslands: Einar Magnús-
son 6 (1 v), Geir Hallsteinsson 5,
Ólafur H. Jónsson 4, Björgvin
Björgvinsson 3, Auðunn Óskars-
son 1.
Dönsku dómararnir Olsen og
Jensen dæmdu vel, nema hvað
þeir hefðu mátt taka harðar á
leiktöfum Sovétmanna —SS.
Þriðjudagur 13. febrúar 1973