Alþýðublaðið - 21.09.1974, Blaðsíða 1

* 3
Björn Jónsson, forseti ASÍ, svarar
spurningum lesenda Aiþýðublaðsins
um verkalýðsmál
LAUGARDAGUR
21. sept. 1974 - 182. tbl. 55. árg.
Forsætisráðherra kveður upp úr um varnarmálaviðræðurnar:
Þetta er mál ríkis-
stjórnarinnar í heild
„Um varnarmálin og önnur mál er fjallaö i samræmi
viö verkaskiptinguna I rikisstjórninni, en um öll meiri-
háttar atriöi 1 varnarmálunum sem og öörum mála-
flokkum er gert ráö fyrir, aö rikisstjórnin fjalli I heild.
Af þessu leiöir, aö allar meiriháttar breytingar I
varnarmálum veröa auövitaö teknar til meöferöar I
rikisstjórninni I heild”.
Þannig komst Geir Hallgrlmsson, forsætisráöherra,
aö oröi i samtali viö Alþýöublaöiö i gær, þegar hann
var spuröur, hvort varnarmálin heyröu undir rikis-
stjórnina I heild, eöa eingöngu utanrikisráöuneytiö.
,,í stefnuyfirlýsingu rikisstjórnarinnar kemur ljóst
fram, til hvers samstaöa núverandi stjórnarflokka ætl-
ast I varnarmálunum og á hverju hún byggist.
Þar fyrir utan kunna menn i Framsóknarflokknum
aö hafa sinar skoöanir, en þaö er ekki mitt aö tjá þær
eöa túlka”, sagöi Geir Hallgrimsson, þegar Alþýöu-
blaöiö bar undir hann yfirlýsingar utanrikisráöherra,
sem fram hafa komiö opinberlega, um að Framsókn-
arflokkurinn sé „bundinn af samkomulaginu frá 21.
mars” I vetur og svar utanrikisráöherra i Alþýöublaö-
inu fyrir nokkrum dögum um, aö hann „fari vestur til
aö taka upp þráðinn þar, sem frá var horfiö”.
Aöspuröur um það, hvernig staöiö yröi aö samninga-
viöræöunum við Bandarikjamenn um varnarmálin og
hvort umræöugrundvöllurinn, sem vinstri stjórnin
sendi Bandaríkjastjórn I mars I vetur, yröi dreginn til
bajam svaraði Geir Hallgrimsson, forsætisráöherra:
„I þessu sambandi hefur utanrikisráöherra skýrt frá
þvi opinberlega, aö nú veröi horfiö aö þeim umræöum
um varnarmál, sem áttu sér stað i nóvember I fyrra,
og kannaöar verði þær tillögur, sem Bandarikjamenn
lögðu fram I viöræöunum þá.
Þetta þýöir, aö málið veröur skoöaö á þeim grund-
velli, sem þá var til umræöu.
Af þessu leiöir auðvitað, aö þær tillögur, sem komu
til umræöu I mars og april á þessu ári, eru ekki lengur
á dagskrá”.
Alþýðublaöiö spuröi forsætisráöherra einnig, hvenær
hann teldi, aö varnarmálin kæmu á dagskrá Alþingi,
og svaraöi Geir: „Ég skal ekkert fullyröa i þessu efni,
en ég mun gera grein fyrir þessum máium i stefnuræðu
minni, sem ég flyt á Alþingi, þegar þaö kemur saman.
Sömuleiðis geri ég ráð fyrir, aö utanríkisráöherra f jalli
um varnarmálin I skýrslu sinni til Alþingis um utan-
rikismál”.
GRUNDVÖLLUR VINSTRI STJÓRNAR-
INNAR EKKI LENGUR Á DAGSKRÁ
BERJAST 1 r \
TOPPNUM
LANGT
FYRIR OFAN
HINA
Loftur Baldvinsson
EA og Guðmundur RE
„berjast” nú um topp-
sætið á Norðursjávar-
vertiöinni og hefur Loft-
ur heldur vinninginn, er
búinn að selja fyrir
röskar 42 milljónir i
sumar, en Guðmundur
fyrir tæpar 42. Þriðja i
rööinni er svo Faxaborg
GK, sem búin er að
selja fyrir 27 milljónir.
Guðmundur og Loftur
hafa þvi algera yfir-
burði yfir alla hina, en
Loftur Baldvinsson var
hæstur á vertiöinni i
fyrra lika. Sá bátur einn
er nú búinn * , veiða á
viö fjöldann a.lan af
öörum islenskum bát-
um á sömu slóðum.
1 ágúst og fram I
þennan mánuö var veið-
in mjög treg og þannig
seldi t.d. Venus GK ekki
nema fyrir 755 þúsund,
eftir nærri mánaðar
veiöar.
Fóru þvi margir bát-
arnir heim og hættu aö
hugsa um Noröursjóinn,
en nú er dæmiö aftur aö
snúast viö, og sam-
kvæmt upplýsingum
Guörúnar Aradóttur hjá
L.Í.Ú. eru margir bátar
á leið I Noröursjóinn
núna, sem ekki ætluðu
þangað aftur.
1 siöustu viku seldu 14
bátar, og fékk enginn
þeirra undir milljón
fyrir aflann og Loftur
Bjarnason fékk 3,3 mill-
jónir fyrir eina sölu.
Veröiö hefur hækkaö
verulega og aö meöal-
tali yfir 40 krónur fyrir
kilóið og freistar það nú
margra aftur,—
„Örlagalínuritiö”
sýnir fylgni
milli stjórnarfars
og meðalhita
Meðalhiti á Islandi
héfur breyst i samræmi
viö stjórnarfar undan-
farnar aldir, — og hefur
hitinn lækkað undir er-
lendri stjórn, en hækk-
aði aftur um það leyti,
sem Islendingar fengu
Bráðabirgðalögin
ekki nóg, sagði
sjávarútvegsráðherra
þegar hann kynnti þau
„Mér er það ljóst, aö
þessi bráöabirgöalög eru
engan veginn nægileg til
þess að mæta erfiöleikum
sjávarútvegsins,” sagöi
Matthias Bjarnason,
sjávarútvegsráöherra, er
hann kynnti i gær „bráöa-
birgöalög um ráðstafanir
i sjávarútvegi og um ráö-
stöfun gengishagnaöar.”
Alþýöublaöiö hafði i
gærkvöldi samband við
Jón Sigurðsson, frkv.stj.
Sjómannasambandsins
og Kristján Ragnarsson
frkv.stj. L.Í.Ú., en hvor-
ugur kvaöst vilja láta
hafa neitt eftir sér um
lögin að svo stöddu.
í lögunum er meöal
annars settur 11% rammi
á fiskveröshækkun, sem
miöist við 1. september
sl. og til stofnfjársjóðs
fiskiskipa eiga nú að
renna 15% af verömæti
selds eða afhents afla inn-
anlands (var áður 10%)
og 21% af sölum erlendis.
Ráöherra gat þess, ab
hann heföi átt viðræður
við aðalviðskiptabanka
sjávarútvegsins vegna
rekstrarlána nú á næst-
unni, og hefði hann beðið
um endurskoðun á rekstr-
arlánveitingum, em
heföu verið allt of lágar.
A stjórnfundi í
Sjómannasam-
bandi Islands hinn
17: þessa mánaðar
var samþykkt
hvatning til allra
félaga sambands-
ins um að segja
lausum samning-
um.
Er hér um að ræða
bátakjarasamningana,
sem hafa aö geyma fyr-
irvara um gengisbreyt-
ingu, sem þegar er orð-
in. Verður sjómanna-
samningum sagt upp
með mánaðar fyrir-
vara. Kjarasamningar
togarasjómanna eru
þegar lausir.
KOMA ENGIR VEXTIR A
SPARIFJÁRBÆTURNAR?
Ekki er Ijóst meö hverj-
um hætti leiðrétta á þau
mistök, aö i ein sex ár
hefur sparifé fólks veriö
greitt út meö hálfri kaup-
visitölu I staö fullrar, eins
og lög gera ráö fyrir.
1 samtali viö Aiþýöu-
blaöiö I gær sagöi Hall-
grimur Dalberg, ráöu-
neytisstjóri i félagsmála-
ráöuneytinu, aö fyrirmæli
ráöuneytisins til Hús-
næöismálastofnunarinn-
ar væru þau, aö fólk
skyldi fá „fuila ieiörétt-
ingu” á þessum mistök-
um.
Aöspuröur um hvort
„full leiörétting” þýddi
þá bætur til þess dags, aö
fólk tók út fé sitt eöa til
þess dags, sem bæturnar
loks veröa greiddar,
sagöi ráöuneytisstjórinn,
að fólk „eigi engu aö
tapa” viö þessi mistök.
Fóik á aö fá 4% vexti af
sinni inneign, frá þvi þaö
leggur féö inn og þar til
þaö er tekiö út aftur, meö
fullri kaupvisitölu.” sagöi
ráöuneytisstjórinn.
Siguröur Guögeirsson,
formaöur stjórnar Hús-
næðismálastofnunar
rikisins, sagöi I viötali viö
Alþýðublaöið i gærkvöldi,
aö stjórnin væri ekki búin
aö taka ákvöröun um þaö,
hvernig fyrirmæli ráöu-
neytisins um „fulla leið-
réttingu” yröu túlkuö.
„Viö höfum ekki tekið á-
kvöröun um þetta út af
fyrir sig", sagöi Sigurður.
Leggi stjórnin sama
skilning og ráöuneytis-
stjórinn i hugtakið „fullar
bætur” veröa bæturnar
þó engan veginn siikar,
þaö sem mistökin ná ein
sex ár aftur i timann.
sjálfstjórn. Þetta má
sjá á linuriti, sem Sig-
urður Þórarinsson hef-
ur unnið, og verður á
sýningunni „Island —
Islendingar, sambúð
lands og þjóðar i 1100
ár”, sem verður opnuð
á Kjarvalsstöðum i
haust. Hefur linurit
þetta verið nefnt „ör-
la galinurit ” meðal
þeirra, sem sjá um upp-
setningu sýningarinnar.
Samkvæmt þessu
linuriti tekur meðalhit-
inn á Islandi að lækka
þegar á Sturlungaöld,
þegar stefnir hraðbyri
aö erlendum yfirráðum,
og Noregskonungur nær
að lokum völdunum.
Undir stjórn Danakon-
ungs hækkar hitinn
heldur, en strax og ein
orkuninni er komiö á
hrapar hann niður, og
hefur aldrei verið lægri
siðan land byggöist. 1
kringum aldamót, eöa
þegar sjálfstæðisbar-
áttan hófst fyrir alvöru,
tók meðalhitinn aö
hækka, og úr þvi tók
hann geysilegt stökk,
þegar sjálfstæðiö
fékkst, svo hann hefur
veriö meiri. Hinsvegar
er linan aöeins farin aö
dala nú, hvað sem þaö á
aö þýða.
A sýningunni er einn-
ig mynd, sem sýnir
meðalhæð manna á Is
landi frá þvi um 1100, og
fylgir hún nokkuð með-
alhitanum, þannig aö
hún minnkar með kóln
andi veðurfari. Lægstir
voru Islendingar um
þaö leyti sem móðu
haröindin gengu yfir,
eöa 167 sm., en nú er
hún komin upp i 178 sm.
Um 1100 var meðalhæð-
in 173 sm.