Alþýðublaðið - 25.02.1976, Blaðsíða 5

kvimyndaleikstjóri:
agnrýnendur geta
myndagerðarmenn
arflugið og starfsreynsluna í nyt
Þá var Sjöman spurður hvort
sér fyndist það hafa hjálpað sér
sem kvikmyndagerðarmanni að
hafa um langt skeið skrifað
kvikmyndagagnrýni. Hann
svaraði þvi til að það kæmi fyrir
að góðir kvikmyndagagnrýn-
endur yrðu góðir kvikmynda-
gerðarmenn, en fyrir þvi væri
ekkert garanti, ef gagnrýnend-
ur færðu sér i nyt það sem hægt
væri úr starfi sinu þá hefðu þeir
möguleika á þvi að ná nokkrum
árangri.
,,En það er fyrst og fremst
hugarflugið sem ræður en ekki
það að geta hlutað kvikmyndir
niður i frumeindir sinar eftir
kokkabókum gagnrýnenda”.
Sjöman var að þvi spurður
hvernig stæði á þvi að hann not-
aði nú fullgerð handrit við gerð
mynda sinna, i stað þess að nota
lýðræðislegri aðferðir eins og
hann hefði reynt. Hann sagði, að
hann gerði það fyrst og fremst
til þess að girða fyrir mistök,
sem yrði erfiðara að leiðrétta á
siðaristigum myndarinnar. Þvi
má einnig bæta við að það er
gott að fá að vera einn með hug-
myndir sinar og búa til mynd
sem túlkar aðeins minn vilja, Þ
stað þess að nota þá timafreku
aðferð sem lýðræðið er”.
Næsta mynd Sjömans mun
fjalla um kynferðislega minni-
hlutahópa og er þar aðalper-

sónan lögfræðingur einn sem
vill þessum hópum vel, en reyn-
ist ekki maður orða sinna þegar
á reynir. Myndin heitir Taboo,
og er hún unnin i samvinnu milli
sjónvarpsins og kvikmynda-
stofnunarinnar. Sjöman sagði
að þessi mynd myndi valda
miklu fjaörafoki og sagðist vera
undrandi á þvi að sjónvarpið
hefði léð máls á þvi að eiga þátt
i gerð hennar. EB
forstjóri sænsku kvikmyndastofnunarinnar:
vandamál eru fyrst
gerðarlist og hefur árangurinn
ekki látið standa á sér. Þannig
er hægt að fá styrk sem nemur
allt að 55—75% framleiðslu-
kostnaðar, til þess að gera kvik-
mynd sem lagður er metnaður i
og virðist lofa góðu. Hægt er að
fá fyrirframstyrk til þessara
mynda og sé hún fullgerð þann-
ig vaxin, að mati dómnefndar,
þá er unnt að fá viðbótarstyrk.
Auk þessa hefur stofnunin sam-
starf um gerð mynda við
sænska sjónvarpið.
Schein sagði að sér hefði
reynzt notadrjúgt i baráttu sinni
fyrir kvikmyndagerðina, að
benda á að Svíar ættu sér hefð
sem væri orðin meira en 50 ára
gömul, þeir réðu yfir nauðsyn-
legri tæknikunnáttu og sérhæfðu
starfsfólki. Allt þetta væri í húfi
ef ekki yrði reist við rönd. ,,Að
þessu leyti”, sagði hann, „voru
Sviar i betri aðstöðu en islenzkir
kvikmyndagerðarmenn nú,
þegar þeir eru að reyna að
tryggja starfsgrein sinni sess.”
Aðspurður, hvers vegna
sænskar myndir væru jafn
sjaldséðar hér og raun ber vitni,
sagði Schein, að um langan ald-
ur hefðu bandariskar kvik-
myndir verið að heita má ein-
fremst lúxusvandamál
og
ráðar á markaðinum, og að i
hverju landi hefði skapazt hefð i
vali kvikmynda til sýninga, sem
lerfitt væri að glima við.
Hann benti á að i þessu tilliti
væri sjónvarpið ekki jafn bundið
af peningasjónarmiðum og væri
miðstýrðara þannig að auðveld-
ara væri að knýja fram breyt-
ingar þar, en i vali kvikmynda-
húsanna. Hann sagði þau þrjú,
Sjöman og Zacharias, hafa
snætt hádegisverð með forráða-
mönnum sjónvarps, og kvaðst
vera vongóður um að þær við-
ræður sem áttu sér stað, myndu
leiða gott af sér i þessu efni.
Aðspurður um vandamál
sænskrar kvikmyndagerðar,
sagði Schein að sér virtist það
hafa gefið góða raun að sjón-
varp, rikið og kvikmyndahús
legðu fram fé til styrktar inn-
lendri kvikmyndagerð. Hann
bættiþvi við, að þegar eitthvert
vandamál leystist þá fyndust
jafnan ný að glima við.
Vandamál sænskrar kvik-
myndagerðar væru vandamál
sem islenzkir kollegar þeirra
þyrftu ekki að hafa áhyggjur af i
náinni framtið vegna þess að
forsenda vandamálanna, kvik-
myndaiðnaðurinn, væri nánast
ekki til hérlendis. Þessi vanda-
mál væru trúlega það sem aðrir
myndu kalla „lúxusvandamál”.
í fyrsta lagi væri vandinn um
ákvarðanatekt og hvernig nota
má lýðræðið i þvi efni, óleystur,
f öðru lagi væri enn ósvarað
mörgum spurningum um
tengslin milli peninga og listar.
Peninga þarf til kvikmynda-
gerðar, en það er skammt hægt
að komast á peningunum einum
saman. f þriðja og siðasta lagi
hefði ekki tekizt að finna nýjar
leiðir til þess að koma kvik-
myndum til neytandans. £ B.
Ann Zacharias, leikkona:
Konum gengur betur að fá fé
til kvikmyndagerðar nú en fyrr
- ómetanleg forréttindi að fá starf
Ann Zacharias fæddist i
Stokkhólmi árið t956. Faðir
hennar er leikari og móðir
hennar er sálfræðingur. Þegar
hún var 12 ára hætti hún f skóla
og helgaði sig störfum i æsku-
lýðsfyikingu vinstrisinnaðs
stjórnmáfafiokks. Þegar hún
var 14 ára fór hún að heiman og
hélt til ftaliu, þar sem hún vann
þar til hún hélt tii Frakklands. t
Frakklandi vann hún fyrir sér
sem ljósmyndafyrirsæta, lagði
stund á tungumálanám og
rcyndi fyrir sér um að komast
að sem kvikmyndaleikkona. t
Frakklandi trúlofaðist hún
franka leikaranunt Pierre Cle-
menti. Arið 1975 giftist hún leik-
aranum og trúbadornum
sænska Svcn-Bertil Taube, en
það hjónaband stóð skamma
hrfð.
Ann er nú með vinsælustu
leikkonunt i Sviþjóð, ekki sizt
vegna velgengni sinnar i sjón-
varpsþáttunum „The For-
tunates” eftir Norman J. Crisp,
og Luanshya Greer. Kvöldblað-
ið Aftonbladet hefur birt greina-
flokk eftir hana þar sem hún
gagnrýnir sænska þjóðfélagið.
Á blaðam annafundi i Nor-
ræna húsinu i fyrradag sagði
Ann, að fyrsta myndin sem hún
lék i hafi verið myndin Don
Juan sem Iloger Vadim stjórn-
aði, en aðalhlutverk þcirrar
myndar var i höndum Birgitte
Bardot.
Ann sagði að á næstunni færi
hún til Parisar að leika i mynd
sem stjórnað verður af Nelly
Caplan frá Argentínu, en að þvi
loknu fer hún til Sviþjóðar að
leika i kvikmynd sem einnig
verður stjórnað af konu. Að-
spurð hvort hún sæktist eftir þvi
að leika i myndum sem stjórnað
væri af konum, sagði Ann, að
hér væri um einskæra tilviljun
að ræða. Hins vegar væri á-
nægjulegt að vita til þess að svo
virtistsem konum gengi nú bet-
ur að fá fjármagn til þess að
gera kvikmyndir en áður, en
leikstjórn i kvikmyndum hefði
nær cingöngu verið i höndum
karlmanna.
Um myndina sem hún leikur i
og sýnd er hér á landi þessa
dagana „Det sista ‘áventyret”
sagði Aun, að hún túlkaði
vandamál sem væri algengt i
Sviþjóð og rcyndar viðar.
Uin hlutverk sitt i myndinni
„Detsista aventyret” sem sýnd
er i Austurbæjarbiói þessa dag-
ana, sagði Ann, að það fjallaði
sitt gagnrýnt
um vandamál sem viða væri al-
gengt, þ.e. sambandið milli
nentanda og kennara. 1 mynd-
inni væri fjallað unt ungan
mann sem væri geðveikur og
það setti hennar hlutverki auð-
vitað ákveðið form. Santband
nemandans og kennarans væri
notað til þess að sýna fram á
sjúklegt hugarástand kennar-
ans. Það hefði auðvitað verið
hægt að sýna þennan sjúklcika
með öðrum hætti, t.d. meö þvi
að láta hann biða citthvert ann-
að félagslegt skipbrot, en með
þvi að nota ástarsamband
þeirra þá hefði þetta verið mun
auðveldara viðfangs og auð-
skildara öllum.
Ann Zacharias sagðist hafa
það i huga að leika á sviði
seinna meir, en hún hcfði valið
kvikmyndirnar vegna þess að
þar væri auðveldara að leika, og
einnig að þegar hún væri oröin
þritug þá gæti hún ekki með
nokkru móti leikiö skólastúlku
eins og þá sem hún lék i „Det
sista aventyret".
Hún sagðist trúa á mátt kvik-
myndanna og vildi leggja sitt af
mörkum til þess að þær gætu
verið áhrifamikið tæki.
Ann var að þvi spurð hvort
henni veittist erfitt að leika.
Hún sagði: „Mér finnst það
auðvelt, ég hef trú á þvi sem ég
er að gera. Þetta er vinna sem
ég hef áhuga fyrir, þvi er það
auðvelt. Við leikarar njótum
forréttinda fram yfir þann sem
vinnur t.d. i verksmiðju. Við fá-
um dóm um okkar starf. annað
tveggja góðan eða vondan, önd-
vert við þá sem standa við færi-
band daglangt og án þess að á
þá sé yrt.
Þetta eru forréttindi sem ég
met mikils.” EB.
Miðvikudagur 25. febrúar 1976
Alþýðublaðið