Alþýðublaðið - 08.07.1976, Qupperneq 3

Fimmtudagur 8. júlí 1976
FRCTTIR 3
AÐALVERKTAKAR SEL.TA
HERNUM Á TVÖFÖLDU ÍS-
LENZKU MARKAÐSVERÐI
Vel smurt
á Kefla-
víkurflug-
velli
1 gær voru afhentar
fystu Ibúöirnar, sem
byggöareru I samræmi
viö varnar-samn-
inginn, sem geröur var
milli rikisstjórna ís-
lands og Banda-
rikjanna áriö 1974, en
þar voru ákvæöi um aö
allir hermenn á vegum
varnarliösins skyldu
búa inni á vallar-
svæöinu.
t þessum áíanga voru
afhentar 132 IbúBlr, aem
byggbar eru I fyreU áfanga, en
þér, sem upp á vanUr, verba
tilbúnar innan þriggja mánaba.
lbúbir þessar eni svipabar ab
gerba og þ«r sem fyrir vom á
En herinn borg-
ar Aðalverktökum
v*
- J
svcbinu. Bygging þeirra hófst I
febrúar 1975 og eru byggbar af
Islenzkum Abalverktbkum hi.
Heildarkostnabur vib þennan á-
Unga er áctlabur um 8 mlil-
Jónir doBara.
Samkvcmt þvl koatar hver I-
búb rúmlega 11,1 mO|}úo krúna
aem er miklu hcrra verb en
gerlst fyrir ibúbir sömu
sUcrbar, sem eru reistar hér á
landi. t>á voru rtf lega afbenUr
103 Ibúöir fyrir OkvcnU yfir-
menn varnarbbsins. Byrjab var
á byggingu þcirra I núvember
1974. Þessar fbúbár kosU tam-
UU 3,5 milljónir doBara.
Samkvcmt þvi kostar hver Ibúb
62 milljúnir krúna. Hðrgum U-
lendingi þaetti sennilega mikib
ab greiba svo háa uppbseb fyrir
ibúb sem er eitt herbergi og
eldhús ásamt inngangi.
t frúttatilkynningu um þeasar
fbúbaafhcndingar var ekki getib
neima skýringa á þessum háa
byggingakostnabi innan girb-
inga herstöövarinnar á KefU-
vfkurflugvelli.
Hermang?
Eins og blaðið greindi frá i
gær afhentu Islenzkri aðalverk-
takar ibúðir fyrir hermenn á
Keflavikurflugvelli f fyrradag.
Við lauslega athugun kom i
ljós að hver ibúð, þeirra 66 sem
afhentar voru, kostar 11,1 millj-
ón króna, og einstaklngsíbúðir,
sem afhentar voru fyr, kostuðu
6,2 milljónir króna hver.
Blaðið náði tali af Gunnari
Gunnarssyni framkvæmda-
stjóra Islenzkra Aðalverktaka
og spurði hann fyrst um stærð I-
búðanna, sem kostuðu 11,1
milljón króna. Hann sagði að
hver ibúð væri tvö herbergi og
eldhús auk snyrtiaðstöðu og for-
stofu samtals um 90 fermetrar
hver.
Aðspurður sagðist Gunnar
telja að þessar ibúðir væru
nokkuð dýrar en þær væru þó
liklega samkeppnisfærar við
það sem almennt gerist um i-
búðir af þessari stærð.
Þegar Gunnar var spurður i
hverju hið háa verð lægi svaraöi
hann: — Þessum ibúðum fylgir
bílskúr, bilastæði og lóðir eru að
fullu frágengnar svo og ibúö-
irnar sjálfar að öllu leyti frá-
gengnar, með raflögnum síma-
lögnum, hreinlætistækjum
o.s.frv.
Samanburður við
vísitöluíbúð.
Samkvæmt upplýsingum sem
blaðið aflaði sér hjá Hagst.
kostar visitöluibúð I Reykjavik
um 5,3 milljónir króna, og er þá
reiknað meö verðlaginu eins og
það var i júnimánuði sl. og
byggingarvisitölu 111.
Það er þvi ljóst að þaö er
meira en helmingi dýrara að
láta byggja hús sé þaö gert
innan girðinga Keflavikurflug-
vallar, en ef það er gert i
Reykjavik.
Alls nemur kostnaðurinn við
að reisa þessar 132 tveggja her-
bergja ibúðir 1472 milljónum
króna og miðað við visitöluhús-
næðið renna 765 milljónir króna
til þerra, sem fyrir fram-
kvæmdunum stóðu.
Þess má geta aö vinnuvélar
þær, sem Islenzkir aðalverk-
takar nota, eru tollfrjálsar og
ætti það aö koma m.a. fram i
lægri byggingakostnaði.
Það vekur einnig furðu hve i-
búðirnar eru dýrar þegar höfö
er hliðsjón af þvi að hér er um
stórt verkefni að ræða og þvi
ætti að vera hægt að koma við
hagræðingu sem leiddi til þess
aö byggingakostnaður lækkaði
til muna.
islenzkir aðalverktakar.
Fyrirtækiö Islenzkir
aðalverktakar var stofnað með
sérstökum samningi sem
gerður var árið 1957. Að þeim
samningi stóðu rikissjóður,
Regin hf og Sameinaðir verk-
takar hf.
Fyrirtækiö er skráö hjá
lögreglustjóranum á Kefla-
vikurflugvelli og samkvæmt
þeirri skráningu sem gerð var
árið 1975, eiga eftirtaldir menn
sæti i stjórn fyrirtækisins:
Vilhjálmur Arnason, Gústaf E.
Pálsson, Ingólfur Finnbogason
og Þóhallur Björnsson.
Samkvæmt stofnsamningi
félagsins á rfkissjóöur 25%
hlutafjárins.
í stjórnRegins hf eru skráðir
eftirtaldir stjórnarmenn: Jónas
Magnússon, Helgi Þorsteins-
son, Helgi Pétursson og Krist-
ján Kristjánsson. Fyrirtæki
þetta er • skráð hjá embætti
bæ jarfógetaembættinu I
Hafnarfiröi sem einnig er sýslu-
mannsembættið i Gullbringu-
sýslu. Astæðan til þess er
eflaust sú að Regin hf hóf
starfsemi sina áður en Lög-
reglustjóraembættið á Kefla-
vikurflugvelli tók til starfa.
Siðasta tilkynning til firma-
skrárinnar i Hafnarfirði
varöandi Regin hf er frá árinu
1955, og kann aö hafa breytzt
eitthvað frá þvi hún var gerö án
þess aö tilkynnt hafi veriö um
þaö.
1 stjórn Sameinaöra verktaka
eiga eftirtaldir menn sæti:
Halldór H. Jónsson, Gústaf E.
Pálsson, Kristjón Kristjónsson,
Magnús Vigfússon og Þorbjörn
Jóhannesson, allir I Reykjavik.
Fyrirtækið er aö finna i
firmaskrá Reykjavikur.
EB.
F yrirf ramgreiðslurn-
ar eru erfiðastar
— segir Guðmundur J. Guðmundsson
Til þess að fræðast um ástandið á húsaleigu-
markaðinum ræddi blaðið við Guðmund J. Guð-
mundsson hjá Dagsbrún, en hann er manna kunn-
ugastur þeim málum i Reykjavik, enda leita til
hans margir á degi hverjum.
Honum fórust þanning orö:
— Framboð á leiguhúsnæði i
Reykjavik hefur farið minnk-
andi bæði hlutfallslega og hvað
varðar fjölda Ibúða á undan-
förnum árum. Skýringar á
mínnkunni eru trúlega margar
en einni þeirra er ekki haldið
mikið á loft. Hún er sú að bygg-
ingarstill hefur breytzt á undan-
förnum árum. Aður voru gjarna
byggð tvibýlishús eða einbýlis-
hús sem höfðu bæði kjall^r og
ris. Þessir siðg.sttöldu hlutar
húsanna voru siðar innréttaðir
og leigið öðrum, en húsráðendur
sjálfir bjuggu i aðalibúðinni.
Þetta hefur breytzt. Þau hús
sem nú eru byggð eru einbýlis-,
rað- eða fjölbýlishús sem ekki
eru með risi né heldur kjallar
sem siðar er innréttað til að
ieigja út.
Þetta þýðir að tiltölulega fáar
leiguíbúðir er að finna I nýjum
hverfum, enda er meginhluti
þeirra i hverfum sem eru
nokkuð komin til ára sinna eins
og húsin á Teigunum og I Hlið-
unum, þ.e.a.s. hús sem eru
byggð um og eftir 1950.
Séu boðnar til leigu nýjar
Ibúöir þá er yfirleitt um að ræða
ibúðir sem eru i eigu embættis-
manna eða peningamanna úti á
landi, eða manna sem fara
annað hvort út á land eða utan
vegna' atvinnu eða náms um
einhvern tlma. Á meðan leigja
þeir ibúðir sem þeir eiga hér.
Þá er mjög litið um að hér sé
byggt húsnæði sem einungis er
ætlað til þess að leigja það
öðrum, eins og tiðkast viöa
erlendis.
Það er þó ekki allt bölvaö við
þessa þróun.
Þeir sem hafa búið I niður-
gröfnum kjallaraibúðum vita að
það er oft á tiðum annað en
gaman einkum ef viðkomandi
er með börn. Þessar Ibúðir eru
oft heilsuspillandi.
Mörgum er ofraun að búa I
risibúðum ef ganga þarf marga
stiga 1 hvert sinn sem er frá
íbúðinni.
Það er því að vissu marki
ánægjulegt að þessum Ibúðum
hafi fækkað.
Leiguupphæðir.
Það skiptið algerlega I tvö
horn með hvað leiga fyrir
ibúðarhúsnæði^ er há. Annars-
vegar er hún lág og sanngjörn ef
um er að ræða leigjendur sem
eru reglusamir og rólegir. Þaö
er einkum eldra fólk sem kýs
siika leigjendur og oft eldra fólk
sem leigir.
Hins vegar er hinn frjálsi
markaður þar sem leigar er
mjög há. Þar er gangverðið
núna 20 þúsund fyrir tveggja
herbergja Ibúö, 30 þúsund fyrir
3 herb. og 40 þúsund fyrir 4
herbergja Ibúð. Siðan þarf
leigutaki að greiða 3-6-12
mánaða húsaleigu fyrirfram.
Það er auðvitað blóðugt fyrir
fólk að þurfa að greiða slikar
fjárhæðir vegna þess að þær eru
þar sem að eilifu horfnar.
I þessu sambandi er rétt að
geta þess aö greidd húsaleiga er
ekki frádráttarbær frá skatti en
á hinn bóginn eru húsaleigu-
tekjur skattlagðar. Meðan
málum er þannig háttað kemur
raunveruleg húsaleiga aldrei
fram.
Þeir sem leita húsnæð-
is.
Þeir sem einkum leita eftir
leiguhúsnæöi er ungt fólk og ber
langmest á þvi. Þá er einnig
ljóst aö þeir sem leita slikrar
lausnar húsnæðismála sinna eru
einkum lágtekjufólk.
Þó er hluti þessa vanda
dulinn. Margt ungt fólk býr inni
á foreldrum sínum eða nánustu
ættingjum. Svipuö máli gegnir
einnig oft um fólk sem á i hjóna-
bandserfiðleikum og hefur flutt
sundur. 1 þessum h<5pi eru
einnig einstæðar mæður eöa
feður fjölmennir.
Mikið hefur verið byggt
en...
Á siöastliönum árum hafa
verið byggðar Ibúðir svo skiptir
hundruöum I Reykjavik en samt
er þörf á meira húsnæði, og I
fyrra fækkaði ibúum Reykja-
vikur. Hvernig vikur þessu við?
Helzta skýringin er slæm
nýting á húsnæðinu.
Þannig býr eldra fólk sem
oröið er eitt i kotinu, i stórum
ibúðum úti um alla borg. Þetta
fólk veigrar sér við aö selja
vegna þeirra verðbólgu sem hér
hefur geisað. Fasteignin er
bezta tryggingin gegn henni.
Það skiptir lika nokkru að lán
út á gamlar ibúöir eru mjög lag.
Væri lán til kaupa á sliku hús-
næöi hækkuö veruega myndi
trúlega rætast nokkuð úr hús-
næðisvanda Reykjavlkur.
A móti yrði þá að koma að
reist yrði hverfi með litlum
ibúðum sem hentuöu þessu
eldra fólki. Þar yrði að vera
greitt yfirferðar og völ á marg-
vislegri sameiginlegri þjónustu
og heilsugæzlu.
Hér má skjóta þvi inn að ef
lán til kaupa yrðu hækkuð úr 500
þúsund I eina milljón þá fullyrða
sumir að verðið á slikum
Ibúðum myndi hækka sem þvi
nemur.
Slæm nýting húsnæðis-
ins.
Það ætti að gefa meiri gaum
að þvi hve nýting ibúðarhús-
næðis I Reykjavik er slæm. Hér
eru tæplega 30 þúsund Ibúðir en
ibúar borgarinnar eru um 90
þúsund. Það lætur þvl nærri aö
hver Ibúi borgarinnar hafi til
umráða eitt herbergi og þó er
húsnæðisleysi. Þaö er holt að
minnast þess að á Indlandi eru 9
manns um hvert herbergi
Ibúðarhúsnæðis sem þar er til.
Stórt. átak.
Bygging ibúða á vegum
Framkvæmdanefnda er stærsta
átak sem gert hefur verið hér á
landi frá þvi að verkamanna-
bústaðirnir voru reistir á sinum
tima. I kjölfarið fylgdi aö rifiö
var mikiö af húsnæði sem var
heilsuspillandi og óibúöarhæft
þannig aö aukning ibúðarhús-
næðis hér varð ekki sú sem
fjöldi Framkæmdanefndaribúð-
anna segir til um.
Breytingar á ibúða-
stærð.
Það hefur verið áberandi á
siöustu árum að fjölskyldur
hafa minnkað frá þvi sem áður
var. Það eru nú mun færri fjöl-
skyldur með 4 eða sex börn en
voru fyrir sárafáum árum.
Þetta fólk er einmitt stór hluti
þeirra sem eiga I húsnæðis-
vandræðum núna.
Nokkuð er deil um stærð,
ibúða. Mestur er skorturinn á
litlum 3 herbergja Ibúðum og
deilan stendur um hvort reisa
eigi tveggja herbergja ibúðir
eða litlar þriggja herbergja
ibúðir á sama gólffleti.
Yngra fólk vill tvö herbergi,
en sú íbúðastærð verður of litil
jafnskjótt og fjölskyldan
stækkar. Þar er þvi I raun og
veru hagstæðara að reisa
þriggja herbergja Ibúðir.
Að lokum
Að lokum vil ég segja þetta.
Fyrir ungt fólk sem er að koma
sér upp húsnæði er ljóst aö það
eru verstu kaupin að festa fé sitt
i íbúðum sem eru komnar til ára
sinna. Þær Ibúðir eru lélegri
yfirleitt og söluverðmæti þeirra
er minna en jafnstórra nýrra
ibúða. Þessar ibúöir eru enda
ódýrastar og oft er auðveldast
að eignast þær, en þær eru
oftast miklu dýrari ef athugað
er þaö verðmæti sem keypt er
samanborið við nýja ibúð sem
þarfnast nær einskis viöhalds.
—EB.