Vísir - 28.08.1971, Blaðsíða 9

9
VISIR. Laugardagur 28. ágúst 1971
Til hægri er hús Bjarna Sívertsens, en stóra húsið er pakkhús frá sama tíma, sem einnig á að varðveita.
ar hlúa að húsi
— Rætt við Gisla Sigurðsson, lögreglu-
varðstjóra, um jbær endurbætur, sem verið er
að gera á húsi Bjarna riddara Sivertsens
í Hafnarfirði er verið að dytta að húsi, sem um
langa hríð hefur staðið til að hresst yrði upp á og
endurnýjað. Það er merkilegt hús og hefur sögulegt
gildi, enda bjó þar eitt sinn Bjami Sívertsen eða
Bjarni riddari, eins og hann er líka kallaður.
Og nú eru Hafnfirðingar að gera við þéttá fíús
til að forða því frá glötun. Um þessa björgunar-
starfsemi var stofnað félag, og varaformaður þess
er Gísli Sigurðsson, lögregluvarðstjóri í Hafnar-
firði, sem er manna fróðastur, og til hans leitaði
blm. Vísis til að frétta af þessu starfi, sem er til
fyrirmyndar.
Jú,“ segir Gísli. „Það er for-
saga þessa máls, að Bjarni
heitinn Snæbjörnsson læknir
flutti erindi í Rótaryklúbbnum
hérna um, að nauðsynlegt væri
að reyna aö gera eitthvað til
að varðveita hús Bjarna riddara
og sömuleiðis væri rétt að gera
tilraun til að komast yfir muni,
sem voru í eigu hans, og koma
þeim síðan fyrir í húsinu. Síðan
var sent bréf um málið til allra
félaga og samtaka í Hafnarr'irði,
og upp úr því var stofnað fé-
lag til að koma upp húsi Bjarna.
Fyrst þegar fariö var að
huga að húsinu kom það á dag-
inn að jörð hafði hækkað um-
hverfis húsið: og hlaðizt aö því.
Fyrir bragöið var húsið mjög
fúið neðst. Þá var tekið til við
að skipta um þann við, sem fú-
inn var, og vandað vel til verks-
ins. Eitt og annaö smálegt var
líka gert, en þar kom, að féð
þraut. Þetta var fyrir nokkrum
árum. Mig rriinnir, að Bjarni
Snæbjörnsson hafi fyrst vakið
máls á þessu árið 19S6.
Nú höfum við fengið styrk
frá bæ og ríki til aö lagfæra
húsið. í tvipinn er verið að taka
þá uppfyllingu, sem hefur safn-
azt kringum húsið; sá jarðvegur
er fjariægður Síöan verður
unnið, þar ti] búið er að ganga
frá umhverfi hússins. Þá verður
tekið til við endurbyggingu
hússins sjálfs. Þjóðminjavörður
ætlar að útvega okkur fagmenn
til þess starfa, líkast til menn-
ina, sem hafa verið að vinna 1
Viðey.“
■yið spyrjum um sögu hússins,
~ og þar er ekki komið að
tómum kofanum hjá Gísla.
„Það er kannski ekki gott að
segja fyrir víst hvenær þetta
hús var byggt,“ segir Gfsli. „En
ég hef nú samt minar kenning-
ar um það, þótt ég geti því
miður ekki rökstutt þær jafn
óvéfengjanlega og ég vildi helzt
En svoleiðis var, að hér úti á
Langeyri stóöu verzlunarhús, og
1804 dó sá, sem þar höndlaði.
Dánarbúið, sem var líka þrota-
bú, var boðið upp. Bjarni hefur
greinilega haft áhuga á einu
húsinu því að hann bauð Y' það
163 ríkisda’i, en það var verzl-
unarstjóri héðan úr Firðinum,
sem það hreppti fyrir 303 rfkis-
dali. Ég held, að Bjami hafi
síðan gengið inn í kaupin, og
látiö rífa h'úsið og flytja þangað
sem það stendur nú og byggt
það þar ofurlítið stærra, en það
var í upphafi.
Þetta finnst mér l’ikleg skýr-
ing á tiikomu hússins, einkum
af því. að á þessum árum finnst
mér vafasamt, að Bjarni hafi
átt skipakost til að draga að sér
við til húsagerðar, ef hann
mögulega gat fengið efnið á
annan Hátt, því að hann hafði
Gísli Sigurðsson er lengst til hægri á myndinni að sýna nokkrum gestum loftið í Sívert-
sens-húsinu. Myndin er tekin fyrir nokkrum árum. Bjami heitinn Snæbjörnsson stend-
ur næstur Gísla á myndinni.
nóg með alla aðdrætti til verzl-
unarinnar."
Gfsli telur líklegt, að húsið
hafi verið reist árið 1805, og
dregur þá áiyktun meðai annars
af því, að til er heimild un að
húsið hafi verið risið árið 1809,
en árin þar á milli má sngja,
að Bjarni hafi haft öðrum hnöpp
um að hneppa en standa f hús-
byggingum. Hann ferðaðist til
útlanda, og var með indæmum
óheppinn f því ferðalagi, þvl' að
hann var hernuminp gf skozk-
um vfkingum og fluttur tii Bret-
lands Honum tókst eftir langa
mæðu að fá Joseph Banks f
Englandi til að aðstoða sig við
að losna, en þá tók ekki betra
viö, þvf að hann var varla fyrr
sloppinn úr haldinu en hann
lenti aftur í klóm víkinga og
var fluttur til Skotlands á nýj-
an leik.
i^fsli lætur ekki á sér standa
að segja okkur allt, sem
okkur fýsir að vita um Bjama
riddara Sívertsen, þennan merka
hafnfirzka borgara:
,,Bjami fæddist austur í Sel-
vogi 6. apríl 1763. Hann viröist
hafa verið mesti efnispiltur, þvi
að Jón Halldórsson lögréttu-
maður í Nesi tekur hann til sín,
þá 17 til 18 ára gamlan. Þá ger-
ist það eftir tiltölulega stuttan
tíma, að Jón Halldórsson
drukknar, og þá er Bjami eftir
til að hugga ekkjuna. Þau gift
ust skömmu sfðar. Hann var 21
árs og hún 37 ára og átti sjö
böm
Þau Bjarni eignuðust síðan
sex börn saman, og af þeim
komust tvö á legg.
Til að gera langa sögu stutta,
er næst að segja frá þvf, að
verzlun er gefin friáls, og Bjarni
fer aö höndla á Evrarbakka, en
hrökklast þaðan vegna misklYð-
ar við kaupmenn á staðnum.
Sfðan hélt hann til Danmerkur
og festi sér Hafnarfjörð, sem
verzlunarstað, og umsvif hans
þar ætti að vera óþarfi • að
rekia.“
Og við látum þetta nægja um
Bjama Sívertsen, þótt Gísli geti
eflaust sagt okkur ótal margt
til viðbótar. og iátum það bíða
þess tfma, þegar hægt v*rÖur
að hlusta á framhaldið í húsi
Bjarna innan um Þá muni, sem
þar stóðu árið 1805, þegar þeir
Napóleon og Bjami voru upp á
sitt bezta. — ÞB
ÍÍSIR SPYR:
— Hverjir eru verstu
bílstjórarnir?
Kristján Friöbergsson, bóndi: —
Strætisvagnabílstjórarnir finnst
mér verstir Y umferöinni. Það
er þó ekki beint hægt að segja,
að þeir séu frekir. Stærð strætis
vagnanna er bara of mikil fyrir
innanbæ j arakstur
Rúnar Mogensen, nemi: — Þetta
er fjári víðtæk spurning. í fljótu
bragði mundi ég segja, að
strætisvagnabilstjóramir væm
frekastir, en þeir verða að vera
það. Leigubílstjóramir eiga nú
alltaf göturnar. Og konur eru á-
berandi klaufskir bflstjórar.
Halldór Þorsteinsson, húsgagna-
smiður: — Það K^ri ég ekki að
segja til um. Hins vegar hef ég
mikið orðið var viö hvað leigu-
bílstjórar eru latir við að nota
stefnuljósin. Annars he'.d ég að
ökukunnáttu flestra sé. ábóta-
vant Ég hef heyrt, að f Dan-
mörku falli um 80% á fyrsta
prófi, Vel gæti ég trúað, aö þaö
sama væri hér.
........
Karl Þorsteinsson, nemi: — Ég
hef nú lftiö veitt þvf athygli. Ek
ekki sjálfur. Er þetta ekki bara
upp og ofan eins og meðannað?
Guðbjörg Guðmundsd., starfs-
kona Y mötuneytl: — Það veit
ég ekki. Er nefni'ega svo iftið á
götunni og ek ekki sjálf, Ég fer
alltaf gætilega sjálf og hef alltaf
komizt ferða minna slysalausL