Alþýðublaðið - 22.08.1975, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 22.08.1975, Blaðsíða 3
Stefnuliós Sigurður E. Guðmundsson skrifar GLATAÐUR ARFUR Þegar alþýðuhreyfingin var að fæðast fyrir síðustu aldamót stóðu margar vona- og heilladísir við vöggu hennar. Meðal þeirra var hugsjón bindindisins, vitað er, að margir af frumkvöðlum verkalýðsfélaganna voru for- ystumenn i bindindishreyfing- unni og sjálf voru þau, einkum þó Bárufélögin, um margt svipuð skipulagi góðtemplarastúkanna, sérstaklega varðandi starfshætti stjórnarmanna. Margt virðist mér lika benda til þess, að á fyrstu árum og áratugum hreyfingar- innar hafi bindindishugsjónin átt sér sterkar rætur i brjóstum fjölmargra forystumanna og annarra alþýðusinna og ég tel, að raunar megi enn þann dag i dag greina áhrif upphafsins meðal margra einstaklinga i þessum röðum, sem komnir eru á efri eða efstu ár. Ekki held ég að neinn vafi geti heldur leikið á þvi, að hefði alþýðuhreyfingunni — verkalýðs- hreyfingunni og Alþýðuflokknum — auðnast að vaxa og þroskast með þeim rétta og eðlilega hætti, sem til var stofnað, hefði bindindishugsjónin orðið sterkur og áhrifarikur þáttur innan hennar, til stórbóta fyrir félagsmenn hennar og fjölskyldur, hreyfinguna sjálfa og þjóðina alla. öðruvisi fór þó, illu heilli, sem alkunna er, i þeim brotsjóum klofnings og sundurlyndis, sem hreyfingin steytti á hvað eftir annað á fjórða áratug aldarinnar, skolaði mörgu gullinu fyrir borð. Meðal þeirra var hugsjón bindindis- ins, er þá fór forgörðum sem ein af hug- sjónum alþýðuhreyfingarinnar. Af þvi sem öðru, er þá fór illa, hefur siðan hlotizt ómælt tjón. Margir af beztu foringjum verkalýðs og jafnaðarmanna, jafnt innlendir sem erlendir, hafa allt frá upphafi bent á, að eigi skuli aðeins sótzt eftir efnislegum gæðum heldur lika og ekki siður eftir betra og fegurra mannlifi almennt, sem ætti sér þá rætur i fögru og vönduðu lif- erni. Varla getur neinn mælt á móti þvi, að bindindissemier grein á þeim meiði og i rauninni mjög mikilvægur grundvöllur fyrir þvi, að lifið megi verða sem flestum fegurra og hamingjusamara en það vill þvi miður oft verða, nú til dags. Með iðkun óhollra nautna — áfengisneyzlu, tóbaks- reykingum og fiknaefnaneyzlu — eyða menn stórfé, sem betur mætti nota til annars, spilla heilsu sinni og fórna oft- sinnis lifi sinu, löngu fyrir aldur fram. Eitthvað mun um, að menn telji sig gera þetta sér til yndisauka, en hér er þó umfram allt um þjónustu við Mammon að ræða. Hið alþjóðlega auðvald framleiðir og selur öll þau fikniefni, sem hér um ræðir, i gróðaskyni en alþýða manna um allan heim lætur glepjast og gengur þvi á hönd. Eins og áður sagði hefði bindindishug- sjónin vafalaust orðið sterkur og áhrifa- rikur þáttur i islenzku alþýðuhreyfing- unni, hefði henni auðnast að varðveita einingu sina. bað má m.a. álykta af þvi, að með systurhreyfingum hennar i nágrannalöndunum eru bindindissamtök alþýðu sterkir og öflugir aðilar að alþýðu- samtökunum og margir af fremstu forystumönnum verkalýðs og jafnaðar- manna þar eru ýmist vaxnir upp úr þeim samtökum eða tilheyra þeim — og eru að sjálfsögðu bindindismenn. Gæti ég nefnt mörg nöfn þvi til staðfestingar. Hérlendis þekki ég einnig jafnaðarmenn, sem telja algert bindindi á framangreind örvunar- og fiknilyf vera órjúfanlegan þátt lifsvið- horfs sins sem jafnaðarmanna. Um það er vitaskuld engum blöðum að fletta, að áfengis- og tóbaksneysla hefur gert mikinn usla i lifi islenzkrar alþýðu um langan aldur. Áfengið hefur lagt fleiri alþýðufjölskyldur i rúst en tölu verður á komið og gert miklum fjölda annarra ómælanlega bölvun. Fyrir því hafa fallið margir beztu synir og dætur þeirra, fyrr og siðar, löngu fyrir aldur fram. Tóbaks- neyzlan hefur lika löngum spillt lifi og heilsu mikils fjölda alþýðumanna og lagt þá marga i gröfina miklu fyrr en ella hefði orðið. Alþýðuhreyfingin ætti því að telja sér skylt að snúast gegn vágesti þessum og skera upp herör gegn honum, svo mik- illi bölvun og svo miklu tjóni, sem hann hefur valdið i liði hennar. Hún ætt að gera sér grein fyrir þvi, að áfengis- og tóbaks- neyzlan er ein af mörgum tangarsóknum auðvaldsins gegn liði hennar, sú, sem leikur lausari hala innan hennar, en nokkur önnur. Furðulegt er, að alþýðu- hreyfingin skuli una þvi, svo þegjandi og hljóðalaust, að lifi og heilsu alþýðufjöl- skyldnanná skuli spillt með svo 'sam- felldum og stórfelldum hætti, sem raun ber vitni. Alþýðuhreyfingin, sem vinna vill að meiri lifshamingju og fegurra lifi alþyðu manna og raunar þjóðarinnar allrar, þarf lika að starfa að þvi á þessu sviði. A þessu sviði sem öðrum þarf hún að heyja þá baráttu til sigurs. Ein af þeim heillaóskum, sem vinir hennar vilja færa samtökum hennar á sextugsafmælinu hinn 12. marz á næsta ári, verður áreiðan- lega sú, að hún dusti rykið af þessari föllnu hugsjón og hefji öfluga baráttu fyrir framgangi hennar, til heilla félags- mönnum sinum og fjölskyldum þeirra og raunar þjóðinni allri. © © f rettaþraðurinn Dagsími til kl. 20: 81866 Kvöldsími 81976 Samtök án stjórnar Þúsund milljóna lán í USA Siðastliðinn miðvikudag undir- ritaði Gunnlaugur Pétursson, borgarritari, i New York fyrir hönd Reykjavikurborgar og Hita- veitu Reykjavikur lánsamning að fjárhæð 6.500.000 dollara, eða lið- lega þúsund milljónir Islenskra króna. Lánið er tekið vegna hitaveitu- framkvæmda i Reykjavik, Kópa- vogi, Garðahreppi og Hafnarfirði. Lán þetta var boðið út á banda- riskum fjármagnsmarkaði meðal valinna aðila — að þvi segir i fréttatilkynningu frá skrifstofu borgarstjóra — að fengnu samþykki Seðlabanka íslands og viðskiptaráðuneytisins. Lánið er án rikisábyrgðar. Lánveitendur eru The Aetena Casualty and Surety Company, The Western Saving Fund Society of Philadelphia og United Arab Emirates Currency Board. Lánið er til 12 ára, en er afborg- unarlaust I þrjú og hálft ár. Vextir eru 11,5%. Nýtt verð á síld Verðlagsráð sjávarútvegsins ákvað á fundi sinum i gær, að lág- marksverð á sild, veiddri i reknet frá byrjun reknetaveiða til 15. september 1975, til frystingar i beitu, skuli vera: kr. 31.00 hvert kiló. Verðið er miðað við sildina upp til hópa komna á flutningstæki við hlið veiðiskips. Verðákvörðun á sild til söltunar var visað til yfirnefndar. Harður árekstur varð milli tveggja bifreiða frá gosdrykkja- verksmiðjunni Sanitas i gær, á Hofsvallagötu til móts við Viðimel. Onnur bifreiðin, Volkswagen Dagana 7; og 9. ágúst s.l. var haldið á Laugarvatni tólfta mót norrænna rafverktaka og var þetta fjölmennasta mót nor- rænna rafverktaka, sem haldið hefur verið, en samtals var tala mótsgesta 318. Flestir þátttak- endanna komu frá Noregi eða 123, frá Danmörku 70, frá Finn- andi 45, frá Sviþjóð 44, en Is- lensku þátttakendurnir voru 36. Allt frá þvi fyrir siðari heims- styrjöldina hafa norrænu raf- verktakasamtökin haft með sér samstarf. Þetta samstarf er á margan hátt óvenjulegt, þar sem fyrir þessu samstarfi er engin sérstök stjórn, skrifstofa er engin og engin sérstök gjöld. Engu að siður er þetta samstarf nokkuð fast i forminu, haldin eru almenn mót fyrir rafverk- taka (NEM) þriðja hvert ár, til skiptis á Norðurlöndunum, en árin á milli eru haldnir smærri fundir, svokallaðir NEPU-fund- ir, þar sem formenn og fram- kvæmdastjórar hittast, ræða ýmis mál og skiptast á upp- lýsingum. Þátttaka islenskra rafverk- taka i þessu samstarfi hófst I reynd árið 1964, er fyrsti NEPU-fundurinn var haldinn hér á landi, en slikur fundur var aftur haldinn hér 1971. En I ár var röðin komin að lslandi að halda almennt rafverktakamót. A mótinu, sem sett var af for- sendiferðabifreið, skemmdist mikið og ökumaður hennar meiddist á fæt. Areksturinn varð með þeim hætti, að bifreiðarnar voru á leið, manni Landssambands is- lenskra rafverktaka, Kristni Björnssyni, fluttu m.a. erindi dr. Gunnar Thoroddsen, iðnaðarráðherra, og prófessor Gisli Jónsson. 1 erindi sinu fjall- aði dr. Gunnar Thoroddsen um samstarf Norðurlanda innan Norðurlandaráðs og framtiðar- áætlanir á þeim vettvangi, svo og um innlendan iðnað, orkuöfl- un o.fl. GIsli Jónsson fjallaði um orkunýtingu með tilliti til húsa- hitunar. A dagskrá mótsins voru m.a. þessi málefni: 1. Eftirmenntun rafviFkja i Danmörku og samvinna Norðurlandanna á þvi sviði. 2. Greinargerð frá alþjóðamóti rafverktaka I Paris I júni 1975. 3. EDB-bókhalds- og reikninga- skiptamiðstöðvar. 4. Almennir söluskilmálar á raflagnaefni. 5. Tungumálavandamál i sam- bandi við norræna upp- lýsingastarfsemi. 6. Innbyrðis þróun starfs- greinarinnar. 7. Ný löggjöf varðandi sænskan vinnumarkað. Auk þess var I umræðuhópum rætt um ýmis dagleg rekstrar- vandamál rafverktakafyrir- tækja. Mótsstjóri var Páll Þorláks- son, rafverktaki. sin i hvora áttina, eftir Hofsvalla- götu og sveigði sendiferðabifreið- in til vinstri, i veg fyrir hina, sem var vörubifreið af Ford gerð, með þeim afleibingum að bifreiðarnar rákust harkalega saman. Sýkill í kjötinu og grjónunum Samkvæmt niðurstöðum rann- sóknar sem gerð hefur verið á mat þeim sem snæddur var I Laugardalshöllinni þann ellefta ágúst siðastliðinn, og olli vægri matareitrun fjölda fólks reyndust eftirtalin matvæli innihalda sýkla: Kjötréttur (matarleifar), hrisgrjón (soðin). Auk þess reyndust vera sýklar i skurðarbretti, sem notað var við matargerðina. Sýklar þeir, sem hér um ræðir, voru I öllum tilvikum Clostridium perfringens, og er þetta i annað skipti svo vitað er, að sýkill þessi hafi valdið matareitrun I Reykja- vik. Clostridium perfringens er al- gengur i jarðvegi, saur manna og dýra, lélegu vatni og viðar, og verður helst vart I hráu kjöti. Fyrstu einkenni matareitr- unarinnar meðal þátttakenda á kristilegu stúdentamóti i Laugar- dalshöll, varð vart milli kl. 2 og 3 aðfaranótt 12 átúst. Astandið fór siðan versnándi, og milli kl. 5 og 7 um morguninn höfðu um 1000 manns veikst. Helstu einkenni eitrunarinnar voru kviðverkir ásamt miklum niðurgangi. A kristilegu stúdentamóti i Laugardalshöll varð vart milli kl. 2 og 3 aðfaranótt 12 ágúst. Astandið fór siðan versnandi, og milli kl. 5 og 7 um morguninn höfðu um 1000 manns veikst. Helstu einkenni eitrunarinnar voru kviðverkir ásamt miklum niðurgangi. Mál þetta hefur verið sent sakadómara til frekari meðferð- ar með það fyrir augum að fá upplýst með hvaða hætti umræddur matur hafi skemmst. Attanákeyrsla I gærdag ók piltur á vélhjóli aftan á kyrrstæðan bil innan girðingar á Gelgjutanga i Reykjavik. Pilturinn marðist nokkuð á fót- um og öxl, en var talinn óbrotinn. Bifreiðin skemmdist ekkert, en vélhjólið dældaðist nokkuð og framlukt brotnaði af þvi. Alfreð Flóki í Bogasal Hinn kunni dráttlistarmaður, Alfreð Flóki, mun opna sýningu á verkum sinum á laugardag kl. 14. Er þetta áttunda einkasýning hans hér i Reykjavik, og sýnir hann nú sem fyrr i Bogasalnum. Sýningunni lýkur sunnudaginn 31. ágúst. Alfreð Flóki er fæddur i Reykjavik árið 1938. Hann gekk i Handiða-og Myndlistarskólann i Reykjavik (1954—1957), og Lista- akademiuna i Kaupmannahöfn (1958—1962). Flóki hefur dvalið langdvölum i Danmörku og hefur hann haldið þar margar einkasýningar, nú seinast i Gallerie Passepartout i Kaupmannahöfn. Auk þess hefur hann tekið þátt i mörgum sam- sýningum, m.a. i New York. Rostock, Stokkhólmi og Danmörku. Þá hefur honum verið boðið að sýna a.m.k. 20 verk á alþjóðlegri súrrealistasýningu. sem opnuð verður i Chicago 1. okt. næstk. Meirihluti verkanna i Boga- salnum er frá þessu ári, nokkrar frá ’74 og örfáar frá ’73. Það telst til nýjunga, að nokkrar teikn- inganna eru litaðar. Þegar Alþýðublaðið ræddi stuttlega við Alfreð Flóka, kvaðst hann hafa dvalist hérlendis siðan i nóvember á siðasta ári, og eru þvi flestar myndanna á sýning- unni gerðar hér. Ekki kvaðst hann verða fyrir neinum sérstök- um áhrifum hér heima, nema ef vera skyldi frá þeim fllabeins- turni, er hann hefði lokað sig inn I. Þá má geta þess, að i tengslum við sýninguna verður gefin út bók, sem heitir „Rauða og svarta bókin”. Hefur hún inni að halda ljóðabálk eftir ólaf Hauk Simonarson með teikningum eftir Alfreð Flóka. Verður hún gefin út i takmörkuðu upplagi, eða 300 eintökum, og seld á sýningunni. Harður árekstur á Hofsvallagötu Föstudagur 22. ágúst 1975

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.