Vísir - 16.04.1971, Qupperneq 7

VlSIR . Föstudagur 16. apríl 1971.
7
cTVIenningarmál
Kristján Bersi Ólafsson skrifar um sjónvarp:
Ibsen og Marilyn
Cýningin á Viiliönd Ibsens var
merkasti sjónvarpsviðburð
urinn um páskahelgina. Kemur
þar hvorttveggja til, að verkiö
sjálft er meðal fremstu leik-
verka Ibsens og á ef til vill
greiðari aðgang að nútímaáhorf
endum en sum önnur leikrita
hans frá svipuðu skeiði, vegna
þess að í Villiöndinni hefur
tímabundin þjóðfélagsádeila
skáldsins orðið að þoka fyrir al
mennari og mannlegri vandamál
um, sem eru ekki eins háð stað
og tíma, og í flutningi norska
sjónvarpsleikhússins var verk-
inu sýnd sú nærgætni og höf-
undí þess sú virðing, sem þjóð
skáldi byrjar. Sýningin var mis
fellulaus og leikararnir fóru með
ágaetum með hlutverk sín og er
haegt að segja í sem fæstum
orðum, að vegna þessarar sýn-
ingar hafi föstudagurinn langi
orðið einna eftirminnilegasta
sjónvarpskvöldið um langt skeið.
„TZ’láravín, feitj og mergur
1Vmeð — mun þar til rétta
veitt“ segir f gömlum ísl. sálmi
um himnaríki, og ég fékk ekki
varizt þvi að þessar hendingar
komu upp i' hug mér, þegar ég
horfði á bandarfsku myndina
um trúarhugmyndir bandarískra
blökkumanna, sem sýnd var á
miðvikudag fyrir páska. Þar var
saga ísraelsþjóðarinnar sam-
kvæmt Gamla testamentinu rak
in, etns og hún kemur fram í
bandarískum negrasálmum og
þjóðtrú blakkra alþýðumanna i
Suðurríkjunum. Þetta var ákaf-
lega elskuleg mynd og krydduð
ferskri kýmni, en hins vegar
mega menn ekki halda að það
sé eitthvert séreinkenni blökku
mannatrúarinnar að skilja hlut-
inga í Ijósi eigin hugarheims. —
Þetta mun vera einkennj al-
þýðutrúar um allar jarðir, eins
og glögglega kemur fram í sálm
inum gamla, sem ég vitnaði til
hér að framan. Og er enda í
hæsta máta eðlilegt og sjálfsagt.
Nafn myndarinnar á islenzku
var ekki vel valið. Enska heitið
— The Green Pastures — vek
ur hugmyndatengsl við 23. sálm
Davíös, en því sambandi er
gloprað niður í íslenzku útgáf-
unni. Myndin hefði ekki átf að
heita Grænu engin (sem þó er
í sjálfu sér rétt orðabókarþýö-
ing, heldur Á grænum grund
um Samanb. sálminn: Drottinn
er minn hirðir, mig mun ekkert
bresta Á grænum grundum læt
ur hann mig hvilast.
TTnnur guðrækileg bfómynd
var sýnd á laugardagskvöld
ið fyrir páska, og var hún sann
ast sagna ekki fyrir minn smekk
þótt ég efi ekkj að hún kunni
að hafa fallið ýmsum öðrum í
geð. Hins vegar hafði ég tals-
vert gaman af gjörólfkri bíó-
mynd. sem sýnd var núna á mið
vikudaginn, The Bus Stop. Sú
mynd er þó í sjálfu sér heldur
ómerkilee kómedía. en frægð
sína á hún því að þakka, að þar
leikur kona, sem var átrúnaðar
goð heillar kynslóðar, táknmynd
ákveðins timabils. Marilyn Mon
roe náði einstakrj stöðu í hug
um manna um nokkurra ára
skeið, hún varð frægasta kvik-
myndaleikkona sinna tíma, og
dáð og eftirsótt sem kona. Þó
var hún engan veginn góð leik
kona, þótt þvf færi að v’isu fjarri
að hún væri jafnhæfileikalaus
og sumir vildu vera láta, og eft-
ir á sér maður, að fegurð henn
ar var ekki á neinn hátt fram
úrskarandi. Hver var þá skýr-
ingin á frægð hennar? Eflaust
á skipulagj auglýsingaskrum
nokkurn hlut að máli, en ekki
nema nokkurn. Hitt réð langt
um fremur úrslitum að henni
tókst á einstakan hátt að höfða
til verndarhvatar karlmanna, í
myndum sinum var hún einatt
lítil og hjálparvana stúlka, sem
þurfti á styrkum karlmannsarmj
að halda til að kaffærast ekki
i holskeflum lífsins. Þessi veik
leiki hennar var hennar styrk
leikj sem leikkona, og hann
kemur vel fram í mvndinni, sem
hér er lagt út af. Og margt bend
ir tii þess að þetta hafi ekki
verið eingöngu leikur hjá Mari-
lyn, heldur hafi hún sjálf í raun
og veru verið sú vanmáttuga
litla stúlka, sem hún túlkaði á
tjaldinu. Til þess benda dapur-
leg ævilok hennar fyrir hartnær
áratug.

SLANK
FINN - FOTO
STÓR LJÓSMYNDASÝNING
frá Suomen valokuvataiteen museo
(Finlands fotografiska museum)
(Ljósmyndasafni Finnlands)
opið daglega kl. 9.00—18.00,
sunnudaga kl. 13.00—18.00.
Allir velkomnir!
Beztu kveðjur.
NORRÆNA HÚSIÐ POHJOLAN TALO NORDENS HUS
Ath.: Stóra notræna handbókasýningin. Aðeins stuttur
tími eftiri
NORRÆNA
HÚSIÐ
PROTRIM
losar yður við mörg kg
á fáum dögum með því að
það sé drukkið hrært út
1 einu glasi af mjólk
eða undanrennu, fyrir eða
i stað máltíðar.
Og um leið og þér grennið
yður nænð þér líkamann á
nauðsynlegum efnum.
‘PRO TRIM-slank er sérlega
mettandi og nærandi.
Sendist í póstkröfu,
Verð kr. 290.— hver dós.
Fæst hjá:
l leilsuræktarstofu Eddu. —
SSkiphoIti 21. (Nóatúnsmegin).
Fiskihátur — leiga
10—20 tonna fiskibátur óskast til leigu í sumar.
Góð leigukjör.
Allar nánari upplýsingar í síma 84876.
Marilyn Monroe, — lítil og hjálparvana?
Nýiar bækur
Islenzkur aðall
Bókaútgáfan Heimskringla
hefur á undanförnum árum ver
ið að gefa út rit Þórbergs Þórð
arsonar í nýjum útgáfum, síö-
ast ævisögu Árna prófasts Þór
arinssonar, en áður hafði m.a.
Ofvitinn komið út á ný. Nú bæt
ist íslenzkur aðal] í hópinn, 3ja
prentun verksins sem fyrst kom
út hjá Heimskringlu árið 1938.
íslenzkur aðall er gefinn út í
sömu sniðum og fyrri bækur
Þórbergs í hinni nýju útgáfu bók
in prentuð 5 Hólum en andlits-
mynd höfundar á kápu er eftir
Sverri Haraldsson. — Bókin er
233 bls. að stærð.
Taó
Hús skáldsins
Hús skáldsins, rit Peter Hall-
bergs um skáldverk Halldórs
Laxness frá Sölku Völku til
Gerplu, sem kom út á sænsku
árið 1956, er nú loks komið út
á íslenzku. Kom fyrri hlutj þess
út fyrir jólin f þýðingu Helga
J. Halldórssonar, en nú er seinni
hlutinn einnig kominn á mark-
að. í þessu bindi er fjallað um
skáldverk Halldórs frá og með
Heimsljósi ti! Gerplu en verk-
inu lýkur með kafla um stílinn,
huglægnj og hlutlægni. Að bók
arlokum eru heimildaskrá og
skýringar, nafnaskrá og ritskrá.
Keimskringla gefur Hús skálds
ins út, og eru bækurnar myndar
lega úr garði gerðar. prýddar
nokkrum myndum af Halldóri
Laxness og úr handritum að
verkum hans. Seinna bindi, er
246 bls. að stærð, prentað í
Hólum.
Bókin um veginn eftir Lao-tse
sem þeir Jakob J. Smári og
Yngvi Jóhannesson þýddu og
fyrst kom út árið 1921 er kom-
in út f annarri útgáfu. Halldór
Laxness ritar fonmála að bók-
inni og segir þar m.a. „Höfund
ar þeirrar gerðar sem hér saman
stendur af bókinni um taó hafa
ámálgað við mig að búa til for-
mála fyrir þessari bók. Þó ég sé
lítt fallinn til slílts hlutverks
vil ég þó gera afsökun mína i
þakklætisskynj við menn sem
hafa auðsýnt mér traust og ég
virðj mikils, ekki hvað síst fyr-
ir að hafa íslenzkað bók sem ég
hef vitnað í oftar en nokkra
aðra bók á rithöfundarferlí mfn
um, bók sem heldur stórt efni
en er þó ljós f hugsun og strilt
í orðalagi bók sem á fleira sam
rnerkt við lífið sjálft en flestar
bækur, því hún er svo stutj- að
hún verður aldrei lesin til fulls
og svo auðskilin að maður er
aldrej búin að skilja hana.“
Bókinni fylgir eftirmáli þýð
enda um klassískar kínverskar
bókmenntir og Lao-tse. Bjami
Jónsson teiknaði kápu og titil-
síðu en Stafafell gefur bökina
út. Hún er 110 bls. að stærð.
Lífshvörf
nefnist ný Ijóðabók eftir ungan
höfund, Jón Friðrik Arason,
fyrstu ljóð hans, öll í frjálsu
formi. Bók sinnj skiptir Jón
Friðrik í þrjá hluta sem nefnast
..ungar hendur", „fálmandi
augu" og „ljós í fæðingu". —
Lífshvörf er 71 bls. að stærð,
gefin út á kostnað höfundar, en
prentuð í Ingólfsprent.i. Ingi-
berg Magnússon teiknaði kápu.