Alþýðublaðið - 30.01.1976, Qupperneq 5

VASATOLVURNAR SKAPA STÆRD-
FRÆDISÉNl ^----------—
— sem þó kunna, ef til
vill. alls ekki að reikna
Hvað svo sem sagt
kann að vera um skólana
og nýjungagirnina í
fræðslu- og kennslumál-
um þá er það engu að síð-
ur staðreynd, að skóla-
kerf ið er ákaf lega íhalds-
samt gagnvart ákveðnum
nýjungum og oft lengi að
fást til þess að sam-
þykkja notkun auðveldari
og fljótvirkari aðferða
við tæknilegar lausnir
námsverkef na. Lítum
t.d. á vasatölvurnar svo-
nefndu. Lengi eftir að
þær voru komnar á mark-
aðinn var notkun þeirra
bönnuð með öllu í skólum.
Við prófúrlausnir skyldu
menn nota gömlu aðferð-
irnar við lausn stærð-
f ræðiverkef na — hvort
heldur þær hétu nú loga-
ritmi eða venjuleg marg-
földun, deiling, samlagn-
ing og frádráttur á laus-
um blöðum. Vasatölva
var algert bannorð. Það
,,mátti ekki".
Þetta hefur smátt og
smátt verið að breytast á
allra síðustu árum. Nú
eru vasatölvurnar leyfð-
ar sem hjálpargagn í
flestum f ramhaldsskól-
um og þar almennt notað-
ar af nemendum við
prófúrlausnir. Tölvurnar
eru hins vegar ekki orðn-
ar algengar á lægri skóla-
stigum. Þar eru menn
enn feimnir við að nota
þær sem hjálpargagn,
þótt erlendar rannsóknir
sýni, að notkun talvanna í
barnaskólum geti létt
mjög undir með reikn-
ingsnámið og flýtt mjög
fyrir nemendum — enda
notar enginn lengur
gömlu aðferðirnar úti í
atvinnulífinu og sá tími
er skammt undan, að
vasatölva verði til á
hverju heimili.
En hvernig geta vasatölvurn-
ar hjálpað? Þær geta flýtt mjög
fyrir nemendum. Og þær geta
lika auðveldað þeim að læra að
reikna með brotum.
Maður nokkur er 43 klukku-
stundir, 17 minútur og 3 sekúnd-
ur að grafa 387,57 metra langan
skurð. Hversu marga menn með
sömu afköst á klst., þarf þá til
þess að grafa 3.789 metra lang-
an skurð á 17 klst., 3 min. og 47
sekúndum.
Svona dæmi sjást ekki i reikn-
ingsbókum barnaskólastigsins.
En verið getur, að sá timi sé
skammt undan. Það mun verða
ef vasatölvur verða almennt
teknar i notkun á þessu skóla-
stigi. Þá þurfa börnin nefnilega
ekki að binda sig við heilar tölur
i upphafi stærðfræöináms held-
ur er hægt að kenna þeim að
fara með brotnar tölur strax frá
upphafi. Þarna getur talvan
sem sé hjálpað, en það hefur oft
reynzt erfitt að fá börn til þess
að læra brotareikning eftir að
þau hafa aðeins fjallað um heil-
ar tölur. Þvi fyrr, sem hægt er
að innleiða það hugtak i stærð-
fræðinámið, þvi betra.
Mikil andstaða
við tölvurnar
En það er ekki svo að skilja,
að íslendingar séu einir „feimn-
ir við að nota vasatölvurnar i
skólum”. Danir eru einnig mjög
ihaldssamir i þessu efni. í
Aústurriki hefur hátt settur em-
bættismaður i skólakerfinu lagt
til, að öll notkun vasatölva verði
bönnuð i austurriskum skólum.
Hann heldur þvi fram, að ef
vasatölvunotkunin sé innleidd
strax á barnafræðslustigi, þá
læri menn aldrei að reikna.
Komi einhvern tima til þess, að
menn standi uppi tölvulausir
geti þeir ekki reiknað einföld-
ustu dæmi.
Góður árangur
tilrauna
En hvað sem þvi liður, þá hef-
ur árangur tilrauna með vasa-
tölvunotkun á barnafræðslustigi
viðast hvar orðið mjög góður.
Skipulögð tilraunakennsla fer
t.d. fram um þessar mundir
viða i Danmörku og i tilraun,
sem gerð hefur verið á barna-
skóla i Arósum, hafa börn á
þriðja námsári fengið vasatölv-
ur.
En jafnvel kennararnir, sem
framkvæma þessar tilraunir,
eru mjög á báðum áttum.
Margir þeirra óttast að notkun
vasatölvanna þýði það, að nem-
endur muni aldrei reyna að
reikna öðruvisi en með aðstoð
tölvunnar og læri þvi aldrei hin-
ar hefðbundnu aðferðir, sem
þeim er að sjálfsögðu nauðsyn-
legt að kunna. Margir hafa t.d.
öðlast mikla þjálfun i huga-
reikningi og eru mjög fljótir að
reikna i huganum. óttast kenn-
arar, að þessi hæfileiki hverfi
með öllu ef notkun vasatölva
verður almenn i skólum.
Fá áhuga á
reikningi
En það er eins með þetta og
fleira, að fátt er svo með öllu
illt, að ekki boði nokkuð gott.
Tilraunir, sem gerðar hafa ver-
ið i Sviþjóð með notkun vasa:
tölva i skólum hafa leitt i ljós, að
notkun tölvanna hefur orðið til
þess, að nemendur, sem áður
voru áhugalausir um reikning
og „gátu ekki” lært að reikna,
öðluðust mikinn áhuga á reikn-
ingi þegar þeir fengu tölvurnar
sem hjálpargagn. Einmitt
vegna þess, hve tölvurnar eru
fljótar að gefa útkomu og hve
mikill timi sparast við notkun
þeirra, fór þessum nemendum
að þykja reikningurinn spenn-
andi og skemmtilegur og hinn
nýkviknaði áhugi varð tilþess,
að nemendurnir tóku miklum
framförum. Þá er einnig þess að
geta, að tölvan er aðeins tækni-
legt hjálpartæki, en ekki galdr-
avél, sem reiknar fyrir nem-
andann. Vasatölva kemur t.d.
ekki að neinum notkum, ef nem-
andin n veit ekki, hvernig hann
á að setja dæmið upp, en i
stærðfræðikennslu er það ein-
mitt meginatriði málsins að
kenna nemendum uppsetningu
dæmanna — þ.e.a.s. hinn stærð-
fræðilega hugsanagang, sem er
nauðsynlegur til þess að unnt sé
að leysa stærðfræðileg við-
fangsefni. Vasatölva breytir
engu til eða frá um þetta megin-
atriði málsins. Ef viökomandi
nemandi ekki skilur, hvað hann
er að gera, þá hjálpar tölvan
ekkert.
En þeir kennarar, sem eru
andvigir notkun vasatölva,
munu á næstu árum eiga i sifellt
meiri örðugleikum með að
„spyrna gegn broddunum”.
Vasatölvur eru tiltölulega ódýr-
ar og mjög vinsælar til gjafa. Og
afstaða skólanemenda er að
sjálfsögðu sú, hvers vegna þau
þurfi endilega að eyða tima i aö
vinna tæknilega lausn útreikn-
inga i stærðfræði með hugar-
reikningi eða pappir og blýanti,
þegar hægt sé að gera sama hlut
með vasatölvu 300sinnum hrað-
ar. Hvers vegna þá að eyða
tima, sem gæti betur veriö varið
til annars?
En meðal annarra orða. Hef-
ur þú lokið við að reikna dæmið,
sem gefið var hér að framan
um, hversu marga menn þyrftí
til þess að grafa 3.789 metra
langan skurð é 17 klst., 3 min. og
47 sekúndum? Ekki þaö? Það
þarf 24 menn, sem vinna með
fullum afköstum, og einn til við-
bótar, sem notar aðeins
79,9715% af afkastagetu sinni.
Föstudagur 30. janúar 1976.
Alþýðublaðið 0