Alþýðublaðið - 29.10.1979, Síða 17

os ao. p
$
alþVdublaðið
i*n s| g
mtkkíún &tm
«§ tvtdár |:ir
fji ttitöö myiHl af auðvaUMQu («k«UA*k!iittslit aem htftr peologalagaft h?fci*tur). mtn atlar ift
Á htltl *ijft*aJ4**knrn*ll*ini siya þ$fo Jéo ot Sftinn, og tr fainn tiftar
*, ett4a alýrtr faantt Uatni þ«ss, A faaU attfa«aM»akrÍii!«ÍMoi 4
oum m«gl!i aér mafaur þá ÞonraiS og ólaf g»y«i fram á hvitum
afa vinaa & akrímsliou. Eioa og mtott afi, H m Etykj mk •éfitga i hetiu, itér vig«
os mifaar fatinf á borgiiM. Á osymlioiii ié«t ao4tit •iofavtra

tr
htorl faað ar mfmI af
efaa tialivttjttm jaíatocjt faam.
ALÞÝÐUBLAÐSINS
Friöriksson tortryggilegan I aug-
um alþýöunnar, en þá, aö Ólafur
vilji afnema alla togaraútgerö og
láta smábátaútgerö koma i staö-
in. Allir, jafnvel mótstööumenn
Ólafs, hlægja aö þessari fjar-
stæöu. Annars er Einar vafalaust
i essinu sinu þegar honum er
borgaö fyrir aö skrifa lygar um
menn og málefni. Kannske lika aö
hann sé ekki prófessor i lögum,
heldur einhverju ööru sem byrjar
á I?
Þ.
12. nóvember 1919
Alþýðubrauðgerðin
1 dag eru 2 ár liöin siöan
Alþýöubrauögeröin tók til starfa.
Hún byrjaöi starfsemi sina 12.
nóv. 1917. Hefir það fyrirtæki orö-
iö bæjarbúum hiö þarfasta, og
hefir'án efa sparaö þeim stórfé.
Þar sem flestar nauösynjavörur
hafa stigið i veröi sföan 1917, þá
hafa brauðin heldur lækkað, og
má áreiðanlega þakka þaö þessu
fyrirtæki. Brauögeröin er eign
verklýösfélaganna hér í bænum
og stofnuð og undirbúin af Full-
trúaráði verklýðsfélaganna. 1
nefndinni sem vann aö fyrsta
undirbúningi þessa máls, voru
þeir ólafur Friöriksson og Þor-
varður Þorvarösson sem nú eru
frambjóöendur Alþýöuflokksins
viö þingkosningarnar 15. nóv:
þriöji maöur i nefndinni' var
Eirikur Helgason nú prestur aö
Sandfelli i öræfum.
Egill.
13. nóvember 1919
Margur heldur mann
af sér
Maður er nefndur Bessi rumm-
ungur. Hann átti heima á Vest-
fjöröum. Hann þótti bera nafn
meö rentu.
Einhverju sinni kemur hann á
bæ, og sér þar fáséöan hlut.
„Hvar stalst þú þessu?” segir
Bessi viö bónda, og lýsti þar meö
sinum eigin hugsunarhætti. Þjóf-
arnir halda altaf aö allir steli.
Llkt er variö meö svikarana.
Þeir halda aö allir svlki.
Visir segir, aö sumir fylgjendur
Ólafs i Alþýöuflokknum-ætli aö
svikja Þorvarð og kjósaannan i
hans staö. En þetta er tilhæfu-
laus, hlægileg vitleysa. Alþýöu-
flokksmenn og konur kjósa óskift
þá Þorvarö og ólaf. Hitt er tilbún-
ingur, sem eðlilega hefir myndast
og kominn er þeim megin frá, þar
sem hver svikur annan.
Annaö dæmi upp á þaö, aö
svikarinn heldur aö allir sviki, er
þaö, sem Einar Arnórsson' ber á
Þorvarð i Morgunblaöinu, aö
hann muni svikja alþýðuna, þeg-
ar búiö sé aö kjósa hann. En al-
þýöan, sem kjöriö hefir Þorvarö,
mun ekki þurfa aö leita ráöa um
frambjóöendur sina hjá þeim,
sem auðvaldiö hefir leigt fyrir há
laun, til þess aö reyna aö villa
henni sýn.
En þó mest af þvi, sem Einar
segir til þess aö ófrægja fram-
bjóöendur Alþýöuflokksins, sé
sagt móti betri vitund, þá er eng-
an veginn vist, aö svo sé um þetta
þvi þaö er eölilegt, aö sá maöur
haldi aö aörir sviki, sem svikiö
hefir sjálfst.skoöanir sinar tvisv-
ar fyrir eiginhagsmuni. 1 fyrra
skiftið 1908, til þess aö verða pró-
fessor, og i siöara skiftiö 1914, til
þess aö veröa ráöherra (i það
skifti sveik hann „fyrirvarann”,
sem hann sjálfur haföi búiö til).
Efastnokkur um aö Einar muni
svikja þá, sem nú hafa ráöiö hann
fyrir há laun til þess aö rita i
Mbl., ef einhver býöur hærra en
þeir?
Nei, góðir menn, sem gefiö út
Mgbl., þið heföuö vist getaö feng-
ið einhvern annan til þess, að
hrópa upp um svik tii alþýðufull-
trúanna, sem fleiri heföu trúaö,
en Einari Arnórssyni.
Samtal
Arni: Timinn kallaöi Einar
Bolsivika, og nú heyröi ég einn
Tima-mann kalla hann Lenin Is-
lands.
Bjarni: Það er óréttmætt!
Arni: Þvi þá?
Bjarni: Af því Lenin vill af-
nema allan eignarrétt, en þaö
hefir aldrei heyrst um Einar aö
hann vildi afnema eignarréttinn á
þvi sem hann á sjálfur! Og svo er
annaö.
Arni: Hvaö er þaö?
Bjarni:Þaöhefiraldreifrést aö
Lenin hafi selt sannfæringu sina!
Arni: Það hefir Einar heldur
aldrei gert!
Bjarni: Ekki það?
Árni: Nei, Einar hefir aldrei
selt það sem hann á ekki til, og þá
heldur ekki sannfæringu.
Um daginn og
veginn
„Ég skal á þing”. Jakob heldur
framhalds kosningaíund I kvöld.
Ef hann fær að ráöa, verður þetta
ólátafundur, eins og fundurinn i
fyrra kvöld.
Mikill er munurinn, þegar al-
þýöan heldur fund eöa auðvalds-
sinnarnir. Sveinn Björnsson kom
óboöinn á fund til .Alþýöuflokks-
ins, á sunnudaginn var, og fékk aö
tala óáreittur, sem sjálfsagt var,
en frambjóöendum Alþýöuflokks-
ins, sem haföi verið boöiö á fund
Jakobs, var tekiö meö köllum og
óhljóöum af fylgismönnum hans,
og Jakob var sjálfur fyrsti maö-
urinn, sem tók fram I fyrir Ólafi
15. nóvember 1919
Alþýðuflokksfundurinn
i gærkvöldi var ákaflega fjöl-
mennur, troðfullt Báruhúsiö.
Tóku þingmannaefni slokksins til
máls og margir aörir. Var auö-
heyrt á fundarmönnum aö þeir
höföu eindreginn hug og vilja á aö
vinna i kosningunum, og koma
frambjóöendum Alþýöuflokksinn
á þing. Fundurinn fór hiö besta
fram, eins og Alþýðuflokksfundir
jafnan gera: reyndu þó Jakobinar
aö gera spell á fundinum, meö
venjulegum ólátum, en tókst ekki
sökum stillingar og festu fundar-
manna.
18. nóvember 1919
Alþingiskosningarnar
1 Reykjavlk
er kosinn Sveinn Björnsson meö
2589 atkv. og Jakob Möller meö
1442. Jón Magnússon fékk 1437
atkv., ólafur Friöriksson 863 og
Þorvaröur Þorvaröarson 843
atkv. 38 seölar voru ógiidir og 6
Myndirnar hér i opnunni eru úr kosningabaráttunni fyrir Alþingiskosn-
ingarnar 15. nóvember 1919. (Já, vetrarkosningar hafa áöur veriö
haldnar á islandi, en kannski samgöngur hafi versnaö svo siöan 1919,
aö nú sé ófært aö halda kosningar á þessum árstima.)
seölar auöir. Ágreiningur var um
50 seöla, sem flestir voru þann
veg gallaöir, aö aöeins einn maö-
ur var kosinn. Biöa þeir seölar úr-
skuröar þingsins. Samtals voru
greidd 3691 atkv.
Umboðsmenn þeirra Jóns
Magnússonar og Sveins Björns-
sonar geröu ágreining um þaö, að
þeim væri kunnugt um, aö menn,
sem ekki heföu atkvæðisrétt,
heföu greitt atkvæöi: væru þeir
fleiri en atkvæöamismunur
þeirra Jakobs og Jóns.
6. desember 1919
Astandið i Rússlandi
Viðtal við amerískan
blaðamann
Ameriska blaðiö, Chigago
Daily News, sendi fyrir fáum
mánuöum siöan blaöamanninn,
Mr. Don Levine, til Rússlands, til
aö fá sannar fregnir af ástandinu
þar.
Hann talar rússnesku reiprenn-
andi og var þvi vel til feröarinnar
fallinn. Hann komst til Rússlands
gegnum Lithá og var fluttur meö
band fyrir augunum yfir Dvlnu,
en þar tóku hermenn Bolsewikka
hann og fluttu til Dvinsk. Þar var
honum varpaö i fangelsi ásamt
ýmsum trantaralýö. Þaöan var
fariömeöhann til Moskva, og var
honum slept sökum þess, að hann
var hlutlaus blaðamaður, og fékk
meira að segja leiöbeiningar og
fylgd um borgina hjá utanrikis-
ráöuneytinu.
Hann dvaldi 6 vikur I Mogkva
og feröaöist viöa um landiö, meö-
al annars til suöurvigstöövanna,
og sá þar eina af hinum frægu
hersýningum Trotskys. Stór-
skotalið, brynvarðir vagnar og
vélbyssur óku fram fyrir Trotsky.
3 flugvélar svifu i loftinu fyrir of-
an og geysistórt Bolsevikaloftskip
sveif yfir hernum.
Kveður hann rauðu hersveitirn-
ar heilsa honum meö mikilli
hrifningu, sem væri hann
Napóleon.
Hann segir, aö menn finni ekki
eins mikiö til dýrtiöarinnar i
Rússlandi, eins og ætla mætti,
sökum þess hve verkakaupið sé
hátt.
Fjarhagslegir og hernaðarlegir
örðugleikar séu fyrir hendi, en
engin ástæða sé til aö ætla, aö
Bolsevikastjórnin muni falla.
Rauöu hermennirnir hafa rekiö
her Kaltschaks 800 enskar milur
afturá bak og tekiö 300.000 fanga.
Þeir hafa eyöilagt hvita suöur-
herinn og opnaö leið til Thekest-
an.
Sigrar þessir hafa fylt þá sigur-
gleði og sigurvissu. Denikin væri
einnig áreiðanlega úr sögunni, ef
járnbrautir Bolsevika heföu get-
aö flutt liöiö nægilega fljótt yfir
Volgu. Min skoöun er, aö ástandið
iRússlandisé alvarlegt, en engan
veginn hættulegt. Stjórnin situr
fastar i sessi en nokkru sinni áö-
ur.
Frakkland heimtar fé þaö, er
þaö lánaði keisarastjórninni.
Lenin vill koma á jafnaöarpara-
dis á jörðinni. Þetta eru orsakirn-
ar til þess, að Rússlandi blæöir.
Enginn hlutlaus feröamaöur
kemst hjá þvi, aö sjá, aö rúss-
neska þjóöin kviðir fyrir einum
striösvetri í viöbót.
Fregnir þær, sem breiddar hafa
verið út um hryöjuverk og mann-
dráp i Rússlandi, og einnig fregn-
in um aö Trotsky hafi látið fang-
elsa Lenin, eru ósannindi frá rót-
um.
Maður finnur til þess, er maöur
dvelur i Rússlandi, aö stjórnin er
fullkomlega fær um aö halda uppi
góöri reglu, og gerir þaö einnig.
Hið núverandi stjórnarfar i
Rússlandi er svo langt frá því aö
vera stjórnleysi, sem nokkuö get-
ur veriö.
(Eftir danska stjórnarblaöinu
Politiken, 11. nóv. 1919).
10. desember 1919
Verkamenn sigra i
Englandi
Ekki viröist blása byrlega fyrir
auövaldsflokknum enska, þeim er
Lloyd George stofnaöi upp úr
flestum þeim flokkum, er fjand-
skapast hafa viö verkamenn. Nú
eru nýafstaönar sveita- og bæjar-
stjórnarkosningar, og þar sem
frétt er, hafa verkamenn unniö
glæsilega sigra. Jafnvel þar, sem
þeir hafa veriö I algeröum minni-
hluta, hafa þeir gersigrað.