Vísir - 05.02.1972, Page 7

VtSIR. Laugardagur 5. febrúar 1972.
7
cJyVlenningarmál
Gylfi Gíslason skrifar um myndlist:
Af hjartans einlægni
Eitt undirstöðuatriði alln
ar listsköpunar er
einlægni, að lista-
maðurinn komi til dyr-
anna eins og hann er
klæddur, tjái kunnáttu,
hug og tilfinningar
sinar án tilgerðar. Og
þar sem hreinn naivismi
í myndlist er annars
vegar er augljós skyld-
leikinn við myndgerð
barna, áður en að
fenginn smekkur, lita-
bækur, dúkkulísur
o.s.frv. spillir uppruna-
legu myndskyni.
Naivistinn er náttúru-
barn sem megnar að
skapa persónulega list
án kunnáttu í hefð-
tsleifur Konráösson á málverkasýningu sinni i Bogasal
bundnum vinnu- fórnarlamb
Varöveitir myndlist hans arf aldamótanna?
v i n n u -
brögðum, enda vísast að
við skólagöngu yrði hann
hálf-
menntunar. Furðuleg
flatarmeðferðin, án
Kristján Bersi Olafsson skrifar um sjónvarp:
Gott gaman
rökréttrar fjarvíddar,
verður vettvangur
magnaðrar frásagnar.
En heimafengnar for-
skriftir bæta upp ,,kunn-
áttu" — leysið og eiga
reyndar oft ríkastan þátt
í sérstæðu gildi mynd-
anna.
UMRÆÐUÞATTURINN á þriöju-
dagskvöldiö var einhver bezta
skemmtidagskrá sem sézt hefur i
sjónvarpi i háa herrans tiö. Og
sem sjónarspil var hann furðu
fjölbreytilegur, bauö upp á
dramatiska spennu meö viöeig-
andi klimöxum og antiklimöxum
og var þess á milli kryddaður
kimni og léttum aöhlátursefnum.
Að visu urðu menn litlu fróöari
um það mál, sem var á dagskrá,
— en þetta var gott gaman meðan
það stóð.
ÓLAFUR RAGNAR GRIMS-
SON sýndi það i fyrrahaust, aö
hann kunni að setja saman at-
hyglisverða sjónvarpsþætti um
málefni liðandi stundar. Þættir
hans þá stóðu til muna framar
umræðuþáttum þeim, sem sjón-
varpsmenn hafa frá upphafi
heimasoðið, en þeir hafa mestan-
part verið fólgnir i þvi að raða
fáeinum mönnum umhverfis borð
og láta þá mala i fyrirfram
ákveðinn tima. Þessir þættir hafa
oft verið fróðlegir og sumir jafn-
vel skemmtilegir, en til lengdar
hefur þetta form orðið nokkuð
einhliða og tilbreytingarlitið.
Ólafur Ragnar gerði i fyrra
skemmtilegar tilraunir til að
breyta formi umræðuþáttanna,
og þess vegna kom það dálitið
undarlega fyrir sjónir, að hann
skyldi þá hætta á miöjum vetri.
En til þess kunna að hafa legið
einhverjar duldar ástæður.
Nú hefur Ólafur Ragnar hins
vegar tekið upp þráðinn að
nýju og fer óneitánlega vel af
stað. Þvi miður gat ég ekki séð
þátt hans i vetur — þann um
verkalýðsmálin — og skal þvi
ekkert um það segja, hvort hann
hafi verið betri eða lakari en sið-
ari þátturinn. En á þriðjudags-
kvöldið fórÓlafurRagnar vel með
erfitt hlutverk. An fastrar og
öruggrar stjórnar hefði þáttur
sem þessi auðveldlega getað farið
úr böndunum að meira eöa minna
leyti. Það var hins vegar aldrei á
Ólafi að sjá, að hann óttaðist, að
slikt gæti komið fyrir. Hann var
bæði rólegur og afslappaður á
ytra borði, en hafði um leið allt að
þvi járnaga á þáttakendum og lét
þá ekki komast upp með neinn
moðreyk, og i þvi efni gerði hann
sér engan mannamun.
Stjórnmalafortngj-
ARNIR fimm, sem fram komu i
þættinum, áttu ekki allir náðugan
dag. Og þeir sluppu lika misvel út
úr eldhriðinni. Bezt held ég aö
ráðherrunum hafi farnazt,
Magnúsi Torfa og Einari Agústs-
syni. Þeir stilltu sig báðir um það
að svara spurningum með
löngum ræðum, meira og minna
út i hött, eins og stjórnmálamenn
tiðka annars talsvert, og til
dæmis afvopnaði Einar einn
spyrjanda sinn gersamlega með
þvi að svara honum i stuttum
setningum og setningabrotum
aðeins. Benedikt Gröndal slapp
einnig með heilt skinn út úr um-
ræðunum, og erfiðustu spurningu
kvöldsins — þeirri um
Tékkóslóvakiu og hernaðarjafn-
vægið — svaraði hann talsvert
klókindalega. Jóhann Hafstein
getur einnig unað hlut sinum
sæmilega. Hann átti að visu nokk-
uð i vök að verjast á köflum, enda
var eerð að honum harðari hriö
en nokkrum öðrum þátttakand'a.
Sú sókn fór þó að talsverðu leyti
út um þúfur, þar eð i liði and-
stæðinga hans reyndust sumir of
æstir og fóru út fyrir öll venjuleg
velsæmistakmörk i málflutningi.
En slikur vopnaburður kemur
ævinlega verst við þann, sem
honum beitir, og i þetta skipti
varð hann tvimælalaust til þess
að styrkja Jóhann en ekki and-
stæöinga hans.
Sá eini fimmmenninganna, sem
hægt er að segja, að hafi beiniinis
farið illa út úr þættinum, var
Jónas Arnason. Hann átti með
köflum ósköp bágt. Tilraunir
hans til að slá um sig með heims-
borgaralegu samblandi af gamni
og alvöru, sem hann tiðkar tals-
vert i málflutningi, fóru þarna út
um þúfur, og i staðinn fyrir
skemmtilegan og oröheppinn
sjarmör var þarna kominn
ómerkilegur kjaftaskur, gasprari
sem gefur sér ekki tóm til að
hugsa nokkurn hlut til botns
vegna of mikillar málgleöi. Þetta
er auðvitað ekki rétt lýsing á
Jónasi Arnasyni eins og hann er i
raun og veru, en þetta var sú
mynd, sem hann gaf af sér i þætt-
inum.
UMRÆÐUFUNDIR með þátt-
töku mannfjölda hafa ekki sézt i
islenzka sjónvarpinu fyrr en i
vetur, en hafa hins vegar tiðkazt
nokkuð erlendis, eins og þáttur
Biblíudagurinn er á morgun
A morgun er 2. sunnudagur I 9
vikna föstu.
Guðspjall þess dags er dæmi-
sagan um sáðmanninn. Hún er
öllum kristnum mönnum kunn,
einnig útlegging hennar:
„Sáðmaðurinn sáir orðinu”.
Það er um þetta orð — út-
breiðslu þess, dreifing þess meðal
kristinna þjóða, sem veröur um-
ræðuefnið i prédikuninni á morg-
un. — Þetta er dagur Bibliu-
félagsins — elzta félagsins, sem
til er hér á landi og hefur þvi
mikla hlutverki að gegna að sjá
þessari kristnu þjóð fyrir nægum
Biblium og Nýja-testamentum.
Margt göfugra og góðra manna
hafa lagt hér hönd á plóginn. En
til þess að þeir geti innt af hendi
þetta mikilvæga starf, þurfa þeir
stuðning almennings. Þess stuðn-
ings mun kirkjan leita á morgun
handa Hinu islenzka bibliufélagi.
A morgun, eins og venjulega —
verður messaö i öllum kirkjum
borgarinnar. —
Fjölmennum nú til guðsþjón-
ustunnar—hver söfnuður i sinni
sókn — Reykvikingar! og
styðjum Bibliufélagið með fyrir-
bænum og fjárhagslegum stuðn-
ingi til þess að gera þvi kleift að
,,sá Orðinu” i hjörtu landsins
barna, svo að þaö fái þar boriö á-
vöxt blessunar, friöar og fagnað-
aV.
A þessum bibiiudegi á það við
að minna á orö hr. biskupsins i
hirðisbréfi hans til presta og safn-
aða:
„Biblian er það mál, sem Guð
talar við þig.
Lykill þess máls er Jesús Krist-
ur. Hann bendir þér á Bibliuna og
bindur þig við hana — ekki til
þess að fjötra þig við forn letur
heldur til að tengja þig sér,
sinum hug og vilja, sem er frelsið
sjálft — hið eilíflega nýja. Hann
bendir þér ekki á orö Bibliunnar
vegna þess aö samstöfur þeirra
séu meö yfirnáttúrlegum hætti
komnar á blað, heldur vegna
þess að erindi, merking orðsins á
að komast meö „yfirnáttúrlegu”
móti, þ.e. fyrir atbeina Guðs
undursamlega anda, inn i hjarta
þitt og vinna þar almættisverk til
hjálpræðis.”
Gefum Orði Guðs rúm i hjört-
um vorum og notum bibliudaginn
til að greiða þvi veg og breiða út
riki þess.
ísleifur Konráösson
hefur á undanförnum tiu árum,
frá sinni fyrstu sýningu, sýnt flest
beztu einkenni naivista i list sinni.
Og sýningin sem nú stendur yfir i
Bogasal Þjóðm in ja sa fnsins
sannar að hann hefur engan
veginn slegið undan þrátt fyrir
háan aldur. Það er jafnvel nýr og
klár tónn i mynd hans af Herðu-
breið á þessari sýningu.
Við nokkur kynni af myndum
Isleifs mætti ætla hann algjörlega
einangraðan frá öðrum islenzk
um málurum, viöurkenning
hans sem listamanns réttlættist
eingöngu af skemmtilega sér-
stæðum vinnubrögðum hans.
En svo einfalt er mál tsleifs
ekki.
Næstum undantekningarlaust
sver verkefnaval hans og
hugsunarháttur sig i ætt við
aldamótin, æsku og mótunarár -
islenzkrar myndlistar þegar
hetjuandi ungmennafélaganna
fór um þjóðina sem eldur um sinu
og hið fyrsta og æðsta boðorð
var „að trúa á landið”.
Einmitt þá komu fram frum-
herjar myndlistar okkar, og
fæstum blandast vist hugur um
það, hvort sú endurvakning
sem hvarvetna átti sér stað i þjóð
lifinu hafi ekki einnig haft áhrif á
þá og verk þeirra.
Isleifur Konráösson tók ekki tii
að mála fyrr en hálfri öld siðar.
En hugmyndafræðilegur grund-
völlur listar hans leynir sér ekki
og stendur enn fyrir sinu — enda
unnið af einlægni hjartans.
Magnúsar Magnússonar um
landhelgismálið sýnir. En Ölafur
Ragnar Grimsson hefur núna
sýnt, að fyllilega er kleift að gera
slika þætti i húsakynnum sjón-
varpsins, og vonandi verður
áframhald á þeim. Það voru
einmitt þátttakendurnir framan
við sviðið — spurningar þeirra og
athugasemdir — sem gerðu þenn-
an þátt jafnfjörugan og skemmti-
legan og raun bar vitni, hefðu
fimmmenningarnir verið látnir
eigast við einir er varla vafi á, að
umræöurnar hefðu orðiö þyngri
undir tönn, þótt vel megi vera, að
meiri fróðleikur og fleiri upp-
lýsingar hefðu þá komið fram.
Sjálfsagt er heppilegast að fá i
framtiðinni sitt litið af hvoru,
bæði umræðuþætti fárra meö
gamla laginu og þætti i hinum
nýja stil ólafs Ragnars. Þeir
siðarnefndu eru þó liklegri til vin-
sælda, og sjálfsagt eru þeir
margir, sem núna biða með ó-
þreyju eftir næsta þætti lektors-
ins.
Olafur R. Grímsson - hinir
fjölmennu umræöuþættir hans i
sjónvarpinu hafa tekizt vel og
vakið mikla eftirtekt.