Alþýðublaðið - 24.07.1976, Side 12

LAUGARDAGUR
24. JÚLÍ 1976
„TUGIR MILLJ-
ÓNA KRÓNA
í VASA SELJ-
ENDA-SKATT-
FRJÁLST!”
- Rætt við Berg Guðnason um
fyrningarákvæði skattalaganna
í tilefni af þvi að um þessar mundir eru skattseðlar
að berast gjaldendum í hendur, og vegna þeirrar
gagnrýni sem reglur um fyrningar hafa sætt, höfðum
við samband við Berg Guðnason, lögfræðing Skatt-
stofunnar, og báðum hann að gera okkur í stórum
dráttum grein fyrir ákvæðum um fyrningar og þýð-
ingu þeirra til frádráttar.
Þýðing fyrninga sem
frádráttarheimild fyrir
atvinnurekendur
Bergur sagði: „Atvinnurek-
endur hafa heimild til að fyrna
þá fjármuni, það er eignir, sem
notaðar eru til öflunar tekna i
atvinnurekstri og rýrna að
verðmæti við eðlilega notkun og
aldur. Það þýðir að eignin þarf
að vera áþreifanleg, annað
hvort fasteign eöa lausafé. Und-
anskildar eru þó eignir, sem
telja má það verðlitlar, að þær
skoðist sem rekstrarútgjöld á
tekjuárinu. Svo sem ýmis konar
handverkfæri.
Fyrningarprósentan er eðli-
lega mismunandi eftir þvi hve
endingartimi eignarinnar er
langur. Með öðrum orðum,
lausafé sem hægt er að nota i fá
ár, fyrnist með hærri prósentu-
tölu, en fasteignir, sem eru
varanlegri.
Þa má segja, að almenn fyrn-
ingarprósenta véla og tækja,
svo og bifreiða og skipa sé á bil-
inu 10-15% að vali skattþegns.
Hins vegar eru fyrningar mann-
virkja 2-10% eftir gerð þeirra og
efni.”
Hefur verðbólga engin áhrif á
fyrningu i skattalegu tilliti?
„Það hefur verið mjög um-
deilt undanfarið hvaða áhrif
verðbólga hafi á fyrningar-
heimildir atvinnurekenda i
skattalegu tilliti. Segja sumir,
að fráleitt sé að leyfa fyrningar
til frádráttar tekjum, þegariiin
fyrnda eign stigur i verðgildi á
hverju ári vegna verðbólgu. Á
hinn bóginn má segja, að verð-
bólga geri atvinnurekendum
erfitt að endurnýja atvinnutæki
sin, þar eð samskonar tæki hef-
ur margfaldast i verði á meðan
hann fyrndi eign sina. Auk þess
hamla o‘f strangar reglur gegn
eðlilegri framþróun i atvinnu-
rekstri, Það er, skattalögin
mega ekki koma i veg fyrir að
atvinnurekandi geti fylgzt með
tæknilegum framförum. Per-
sónulega treysti ég mér ekki til
að rökstyðja þá skoðun mina, að
núgildandi lagaákvæði um fyrn-
ingar séu alltof mikið bundin við
/rádráttarbærni fyrninganna.
Að minu mati eru það aðallega
ákvæöi um sölu fyrnanlegra
eigna sem skipta máli.
Það ætti þvi að leggja mun
meiri áherzlu á að vanda þau á-
kvæði. Þessi skoðun min er
byggð á fjölmörgum dæmum
um óhugnanlegarfjárhæðir sem
eru skattfrjálsar hjá seljendum
eigna vegna allt of rúmra heim-
ilda i meðferð söluhagnaðar af
sölu fyrnanlegra eigna. Ég tel
sjálfsagt að leyfa atvinnurek-
endum að fá fyrningu til frá-
dráttar tekjum. Það má alltaf
deila um fyrningarprósentur,
núgildandi ákvæði þyrftu aðeins
að vera einfaldari.
Hvaða ákvæði gilda um skatt-
lagningu söluhagnaðar i at-
vinnurekstri?
Skattlagning söluhagnað-
ar af fyrnanlegum eign-
um í atv.rekstri.
„Við ákvörðun söluhagnaðar
eigna i atvinnurekstri skiptir
máli hvort hin selda eign er
fasteign eða lausafé. Einnig
skiptir máli hve lengi seljandi
hefur átt eignina. Megin-
reglurnar eru þessar:
Bergur Guðn ason.
A. Fasteignir— eignarhaldstimi
1) innanvið3ár: Allur söluhagnaður skattskyldur.
2) 3-4 ár: 75% söluhagnaður skattskyld
3) 4-5 ár: 50% söluhagnaðar skattskyld
4) 5-6 ár: 25% söluhagnaðar skattskyld
5) 6áreðameira: Allur söluhagnaöur skattfrjáls
B. Lausafé
Eignarhaldstimi:
1) innan við 2 ár :
2) 2-4 ár:
3) 4 ár og meira:
Af framansögöu sézt, að eign-
arhaldstimi eignanna, aðallega
lausafjárins er skammur. Hafa
ber i huga að til dæmis skip falla
undir lausafé.”
Þýðir þetta þá að af fjórum
árum liðnum fer allur hagnaður
af sölu skipa óskiptur til selj-
anda án þess að hann sé skatt-
lagður? „
„Já, spekúlantarnir, sem
leggja fyrir sig sjávarútveg
hafa á undanförnum árum á
fullkomlega löglegan hátt
stungið skattfrjálst i vasa sinn
milljónatugum vegna þessa
furðulegu ákvæða.
Mér er fullkunnugt um það, að
skip hafa margfaldast i verði,
jafnvel á skemmri tima en fjór-
um árum. Það gefur þvi auga
leið, að fyrirgreiðsla rikisins við
kaup þessara atvinnutækja ætti
að vera nóg. Það er, þegar
kaupverð skipanna hefur verið
lánaðkaupendum allt að 100%.”
Hvaða breytingar á skatta-
lögunum þyrftu að koma til, svo
hægt væri aö skattleggja þenn-
an gróða?
„Ákvæði um söluhagnað
þyrfti að endurskoða, sérstak-
lega með tilliti til þeirra mögu-
leika 5em núverandi ákvæði
gefa,,spekulöntum”.
Ef seljandi hættir atvinnu-
rekstri, þá ætti állur söluhagn-
aður að vera skattskyldur, án
tillits til eignarhaldstima á
hinni seldu eign
Ég trúi þvi ekki að nokkur
maður sjái það ekki i hendi sér
að slikar tekjur á að skattleggja
Allur söluhagnaður skattskyldur
50% söluhagnaðar skattskyld.
Allur söluhagnaður skattfrjáis
alveg hiklaust. En ég vil taka
það fram, að i svona stuttu
spjalli er ógjörningur að gefa
mönnum skýra mynd af þeim
frumskógi, sem núverandi á-
kvæði skattalaga um fyrningu
og meðferð söluhagnaðar eru.
Þó verður ekki skilizt við þetta
mál án þess að getið sé þeirra
heimildar, sem seljendur hafa
til að komast hjá skattlagningu
söluhagnaðar. Það er sem sé
ekki nóg að eignarhaldstimi sé
stuttur, heldur getur áeljandi
ýmist frestað skattlagningu
söluhagnaðar i ákveðinn tima,
ef hann biður um það, eða fyrnt
aðra eign, sem hann á, sérstakri
fyrningu á móti öllum söluhagn-
aðinum.
Báðar þessar reglur gilda um
skipin. Þetta sýnir að frá
skattalegu sjónarmiði verður
ekki sagt að illa sé búið að út-
gerðinni.”
Nú hefur þér orðið tiðrætt um
sölu skipa, en gildir ekki það
sama um önnur atvinnutæki?
„Það sem hér hefur verið sagt
um skip og útgerðarmenn, er
eingöngu tekið sem dæmi,
vegna þess að fjárhæðirnar i
sölu skipa eru lang stærstar.
Auðvitað mætti taka fjölmörg
önnur dæmi svo sem um vinnu-
vélar, atvinnubifreiðar og
fleira. Ég veit að mál þessi eru
stöðugt i brennipunkti hjá skatt-
yfirvöldum og má alls ekki
skilja orð min sem svo, að ég
gangi með einhverjar „patent-
lausnir” upp á vasann”, sagði
Bergur Guðnason að lokum.gek
S0VÉZKT ÓLYMPÍU-
FIMLEIKAFÓLK TIL
ÍSLANDS
Ákveðið hefur verið að
hingað til lands komi tólf
manna f imleikaf lokkur
frá Sovétr ík j unum.
Flokkurinn mun halda
þrjár sýningar hér á
landi. Sýningarnar fara
fram fyrsta til áttunda
ágúst í Laugardalshöll-
inni.
Ástæða er til að ætla að
hingað komi sovétmenn
með eitthvað að þvi f im-
leikafólki sem nú keppir
á ólympíuleikunum í
Montreal.
Eins og kunnugt er þá hafa
sovétmenn á að skipa einhverju
bezta fimleikafólki heims. Þess
má til dæmis geta að siðan
ákveðið var að veita verðlaun
fyrir flokkakeppni i fimleikum
kvenna á Ól. 1960 hafa öll gull-
verðlaunin farið til Sovétrikj-
anna.
Þó svo að við islendingar
séum nánast nýgræðingar i fim-
leikum sem keppnisiþrótt þá
eru fimleikar einhver vin-
sælasta iþróttin hja almenningi.
Ekki er að efa að marga mun
fýsa að sjá sovézka fimleika-
fólkið þegar það leikur listir
sinar i „Höllinni”.
Jeg.
HESTAMANNAMÓT AÐ
SKÓGARHÓLUM
Nú um helgina efna niu
hestamannafélög á S-
Vesturlandi til sameigin-
legs hestamannamóts að
Skógarhólum í Þingvalla-
sveit. Hefst mótið kl. 15 í
dag með dómum gæðinga
og munu 40 gæðingar
koma til dóms. Undan-
rásir kappreiða hefjast
kl. 19 í dag, en keppnis-
greinar á mótinu verða
250m skeið, 250m ung-
hrossahlaup, 300m stökk,
800m stökk og 1500m
brokk.
Á sunnudaginn verður dag-
skrá mótsins með þeim hætti, að
kl. 14 riða hestamenn i hópreið
inn á svæðið. Þá fer fram helgi-
%rli
stund og Albert Jóhannsson,
formaður Landssambands
hestamanna félaga setur mótið.
Siðan verður dómum gæðinga
íýst, félagar úr iþróttadeild
Fáks sýna hindrunarstökk og
fram fara úrslit kappreiða. Til
keppni i kappreiðum eru skráð
um 60 hross og eru i þeirra hópi
mörg kunn kappreiðahross.
alþýðu
blaðið
Heyrt: Að vaskleg fram-
ganga Slökkviliðs Reykja-
vikur, þegar kviknaði i húsi
i miðborginni fyrir
nokkrum dögum, hafi
vakið maklega aðdáun. —
Gárungar hafa hins vegar
skýringu á takteinum
hvers vegna slökkviliðsstj.
i Reykjav. Rúnar Bjarna-
son, hafi brugðið svo hart
við. Þeir segja, að hann
hafi viljað vera búinn að
slökkva eldinn áður en
SveinnEiriksson, (Patton)
kæmi með lið sitt frá Kefla-
vikurflugvelli.
Séð: Á SUF-siðunni i Tim-
anum i gær bendir -Dag-
björt Höskuldsdóttir á
eftirfarandi staðreyndir:
Aðeins niu konur hafa setið
á Alþingi frá upphafi. 1
sveitarstjórnarkosning-
unum 1974 voru kjörnir 1164
einstaklingar i sveitar-
stjórnir. Þar af voru 42
konureða 3,7%. Konureiga
sæti i 37 af 224 sveitar-
stjórnum i landinu, eða
16,5%. Aðeins ein kona
gegnir nú embætti oddvita,
i Búðahreppi. — í upphafi
greinar sinnar segir Dag-
björt: „Nú þegar liðið er
rúmlega hálft árið 1976 er
grunsamlega orðið hljótt
um kvennaárið margum-
rædda.
Séð: Sama Dagbjört
Höskuldsdóttir kemst
skemmtilega að orði i fyrr-
nefndri grein: „Ég er orðin
hálffeimin við að minnast á
nokkuð sem heitir jafnrétti
kynjanna. A flokksþingi
Framsóknarflokksins fyrir
rúmlega tveim árum stóð
ég upp og skammaði
Framsóknarmenn fyrir
þaö hversu fáar konur
væru þar staddar, og
hversu fáar konur væru i
ábyrgðarstöðum innan
flokksins. Þá fékk ég hrós
hjá mörgum, að þetta væri
bara nokkuð gott hjá
mér — og svo var ég kosin i
miðstjórn.”
Frétt: Að hagur kjötkaup-
manna sé nú mjög bág-
borinn. Álagning er lág á
þessari vörutegund og
stendur i járnum að sumir
þessara kaupmanna geti
rekið verzlanir sinar. Þetta
á þó eingöngu við um þá,
sem verzla smátt og hafa
engan rekstur tengdan
verzluninni.