Alþýðublaðið - 20.12.1975, Blaðsíða 5

HELGARBLAÐ
[alþýðul
I
Lengi getur vont versnað
Á dögum rikisstjórnar Ólafs Jó-
hannessonar, sem kenndi sig við
„vinstri stefnu”, töldu margir, að
erfitt væri að halda lengra en hún
gerði á braut ráðleysis i stjórn efna-,
hagsmála og að öngþveiti á þvi sviði
gæti varla orðið meira. En þjóðin
hefur siðan mátt reyna sannleiks-
gildi þess gamla islenzka orðtaks,
að lengi geti vont versnað. Á timum
núverandi ríkisstjórnar hefur á-
standið i þessum efnum enn versnað
og er nú orðið isky ggilegra en nokkru
sinni fyrr. Menn geta auðvitað velt
þvi fyrir sér, hvort skýringin sé
fólgin i þvi að næststærsti þingflokk-
urinn, Framsóknarflokkurinn, hafi
verið i báðum stjórnum og beri þvi
meginábyrgð á óstjórninni á undan-
förnum árum, eða hvort skýringin
sé sú, að Sjálfstæðisflokkurinn sem
hafði augun vel opin fyrir óstjórn-
inni og orsökum hennar á dögum
„vinstri stjórnarinnar”, sé orðinn
annar og verri flokkur, eftir að hann
komst til valda. Það er i sjálfu sér
aukaatriði, hvor skýringin sé rétt-
ari. Hitt er aðalatriði, að ástandið er
ógnvekjandi og skulu nefnd um það
nokkur dæmi:
1. Verðbólgan er meiri ennokkru
sinni fyrr og meiri en i nokkru ná-
lægu landi. Þótt hún hafi farið
minnkandi undanfarna mánuði, er
hún meira en helmingi meiri en
samrýmzt getur heilbrigðu efna-
hagslifi, og getur raunar innan
skamms tekið að vaxa á ný.
2. Við liggur, að ýmsar mikilvæg-
ar atvinnugreinar stöðvist og gjald-
þrot virðist vofa yfir fjölmörgum
fyrirtækjum.
3. Lifskjör almennings hafa farið
mjög versnandi. Ósamið er um kaup
við svo að segja alla launþega i
landinu. Forystumenn launþega-
samtaka hafa sett fram hugmyndir
um hófsama og skynsamlega stefnu
ilaunamálum og i þvi samandi sett
fram nokkrar hugmyndir um ráð-
stafanir af hálfu rikisstjórnarinnar
til þess að auðvelda samningsgerð.
Varla getur heitið, að rikisstjórnin
hafi virt forystumenn launþega
svars.
4. Halli i viðskiptum þjóðarinnar
við útlönd mun á þessu ári verða um
20 milljarðar króna.
5. Skuldasöfnun erlendis er orðin
ógnvekjandi. Hinn 30. september s.l.
námu skuldir erlendis til langs tima
65 milljónum króna og stutt vöru-
kaupalán 6 milljörðum. Samtals
námu þvi erlendar skuldir 71
milljarði. Á þessu ári verður þjóðin
að nota um 15% gjaldeyristekna
sinna til að greiða afborganir og
vexti af erlendum lánum. En fyrir-
sjáanlegt er, að eftir 2-3 ár verður
þjóðin að nota 20% eða fimmtu
hverja krónu, sem hún aflar sér i er-
lendum gjaldeyri, til þess að greiða
vexti og afborganir af skuldum er-
lendis.
6. Rikissjóður hefur nú i ár eytt 4-
5 milljörðum meira en hann hefur
aflað. Hann hefur á hinn bóginn afl-
að sér nokkurs lánsfjár, svo að
greiðsluhallinn verður minni, en þó
hvorki meiri né minni en 3,5
milljarðar.
7. Þá er von að menn spyrji,
hvernig i ósköpunum rikissjóður
fari að þvi að nota svona miklu
meira fé en hann hefur til ráðstöfun-
ar. Svarið er einfalt. Hann sækir
nú peninga i Seðlabankann. Skuld
rikissjóðs við Seðlabankann nemur
nú um 7 milljörðum og hefur aldrei
verið hærri.
8. Ætli þjóðin minnist þess ekki,
að þegar rikisstjórnin tók við völd-
um, átti að hverfa af óráðsins braut
„vinstri stjórnarinnar” og taka upp
„aðhaldssama stefnu i fjármálum”.
Hver hefur reynslan orðið? Á þessu
ári hefur rikissjóður stofnað til
nýrra skulda i Seðlabankanum sam-
tals að upphæð 3,5-4 milljarðar
króna. Ein af skýringunum, sem
gefin var á þvi, að rikisstjórnin upp-
götvaði á allra siðustu dögum þings-
ins, að hún yrði að fá vörugjaldið
framlengt, var einmitt sú, að á
næsta ári, yrði hún að greiða Seðla-
bankanum 900 milljónir krónur,
vegna þeirra óreiðuskulda sem hún
hefði stofnað til i Seðlabankanum nú
á þessu ári.
Hversu lengi skyldi vera hægt að
halda þessu sukki áfram? Hversu
lengi ætla núverandi stjórnarflokk-
ar að halda áfram að misnota það
traust, sem kjósendur sýndu þeim i
siðustu kosningum. i
G.Þ.G. {
HRitstjórn Alþýðublaðsins
er í Síðumúla 11
- Sími 81866
Sigurður Blöndal
og
Marias Sveinsson
skrifa um
Borgarmál
Kjarvalsstaða-
deilan leyst
Vinnubrögð borgarstjóra
orka tvímælis
Samkomulag hefur náðst milli
borgarstjórnar annars vegar og
BIL og FIM hins vegar um hina
svokölluðu Kjarvalsstaðadeilu
sem staðið hefur u.þ.b. ár.
Fyrir borgarstjórn var lagt
samkomulagsdrög sem voru
samþykkt á borgarráðsfundi
sama dag.
Þetta mál var ekki á dagskrá
borgarstjórnar, en þar sem borg-
arstjóri, eftir fyrirspurn borgar-
fulltrúa taldi mjög nauðsynlegt
að mál þetta yrði tekið fyrir nú
þegar, var fallist á að ræða það á
fundinum. Sagði borgarstjóri, að
ef málið yrði ekki afgreitt á fund-
inum væri hætta á að samkomu-
lagsgrundvöllurinn væri brostinn,
þar eð hann hefði lofað lista-
mönnum þvi,að það yrði afgre itt á
þessum fundi. Fram kom ósk frá
3 borgarfulltrúum, þeim Davfð
Oddssyni, Alfreð Þorsteinssyni og
Páli Gislasyni um að máli þessu
yrði frestað til næsta fundar þar
sem borgarfulltrúar hefðu ekki
haft tækifæri til að kynna sér
málið til hlitar, og voru margir
þeirra fyrst aö sjá samningsdrög-
in á fundinum. Björgvin Guð-
mundsson sagðist geta fallizt á
þessa frestunarbeiðni, og greiddi
henni atkvæði á þeirri forsendu.
Eftir ýtarlega ræðu Daviðs Odds-
sonar, þar sem hann sagði m.a.
að borgarstjórn væri með sam-
þykkt þessarar tillögu að gefast
upp fyrir listamönnum Að umræð
um loknum var tillagan borin upp
til atkvæða og samþykkt með 13
atkvæðum gegn 2, en 2 borgar-
fulltrúar gerðu grein fyrir at-
kvæði sinu, þeir Alfreð Þorsteins-
son og Björgvin Guðmundsson, og
fer greinargerð Björgvins hér á
eftir:
Égvillýsa stuðningi minum við
það samkomulag i Kjarvals-
staðadeilunni, sem hér hefur ver-
ið lagt fram. Þessi deila var orðin
til mikilla leiðinda fyrir báða
deiluaðila', Reykjavikurborg og
myndlistarmenn og (ég tek
undir það, sem hér hefur verið
sagt), það var orðið mjög knýj-
andi að leysa deiluna.
Það er sjálfsagt ekki til bóta að
ryf ja ýtarlega upp hvernig deilan
um Kjarvalsstaði hófst. Ég vil þó
benda á, að frá minum bæjardyr-
um séð var hér fyrst og fremst á-
greiningur um stefnu að ræða.
Borgarráð og borgarstjórn
taldi stefnu þá er sýningarráð
Kjarvalsstaða fylgdi við ráðstöf-
un á sýningarsal til listamanna of
stranga en myndlistarmenn þeir,
er sæti áttu i borgarráði töldu, að
stefnan þyrfti að vera ströng til
þess að halda háum „standard”,
húsum eins ogþað var orðað. Báð-
ir aðilar stóðu fast á sinu og þvi
reyndist deilan torleyst.
En nú hefur samkomulag náðst
og það verið samþykkt i borg-
arráði i dag. Ég lit svo á, að báðir
aðilar hafi slakað nokkuð á og ég
greiði samkomulaginu atkvæði i
trausti þess, að um nokkra
stefnubreytingu verði að.ræða.
Vil ég þó að sjálfsögðu að ,,stand-
ard” hússins verði i lagi.
Samkomulagið gerir ráð fyrir
sýningarráði eða listráði með 3
fulltrúum Reykjavikurborgar, 3
fulltrúum FIM og oddamanni frá
BIL sent háður sé samþvkki
borgarráðs. Ég get fallizt á þessa
skipan listráðs en visa i þvi sam-
bandi til þess, er ég hafi hér áður
sagt um nauðsyn stefnubreyting-
ar. Vissulega hefði ég viljað hafa
nokkur atriði samkomulagsins á
annan veg, en það verður ekki á
allt kostið þegar verið er að ná
samkomulagi.
Ég vil að lokum þakka þeim
sem unnið hafa að þessu sam-
komulagi og þá sérstaklega borg-
arstjórn og formanni BIL.
Ég veit, að formaður BtL, Thor
Vilhjálmsáon lagði sig allan fram
um að leysa deiluna og kann ég
honum þakkir fyrir.
Borgarfulltrúar
Reykjavíkur
sameinast gegn
ríkisstjórninni
Borgarstjorn Reykjavikur
samþykkti með öllum greiddum
atkvæðum á fundi sinum sl.
fimmtudag eftirfarandi tillögu
þeirra Björgvins Guðmundsson-
ar, Kristjáns Benediktssonar,
Magnúsar L. Sveinssonar,
Markúsar Arnar Antonssonar og
Sigurjóns Péturssonar.
— Borgarstjórn Reykjavikur
mótmælir þvi ákvæði i frumvarpi
til laga um breytingu á lögum al-
mannatrygginga, sem nú liggur
fyrir Alþingi, að aukin verði þátt-
taka sveitarfélaga i kostnaði við
sjúkrasamlög. Telur borgar-
stjórnin, að með þessu ákvæði
frumvarpsins sé gengið gegn
'þeirri yfirlýstu stefnu rikisins og
sveitarfélaganna að koma á
hreinni verkaskiptingu þeirra á
milli. i
Borgarstjórnin fær ekki komið
auga á nein skynsamleg rök, er
mæli með þvi, að skylda sveitar-
félögin til að innheimta 1% álag á
gjaldstofn útsv. til þess eins,
að hægt sé að lækka fjárlög rikis-
ins um tilsvarandi upphæð og þar
með losa rikið við skattlagningu,
sem þvi nemur.
Sýnir þetta að ihaldsmenn og
„framsóknarmenn” i borgar-
stjórn eru ekki sammála flokks-
bræðrum sinum á Alþingi.
Sambandsleysi
milli borgar-
fulltrúa og ráð-
herra Sjálf-
stæðisflokksins
B-álman
hundsuð
Hinn 15. janúar 1970 samþykkti
borgarstjórn að fela sjúkrahús-
nefnd og húsameistara borgar-
innar i samráði við borgarverk-
fræðing að ganga frá teikningum
og ljúka öðrum undirbúningi að
byggingu B-álmu Borgarspital-
ans. Það verk var þó stöðvað
vegna þess, að heilbrigðisráðu-
neytið taldi nauðsynlegt að
byggja áður þjónustuálmu við
spitalann þ.e. G-álmu. Hinn 15.
marz 1973 flutti Björgvin Guð-
mundsson i borgarstjórn, tillögu
um byggingu 200 rúma langlegu-
spitala á lóð Borgarspitalans.
Varð sú tillaga tilefni mikilla um-
ræðna um.B-álmuna i heilbrigðis-
málaráði og i borgarstjórn. Heil-
brigðismálaráð féllst á nauðsyn
þess að reisa nú þegar langlegu-
spitala og taldi heppilegast að
gera það með byggingu B-álm-
unnar. Lagði heilbrigðismála-
ráðuneytið, til við borgarstjórn,
að það endurskoðaði
afstöðu sina til byggingar B-álm-
unnar og að hafist yrði handa um
undirbúning að byggingu þeirrar
álmu að fengnu leyfi, ásamt hluta
af þjónustudeildum i G-álmu.
Þetta álit heilbrigðismálaráðs
samþ.vkkti borgarstjórn og sú
samþykkt borgarstjórnar stendur
enn. En siðan ekki söguna meir.
B-álman hefur að visu verið
hönnuð, en hvorki hefur fengizt
byggingarleyfi né fjárveiting frá
rikinu. Og engar framkvæmdir
hafa hafizt. 1 tið vinstri stjórnar-
Frh. á bls. 15
Laugardagur 20. desember 1975.
Alþýðublaðið