Alþýðublaðið - 04.12.1976, Blaðsíða 11

SSSmI Laugardagur 4. desember 1976
SJÓWARMIÐ 15
Bióin / Leikhúsin
hafnnrbíó
& 16-444
Draugasaga
Bráöskemmtileg og hrifandi ný
ensk litmynd um furðuleg æfin-
týri i tveimur heimum Laurence
Naismith, Diana Dors.
Leikstjóri Lionel Jeffries.
ISLENSKUR TEXTI.
Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og XI.
*& 3-20-75
Þetta gæti hent þig
Ný, brezk kvikmynd, þar sem
fjallað er um kynsjúkdóma, eðli
þeirra, útbreiðslu og afleiðingar.
Aðalhlutverk: Eric Deacon og
Vicy Williams.
Leikstjóri: Stanley Long.
Læknisfræðilegur ráðgjafi: Dr.
R.D. Caterall.
Bönnuð innan 14 ára.
ISLENZKUR TEXTI
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Hertu þig Jack
Bráðskemmtileg djörf brezk
gamanmynd.
ÍSLENZKUR TEXTI
Bönnuð innan 16 ára.
Endursýnd kl. 11.
LEIKFÉLAG 11
. REYKJAVtKUR wr wr
ÆSKUVINIR
i kvöld kl. 20,30
SKJALDHAMRAR
sunnudag. — Uppselt.
föstudag kl. 20,30
SAUMASTOFAN
miðvikudag kl. 20,30.
STÓRLAXAR
fimmtudag kl. 20,30
Sfðasta sýningarvika fyrir jól.
Miðasalan I Iðnó kl. 14-20,30. Simi
1-66-20
Austurbæjarbíó:
KJARNORKA OG
KVENHYLLIÞ
$1 KVÖLD KLU 23.30
Miðasala I Austurbæjarbiói kl. 16-
23,30. Simi 1-13-84.

SÓLARFERÐ
i kvöld kl. 20,
sunnudag kl. 20.
PÚNTILLA OG MATTI
Gestaleikur Skagaleikflokksins
mánudag kl. 20.
IMYNDUNARVEIKIN
þriðjudagkl. 20,+
miðvikudag kl. 20.
Tvær sýningar eftir.
Litla sviðið:
NÓTT ASTMEYMANNA
þriðjudag kl. 20,30 j
I
Miðasala 13,15-20.
& 1-15-44
Bráðskemmtileg ný bandarisk
litmynd gerð eftir endurminning-
um kennarans Pat Conroy.
Aðalhlutverk: John Voight.
Leikstjóri: Martin Ritt.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Tðnabíó
& 3-11-82
Helkeyrslan
Death Race
Hrottaleg og spennandi ný amer-
isk mynd sem hlaut 1. verðlaun á
Science Fiction kvikmyndahátið-
inni i Paris árið 1976.
Leikstjóri: Roger Corman
Aðalhlutverk: David Carradine,
Sylvester Stalione
Bönnuð börnum innan 16 ára
Sýnd kl. 5, 7, og 9,
& 2-21-40
Árásin á
fikniefnasalana
Hit
Spennandi, hnitmiöuö og timabær
1 litmynd frá Paramouth um erfið-
leika þá, sem við er að etja I
baráttunni við fikniefnahringana
— gerð að verulegu leyti i Mar-
seille, fikniefnamiðstöð Evrópu.
Leikstjóri: Sidney Furie.
ISLENZKUR TEXTI
Aðalhlutverk Billy Dee Williams,
Richard Pryor.
Sýnd kl. 5 og 9.
Hjálp í viðlögum
Hin djarfa og bráðfyndna sænska
gamanmynd með
ISLENZKUM TEXTA.
Bönnuð innan 16 ára.
Endursýnd kl, 5, 7 og 9.
Arnarborgin
eftir Alistair MacLean.
Hin fræga og afar vinsæla mynd
komin aftur með islenzkum texta/
Bönnuð innan 14 ára.
Sýnd kl. 5 og 9.
3 1-89-36
Maðurinn frá Hong Kong
ISLENZKUR TEXTI
Æsispennandi og viðburðarrik ný
ensk-amerisk sakamálamynd I
litum og cinema svope með hin-
um frábæra Jimmy Wang Yu i
hlutverki Fang Sing-Leng lög-
reglustjóra.
Leikstjóri: Brian Trechard
Smith.
Aðalhlutverk: Jimmy Wang Yu,
George Lazenby.
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. 6, 8 og 10.
Álfhóll
IBráðskemmtileg norsk úrvals-
.kvikmynd
Endursýnd kl. 4.
Hringið tii okkar .
og pantið föst
hverfi til að
selja blaðið í
Alþýðubláðið -
afgreiðsla
sími 14900
Urvinnsla
handritanna
Við eruut vist öll, hvar i sveit
sem viö stöndum stolt af þvi,
sem við köllum hinn forna
bókmenntaarf okkar. Bezt er þó
fyrir hvern og einn að gera ser
ljóst, að hér er ekki um að ræða
neitt reiðufé, sem unnt sé að
ganga að athugunarlaust. Þetta
stafar af þvi, að handritin, sem
við erum nú smátt og smátt að
endurheimta, eru engan veginn
þess eölis, að þau séu al-
menningi aðgengileg.
Hér komum við að þvi, að vist
er ekki um frumrit að ræða en
aðeins afskriftir, sem enginn
veit um útgáfufjöldann á. Þar
getur þvi margt hafa skolazt af
fjölmörgum orsökum, sem ekki
ætti aö vera þörf á að tiunda.
Ekki má gleyma þvi, að i hand-
ritunum er æði margt torlesið,
letur máð, stafi vantar, stöfum
er ofaukið o.þ.h
Það hefur þvi orðið fræði-
mönnum okkar býsna seigt
undir tönn að fá botn i fjöl-
mörgu, sem þar stendur. Gripið
hefur verið til þess að gefa út
„skýringar” á torleystum við-
fangsefnum, jafnvel þó margt
af þvi eigi naumast það nafn
skilið.
Við stærum okkur af þvi að
hafa átt mergð skálda i fornöld
og teljum að I þeim hópi hafi
verið umtalsverður fjöldi góð-
skálda. En þegar til afraksturs-
ins kemur fer þvi fjarri að til sé
jafnmikið og við viljum vera
láta af stórbrotnum skáldskap,
ef dæma á eftir hinum prentuðu
útgáfum.
Skýringar fræðimannanna
bæta hér litið um, enda ,un það
mála sannast, að fæstir leggja á
sig að lesa visurnar, sem fjöldi
fornsagnanna er þó þrunginn af.
Þar láta menn sér nægja I
bezta falli, að lesa neðanmáls-
skýringarnar og komast þvi
aöeins I samband við skáld-
skapinn gegnum gleraugu rit-
skýrandans!
Þegar betur er að gáö, kemur
þó i ljós, að ýmislegt af kveð-
skapnum, sem komizt hefur
óbrenglað gegnum hreinsunar-
eld aldanna og afritaranna er
vel og ágætlega kveðið. Af þessu
má vera leyfilegt að álykta, að
allur sá leirburður, sem góðum
skáldum hefur veriö eignaður,
sé fyrst og fremst vegna hand-
bragðs annarra, sem hafa
smeygt hugdettum sinum inn i
hin fornu kvæði, annaðhvort
viljandi eða óviljandi.
Vist er það þekkt stærð, að
allir menn eru og geta verið
mistækir — skáldin ekki siður
en aðrir. En hitt er á engan hátt
trúlegt að góðskáld léti frá sér
fara ýmislegt, sem þeim er þó
eignað!
Þvi miður sjáum við þess
dæmi, að þetta er tilfellið. Nú er
það alkunna, að fjölmargar af
sögunum eru til I mörgum hand-
ritum, auk brota, og þvi fer
fjarri að þeim beri ætið saman.
Þau geta þvi ekki öll verið
ófölsuð afrit af frumritunum. í
firnalöngum formálum fyrir
sögunum i Fornritaútgáfunni er
þess oftlega getið, að mis-
munandi „lesháttur” eins og
það er kallað á finu fræði-
mannamáli, sé fyrir hendi.
Þetta þýöir naumast annað en
það eitt, að tl'nt sé úr hand-
ritunum eftir geðþótta og geös-
lagi útgefenda og það eitt birt
jOddur A. Sigurjónssor
sem þeim þykir álitlegast!
Rök eru sjaldan færð fyrir
þessu háttalagi, og lesendur fá i
fæstum tilfellum að vita hvers
annars var kostur.
Ef ég man rétt.vareitt sinn á
Alþingi samþykkt með miklu
irafári, að handritin skyldu
gefin út stafrétt. Þetta hefur þó
undan dregizt — þvi miður — og
lesendur hafa naumast annan
kost en að taka trúanlegar, eins
og bláa bók, hinar fræðilegu
„formálabækur”.
Glima almennings við hand-
ritin, áður en þeim var á sinum
tima ruplað héðan úr garði,
hefur þó sýnt, að vel skyldi
athuga að óbreytt fólk hefur
ekki beðið neitt tjón á sálu sinni
við að hafa þau með höndum.
Og það má leiða sterkar likur
að þvi, að einmitt sambúð
landsmanna við hin fornu
kvæði, hafi orkað eggjandi á
marga að reyna krafta sina i
þeirri samkeppni. Hér er þó
lengra mál en rakið verði að
sinni.
En til þess að sýna, þó ekki sé
nema litið dæmi um furðulegt
handbragð fræðimanna, væri
ekki úr vegi, að birta siðustu
visu Egils Skallagrimssonar,
eins og hún kemur úr þeirri
smiðju!
Egill var þá fluttur að Mos-
felli og sjónlaus orðinn. Hann
teygði fætur sina að eldi, og
maður, sem nærstaddur var
varaði hann við. Þá kvað Egill,
að sögn útgefanda!
Langt þyki mér/Ligg einn
saman/karl afgamall/án
konungs vörnum. Eigum
ekkjur/allkaldar tvær,/en þær
konur/þurfu blossa. lbr. min.
Þessi visa er á allan hátt auð-
skilin, þegar frá er tekið 4. visu-
orð. Það er furðuleg villa, að
leggja Agli i munn annað eins,
sem ekki kemur fyrir nema i
ritum illa lærðra klerka á mið-
öldum, án einhverju! í annan
stað er „leshátturinn” konungs
ærið tortryggilegur. Egill hafði
á ævi sinni ekki verið skjól-
stæðingur konunga, nema siður
væri, þó þeir Aðalsteinn og hann
héldu sátt. Bágt er að trúa þvi,
að hann hafi saknað viðskipta
við konunga sem verndara.
Væri konungs lesið sem
kunnugs þ.e. sjáandi manns
birtist önnur mynd, og
málvillan ryki út i sandinn.
Hinum forna vikingi úr
hundruðum skæra leiðist að
þurfa að vera undir annarra
handarjaðri, þó kunnugir séu —
sjáandi.
Hver, sem leggur á sig að
kynnast skapgerð Egils, eins og
hún birtist i sögu hans, mun
skilja þau geðbrigði, sem sjón-
leysið þarna olli. Væri þetta hið
eina, myndi ekki saka. En þvi
miður mora fornritaútgáfurnar
af sliku og verra. Hér er það úr-
vinnslan, sem áfátt er.
1| HREINSKILNI SAGT
llilSÍM lll*
Grensásvegi 7
Simi ,(2655.
lnnlúnNtið«bipii leíð Hafnarfjaröar Apótek
lúiiN«i<kki|>Ui Afgreiðslutimi:
nfBÚNADARBANKl Virka daga kl. 9-18.30 'Laugardaga kl. 10-12.30
\t V ÍSI.ANDS Helgidaga kl. 11-12
AusTurstræti 5 Eftir lokun:
5imi 21-200 Upplýsing^simi 51600.