Vísir - 27.11.1971, Blaðsíða 8

VTSTlt. Laugardagur 27. nóvember 1971.
í?
ÍSIR
utgefanai: KeyKjapreut hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánssoo
Fréttastjóri: Jón Birgir*'Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610, 11660
Afgi .la: Bröttugötu 3b. Slmi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 195 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 12.00 elntakið.
Prentsmiðja Visis — Edda hf.
Ráðvillt ríkisstjórn
Engin ríkisstjóm á íslandi hefur tekið við blómlegra
þjóðarbúi en sú, sem nú situr. Og ekki hafa tímamir
versnað fyrir ytri áhrif síðan hún kom til valda. Árið
hefur verið hagstætt í öllum greinum. Verð á útflutn-
ingsafurðum landsmanna hefur aldrei verið hærra,
góðæri mikið til sjávar og sveita. Allt virðist hafa
leikið í lyndi fyrir menn, sem geta stjómað. En samt
bregður svo kynlega við, að allt virðist komið í sjálf-
heldu og enginn veit, hvaða ósköp kunna að vera
framundan.
Það er komið í ljós, eins og fyrrverandi fjármála-
ráðherra hefur sagt og rökstutt að stjómarsáttmálinn
er einstæður að skrumi og sýndarmennsku. Stjómin
stendur sjálf ráðþrota, strax á fyrstu mánuðum valda-
tímans, þegar hún á að fara fara að framkvæma það,
sem þetta furðuplagg felur í sér. Reynslan hefur nú
þegar sannað að það er ekki hægt, vegna þess að eng-
in stefna er mótuð í stjómarsamningnum, þar er allt
í lausu lofti, og stjómarflokkarnir ósammála um,
hvernig eigi að túlka samninginn í mörgum veiga-
mestu atriðunum. Þeir skilja hann ekki sjálfir.
Þeim fjölgar með degi hverjum, sem verður það
ljóst, að þjóðin hefur kosið yfir sig úrræðalausa og
óhæfa stjóm. Almenningur er fullur kvíða um fram-
tíðina, þrátt fyrir góðærið og peningaflóðið, sem
streymir inn í landið. Vinstri stjómin fyrri sannaði það
rækilega, að góðæri og hátt verð á útflutningsafurðum
nægir ekki, ef þeir, sem með völdin fara, kunna ekki
að stjórna. Þessi ríkisstjóm ætlar að verða enn þá
fljótari að sanna þetta. Hún er að mestu þegar búin
að því á nokkmm mánuðum.
í næstu viku er búizt við, að verkfallaholskefla ríði
yfir þjóðina, sem lami gersamlega allt atvinnu- og
efnahagslífið um ófyrirsjáanlegan tíma. Þetta yrði þá
jólagjöfin, sem ríkisstjórnin nýja færði þjóðinni.
Stjómin, sem lofaði launastéttunum bættum kjörum,
hefur með afglöpum sínum skapað þetta ástand. Mik-
il líkindi eru til, að til engra verkfalla hefði komið og
löngu væri búið að semja, ef ríkisstjómin hefði ekki
komið í veg fyrir það með ráðleysi sínu og sennilega
innbyrðis sundurþykkju.
Það reyndist íslenzku þjóðinni örlagaríkt ævintýri
þegar hún kaus yfir sig vinstri stjómina 1956. Og svo
mikið lærðu landsmenn af þeirri reynslu, að þeir létu
ekki slíkt henda sig aftur næstu tólf ár. Þá var vitur-
lega stjómað, enda mesta framfara- og velmegunar-
tímabil í sögu þjóðarinnar. En það er löngum auðveld-
ara að rífa niður en byggja upp, og eins og nú horfir
benda miklar líkur til að þsssari stjóm muni takast
að sigla öllu í strand á mettíma. Þá verður það Sjálf-
stæðisflokkur, eins og jafnan áður, sem leitað mun til
um björgunina, enda ætti reynslan þá að vera búin að
sanna nógu vel, að stjórnarfar á íslandi blessast ekki
nema undir fomstu hans.
Andreas Cappelen utanríkisráðherra Noregs stendur í ströngu í viðræðunum við EBE. Hér
eru þeir þó brosleitir hann og Walter Scheel hinn þýzki, sem er til vinstri.

BE sækir í
lanSeigi Norimanna
Meðan margar þjóðir
gera tilkall til 200 tnílna
eru þeir í Efnahags-
bandalaginu að reyna að
komast inn fyrir tólf
mílna fiskveiðilandhelgi
Norðmanna. Norðmenn
eru fastir fyrir í málinu,
og það liefur valdið
kreppu í samningum
þeirra við EBE. Norð-
menn gera þá kröfu, að
fiskimenn frá EBE-lönd
um megi ekki veiða inn
an landhelgi Noregs,
nema þeir setjist að í
landinu.
liiiiiiiini
fiBÖWM
Umsjón Haukur Helgason
Hafa sjálf léleg mið
við strendur
Yfirleitt eru taldar litlar líkur
á, að Norðmenn fái þessu fram-
gengt. Þá gæti svo farið, aö mál
ið hindraði inngöngu Noregs í
bandalagið.
I EBE giida þær reglur, aö
öll veiðiskip hvers lands sem er
geta óhindrað veitt upp að land-
steinum hjá hvaða öðru EBE-
ríki sem vera skal. Fiskimið eru
ekki ýkja góð við strendur þess-
ara ríkja yfirleitt, og þess vegna
gæti það verið kappsmál að kom
ast í feitt uppi við strendur Nor-
egs, Skotlands, Grænlands og
-'Færeyja, e¥ Danir og Norðmehn
gengju í bandalagið.
Undantekning frá reglunni er,
að fólk, sem býr á svæðum, sem
eru mjög háð fiskveiðum, á að
hafa sérstök forréttindi næstu
fimm árin. Síðan verði þau úr
sögunni.
Norðmenn fengu neitun-
arvald um svæðin norð-
an Þrándheims.
Norðmönnum hefur verið gert
það tilboð, að landhelgi þeirra
skuli skipt og lína hugsuð dregin
utan Þrándheimsfjarðar. Fyrir
norðan þessa línu skuli landhelg
in vera tólf sjómílur, og I fimrn
næstu ár hafi norskir sjómenn
einkarétt innan þeirrar línu. Að
Ioknu því tímabili verði ráð-
herranefnd EBE falið að ákvarða
hvaða reglur skuli gilda um
veiðamar milli sex og tólf milna
á þessu svæði. Ætlazt er til, að
ákvörðun ráöherranefndar verði
tekin i ljósi.þeirrar reynslu, sem
þá hafi fengizt í landhelgismái-
um, og skuli hún vera einróma
til að fá gildi. Með því fengju
Norðmenn, sem eitt aðildarríkja
neitunarvald í landhelgismálum
sínum að þvi er varðar veiðisvæð
in, sem liggja milli sex og tólf
mUna frá landi. Norðmenn segj-
ast hins vegar ekki sætta sig við
öll þessi réttindi útlendinga, en
þeir bjóða í staðinn, að erlendir
fiskimenn megi njóta sama rétt-
ar og norskir, ef þeir setjast að
í Noregi.
Málamiðlun hafnað
Sumir hafa lagt til sem mála-
miðlun, að línan, sem EBE vill
draga við Þrándheim, skuli dreg-
in sunnar til dæmis við Bergen,
þannig að norskir sjómenn fái
stærri skammt en yrði armais.
Hins vegar hafa EBE-nlkin ekki
viljað fallast á þessa máiamiðl-
un. Ef af henni yrði, mundu
íiskimenn annarra EBE-ríkja að-
eins fá aðgang að miðum, þar
sem þrjú til fjögur prósent afl-
ans veiðist, en Norðmenn hafa
ölil réttindi á öðrurn miðum f
fimm eða ef til vill tíu næstu
árin.
Þær fjórar þjóöir, sem sækja
um fulla aðild að Efnahags-
bandalaginu, visuðu í byrjun
nóvember algerlega á bug tillög
um bandalagsins um skipan land
helgismála, eftir að þær fengju
aðild að því. Brezkir fiskimenn
eru kvíðnir vegna væntanlegrar
útfærslu íslendinga og óttast
að verða fyrir miklum skakka-
föllum, ef riki Efnahagsbanda-
lagsins fengju frjálst spil við
landsteina Bretlands. Danir og
Irar hafa einnig mið að verja.
Bretar gætu sætt sig
við flest
. Um mjög langt skeið hefur
ekki horft eins illa í samninga-
viðræðum EBE við þessi fjögur
ríki og nú. Áður hafði flest geng-
ið í haginn, eins og kunnugt er.
Bretar hafa samþykkt að ganga
i Efnahagsbandalagið með þeim
skilyrðum, sem hafa verið sett,
og danskir stjórnmálamenn hafa
yfirleitt talið fullvíst, að Danir
fylgdu strax í fótspor Breta. Nú
er það svo, að landhelgismálin
eru fyrst og fremst mál Norö-
manna. Brezkir ráðamenn
mundu geta sætt sig við flest
í þeim efnum, þar sem fiskveið-
ar eru aðeins örlítill hluti af
þjóðarframleiðsiu þeirna. Fyrir
Norðmenn, sem veiða meiri fisk
en nemur afla allra EBE-ríkj-
anna samanlagt, er þetta hins
vegar lífshagsmunamál.
Andstaðan við aðild að EBE
er mikil í Noregi, og landhelgis-
málið getur hæglega ráðið úr-
slitum.