Alþýðublaðið - 10.11.1976, Qupperneq 4

4 SJðWABWHÐ
AAiðvjkudagur 10. nóvember 1976
Gunnlaugur
Stefánsson
skrif ar:
Nýlega lauk flokksþingi
Alþýöuflokksins. Telja veröur aö
þetta flokksþing hafi á margan
hátt markaö timamót í sögu
Alþýöuflokksins. Kemur þar
margt til eins og samþykktir um
opiö prófkjör viö val frambjóö-
enda i Alþingis- og sveita-
stjórnarkosningum, opinberun
hinni raunverulegu fjárhagsstööu
flokksins og hin nýja stefnuskrá.
Þrátt fyrir þessi timamótamál þá
tel ég að á þvi leiki enginn vafi aö
þetta flokksþing var merkilegast
fyrir niöurstööur sinar í
utanrikismálum.
Um langt árabil hafa samtök
ungra jafnaðarmanna barist
einarölega fyrir því aö Alþýðu-
flokkurinn láti af stuðningi sinum
við ameriska herstöð á Islandi og
aðild íslands aö vopnabanda-
laginu Nato. Hefur barátta okkar
ungra jafnaöarmanna i þessu
máli ætiö verið hörö enda hefur
málstað okkar jafnan eflst fylgi
annarra flokksmanna er telja það
samræmast grundvallarhugsjón
jafnaöarmanna aö herinn fari af
landi brott og Island segi sig úr
Nató. — Einn andstæöinga okkar i
þessu máli hefur ætfð veriö
flokksforysta Alþýðuflokksins,
sem haldið hefur á lofti þeirri
skoðun aö afstaöan i herstööva-
málinu og Natómálinu skipti ekki
máli um þaö hvort flokksfélaginn
sé góður eöa slæmur jafnaöar-
maður. Ég tel aö slik rök séu firra
ein þvi starfsemi og saga Nato og
Bandarikjanna eru i engu
samræmi við hugsjónir jafnaöar-
stefnunnar heldur þvert á móti
erkifjendur hennar. Þar af
leiðandi getur enginn verið
einaröur jafnaöarmaöur án þess
að berjast gegn andstæðingum
jafnaöarstefnunnar þar meö talið
amerískum herstöövum á Islandi
og vopnabandalaginu Nato.
Þessari skoðun vex ört fylgi
innan Alþýöuflokksins hjá
öldnum sem ungum þrátt fyrir að
flokksforystan berji hausnum viö
steininn og righaldi við afstööu
sina auk þess að neyta allra
bragöa til að viðhalda henni.
Þrátt fyrir þaö hafa áhrif
herstöðvaandstæöinga á
stefnumótun i þessu máli oröiö æ
augljósari. út á viö hef ur oft veriö
látið f það skina aö hér sé ekki um
mikilvægt mál fyrir flokkinn aö
ræöa að þaö skipti máli fyrir
stöðu og þátttöku flokksfélagans i
Alþýöuflokknum. Þetta er rangt,
þvi ekkert mál hefur verib notaö
meira af flokksforystunni og
áköfustu stuöningsmönnum
hersetu og Nato sem mælikvarði
á hæfileika og almennar stjórn-
málaskoðanir flokksfélagans.
T.d. hafa herstöövaandstæðingar
innan Alþýðuflokksins oft verið
kallaöir kommúnistar og þaöan
af verri orðum sem eru að mati
margra hin verstu pólitisku
illyrði er menn láta sér um munn
fara. Þá er það einnig staðreynd
aö afstaöan um herinn og Nato
hefur jafnan ráöiö úrslitum
þegar um val I mikilvægar
trúnaöarstööur er aö ræöa.
Þab er t.d. engin tilviljun aö
, enginn herstöövaandstæðingur
sé i þingliði Alþýðuflokksins.
Vegna þessa hefur unga fólkið
innan SUJ, átt mjög erfitt
uppdráttar innan Alþýðuflokksins
við að koma fram sósialistiskum
baráttumálum sinum. Þetta
hefurleitttil þess aö nokkrir fyrri
baráttumenn SUJ hafa
skyndilega breytt um afstööu i
herstöðva- og Nato málum og
samlagast skoðunum þrýsti-
valdsins, þegar framahvötin
gerir kall til áhrifaembætta.
Þessa lexiu hefur forystuvald
flokksins kennt fylgisveinum
sinum að hlýöa i gegnum þykkt og
þunnt.
En nú eru timarnir að breytast.
Vegna einarðrar baráttu i
samræmi viö leikreglur lýðræðis
náðu herstööva- og Nato-
andstæðingar merkum áfanga á
siöasta flokksþingi Alþýðu-
flokksins. Ný stefnuskrá fyrir
Alþýöuflokkinn var samþykkt á
þinginu. Þar eru engin orö aö
finna um áframhald hersetu á
Islandi' eða aðild að Nato þrátt
fyrir að kaflar um slíkt heföu
verið i svokölluðum drögum að
stefnuskrá. Þingið samþykkti aö
hafna Natoaöild og áfram-
haldandi hersetu i stefnuskrá
flokksins þrátt fyrir aö tillaga frá
ungum jafnaðarmönnum sama
efnis heföi verið felld á aukaþingi
flokksins er haldiö var fyrir ári
siöan en var á þessu þingi
samþykkt. Nú samþykkti flokks-
þingiö nýjan kafla i stefnuskrána
er fjallar um nauösyn afnáms
hernaðarbandalaga og afvopnun i
heiminum. Hér eru um atriði að
ræða er ýmsum heföi þótt bera
keim „kommúnista” fyrir árieða
árum siöan. í stjórnmálaályktun
flokksþingsins er aftur á móti enn
talin nauösyn á þátttöku I
sameiginlegum vörnum Atlants-
hafsrikjanna en orðalag er
efablandnara en áður. Þess skal
getið að þó stjórnmálanefnd
leggði þetta til við þingiö aö
lokum, þá haföi stjórnmálanefnd
Alþýðuflokkur
á tímamótum
samhljóða ákveöið fyrr á þinginu
að leggja fyrir þingið aðra stefnu
er innifól aö Alþýðuflokkurinn
tæki ekki afstööu til veru hersins
og aðildar aö Nato heldur leggði
til að málunum yröi skotið til
þjóðaratkvæöagreiðslu. Þessari
stefnu lét stjórnmálanefnd undir
forystu alþingismannanna Jóns
Arm. Héðinssonar og Sighvats
Björgvinssonar dreifa á flokks-
Frá SUJ m
Sambandi ungra jafnaðarmanna E3
Umsjón:
Tryggvi jónsson, Bjarni P. Magnússon,
Guðmundur Árni Stefánsson, Óðinn Jónsson
þinginu sem endanlegu áliti
stjórnmálanefndar þingsins um
mál þessi.Þegar þessi niöurstaöa
kom fyrir augu þeirra Benedikts
Gröndals, Kjartans
Jóhannssonar og Gylfa Þ.
Gislasonar, fulltrúa forystu-
valdsins innan flokksins, brugðu
þeir skjótt við og heimtuöu nýjan
fund I stjórnmálanefnd þingsins,
sem gjört var þrátt fyrir að
nefndarstörf væru ekki á dagskrá
þingsins þvi þeim var i aöal-
atriðum lokið. A þessum fundi
kröfðust þremenningarnir
óbreyttrar stefnu i Nato og
herstöðvamálum með þeim
árangri að nefndin leystistupp en
nokkru siðar var dreift öðru áliti
stjórnmálanefndar i blóra við hið
fyrrnefnda að þvi leyti að nú var
mælt með einhverri aðild aö
Nato. En þrátt fyrir háværar
kröfur forystunnar um óbreytta
stefnu i herstöðvamálinu þá varð
henni allkostar ómögulegt að
brjöta á bak aftur þann byr er
herstöðvaandstæðingar höfðu á
þinginu. Þar samþykkti þingið
gjörbreytta stefnu frá þvi sem
flokksþing hafa áður samþykkt.
Orðrétt segir i stjórnmálaályktun
þingsins: „Þingið leggur
jafnframt áherzlu á, að vakað
verði yfir fyrsta tækifæri til þess
að láta varnarliðiö hverfa úr
iandi án þess að öryggi þjóöar-
innar stafi hætta af og að um þá
ákvörðun veröi höfð þjóðarat-
kvæðagreiðsla. (leturbr. minar)
Hér er i fyrsta sinn um langan
tima getið um nauðsyn þess að
herinn hverfi úr landinu, og
þjóðinni verði gefið tækifæri til
þess að láta vilja sinn I ljós i
þjóðaratkvæðagreiðslu. En
mikilvægast i þessu sambandi er
að Alþýðuflokkurinn hefur tekið
afstöðu um að berjast með
herstöðvaandstæðingum f þeirri
þjóðaratkvæðagreiðslu sem lagt
er til að fram fari eins og tillagan
ber glögg merki um. Þvi mun
Alþýðuflokkurinn leggja til við
kjósendur þessa lands i þjóðar-
atkvæöagreiðslunni: Látiö herinn
fara.
Nti er mál að linni. fig hef i
orðum minum greint að nokkru
frá stöðu herstöðva- og
Natomálsins innan Alþýðu-
flokksins. Eins og flestum er
kunnugt þá ■ hefur verið
ágreiningur um mál þessi innan
Alþýðuflokksins. Nú eru aftur á
móti þeir timar I nánd þar sem
sh’kur ágreiningur verður aö baki
eins og niðurstöður flokks-
þingsins sýna. Það er engum vafa
undirorpið að Alþýðuflokkurinn
er i sókn. I þeirri sókn verður ekki
staðar numiö heldur verður
barist I anda jafnréttis — frelsis
— bræðraiags.