Vísir - 27.11.1971, Blaðsíða 9
V í SIR . T,augardagur 27. nóvember 1971.
O
Jóhannes B. Guðmundsson, bif-
vélavirki: — Ja ... nú veit ég
ekki. Það á aö hafa falizt
æðimikil ádeila 1 þess*
skaupj hans Ég hef að visu
ekkert á móti ádeilu í skopi,
en það er ekki gott að vita nema
Flos; kunni að hafa gengið of
langt þaraa ... ;
„Hvar á Jóhann landlausi
að íá gríðastað ná"
tfSRSPTE:
— Teljið þér rétt af dag-
skrárstjóra sjónvarpsins
að stöðva áramóta-
skaup Flosa?
ÍfiV:
Axei Rögnvaldsson, járniðnaðar
maður: — Já, það mundj ég
segja. Þau áramótaskaup F'.osa,
sem ég hef séð hafa mér þótt
það léleg að ég vil heldur taka
sénsinn á kabarett í sjónvarpinu
á næstu áramótum.
Páll Bjarnason, tækniteiknara-
skólanemi — og hana nú: —
Nei, þau fyrr; voru áð minnsta
kostj á þann veg, að maður gæti
vej sætt sig við fleiri áramóta-
skaup frá hendi Flosa
Jóhannes Jónsson, simamaður:
— Eftir þeim upplýsingum. sem
ég hef fengið um þáttinn,
finnst mér engin ástæða hafa
verið til að stöðva gamanið.
Þetta á að hafá verið þjóðfélags
ádeiia hjá Flosa Viö búum í
svo ágætu þjóðfélagi, en svo
ágætt verður það að vera, að
þa þoli ádeilul
Lára Kristinsdóttir, húsmóöir: —
Nei. Þau tvö sem ég hef áður
séð í sjónvarpinu fundust mér
nefnilega mjög góð. Ég vil miklu
heldur eiga von á einu slíku tii
viðbótar um næstu áramót, held
ur en einhverjum kabarett, sem
maöur getur séð allt árið um
kring.
Rabbað v/ð Pétur Eggerz, sem á að
baki 30 ár i utanrikisþjónustunni
ÞRJÁTÍU ár í utanríkisþjónustu er drjúgur
tími, — og sitthvað hlýtur að hafa drifið á
daga manns, sem á slíkan feril. Við hittum
Pétur Eggerz, prótokollmeistara utanríkisráðu
neytisins að máli á dögunum og röbbuðum
stundarkorn við hann yfir kaffibolla í tilefni
af nýútkominni bók hans, Minningar ríkis-
stjóraritara. — Tímabil það, sem Pétur tekur
fyrir í bók sinni er einmitt tímabil sem ekki
hafa verið gerð nein veruleg skil enn sem
komið er.
„Ég taldi rétt að láta utanrík
isráöuneytið vita af því að ég
vær; að rita þessa bók,“ sagði
Pétur, „þótti það rétt, enda þótt
ég sveigi fram hjá ýmsu, sem
ég óhjákvæmilega hlaut aö kom
Pétur Eggerz á Austurvelli einn kaldan nóvemberdag fyrir
skömmu, — hér í grennd lágu hans fyrstu spor sem ríkis-
stjóraritara.
ast að í starfi núnu á fundum
ríkisstjóra með ráðherrunum.
Hins vegar er það svo ótal
margt sem ég tel aö veröi að
koma fram, verði að varðveit-
ast. Gerj ég það ekki nú, er
hætt við að það verði ekki gert
af öðrum."
Fyndin atvik úr ferðalögum
rikisstjóra íslands, sögur af
stríöni Einars Arnórssonar við
samráðherra sína, frásagnir af
nýjum siðum, sem mæltust illa
fyrir hjá mörgum. Þetta er með
al efnis bókarinnar
Pétur Eggerz var kornungur
lögfræðingur og starfandi hjá
ríkisféhirði sem vel að merkja
var fyrsta konan T stóru emb-
ætti hér, Ásta Magnúsdóttir,
þegar hann var sóttur til að
verða ritari ríkisstjórans nýja,
Sveins Björnssonar. Það var ár-
ið 1941, þegar við vorum sam-
bandslausir við Dani vegna
styrjaldarinnar, að alþingi kaus
Svein til að gegna þessu emb-
ætti Embættinu gegndi Pétur
þar til 17. júní 1944, — þá varö
hann forsetaritari.
—Þú ert Reykvíkingur, Pét-
ur?
„Eiginlega er ég Mýrdælingur.
Þar fæddist ég, en fluttj til
Reykjavíkur ársgamall árið
1914. Mfna fyrstu bernskuminn
ingu á ég úr Reykjavík. Sú
hrollvekja stendur mér ljóslif-
andi fyrir hugskotssjónum. Þetta
frostaveturinn mikla; þééár''
spánska veikin herjaði hér. Ég
átti heima uppi á loftj T ráð-
herrabústaðnum í Tjarnargötu.
Ég man það alltaf að í her-
berginu þar sem nú eru haldnar
minniháttar veizlur í bústaðnum,
lá sjúkt fólk. Það gat sér enga
björg veitt þar sem það lá i
rúminu. Skyndilega birtist stór
rotta, sem tók að klifra upp eft-
ir grófriðnum gluggatjöldunum
ógnvekjandi mjög. Þá^ kom
þarna inn danskur skipstjóri,
Kronika, kvæntur móðursystur
minni. Hann var að þvT er virt-
ist ónæmur fyrir veikinni. Hann
sagði ósköp rólegur: „Ég verð
víst að sækja hanzkana mína“,
og sótti leðurhanzka mikla,
greip síðan rottuna heljartaki.
Og það. þurfti ekki að hafa
áhyggjur af henn; framar.
— Svo þú hefur þá sprottið
upp úr sama jarðvegi og ýmsir
aðrir diplómatar og embættis-
menn okkar úr Tjarnarbrekk-
unni?
„Já, Tjarnargatan var minn
heimur, og margra annarra, sem
síðar fóru T utanríkisþjónustuna.
Þessj heimur okkar var ; ekki
stór. Náði frá húsum ísbjarnar
ins við Skothúsveginn. og niður
götuna að húsinu hennar Gúnku
gömlu, — hún var eins konar
fjölmiðill þess tíma, hafði jafn
an á takteinum ógrynnin öll af
sögum um menn og málefni."
— Væntanlega hefur andinn
yfir vötnunum verið allólíkur
því sem nú er hjá þvT opin-
bera?
„Já, það má segja það. Ég
man t. d. eftir því, þegar Sveinn
Björnsson fékk húsgagnasend-
inguna frá London, þá var ekki
um annað að ræöa en að rfkis-
stjóraritarinn gengi í það með
húsverðinum að taka upp kass-
ana sem var mikið verk. LTk-
lega þyrfti forsetaritari ekki aö
annast slíkt f dag. Nú, úr þess
um kössum komu húsgögn sem
enn eru notuð. Líklega þekkja
flestir þingmenn fundarborð
mikið, sem kunnugir kalla æv
inlega Jóhann landlausa.
— Af hverju stafaði þetta
skemmtilega nafn?
„Það kom til af þvf að borðið,
sem var nokkuð þungt og viða-
mikið, passaðj ekki allskostar T
þrönga skrifstofu Sveins Björns
sonar. Bað hann því um að það
værj fjarlægt eftir hvern ríkis-
stjórnarfund. Var borðið þvf sf-
fellt á fartinni, enda þótt þaö
væri erfitt T flutningi. Einhverju
sinni kom Jónas frá Hriflu að
okkur f þessum flutningi. „Hvar
á Jóhann landlausi að fá griða-
stað nú?“. spurði Jónas kím-
inn á svip Þar með var nafnið
1 fengið."
— Að loknu starfi hér heima
lá leiðin utan?
„Já, í október 1945 hélt ég til
London þar sem ég var sendi
ráðsritari, sem varð mér marg
vísleg reynsla. Okkur var ekk-
ert mannlegt óviðkomandi, ég
var á feröinni í fangelsum, geð-
veikrahælum og sjúkrahúsum.
Enskukunnátta landans var lak-
ari þá en nú, allir þurftu á að-
stoð að halda. Mjög oft þurfti
að túlka mill; fslenzks sjúklings
og læknis."
, Síðan lá .léið Péturs Eggerz
til Washington, og Bonn, og þá
var hann fastafulltrúi í Evrópu
ráðinu og alþjóða kjamorku-
málastofnuninni f VTn og haföi
sendiherranafnbót, þar til hann
kom heim og gerðist prótokoll-
meistari Sér hann m. a. um að
útbúa helztu veizlur rfkisstjórn
arinnar. Þannig höguðu örlögin
þvi svo að æskuheimili Péturs
frá þvf í gamla daga varð T hans
umsjá
— Þið hljótið að hafa orðið
varjr við aíþjóðlegar njósnir f
starfi ykkar ytra t. d. í Bonn?
„Njósnarar era víðast hvar á
höttunum eftir sendiráðsmönn-
um. Þeir vilja vita sem mest
\um þá, ekk; sTzt hverjir e'ru
brestir þeirra og veikleikar.
Venjan er sú að utanríkisráðu-
neyti viðkomand; landa hefur
skrá yfir diplómatana og gefur
þeim plús eða mínus f einkunn-
ir. Hins vegar era það útsend-
arar ýmissa þjóða. sem ég gat
um, sem eru á höttunum eftir
ýmsum upplýsingum. Veikleik-
ana geta þeir svo notað sér,
hvort heldur þar er um að ræða
kvenfólk eða vin. eða eitthvað
annað. Sjálfur kannaðist ég við
danskan diplómat, sem sendur
var til Danmerkur sem' fangi,
drykkjuskapurinn var hans veik
leiki, 'og hann var grunaður um
að hafa lekið út einhverjum
upplýsingum.
— Er þess að væntá Pétur,
að þú skrifir bók um ár þTn
erlendis?
„Já, það hef ég einmitt á
prjónunum um þessar mundir.
Ritstörfin eru mitt tómstunda-
gaman og ég tel að með því
geti ég bjargað frá gleymsku
ýmsu skemmtilegu sem gerzt
hefur í utanríkisþjónu'-tunni
okkar meðan ég starfaðj við
hana.“ — JBP