Vísir - 02.04.1970, Blaðsíða 7

7
2.
cTMenningarmál
Sigurdur Jakobsson • skrífar um kvikmyndir:
RJOMAKÖKUHUMOR
The Party
Leikstjöri: Btake Edwards
Handrit: Blake Edwards,
Tom Waldeman og Frank
Waldeman
Tdníist: Henry Mranetni
Kvflonynthm: Lucieit B»I1-
aed
Aftalhlutverlr. Peter Seflees,
CJatnRne Longet.
Tóttafaió.
TJtruod i V. Bakhsi er mdversk-
ar kvikmyndaleikari sem
kaöaöwr er trl Hoflywood til aft
teika Indverja £ nýrri risakvik-
mynd frarrvteidandans Freds
Clatterbacks. Fyfir rmstök og
klaufaskap eyóileggur hann leik
tjöld sem nota átti vi?5 töku
myndarinnar og er rekinn. —
Skömmu siöar en honum boöiö
einnig fyrir mistok, £ veizlu tfl
fyrmefnds Ctatterbacks þar sem
hann smám saman setor aftt á
annan endann.
Það fer ekki á mifti máia að
mynd þessi hefur veriö gerð og
undirbúin meö það fyrir augum,
að Peter Setlers iéki aðalhlut-
verkið og bæri hka og þunga
dagsins. Sellers hefur leikið í
fjölda mynda af þessu tagi og
hafa margar þeirra verið sýndar
hér. Undantekningarlítið er hann
látrnn leika einhvers konar
Hans klaufa eða hálf'vita sem
lendir i furðulegustu ævintýr-
«m» og vandræðutn en hreppir þó
prinsessuna að iokum.
Ameriskar gamanmyndir og
þá einkum svokaJIaðar Peter
Seilers-myndir virðast allar vera
gerðar eftir sömu formútanni.
Fyrri htatmn er tiitöiuiega hæg
ur og þegar bezt lætur fyndinn,
en er á myndina líður æsist leik-
urinn gjaroa, fóHc hleypur til og
frá, brýtur rdðar spautar vatni
hvert á annað og að lokura end-
ar aftt i kaos.
Tílit veizta er gerð uákvæm-
iega eftir þessari formúlu. Fyrri
hiuti myndarinnar er nokkoð vei
gerður og á köflum fyndinn.
Seinni hlutinn er hins vegar stór
um risiægri og sárasjaidan
fyndinn, en það mun þó vera
ætiunin. Það er freistandi að
bera veizhxatriðió i fyrri htota
myndarinnar saman við svipaö
atriði í mynd Jacques Tati „Play
Time“ sem hér var sýnd fyrir
skömmu. Fyndnin í veizluatrið-
inu i „The Party“ er í megin-
atriðum byggð á klaufaskap
Sefiers og kiaufaskap drukkins
þjóns. Þessir tveir eru aflvakar
alira þeirra „spaugilegu" at-
vika sem gerast við veizluborð-
ið. Kona fær kjúkling í hausinn,
víni er hellt yfir virðulega veizlu
gesti og rjómatertur fljúga
milli borösenda. Fyndnin er sem
sagt í því fólgin að gera hlutina
sem afskræmislegasta með sem
einföldustum aðferðum, og
Villt veizla: Peter Sellers og Clautine Longet.
veiztagestir aörir en Sellers eru
aðeins þolendur þ.e. þeir gegna
því eina hlutverki að vera virðu
lega klædd fórnardýr fyrir
rjómakökuhúmor leikstjórans.
Hjá Tati er fyndnin á annan
veg Hann leitast við að skemmta
áhorfendum án þess að af-
skræma hlutina eöa stilla upp
einhverju fórnardýri sem allir
geta hlegi'ð að, hvað þá hann
notist við jafnódýra fyndni og
drukkinn þjón sem klínir rjóma
tertum framan í fsnt fólk. —
Fyndni Tatis er umfram al'lt
eðlileg og blátt áfram, andstætt
fyndni Edwards sem er þvinguð
og óraunveruleg. En það er varia
sanngjamt að bera Blake Ed-
Wards saman viö Tati og raunar
ógerningur svo ólík sem afstaöa
þeirra til viðfangsefnis síns virð
ist vera. En allt um þaö jaðr-
ar „Villt veizla" á köflum við að
vera sæmileg afþreying, og er
þaö einkum ieik Peter Sellers að
þakka.
Ólafur Jónsson skrifar kjallara:
Kvikmyndir og gagnrýni
Tj'Iest eða öll dagblöðin'hafa á
aö skipa nokkurn veginn
reglubundnum umsögnum um
kvikmyndir. Hvað sem öðrum
verðleikum þeirrar gagnrýni líð-
ur, sjálfstæðri umræöu og list-
rærm mati gagnrýnenda, eiga
kvikmyndaumsagnir blaðanna
augljósu leiðsöguhlutverki aö
gegna, að gefa lesendum hug-
mynd um, verða þeim trl leið-
beiningar um kvikmyndafram-
boðið á hverjum tíma og kvik-
myndaval við þeirra hæfi. Það er
ekki lítil hlutdeild sem kvik-
myndahúsin i bænum eiga í dag
legu menningarlífi. Átta Jtvrk-
myndahús starfa í Reykjavik,
ellefu að Hafnarfirði og Kópa-
'/ogi meðtöldum og hafa daglega
á boðstólum minnsta kosti jafn
margar myndir á tveimur eða
þremur sýningum hvert þeirra.
Og þar við bætast sérstakar
barnasýningar um helgar og há-
tiðir, — tíu slíkar myndir um
páskaheigina til dæmis.
Þetta er æðimikiö framboð
mikið menningarstarf innt af
liendi á ekki stærra markaðs-
svæöi en hér er til að dreifa.
Enginn hvgg ég samt að sé öf-
undsverður af því hlutskipti að
fylgjast að staöaldri með kvik
myndasýningum í Reykjavík, sjá
þetta tvær til þrjár myndir viku
lega, hiö minnsta, og reyna sið
an til að gera þeim skil og meta
sanngjarnlega verðleika þeirra
og erindi á markað. Skyldu ekki
einhverjir þeirra, og fleiri áhuga
samir bíógestir en ég, hafa þá
reynslu að viku eftir viku sé
ekki tfl þess hugsandi að fara
á bíö — af þeirri einföldu á-
stæðu að engin boðleg mynd er
til sýningar? Þó er satt að segja
engin ofurkrafa gerð til kvik-
myndahúsanna: engin önnur en
að þau miðii fjölbreyttri af-
þreyingu við hæfi sem flestra á
horfenda, iáti sér ekki nægja
markað frumstæðustu reyfara
og glysmynda heidur sýni einn-
ig myndir sera fjalla um raun-
veruleg efni hvort heldur er tii
gamans eða í alvöru, gefj þvi
gaum að kvikmyndin er stórfelld
asti vettvangur listrænnar sam
tíðarlýsingar, til dæmis, og að
þau reyni að fá myndir nokkurn
veginn nýjar af nálinni til sýn
inga. Enga þessa kröfu stenzt
neitt bíóið í Reykjavík.
Þetta er skrýtið, þó ekki væri
af öðru þó af því að kvikmynda
húsin virðast nógu mörg til að
skipta með sér verkum, viöhafa
nóga fjölbreytni í myndavali
til að svara sem flestum þörf-
itm og áhugamáium áhorfenda.
Þær þarfir og áhugamál hafa
þau sjáif átt og eiga þrátt fyrir
aftt kost á aö móta með hverri
kynslóð bíógesta af annarri. Það
er að sönnu nokkur daga- eða
öllu heldur vikumunur á bíóun-
um í Reykjavík og myndakosti
þeirra. En einasta samfellda
stefna, varanleg þörf og áhuga-
mál sjálfra þeirra virðist vera
að flytja hina léttvægustu af-
þreyingu, einatt eins og þau sæk
ist beinlínis eftir úrkastxnu úr
amerískri og amerísk-kynjaðri
kvikmyndagerö. Að svo komnu
á áhugasamur og vandvirkur
gagnrýnandi kvikmynda varla
annars kost en banda frá sér
báðum höndum, kominn á bíó
er hann i raun réttri kominn í
arman heim úr samhengi við aWan
daglegan veruieik, ailt sem ann
arsstaðar gerist. í stað þess að
bíóið veröi gluggi út til umheims
ins verður það rökhelt vígi um
úrelt skemmtanamat.
En verkefni hans hlýtur að
vera að upplýsa um þetta á-
stand, lýsa því og skýra það —
og krefjast lagfæringar. Við-
brögð bíóstjóra eru einnig reynd
og kunnug: að skelia skollaeyr-
um við gagnrýninni, taka engan
þátt í kynningu né umrseðu
kvikmynda og kvikmyndalistar,
reyna helzt að útiioka vandláta
gagnrýnendur frá sýningum sín
um.
Einnig þetta er menningarpóli
tik. Og vafaiaust er myndaval
bíóstjóra tilkomiö af áhuga
þeirra að sinna þeim áhorfenda
hóp sem þeir telja sér tryggast
an og þá líklega unglingamark
aðnum fyrst og fremst — þö
barnasýningar bíóanna segi ó-
fagra sögu um rækt þeirra viö
sína yngstu og áhugasömustu á-
horfendur. En það er kannski
ekki beinlínis ástæða til að vor-
kqnna þeim þegar einnig þessi
markaður bregzt, hin sama af-
þreying komin inn í hverja stofu
í sjónvarpinu. Þá er einfaldlega
engin þörf fvrir átta eða ellefu
bíó lengur. Ekki til þessara
nota.
SCHAUB-LDRENZ
ITT
Ferðatœki
GELLIR sf,
Garðastræti 11
Simi 20080
Sendiráðsstarfsmaður
óskar eftir oð taka á
leigu 6 herb íbúð eða einbýlishús sem næst miðbænum
Tilb. sem tilgreina fermetrafjölda og húsaleigu óskast
send biaöinu fyrir 10. þ.m. merkt „7766“
Stimplai

Stimpla-
vörur
Fram-
kvœmum
alla
prentun
Sækjum
09
sendum
¥
Hverfisgötu 50
Simi 1061S
/