Alþýðublaðið - 04.11.1976, Blaðsíða 9

FRÉTTIR 9
8 FRÉTTIR
albvdu
Fimmtudagur 4. nóvember 1976. blaðiö
ÍKS? 1 Fimmtudagur 4. nóvember 1976.
íþróttafélag fatl-
aðra sendir tvo
keppendur á
„Solna-leikana”
í Stokkhólmi
Á morgun halda tveir
keppendur á vegum
íþróttafélags fatlaðra til
keppni, sem haldin
verður i Sviþjóð, Stokk-
hólmi nánar tiltekið.
Nefnist mótið „Solna-
leikarnir”.
Islenzku keppendurnir eru báð-
ir sundmenn og heita Hörður
Barðdal og Snæbjörn Þörðarson.
Taka þeir þátt i 100 metra frjalsu
sundi. Iþróttafélag fatlaðra sá sér
Hér stinga Hörður og Snæbjörn sér til sunds.
Sundlaug Vesturbæjar er ekki, frekar en svo margar abrar bygg-
ingar, hönnub með þab i huga, ab fatlab fólk geti ferbast þar um.
Hér sést.er Erla Stcfánsdóttir er abstobub nibur einar af mörgurn d-
þarfa tröppum. Hjálparlaust væri þetta feröalag erfitt.
ekki fært að senda fleiri menn á
þessa leika að þessu sinni. A mót-
inu verða 752 þátttakendur.
Erla Stefánsdóttir, ritari i-
þróttafélags fatlaðra verður far-
arstjóri og Július Arnarson, þjálf-
ari fer einnig utan.
Mikill áhugi
Við ræddum litillega við kepp-
endurna. Þeir sögðu, að mikill
hugur væri i þeim og jafnframt
spenningur. Þeirhafa aldrei áður
tekið þátt i slikri keppni og þess.
vegna gætti töluverðs taugaó-
styrks. Þeir ætla sér þó stóra
hluti, og timi þeirra er mjög
fram bærilegur.
Hörður sagði, að þátttaka i
sliku móti væri mikil hvatning,
ekki sizt fyrir aðra. Þeir hafa æft
vel að undanförnu, t.d. sagðist
Snæbjörn synda milli 1500-1700
metra á dag.
100 meðlimir
Arnór Pétursson, formaður fé-
lagsins, sagði að félagar væru nú
um eitt hundrað og vildi hann
hvetja fólk til ið ganga i félagið.
Stundaðar eru lyftingar, borð-
tennis, curlh.g og bogfimi. Timar
eru á laugardögum klukkan 2-4 og
eru að Hátúni 12, fyrstu hæð. Sund
er stundað i Sundlaug Arbæjar-
skóla á miðvikudögum klukkan
20-21 og á laugardögum frá 15-16.
—ATA
Námsmenn skera upp herör gegn námslánareglum:
RÁÐHERRA DRAGI UNDIR-
SKRIFT SÍNA TIL BAKA
i
— Það er krafa
námsmanna að
menntamálaráðherra
dragi til baka undir-
skrift sina á úthlutun-
arreglum námslána,
vegna þess, hve óhag-
stæðar þær eru fjöl-
skyldufólki, sögðu þeir
Einar Harðarson og
Sæmundur Guðmunds-
son við Alþýðublaðið i
gær. Þeir félagar eru i
Kjarabaráttunefnd
námsmanna, en nefnd-
in boðaði til blaða-
mannafundar í fyrra-
dag til að vekja athygli
á þvi óréttlæti sem
námslánakerfið er.
Einar og Sæmundur sögðu við
blaðamann Alþýðublaðsins eftir
fundinn, að ekkert tillit væri
tekið til maka eða barna náms-
manna. Fjölskyldumenn hefðu
ekki á neinn hátt betri lán eða
kjör, utan hvað þeir hefðu heim-
ild til að afla meiri tekna á
sumrin.
Þá kom fram að námsmenn
hafa ákveðið að skera upp herör
til að mótmæla þessum reglum.
Reynt verður að upplýsa al-
menning og i þvi skyni verða
prentuð 15-20.000 dreifibréf. Auk
þess verða skæruverkföll i ýms-
um skólum, byrjað i Tækniskól-
anum með eins dags verkfalli,
en siðan mun það breiðast út i
Kennaraháskólann, Myndlistar-
og handiðaskólann o.fl.
Síðast en ekki sizt verður stór
fundur á Austurvelli i næstu
viku til kynningar á sjónarmið-
um námsmanna.
Mismunun
t reglugerð um Lánasjóð is-
lenzkra námsmanna kemur
fram töluverð mismunun á
Námsmenn krefjast þess ab Vil-
hjálmur Hjáimarsson, mennta-
málarábherra dragi undirskrift
sina til baka.
námsmönnum framhaldsskóla,
eftirþvi hvaða nám þeir stunda.
Þannig kemur i fyrstu grein
reglugerðarinnar fram að meg-
intilgangur LtN sé að veita is-
lenzkum námsmönnum fjár-
hagsaðstoð til framhaldsnáms
við stofnanir sem gera sam-
bærilegar kröfur til undirbún-
ingsmenntunar nemenda og
gerðar eru til Háskólans. Þetta
þýðir i raun að nemendur Há-
skóla tslands, Kennaraháskól-
ans og tæknimenntunar á há-
skólastlgi hafa forgang til
námslána. 1 annarri grein
reglugerðarinnar eru svo taldir
upp ellefu aðrir framhaldsskól-
ar, sem reglugerðin nær einnig
til, — en „eftir þvi sem sérstök
fjárveiting leyfir”!
Vegna þessarar mismununar
liggur til dæmis ljóst fyrir, að
sögn Sæmundar, að fjöldi nem-
enda i Stýrimannaskólanum
mun hætta námi um næstu ára-
mót, vegna fjárhagsörðugleika.
Þessir menn verða þá annað
hvort að skipta námi sinu þann-
ig, að þeir komi aftur til náms
eftir áramótin 1977-78 — eða ein-
faldlega hætt námi, en sú hætta
mun vera hvað einhverja þess-
ara manna snertir.
75 þús.-65 þús.
Útlánaregur lánasjóðsins eiga
að byggja á könnun á neyzluþörf
námsmanna. Slikar kannanir
hafa verið gerðar, en hins vegar
heur aldrei verið farið eftir
þeim. Námsmenn gerðu slika
könnun siðast árið 1973 og ef hún
væri færð til dagsins i dag, mið-
að við verðlag, væri þörfin 75
þúsund krónur á mann á mán-
uði. Athugun LIN segir hins
vegar 65 þúsund krónur á mán-
uði, en þá eru ekki tekin með at-
riði eins og tóbak og menningar-
neyzla, kvikmyndir, leikhús-
ferðir og þess háttar.
Þegar þessar úthlutunarregl-
ur voru i samningu hafði
menntamálaráðherra við orð,
að hann myndi taka sér góðan
tima til að kynna sér þær. Þar
yrði ekki flasað að neinu, heldur
myndi hann yfirvega hlutina og
fella niður og breyta eftr eigin
beztu samvizku. Vegna þessa
var verkinu hraðað og það hefur
ugglaust orðið til þess að margt
varð hroðvirknislegra en æski-
legt hefði verið.
En raunin varð sú, að ráð-
herra skoðaði ekkert. Tveim
dögum eftir að ráðherra hafði
borizt plaggið hafði hann undir-
ritað það. Námsmennirnir létu i
ljósi þær grunsemdir, að fulltrú-
ar meirihlutans hefðu þrýst
mjög á ráðherra að skrifa undir,
áður en námsmenn hefðu kynnt
sér reglurnar til fullnustu og
gætu beitt sér gegn þeim.
Lán eða laun?
— Okkar framtiðarmarkmið
er auðvitað að námsmönnum
verði greidd námslaun, sögðu
þeir Einar og Sæmundur. —
Sli'kt fyrirkomulag myndi þá
ryðja á brott þvi mikla launa-
misrétti sem rikir i okkar þjóð-
félagi, þar sem kröfur háskóla-
genginna manna til hárra launa
vegna námsskulda, væru þá úr
sögunni. A þetta hefur hins veg-
ar aldrei verið fallizt og þar til
að þvi kemur, verðum við að
íryggja námsmönnum þau skil-
yrði til náms, sem bezt eru á
hverjum tima. —»m.
JÓN BRYNJÓLFSSON ERLAíINN
Jón Brynjólfsson,
endurskoðandi, er
látinn 74 ára að aldri.
Hann varð bráð-
kvaddur aðheimili sinu
s.l. mánudag 1. nóv.
Jón var fæddur að Hvoli i
ölfusi 15. júni 1902. Hann tók
loftskeytapróf árið 1926 en
starfaði við embætti bæjar-
stjóra á ísafirði 1930 til 1934 og
varoftsettur bæjarstjóri. Skrif-
stofustjóri Mjólkursamsölunnar
i Reykjavik var hann á árunum
1935-41 en gegndi næstu tvö ár
starfi framkvæmdastjóra
Alþýðublaðsins. Frá 1942 til 1957
gegndi Jónýmsum störfum, s.s.
starfi aðalbókara hjá raforku-
málaskrifstofunni 1945-50. Jón
tók virkan þátt i starfl ýmissa
félagssamtaka og starfaði m.a.
um árabil að félagsmálum
hestamanna.
Jón Brynjólfsson var tvi-
kvæntur. Fyrri kona hans var
Guðrún Sigurborg HaJldórs-
dóttir frá Gröf i Miklaholts-
hreppi, en hún andaðist árið
1960. Seinni kona Jóns, Guðrún
Sigurðardóttir frá Sleitustöðum
i Skagafirði, lifir mann sinn.
Jóns verður minnst hér i
blaðinu siðar.
Landssamtök
menntskælinga
endurreist
,,Nú stendur LÍM
(Landssamband isl.
menntaskólanema) á
timamótum. Tiu ár eru
að baki, tíu erfið ár fyrir
samtök sem eiga að
vera hagsmunasamtök
allra nemenda á
menntaskólastiginu. En
á þessum árum hafa, þvi
miður, alls konar labba-
kútar eyðilagt LÍM. Við
höfum fengið nóg af
framagosum, flippurum
og fjárglæframönnum
sem á sinum tima voru
að gera út af við sam-
bandið.
LIM er ekki pólitiskt samband
heldur hagsmunasamtök væntan-
lega allra menntaskólanema
hvar i flokki sem þeir standa. Það
mun beita sér fyrir þvi að á okkur
nemendum sé ekki troðið og það
mun beita sér fyrir þvi að hags-
munir okkar verði metnir á jafns
viö hagsmuni annarra hópa”'.
Þetta er brot úr formála á
kynningarbæklingi um LIM, þar
sem boðuð er endurreisn þessara
samtaka menntskælinga.
Virðast menntskælingar i
Kópavogi hafa haft frumkvæði að
endurreisninni, en einnig hefur
Fjölbrautarskólinn i Breiðholti
slegist i hópinn. Menntaskólarnir
i Reykjavik og á Akureyri hafa
hins vegar ekki sýnt merki þess
að vilja ganga til samstarfs um
endurreisnarstarfið, en áhugi
aðila þar er þó sagöur vera fyrir
hendi. —ARH
Söluskattstekjur ríkis-
sjóðs af bensini munu
losa milljarð á næsta ári
Á næsta ári er áætlað
að sala á bensini á ís-
landi nemi nálægt 100
millj. litra. Af þeirri sölu
munu söluskattstekjur
rikissjóðs nema kr.
1.267.000.000.- eða 12.67
af hverjum Iitra.
Samkvæmt frumvarpi til fjár-
laga 1977, eru tekjur af rekstrar-
kostnaði bifreiða áætlaðar kr.
4.677.000.000,- Þetta eru tekjur af
innflutningsgjaldi af bensini,
gúmmigjaldi, innflutningsgjaldi
af bifreiðum, bifreiðaskatti, skoð-
unargjaldi og skrásetningar-
gjaldi.
Samanlagt eru þvi tekjur rikis-
sjóðs af bensini og rekstrarkostn-
aði bifreiða á næsta ári áætlaðar
kr. 5.944.000.000.- (tæpir 6
milljarðar!) Verður þvi ekki ann-
að séð, en bifreiðaeigendum sé
ætlað að bera riflegan hluta af
skattbyrði næsta árs.
—ARH
Meðalbrúttótekjur kvæntra karla á síðasta ári:
Læknar og tann-
læknar með 3,6
milljónir
Ófaglærðir við fiskvinnslu 1,5 milljónir
%
Samkvæmt upplýsing-
um i Hagtiðindum voru
meðalbrúttótekjur
kvæntra karla á íslandi
á siðasta ári hæstar hjá
læknum og tannlæknum,
eða 3 milljónir 632 þús-
und krónur, og höfðu
hækkað frá 1974 um
31,6%. Lægstar tekjur
höfðu lifeyrisþegar og
eignafólk (eins og það er
orðað) 884 þúsund krón-
ur, og höfðu tekjur þessa
hóps hækkað um 33,7%.
Af vinnandi fólki eru tekju-
lægstir bændur og gróðurhúsaeig-
endur með 1 milljón 223 þúsund
krónur. Tekjur þeirra höfðu
hækkað um 26,2% á milli ára. Þá
koma ófaglærðir við önnur störf
en flutningastörf með 1 milljón
424 þúsund krónur, hækkun
30,9%, og ófaglærðir við iðnaðar-
framleiðslu með 1 milljón 473
þúsund krónur, hækkun 32,6.%
Oafaglærðir við fiskvinnslu
vorumeð 1 milljón 513 þúsund að
meðaltali. — Meðalbrúttótekjur
kvæntra karla, sem unnu við af-
greiðslu i verzlunum eða á skrif-
stofum (ekki yfirmenn) voru 1
milljón 690 þúsund krónur, hækk-
un á milli ára 32,4%.
Kennarar og skólastjórar voru
með rétt liðlega 2 milljónir,
hækkun 27,3%, og opinberir
starfsmenn almennt með 2
milljónir 62 þúsund krónur, hækk-
un 26,2%. Svipuð laun höfðu
starfsmenn varnarliðsins og
verktaka þess. Þeir, sem unnu i
þjónustu Energoprojekt og ann-
arra verktaka Sigölduvirkjunar
voru með liðlega 2,4 milljónir, og
hækkun hjá þeim nam 53,6%.
Starfsmenn Islenzka álfélagsins
voru með rúmlega 2 milljónir og
nam hækkun hjá þeim 34,6%.
Alyktanir 37. þings fllþýðuflokksins:
Áskorun um að duga sem
bezt í baráttunni fyrir
jafnrétti karla og kvenna
37. flokksþing Alþýðuflokksins
skorar á alla flokksmenn að duga sem
bezt i baráttunni fyrir jafnrétti karla
og kvenna i islenzku þjóðfélagi.
Þingiö minnir á 7. gr. laga um
jafnrétti karla og kvenna, þar sem svo
er mælt fyrir að i skólum og öðrum
mennta- og uppeldisstofnunum skuli
veitta fræðsla um jafnrétti kvenna og
karla og kennslutæki og bækur þannig
úr garði gerð, að kynjum sé ekki mis-
munaö.
Jafnframt vekur þingið athygli á 7.
gr. laga um skólakerfi, þar sem
stendur: töllu starfi skóla skulu konur
og karlar njóta jafnréttis i hvivetna,
jafnt nemendur sem kennarar.
I framhaldi af þessu felur flokks-
þingið alþingismönnum Alþýðu-
flokksins, að beita sér fyrir þvi að
þessi lög verði sem fyrst gerð að
raunveruleika, m.a. með þvi að gera á
Aiþingi fyrirspurnir til menntamála-
ráðherra, hvað sé gert i grunnskólum
landsins i dag til þess að veita fræöslu
um jafnrétti kynjanna, i hve mörgum
grunnskólum stúlkur og piltar njóti
sama námsefnis, þar með taldar
smiðar og hannyrðir, i hve mörgum
skólum jafnrétti á þessu sviði sé ekki
fyrir hendi, hve margir nemendur eru
i hvorum hópi (sem njóta jafnréttis og
ekki jafnréttis) og hvernig og hvenær
menntamálaráðuneytið ætli að koma
þessu jafnrétti á, sem getið er um i
fyrrgreindum lagagreinum.
Þá samþykkir þingið, að Alþýðu-
blaðið skuli tafarlaust taka upp þá
reglu að birta ekki auglýsingar, sem
brjóta í bág við 4. gr. laga um jafnrétti
kvenna ogkarla, og verði þannig fyrst
islen.zkra blaða til þess að neita að
taka auglýsingar, sem fela i sér mis-
rétti kynjanna til hinna ýmsu starfs-
greina i þjóðfélaginu.
Kaupum ekki vörur
frá Suður-Afríku!
„Við viljum geta þess, að islending-
ar gcta stutt baráttu okkar með ýmsu
móti. Þaö er hægt með þvi að kynna
málstað okkar hér á iandi, með beinni
aöstoö við þjóðfrelsisöflin I iandinu og
siöast en ekki sizt með þvi að berjast
fyrir þvi að öllum viðskiptum isiands
við stjórnina i Azaníu verði tafarlaust
liætt. Þessi viðskipti hafa aldrei verið
inikil, en þau eru til staðar og það
væri okkur mikili siðferöilegur stuöu-
ingur ef þeim væri hætt.”
Þannig fórust tveimiir fulltrúum
þjóöfrelsisaflanna Pan African Con-
gress i Azaniu (Suður-Afriku) orð, i
viötali sem birtist við þá i Aiþýðublað-
inu þriðjudaginn 26. október siðast lið-
inn.
Þrátt fyrir itrekuð tilmæli sem fram
hafa komið á þingum Sameinuðu þjóð-
anna, þess efnis að þjóðir heims setji
viðskiptabann á Suður-Afriku hafa is-
lcnzk stjórnvöld ekki séð ástæðu til aö
verða við þeirri beiðni.
Meginuppistaða innflutnings til ts-
lands frá Suður-Afriku eru nýir ávext-
ir sem scldir eru undir merkinu
Out-Span
Auk nýrra ávaxta er flutt inn nokk-
urt magn af niðursoðnum ávöxtum og
ávaxtamauki (marmelaði) og eru
menn hér meö hvattir til aö kynna sér
framvegis cr þeir festa kaup á um-
ræddum vörufiokkum, hvaðan vörurn-
ar cru. Er sjálfsagt að sneiöa hjá þess-
um vörum og sýna þannig f verki sam-
stöðu með alþýðu Suður-Afriku, sem
kúguö cr af hinum hvfta minnihluta.
Blaðamenn Alþýðubiaðsins könnuðu
i gær í tveimur verzlunum í Reykjavík
undir hvaða merkjum vörur frá Suður
Afríku eru seldar. Sjálfsagt er eftir-
farandi listi engan veginn tæmandi, en
hann gcfur þó til kynna að úrvalið cr
þó nokkurl:
Sýnishorn af þeim merkjum sem
vörur frá Suður-Afriku cru seldar und-
ir:
Out Span: — nýir ávextir
Koo: —niðursoönir ávextirog ávaxta-
mauk
IxL: — niðursoönir ávextir
Summit: — niðursoðnir ávextir
Erineló: — niðursoönir ávextir
Golden Glory: — niðursoðnir ávextir
Pcarl Recf: — niðursoðnir ávextir.
—GEK