Alþýðublaðið - 15.12.1976, Blaðsíða 6

6 SJðMARMHI
Miðvikudagur 15. desember 1976
al|iýðu-
blaoíð
SlflFFRfllSV/rniR
FYRIR SIIÐIIR-AFRÍKII
Hvað eftir annað
hafa Sameinuðu þjóð-
irnar samþykkt margs
konar fordæmingu og
refsiaðferðir gegn kúg-
unarstjórnum hvita
minnihlutans i sunnan-
verðri Afriku.
Má i þvi sambandi
nefna viðskiptabann,
bæði á Suður-Afriku og
Rhódesiu.
brátt fyrir samþykktir S.b.
hafa viðskipti aðildarþjóðanna i
sunnanverðri Afriku ekki stöðv-
azt. Til marks um það má nefna
að NATO-rikin selja gifurlegt
magn vopna til Suður-Afriku.
Fjárfestingar Vesturlanda eru
gifurlegar bæði I Rhódesiu
(Zimbaba), Suður-Afrlku, og
Namiblu.
Auk þess flytja flest ef ekki öll
rlki Vesturlanda inn umtalsvert
magn varnings og þjónustu frá
sunnanverðri Afriku.
í þessari grein verður reynt
að bregða upp mynd af viðskipt-
um Norðurlanda við
Suður-Afrlku (engin viðskipti
eru við Rhódeslu), svo og stefnu
þeirra I málefnum sunnan-
verðrar Afrlku og stuðningi við
hinn kúgaða meirihluta bæði I
gegnum Sameinuðu þjóðirnar
og beint.
Samstaða Norðurlanda
Norðurlöndin hafa yfirleitt
markað sér sameiginlega af-
stöðu i málefnum sunnaverðrar
Afriku á vettvangi S.þ. jafnt
sem utan. bó hefur þessi sam-
staða nokkuð oft viljaö rofna
eins og sjá má á töflunni hér að
neðan. Taflan sýnir hvernig at-
kvæði Norðurlanda hafa fallið i
aðaltillögum um Suður-Afriku á
allsherjarþinginu.
Einnig fordæma Norðurlönd
aðgerðir hvitu minnihluta-
stjórnarinnar I SOWETO. 1 lok
yfirlýsingarinnar er þess farið á
leit við öryggisráðið að það
samþykki þegar I stað vopna-
sölubann á Suður-Afriku.
Sviar studdu tillögu um
vopnasölubann i öryggisráðinu i
haust (þeir voru einir Norður-
landa er þar áttu sæti). Tillagan
var felld, þar sem að U.S.A.,
Frakkland og Bretland beittu
neitunarvaldi.
Yfirlýsing sú sem aö framan
er vitnað til er vissulega gott
skref i rétta átt, þ.e. aukins
stuðnings Norðurlanda við
svarta meirihlutann I sunnan-
verðri Afriku.
Eins og fram kom á siðustu
SUJ siðu voru málefni
Suður-Afriku rædd á siðasta
stjórnarfundi FNSU (Samtök
norrænna ungkrata). bar var
samþykkt að beina þvi til
Norðurlanda að þau mörkuðu
þegar I staö stefnu er innihéldi:
— Kröfu um algert vopna-
sölubann.
— Stuðning við fordæmingu
S.b. á öll lönd er hafa samvinnu
við S.A. á hernaðarsviði.
— Kröfu um fjárhags refsiað-
gerðir við S.A. þar sem stjórn-
vöid verða m.a. hvött til þess að
stööva rikisf járfestingar I
Suður-Afriku.
— Stórkostlega aukningu
stuönings við hjálpar- og
upplýsingaraðgerðir S.b. I
Suður-Afriku.
— Stuöning viö rétt frelsis-
hreyfingar til vopnaðrar
baráttu.
Með þvi aö taka upp ofan-
greind baráttumál myndi stuön-
ingur Norðurlanda við frelsis-
baráttu svarta meirihlutans
vera áhrifa meiri.
Orð eru ekki nóg
bráttfyrir yfirlýstan stuðning
island Danm. Finnl. Svfþjóð Noregur
1972 setiðhjá setiðhjá setiðhjá setiöhjá setiðhjá
1973 setiðhjá Nei setiðhjá setiöhjá Nei
1974 setiðhjá Nei setiðhjá Nei Nei
1975 setiðhjá Nei setiðhjá setiðhjá Nei
Danmörk hefur eftir inngöngu
sina i EBE oftast staöið með
EBE iöndum svo og Noregur. Af
framangreindu má sjá að nokk-
ur tvískipting hefur verið meðal
Norðurlanda á alira siöustu
árum með afstöðuna til
Suöur-Afriku. A þessu ári hefur
orðið breyting þar á. Búast má
við að Noröurlönd reyni yfirleitt
aö standa saman við atkvæða-
greiðslur i málefnum.
Suður-Afrfku. 1 þessa átt bendir
yfirlýsing siðasta fundar utan-
rikismálaráðherra Norður-
landa, en á honum var m.a.
mörkuð sameiginleg afstaða til
Suður-Afriku.
1 yfirlýsingunni er gefin var út
um málið I fundarlok er m.a.
lýst yfir stuðningi við frelsis-
baráttu blökkumanna i
Rhódesiu. Fordæmd eru yfirráð
Suður-Afriku á Namibiu. Bent
er á að nauðsynlegt sé að
SWAPO frelsishreyfing Nami-
biu taki þátt I undirbúningi aö
sjálfstæði Namiblu.
við myndun meirihlutastjórn-
ar svartra i sunnanverðri
Afriku, fordæmingu á kúgunar-
stjórn hvita minnihlutans og i
andstöðu við viðskiptabann S.b.
á S.A. verzla öll Norðurlöndin
við S.A. og á þann hátt leggja
sitt af mörkum til þess aö við-
halda þeirri kúgun og þvi arð-
ráni er fasistastjórnin þar
beitir.
Finnst efiaust mörgum hér
skjóta nokkuö skökku viö t.d.
yfirlýsingu siðasta fundar utan-
rikismálaráðherra Norðurlanda
og litill hugur þar fylgja máli.
Eru þessi viöskipti svartur
blettur á samvizku Norður-
landa, er ávallt hafa við há
tiðleg tækifæri lýst yfir stuön-
ingi við þá er kúgaðir eru hvar I
heimi sem er. Ef Norðuriönd
ætla að vera sjálfum sér sam-
kvæm i orði sem á boröi, verða
þau sjálf að þvo af sér þennan
skammarblett. bó svo að ekki
séum mikil eða viötæk viðskipti
Frá SUi Sambandi ungra jafnaðarmanna m
Umsjón: Tryggvi Jónsson, Bjarni P. Magnússon, ^ Guðmundur Árni Stefánsson, Óðinn Jónsson v
að ræöa eru þau þó siöferðileg
viðurkenning á kúgunarstjórn-
inni I Pretoriu.
Af Norðurlöndunum verzla
Sviar langmest við Suður-Afr
iku, bæði á sviði inn- og út-
flutnings, en einna minnst
virðast viðskipti Islendinga.
bannig fluttum viö tslending-
ar inn áriö 1975 vörur frá
Suöur-Afriku fyrir kr.
28.000.000.- Innflutningur þessi
var að mestu leyti bananar og
niðursoönir ávextir. Allt vörur
er við getum fengið annars
staðar frá. tJtflutningur okkar
árið 1975 nam þó ekki nema kr.
1.800.000.-.
baö er siðferðisleg krafa ts-
lendinga að rikisstjórnin stöðvi
þegar I stað þessi viðskipti og
beini þeim inn á aðrar brautir.
Þvi eins og áður hefur verið
bent á eru tslendingar með
þessum viðskiptum að styðja
áframhaldandi blóðbað i
Suöur-Afriku. A þetta hefur
verið margbent hér á siðum
Alþýöublaðsins og er það vel.
Þegar verður að krefjast að
þingmenn Alþýðuflokksins
gangi þegar i stað fram fyrir
skjöldu og láti stöðva þennan
ósóma.
Framlög til
sjóða S.Þ.
S.Þ. hafa sett á stofn ýmsa
sjóði til hjálpar og stuönings
svertingjum I S-Afriku. Fram-
lög hinna ýmsu Norðurlanda i
þessa sjóði sem eru 4 talsins eru
ærið mismunandi en þó leggja
þær flestar eitthvað af mörkum.
Ég sagði flestar, þvi að það er
ein þjóð sem ekki leggur fram
svo mikið sem eyri. Þér hefur
efiaust dottiö I hug, lesandi
góður, hver sú þjóð er. Jú, það
erum við þessi friðelskandi þjóð
i norðri. Það er ekki nóg með aö
við veitum Pretoriu stjórninni
siðferöisstimpil okkar meö þvi
að verzla við hana, við veitum
henni og stjórnarháttum hennar
siðferðislega aflausn með þvi að
leggja ekkert af mörkum til
þessara sjóða S.Þ. (Þetta er
angi af öðru og á margan hátt
alvarlegra máli þ.e.a.s. fram-
lögum okkar til S.Þ. annars
vegarog betli hins vegar). Það
er orðið heldur litið samræmi
milli orðs og athafnar og segja
má að glansinn af yfirlýsingu
norrænu utanrikismálaráð-
herra sé horfinn. Hér er komið
ágætt mál til aö kanna fyrir
þingmenn, þ.e.a.s. hvernig
standi á þvi að framlög tslands
i þessa sjóði sé 0. (Og i viðara
samhengi framlög okkar til S.Þ.
og þróunar aöstoðar).
Af Norðurlöndum leggja
Finnar mest til þessara sjóða
S.Þ. eða I allt N. kr. 2.960.000.-.
Sviar, Norðmenn og Danir
styðja einnig beint frelsishreyf-
ingar I sunnanverðri Afriku. Er
stuðningur Svia einna mestúr.
Stuðningur Norðurlanda er
mestur við SWAPO (Namibia)
en minnstur við ANC
(Suður-Afrika).
A næstu árum er ráðgert að
stuðningur Noregs og Sviþjóðar
fari mjög vaxandi.
Fjárhagsstuöningur tslend-
inga við frelsishreyfingarnar er
0. bvi hvorki er um beinan
stuðning né stuðning i gegnum
sjóði S.Þ. að ræöa.
A fyrrnefndum stjórnarfundi
FNSU komust ungir jarnaðar-
menn að eftirfarandi niður-
stöðu: — Norðurlönd eiga þegar
I stað að stofnsetja sjóð til
styrktar frelsisbaráttunni I
sunnanverðri Afriku. Skal sjóð-
urinn áriö 1977 vera $
25.000.000.- og vaxa siöan eitt-
hvað. Skai veita fé úr sjóðnum
til hinna óliku frelsishreyfinga
eftir þörfum og möguleikum.
— Norrænu þjóðirnar verða
að vera tilbúnar til þess að
ganga skrefi lengra I stuðningi
sinum við frelsishreyfingar
þ.e.a.s. frá mannlegri hjálp yfir
i raunverulegan stuðning viö
vopnaöa frelsisbaráttu.
Ef þessar hugmyndir fengju
hljómgrunn meðal rikisstjórna
Norðurlanda má gera ráð fyrir
að tsland gæti á einhvern hátt
bjargað andliti slnu og stutt á
raunhæfan hátt frelsisbaráttu
blökkumanna.
Þó svo við ungir jafnaðar-
menn skiljum og séum tilbúnir
til þess að styöja vopnaða
frelsisbaráttu blökkumanna til
þess að ná fram rétti sinum er
það þó einlæg von að til hennar
þurfi ekki að grípa. Ég sagði
von þvi eins og málin standa I
dag virðast litlar likur á þvi aö
hviti minnihlutinn sé tilbúinn að
láta af kúgunar- og arðráns-
stjórn sinni og færa meiri*
hlutanum stjórn landsins I
hendur svo og önnur sjálfsögð
mannréttindi. Þvi verðum við
jafnt sem aðrir fylgjendur
frelsis og framþróunar að vera
tilbúnir til stuðnings við
vopnaða réttlætisbaráttu
blökkumanna og i anda þessa er
ofangreind samþykkt gerö.
Ekki er öll von úti
Svo sem að framan greinir
er beinn eða óbeinn stuðningur
tslands við frelsishreyfingar I
sunnanverðri Afriku mjög litill
(aðeins I orði). Þó er rétt aö
geta þess að tsland er eitt
Norðurlandanna sem hefur
hvorki sendiráö né ræðismanns-
skrifstofu I S. Afriku og er það
vel.
Stuðningur okkar við frelsis
öflun I sunnanverðri Afriku er
heldur ómerkilegur og hræsnis-
fullur á meðan viö veitum kúg-
unarstjórninni i Pretoriu synda-
aflausn með þvi að kaupa þaðan
vörur og leggja ekkert af mörk-
um til stuðnings frelsishreyfing-
unum beint eða óbeint (I gegn-
um S.Þ.).
Fyrsta skrefið I þessa átt á aö
vera tafarlaust viðskiptabann á
Suður-Afriku og þvi framfylgt. I
kjölfar þess fylgir siöan fjár-
hagslegur stuöningur við þjóð-
frelsisöfiin i sunnanverðri
Afriku. A þennan hátt verður
stuðningur okkar við
frelsisbaráttu blökkumanna
fyrir þeim sjálfsagða rétti að fá
að stjórna eigin landi.
TJ/shk