Vísir - 16.04.1971, Blaðsíða 9

v I R . Fös':udagur 16. a->r:l 1971.
hjúp jaröar og fram’eiöa með i'it
önduninni þsssa banvænu kol- 1
sýru. ;
Menn ættu að vara sig á - lík- ■
um falsspámönnum og reyna að ■
móta skoöanir sínar á öllum ;
þeim vandamálum af meira jafn í
aðargeði. Og þó svo virðist, að ^
hljóðfrænurnar séu fyrst í staö
aðeins lúxuskassar, þá er þó
jafnframt margt sem bendir til
þess, að með þeim sé að hefjast
nýtt timabil í flugsögu og sam-
göngumálum heimsins, sem
kunni þegar stundir líða að hafa
vfðtæk áhrif um mótun nýs
framöðarheims, sem maður get-
ur vonað að veröi betri en sá
sem við nú lifum í. Þetta er þeg
ar allt kemur til alls hlutverk
vísinda og tækni, og við þurfum
ekkj að vera í neinum vafa um
að þau hafa unnið stórvirki að
gera heiminn eins og hann er i
dag.
JPkki þar fyrir að heimurinn
sé neinn alsælureitur í dag
Þvert á móti. það er alls staðar
grátur og gnístran tanna. En
um það er varla hægt að kenna
visindunum, heldur okkar eigin
innsta égi. Þaö bætir ekki heim
inn að stöðva framgang vísind
anna og tækninnar og það kann
efcki góðri lukfcu að stýra að
láta illgimislegan róg um tækni
framfarir drepa þær í dróma.
Það er gagnrýnt hve hinar há
þróuðu tækniframfarir séu dýr-
ar og fjármagnið til þeirra sé
fengið úr opinberum sjóðum.
Nú er það gagnrýnt og farið að
fella það á þjóðþingunum, hvern
ig milljónasummur eru veittar
til smíði nýrra flugvéla, sem
geta svo ekkj staðið undir þeim
kostnaði. Þó er það ekkj nema
eðlilegt að samfélagsheildin
standi undir slifcum kostnaði
vegna þess, að það er ekki ein
ungis verið að smíða eina flug-
vél heldur ryðja tæknifram-
fðrum braut sem eiga eftir að
bera mikinn ávðxt f framtíðinni.
Fremur en að stöðva stfk fram
lðg ætti að fylgjast betur með
þvi, hvemig þeim er varið. Það
þyrfti til dæmis að rannsaka
það, hvemig hálaur-adyngiurnar
I hinni háþróuðu tæknifram-
leiðslu sliga verkin. Allur kostn
aður fer langt fram úr áætlun.
Rolls Royce verður gjaldþrota
við smíði nýs flugvélahreyfils,
meðan verkfræðingahópurinn
sem við það vinnur hefur mok-
að saman milljónalaunum. Flug
félögin húka á barmi gjaldþrots
meðan flugstjórarnir hirða fjór
ar til fimm milljónir króna í
laun á ári. Þannig em hálauna-
dyngjurnar afar mikið böl hvar
vetna í flugvélaiðnaði og flug-
málum og stafar þetta senni-
lega af nálægð þeirra við her-
málin, þar sem ríkisstjómir stór
veldanna hafa mokað milljörð
unum gagnrýnislítið til smíði
morðvéla og flugmálastarfsem
in lendir í samkeppni við þau
ósköp. Það væri nær að fara í
skrápana á þessum vandamál-
um, heldur en að stöðva fram
farirnar. Það eitt myndi nægja
til að gefa aukið olnbogarými
til félagslegra umbóta.
Sama er að segja um hjálpina
við hinar fátæku og vanþróuðu
pjóðir. Þar tröllríða hálauna-
dyngjur, eftirhreytur nýlendu-
tímabilsins, öllu hjálparstarfi.
Ráðunautar með milljónatekjur
og skattfrelsi em sendir út af
örkinni til að ,,hjálpa“ fólki meö
5—10 þúsund króna árstekjur,
en mestur hluti hjálparinnar
fer í laun ráðunautanna. Og heil
brigðis og félagsmálaumbætur
hvarvetna um lönd koðna niður
og verða aö engu i stórgróða-
krafsi lækna og sérfræðinga. —
Það er ekki við tæknina sjálfa
og möguleika hennar að sakast,
þó mörgu sé ábótavant, og allra
sizt bætir það úr aö stöðva fram
gang hennar Vandamálin eru f
okkar eigin égi.
Þorsteinn Thorarensen.
eðfPíimioeocedSíiííMm ecsoðee»i«etetO0ðe«99aB( «ec9«a«eÐb*0tc.»oe«ti!«oeee<9t ® • o « o
Æskumenn taka til höndunum við byggingarvinnu.
iáríatvmnumálum
skólafólks
— Næg verkefni verða / sumar fyrir jbær
þúsundir, sem koma úr skólunum
SKÓLAFÓLK á ekki að
verða í vandræðum með
atvinnu í sumar. Þvert
á móti tala forustumenn
um nauðsyn þess að
nýta betur en áður vinnu
skólafólks. Er þar meðal
annars átt við, að skólá-
fólkið komi til arðbærari
starfa en fyrr og þá að
sjálfsögðu með hærra
kaupi. Einkum mun
verða þörf fyrir ungl-
inga yfir 16 ára í bygg-
ingarvinnu, sem vænt-
anlega mun slá öll fyrri
met.
1—2 þúsund vantar í
byggingarvinnu
Fjármálaráðherra greindi ný-
lega frá því í skýrslu, að aukin
fjárfesting muni kalla á 1000—
2000 fleiri menn í byggingar-
vinnu en var í fyrra. Auk þess
má búast við auknum fram-
kvæmdum á flestum öðrum svið-
um. Þegar haft er í huga, aö
skráðir atvinnuleysingjar á öillu
landinu voru komnir niður í 608
um sfðustu mánaðamót og þar
af voru aðeins 104 í Reykjavík,
er greinilegt, að miklu meira
vinnuafl mun þurfa en nemur
þessum fjölda. Ráðherra ræöir
um nauðsyn þess að þeir iðnað-
armenn, sem enn starfa erlendis,
komi heim hið skjótasta og
vinna skólafólks komi að sem
beztum notum.
Þetta mun varla nægja til, svo
að niðurstaðan verður væntan-
lega sú, að sama ástand skapast
og var fyrr á tímum, að allur
þorri manna lengir vinnutíma
sinn og vinnur „tvö“ störf eins
og þá gerðist.
Skólafólk byrji
vinnu fyrr
Sigfinnur Sigurðsson borgar
hagfræðingur segir í viðtali viö
blaöið, að með „betri nýtingu"
sé aðailega átt við, að úr þvi
dragi, að skðlafólk sé atvinnu-
laust fyrsta mánuðinn eða svo
eftir að sbóla lýkur eða hætti
vinnu mánuði eða svo áöur en
skólinn byrjar í haust, Reykja-
víkurborg mun sem jafnan áð-
ur hafa talsverðan fjölda af
skólafólki í vinnu á sínum veg-
um, í gatnagerð og við fegrun
borgarinnar og í skólagörðum.
Ráöningastofa borgarinnar hef-
ur með höndum vinnumiðlun
fvrir sbólafólk sem aðra og veit-
ir stofan jafnt vinnu úti um
landsbyggðina og i borginni eft-
ir þörfum.
Nú þegar er farið að bera á
skorti á starfsfólki víðs vegar
um landið. Erfiölegar gengur að
fá sjómenn en verið hefur um
langt skeið og horfir til vand-
ræða af þeim sökum. — Listar
Ráðningastofu Reykjavíkur-
borgar yfir lausar stöður eru
mun lengri en listamir yfir at-
vinnulausa, ef sleppt er bílstjór-
um hjá Þrótti, en þeir eru nú
59 á atvinnuleysisskrá „að bíða
eftir vinnu hjá borginni" að þvi
er þeir segja á ráðningastofunni.
Ráöningastofa landbúnaðarins
hefur til þessa fengið atvinnu-
umsóknir um eitt hundrað
skólanemenda yngri en 16
ára og álfka fjölda eldri en 16
ára. Bændur munu næstu vikurn
ar leita til ráðningastofunnar og
ráða þetta fólk til sín. Þeir fara
venjulega ekki til þess fyrr en
í maí, er okkur tjáð, þar sem
skólar eru fæstir búnir öllu fyrr.
Yfir 20 þúsund í skóla
Á Islandi munu vera um tólf
þúsund nemendur á aldrinum
13—15 ára, um sex þúsund 16
—18 ára og á þriðja þúsund 19
—21 árs. Þessi hópur birtist nú
á vinnumarkaðnum að mestum
hluta. Fyrir 2—3 árum var nokk
ur hluti þessa hóps atvinnulaus,
þótt miklu betur rættist úr, en
svartsýnismenn höfðu óttazt. í
fyrra var hins vegar svo komið,
að segja má, að hvert skólabam
hafi getað átt kost á vinnu um
sumartímann.
Atvinnuleysingjum á landinu
fækkaði um helming í síðasta
mánuði. Ekkert teljandi atvinnu-
leysi er nú neins staöar nema
ef til vill á Sauðárkróki og i
nokkrum þorpum. Jafnvel á
Siglufirði var ástandið aö verða
skaplegt. Af 608 atvinnuleys-
ingjum er helmingurinn á sex
stöðum, Sauöárkróki, Akureyri,
Siglufirði, og þorpunum Hofs-
ósi, Raufarhöfn og Vopnafirði.
Alíslenzk verkefni
Þegar þess er gætt, að ekki
var teljandi atvinnuleysi meðal
skólafólks í fyrra, er greinilegt,
að í ár mun það geta valið sér
vinnu við þau störf, sem bezt
henta. Fyrr á árum „mokuöu
margir æskumenn gull“ á „vell-
inum“ Nú er minna um fram-
kvæmdir þar, en í þess stað
koma „alfslenzk" verkefni, svo
sem byggingarvinna á höfuðborg
arsvæðinu sjálfu eða virkjunar-
framkvæmdir við Þórisós, og er
þá fátt nefnt.
„Betri nýting" skólaæskunnar
við framleiðslustörfin mun
„koma af sjálfu sér“ fremur en
hún verði skipulögð af hinu op-
inbera. Aukin atvinna og hærra
kaup mun sjálfkrafa draga
skólamenn inn í atvinnulífið
fyrr en áður og fleiri þeirra
munu koma til starfa við hlið
fullorðinna sem fullgildir starfs-
menn. Þetta er sá háttur, sem
jafnan tíðkaðist fyrr á árum í
„góðærinu" í atvinnumálum.
Sumarvinna nauðsynleg
menntun
Víða erlendis er þaö lítið f
tízku, en þó vaxandi, aö skóla-
æskan vinni fvrir sér um sumar-
tfmann. Hérlendis hefur aMa tíð
verið annar háttur á. ! fyrsta
lagi mætti segja, að skólanám
hafi verið almennara hér en víð-
ast hvar og náð til als fjölda
manna en ekki takmarkazt viö
yfirstéttir. Miklu veldur þó, að
sú hugsun hefur verið rfkjandi,
að æskimni væri hollt að starfa
í atvinnulífinu viö hlið annarra.
Meö því fengist sú menntun sem
nauðsynleg væri hverjum manni
til viðbótar setu á skólabekkj-
um. Þannig hafa bæði „hærri"
stéttarmenn og „Iægri“ hvatt
börn sín til að taka til höndun-
um í atvinnulffinu um sumar-
tímann.
Þegar illa horfði í atvinnumál-
um skólafólks, heyrðust raddir
um, að „menntun væri að verða
sérréttindi efnafólks á íslahdi"!
Hinir auknu atvinnumöguleikar
nú ættu því að auka jafnrétti í
bessum efnum Með hærri tekj-
um geta fleirí æskumenn aflaö
sér tekna til námsins og komizt
áfram á eigin spýtur að miklu
eöa öllu leyti.
Þeir leggia samtímis hönd á
ológlnn til að bæta landið fyrir
samfélag sitt og færast f fang
margs konar verkefni, sem vand
séð er, að yrðu unnin án þeirra.
■—HH