Vísir - 09.10.1972, Blaðsíða 6

6
VÍSIR. Mánudagur 9. október 1972.
vísm
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
/ Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 <5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Mikil er sú heift
Heiftaryrði sjást nú orðið sjaldan i deilum
islenzkra stjórnmálamanna. Menn eru að mestu
hættir að brigzla hver öðrum um landráð, mann-
vonzku og annað óeðli. Stjórnmálabaráttan er hægt
og bitandi að þróast i málefnalega átt.
Það vakti þvi töluverða athygli, þegar vikublaðið
Nýtt land kom út i fyrradag með gömlu, endurvöktu
orðbragði um „valdniðslu”, „ofriki”, ,,makk”,
„gerræði” og ,,brask”. Heiftin og hefnigirnin skin
út úr hverri linu forsiðugreinar blaðsins.
Hvaða stjórnmálaandstæðingar Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna eru svo vondir menn, að
þetta orðbragð sé við hæfi, spurðu menn. En við
lestur kom i ljós, að orðbragðinu var beint til eigin
flokksbræðra.
Hannibal Valdimarsson, formaður flokksins fær
þá kveðju i blaðinu, ,,að hann hefur meiri reynslu en
nokkur annar stjórnmálamaður fyrr og siðar af að
kljúfa flokka vinstri manna”. Um þá Hannibal og
Björn Jónsson segir blaðið, að þeir séu ,,að visu
orðnir vel sjóaðir i stjórnmálunum, en þeir reiða
ekki hugsjónirnar i pokum”.
Tilefni þessara sérdeilis vanstilltu skrifa er, að
Hannibalistarnir urðu Þjóðvarnarliðinu yfirsterk-
ari á landsfundi Samtaka frjálslyndra og vinstri
manna um siðustu helgi. Hannibal fékk 75 atkvæði i
formannsembættið á móti aðeins 30 atkvæð-
um Bjarna Guðnasonar.
Svo vill hins vegar til, að Þjóðvarnarlið Bjarna
Guðnasonar ræður flokksblaðinu, Nýju landi.
Heiftarhugur Bjarna og fylgismanna hans eftir úr-
slitin á landsfundinum fær þar nú útrás i margvis-
legu orðbragði.
Fyrir utan Hannibal og Björn er Magnús Torfi
menntamálaráðherra einnig tekinn sérstaklega
fyrir i blaðinu, enda vann hann sér til óhelgi á
fundinum að færast úr hlutleysi yfir i herbúðir
Hannibals. Blaðið segir, að ástæða væri til að fá að
vita, hvað Magnús aðhefðist i embætti ráðherra.
Gefur blaðið i skyn, að afrekaskrá hans sé ekki til
mikils sóma.
Blaðið segir Bjarna Guðnason hins vegar hafa
verið pislarvott á fundinum. „Sérstaklega kapp-
kostaði viss hópur manna að reyna að ata Bjarna
Guðnason auri og tala um óheilindi hans”.
Ekki eru dæmi um það hér á landi á siðustu árum,
að nokkur aðili hafi kunnað eins illa að tapa og hinir
heiftarfullu menn, er ráða 'Nýju landi. Hvergi
hafa eigin flokksbræður verið teknir eins rækilega i
gegn og i Nýju landi.
Ástandið i Samtökum frjálslyndra og vinstri
manna er orðið slikt, að segja má, að styrjaldar-
ástand riki milli arma flokksins. Það er ekki fögur
útkoma hjá flokki, sem hafði það i vegarnesti að
sameina vinstri öflin i landinu.
Ekkert missætti i stjórnmálum landsins virðist
vera illskeyttara en klofningurinn i þessu samein-
ingarliði.
Ef svo fer, sem nú horfir, hefur hinum nýju sam-
tökum ekki aðeins tekizt að f jölga vinstri flokkunum
um einn, heldur tvo, — og þótti þó tætingurinn nógur
fyrir.
Sameinast Rússar og
Bandaríkjamenn gegn
erkióvininum — MENGUN?
( Itússar og Banda-
rikjamenn eiga sér einn
sameiginlegan óvin —
svo ægilegan, að
liugsanlega gæti hann
leitt til þess, að þessir
tveir striðandi aðilar
sameinuðust loks til
átaka gegn honum.
Þetta þriðja stórveldi
er MENGUNIN.
„Þeir eiga i alveg sömu erfið-
leikum og viö með að vernda um-
hverfið fyrir mengun,” sagði for-
maöur mengunarráðs USA,
Russell E. Train, nýkominn heim
til Bandarikjanna eftir 9000 milna
lerðalag um Ráðstjórnarrikin.
Russell Train og samstarfs-
menn hans eru fyrstu Banda-
rikjamennirnir, sem fengið hafa
leyfi til þess að ferðast um ýmiss
landsvæði i Ráðstjórnarrikjun-
um, eins Baikalhéraðið, þar sem
Rússar reka verksmiðjur, sem
vinna cellulósa úr gróðri, ávöxt-
um og jarðargróðri ýmsum.
Verksmiðjur þessar standa á
bökkum dýpsta stöðuvatns
heims, Baikalvatnsins.
Train og ferðafélagar hans
ráku þar augun i reykháfa, sem
spúðu reyk og eimyrju 7 daga
vikunnar. „Þarna virtist ekkert
vera gert til þess að koma i veg
fyrir mengun af völdum reyks —
enda sýnist mengunarvandamál-
ið ekki vera eins ofarlega i huga
almennings eins og t.d. hér
heima,” sagði Train.
Þó varð Baikai-vatn tilefni
aðalþrætunnar, sem sprottið hef-
ur upp i Ráðstjórnarrikjunum,
vegna umhverfisverndunar, þeg-
ar visindamenn ganrýndu mjög
staösetninu cellulósa-verksmiðj-
anna við strendur þessa sérkenni-
lega vatns. Verksmiðjurnar voru
reistar engu að siður, þrátt fyrir
mótmæli vistfræðinga, en þær eru
i eigu rikisins, eins og öll iðnaðar-
fyrirtæki önnur þar i riki. Samt
voru þó settar ákveðnar reglur
um rekstur verksmiðjanna til
verndunar umhverfinu.
„Þær reglur lúta þó allar að
þvi, að heilbrigði manna verði
ekki hætt, og það er galli að augu
Rússa skuli ekki hafa opnazt enn
nægilega fyrir þvi, að náttúruna
og umhverfið ber að vernda i
sama mæli,” sagði Train.
Bandarisku mengunarráðs-
mennirnir fóru til Ráðstjórnar-
rikjanna i siðasta mánuði til þess
að undirbúa gerð samkomulags
milli USA og USSR um sameigin-
legar aðgerðir gegn mengun.
Vikulangt ferðalag sérfræðing-
anna var farið til að skoða nokkur
þýðingarmikil iðnaðarsvæði.
Train sagði blaðamönnum eft-
ir að hann kom úr förinni, að i
Rússlandi hefðu umræðurnar um
mengun ieitt til þess, að yfirvöld
hefðu fyrir löngu fallið frá hug-
myndum um að reisa fleiri verk-

llvert scm við snúum okkur, til hliöar eöa upp I loftiö, gefur að lita
mengunina i kringum okkur.
Eitt af þeim auglýsingaspjöldum,
sem baráttumenn gegn mengun
liafa hengt upp. Aletrunin er:
Eyðið houum, áður en hann eyöir
vkkur."
Illlllllllll
Umsjón:
Þór Matthiasson
smiðjur á bökkum þeirra 100
fljóta, sem renna í Baikal. Nema i
einu tilviki, þar sem þegar hefði
verið hafizt handa við byggingu
verksmiðju á bökkum Selengaár-
innar. Train og þeim var ekki
sýnd þessi verksmiðja, en i rúss-
neskum dagblöðum hafa menn
getað lesið fréttir af þvi, að hún
hafi verið aðaltilefni nýrrar
reglugerðar, sem kveður á um, að
slikar verksmiðjur geti ekki tekið
til starfa fyrr en hreinlæti hafi
verið tryggt. Siðustu fréttir blað-
anna herma, að byggingu verk-
smiðjunnar hafi seinkað, meðan
enn væru ófrágengnar þær ráð-
stafanir, sem gera skal til varnar
gegn mengun.
t þau skipti sem rússneskir fjöl-
miðlar hafa gripið niður á meng-
un, hafa i kjölfarið fylgt vangavelt
ur um, að kommúniskt þjóðskipu-
lag eigi hægara um vik i átökum
gegn mengunarvandamálum
heldur kapitaliskt. — Blaöamenn
inntu Train eftir áliti hans á þess-
um fullyrðingum, og sagðist hann
ekki hafa betur séð en bæði þessi
hagkerfi hefðu tilhenigingu til
þess að auka framleiðsluna á
kostnað umhverfisins. Og hann
sagðist hvergi hafa getað greint,
að Ráðstjórnarrikin stæðu neins-
staðar betur að vigi til að fyrir-
byggja verndun heldur en hann
þekkti heima i Bandarikjunum.
Ef einhver munur væri á þessu
sviði i rikjunum tveim, þá væri
bandariskur almenningur opin-
eygðari fyrir mengunarvanda-
málum og virtist meira á varð-
bergi heldur en fólk almennt virt-
ist vera i USSR.
Russell Train átti á miðviku-
daginn i siðustu viku viðræður viö
Nikolai V. Podgorny, forseta,
sem lét i ljós vonir um, að sam-
komulag rikjanna varðandi
mengunarvandamálin gætu leitt
af sér bætta og vinsamlegri sam-
búð rikjanna i milli á öðrum svið-
um.
Samkomulagið, sem Rússar og
Bandarikjamenn hafa þarna gert
með sér, spannar allt frá ráð-
stöfunum vegna mengunar i vötn-
um til jarðskjálftaviðvarana.
Fulltrúadeild bandariska
þingsins samþykkti núna i vik-
unni frumvarp, sem fól i sér 24,6
billjón dollara kostnað vegna alls-
herjarhreinsana i vötnum þar i
landi. 1 frumvarpinu er gert ráð
fyrir, að búið verði að ráða bót á
öllum mengunarvandamálum i
bandariskum vötnum á árinu
1985.
366 þingmenn greiddu atkvæði
meö frumvarpinu, meöan 11 voru
á móti.
Töluverðar deilur spruttu upp i
þinginu vegna þess, að hvergi var
gert ráð fyrir fjáröflun i frum-
varpinu til að standa undir þess-
um framkvæmdum, heldur geng-
ið út frá þvi sem visu, að þingiö
mundi á fjárlögum leggja fram
24,6 billjónir til þessara þarfa.
A timabili þessarar hreinsunar
var gert ráð fyrir, að þingið
leggði fram 9,7 billjónir dollara
árið 1972, 6,95 billjónir dollara ár-
ið 1974 og 7,65 billjónir árið 1975.
—GP