Vísir - 01.08.1974, Blaðsíða 5

Vfsir. Fimmtudagur 1. ágúst 1974
5
P/NTB UTLOND S MORGUN UTLÖNDI MORGUN UTLÖND I MORGUN Umsjón: BB/GP
Fulbright
hefur
áhyggjur af
Brezhnev
J. W. Fulbright, bandariski
öldungadeildarþingmaðurinn,
varaði i gær við þvi á almennum
fundi í Wasliington, að Banda-
rikjamenn gerðu „óhóflega
miklar kröfur” til Sovétmanna
varðandi kjarnorkuvopn og
ferðafrelsi Gyðinga, þvi að þær
gætu leitt til þess, að Leonid
Brezhnev yrði bolað frá völdum.
Kæmi til þess, sagði Fulbright,
sem er formaður utanrikis-
nefndar öldungadeildarinnar,
mundu „harðsviraðir kalda-
strlðs öfgamenn” ná vöidum i
Moskvu. Þeir mundu draga úr
viðskiptum og bættri sambúð við
Bandarikin, hætta þátttöku i
aðgerðum til að takmarka
vigbúnað, minnka skoðanafrelsi
og banna brottför Gyðinga úr
landi.
Fulbright sagði, að „van-
hugsaður þrýstingur til að auka
frelsi og frjálsræði ibúa Sovét-
rikjanna” gæti haft öfug áhrif.
Hann benti á þá staðreynd, að á
þessu ári hefðu 25% færri
Gyðingar korhizt frá Sovét-
ríkjunum en á sama tima i
fyrra. Taldi hann þetta merki um
óánægju Sovétmanna með
þrýsting frá Bandarikjunum.
Fulbrigt, sem ekki verður i
endurkjöri til öldungadeildar-
innar, þar eð hann tapaði i próf-
kjöri i fylki sinu, mælti með
aukinni samvinnu við Sovétrikin i
framángreindum dúr á fundi,
sem haldinn var i Kennedy
Center i Washington. Hans
Morgfenthau, prófessor i Chicago-
háskóla, svaraði rökfærslu
Fulbrights og sagði, að Sovétrikin
hefðu notað bætta sambúð „sem
hulu, og bak við hana héldu þau
áfram að framfylgja gamalli og
hefðbundinni stefnu sinni.”
Morgenthau sagði, að Sovét-
rikin vildu minnka spennuna i
samskiptum sinum við Banda-
rikin af þremur ástæðum: 1)
vegna hættu á átökum við Kina,
2) til þess að bæta efnahag sinn
og 3) I þvi skyni að draga úr gildi
Atlantshafsbandalagsins.
Fékk 5 ár
Nú er nær Nixon forseta
höggvið i Wátergatemálinu, þvi
að 1 gær var handgengnasti
starfsmaður og ráðgjafi hans,
John D. Ehrlichma'n, dæmdur i
allt að 5 ára fangelsi fyrir sinn
þátt I þvi máli.
Myndin hér var tekin, þegar
þessi áður voldugi fulltrúi hitti
fréttamenn á tröppunum utan
dómhússins eftir pppkvaðn-
inguna.
0 „Réttlætið mun ná fram að
ganga. Ollum sökum á hendur'
mér verður hrundið og mér
verður veitt uppreisn æru,”
sagði Ehrlichman við frétta-
mennina.
200
mílur
Verzlunarnefnd öldungadeildar
Bandarikjaþings lýsti i gær yfir
stuðningi við lagafrumvarp, sem
miðar að þvi að færa lögsögu
Bandarikjanna út i 200 sjómilur
og vernda veiðar bandariskra
sjómanna fyrir ágangi út-
lendinga.
í frumvarpinu erú ákvæði, sem
mæla fyrir um það, að erlendir
sjómenn, sem stundá veiðar inn-
an 200 milnanna, skuli á hverjum
tima fara eftir reglum, sem
bandarisk yfirvöld setja. Banda-
rikjamenn hafa lagt fram tillögur
svipaðar þessum á hafréttarráð-
stefnu 6ameinuðu þjóðanna.
Innan Bandarikjaþings hefur
rikt sá vilji hjá mörgum
þingmönnum.
Farinn af
spítalanum
Franco, einvaldur Spánar, sést
hér koma út af sjúkrahúsi þvi i
Madrid, þar sem hann hefur
legið undanfarnar þrjár vikur —
um tima mjög þungt haldinn.
Franco þjáðist af blóðtappa i|
fæti og leit út um tima sem
læknarnir yrðu að taka af hon-
um fótinn. A meðan fól Franco
Juan Carlos prins, arftaka sin-
um, völdin i hendur.

SIMAMYND AP I
Fangar rísa
upp — en
verðirnir
leggja
niður vinnu
I enn einu fangelsi Frakka hafa
fangarnir gert uppsteyt en lög-
reglan bældi hann fljótt niður að
þessu sinni.
Um 200 fangar i Avignon áttu i
útistiiðum við lögregluna og urðu
margir sárir úr beggja hópi. Það
er 44. fangelsið i Frakklandi, þar
sem stofnað hefur verið til vand-
ræða á siðustu 2 vikum.
i kjölfar þessara uppþota tugt-
húsfanga hafa verðir margra
þessara hegningarhúsa efnt tii
verkfalla eða yfirvinnubanns.
Fangarnir krefjast betri að-
búnaðar og endurbóta á fangels-
unum, sem sum hver eru meira
en aldargömul og flest öll allt of
troðin. En fangaverðirnir krefj-
ast launa á borð við lögreglu-
menn.
Yfirvöld vinna að áætlun um
endurbætur i fangelsismálum, en
fyrir einhverjar sakir hefur geng-
ið hægt að hrinda henni i fram-
kvæmd
TYRKIR LEGGJA 2
ÞORP UNDIR SIG
Tyrkneskar hersveitir hafa náð
undir sig tveimur þorpum á
Kýpur, eftir að vopnahléssamn-
ingarnir voru undirritaðir I Genf.
Tyrkneskur herforingi hefur látið
orð falla á þann veg, að frá og
með deginum i dag ætli Tyrkir að
virða samkomulagið
Enda þótt samkomulagið banni
landvinninga út fyrir þau svæði,
sem tyrkneski herinn hafði á
valdi sinu á þriðjudagskvöld,
þegar það var undirritað, sagði
talsmaður Sameinuðu þjóðanna á
Kýpur i gær, að tyrkneskir skrið-
drekar og fallbyssur herskipa
hefðu þá um daginn yerið notaðar
til árása á þorpin Karavas og
Rússar beita neitun
Jacob Malik, fastafulltrúi
Sovétrikjanna hjá SÞ, beitti i nótt
neitunarvaldi á fundi öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna, þegar
fjallað var um aðgerðir friðar-
gæzlusveita þeirra á Kýpur.
Tillagan, sem Malik felldi á
þennan hátt, fjallaði ekki um
annað en það, áð Kurt Waldheim,
framkvæmdastjóra SÞ var veitt
umboð til að kanna nýjar skyídur
gæzlusveitanna i kjölfar vopna-
hléssamkomulagsins, sem undir-
ritað var i Genf á þriðjudags-
kvöld. t samkomulaginu er gert
ráð fyrir þvi, að gæzlusveitirnar
séu á hlutlausu belti á milli
tyrkneska innrásarliðsins og
grisku þjóðvarðliðanna. Þessar
auknu skyldur sveitanna krefjast
þess, að enn verði fjölgað I þeim.
Er tillagan um umboð. til
Waldheims kom fyrir öryggisráð*
ið, fór Malik fram á frest, til að
hann gæti beðið eftir nýjum fyrir-
mælum frá Kreml. Þessari ósk
var ekki sinnt og 12 riki i ráðinu
samþykktu tillöguna, Kina sat
hjá, Hvita-Rússland greiddi at-
kvæði á móti, en Sovétrikin felidu
hana með neitunarvaldi sinu.
Bandariskir heimildarmenn
telja, að Sovétmenn vilji jafnvel,
að gæz-lusveitir SÞ fái meira vald
•á Kýpur en gert er ráð fyrir i
vonahléssamkofnulaginu. Þeir
séu að r.eyna að koma málum
þannig fyrir, að hermenn frá
fylgirikjum Sovétrikjanna komist
I gæzlusveitirnar.
Malik sagði, að hann mundi ef
til vilj endurskoða afstöðu sina til
tillögunnar fljótlöga, en frestun á
aðgerðum öryggisráðsins getur
leitt til þess, að bardagar og
skærur haldi enn áfram á Kýpur.
Lapithos nokkrum milum fyrir
vestan Kyreniu. Skothriðinni
hefði lyktað með þvi, að grisku
þjóðvarðliðarnir þar hefðu orðið
að láta undan siga.
Peter Arnett, fréttaritari AP i
Kyreniu, segir, að lifið i hafnar-
borginni sé að komast i eðlilegt
horf. Það veki þó mesta athygli
að viða séu verzlanir illa leiknar
eftir ránsferðir tyrkneskra her-
manna. Segir Arnett, að i gær
hafi sumir tyrknesku her-
mannanna enn verið i
„verzlunarhugleiðingum” og
tekið ferðaútvörp, úr og skárt-
gripi ófrjálsri hendi i gluggum
verzlana
Foringjar i gæzluliði -Sam-
einuðu þjóðanna segja, að*
foringjar tyrkneska hersins. hafi
enn enga stjórn á mönnum sinum
eftir innrásina. GripcTeildirnar i
Kyreniu eigi rætur að rekja til
þess
Dr. Xantos Chralambides
varaborgarstjóri i Kyreniu, sem
leitaði sér skjóls i Dom-hótelinu i
bænum, þegar. innrásin var
gerð, var mjög reiður út i
Tyrkina: „Þeir fóru ekki aðeins
rænandi og ruplandi um heimili
mitt, heldur komu þeir einnig
með logsuðutæki og brutu upp
peningaskápinn minn og stálu
öllu verðmætu þar.”.
Stálu tóbaks-
dósum Friðríks
Prússakonungs
Þjófar stálu verðmætum
fyrir 4 milljónir króna úr
hollenzka kastalanum, Huize
Doorn, en i honum dvaldi
Vilhjálmur II Þýzkalands-
keisari i 23 ár, áður en hann dó
i útlegð 1941.
Ránsfengurinn samanstóð
m.a. af 51 tóbaksdós, sem
Friðrik mikli Prússakonungur
hafði -safnað, gullúrum,
dýrindis hringum, 15 fornum
öskjum og tveim tignar-
merkjum Vilhjálms.
Lögreglan telur, að þjóf-
arnir hafi komizt inn i
kastalann, méðan verðirnir
voru i mat. Kastalinn, sem er
núna safn, var lokaður
gestum.
AGNEW FÆR BYSSU
Spiro Agnew, fyrrum var'a-
forseti Bandarikjanna, hefur
sótt um og fengið byssuleyfi,
en hann nýtur nú ekki lengur
sérstakrar
verndar ör-
yggisvarða
f o r s e t a -
embættisins. 1
febrúar voru
lifverðirnir frá
^ ■ honum teknir,
■ enda það langur
timi liðinn, sið-
Agnew an hann Var
hefur áður varaforseti.
verið sýnt
tilræði. Agnew, sem
hlotið hefur dóm að lögum,
varð að sækja um sérstaklega
til að fá byssuleyfi. Sagðist
hann hafa orðið fyrir ágangi
skuggalegra manna á landar-
eign sinni, og var honum veitt
leyfið.
GREIÐA NIÐUR TE
Stjórn Wilsons og Verka-
mannaflokksins tilkynnti i
gær, að hún hefði ákveðið að
hefja niðurgreiðslur á uppá-
haldsdrykk Breta, nefnilega
tei.
Shirley Williams neytenda-
málaráðherra sagði, að niður-
greiðslurnar hæfust i
september og mundu nema 2
til 5 pencum á hvern
fjórðungspakka punds. —
Rikissjóður Breta greiðir
niður brauð, mjólk og hveiti
auk núna svo tesins.
Bíla„sprengja"
Bileigandi einn i Buenos
Aires i Argentinu fékk dýra
tilsögn i þvi, sem Argentinu-
menn kalla „hryðjuverka-
óttann'.’.i. Hann hafði orðið að
skilja Við' bil sinn bilaðan,
meðan hann sótti sér aðstoð.
Skildi hann vélarhlifina eftir
uppi til að skýra út. hvi
bilnum væri lagt á rangan
hátt.
Þvi miður stóð billinn þá
fyrir utan hús eitt, þar sem
tveir framámenn stjórnmála i
landinu ætluðu að eiga fund.
Lögregluna grunaði, að i
bilnum væri kannski sprengja
hryðjuverkamanna og hóf
rannsókn á honum. Þegar hún
gat ekki opnað kistuna,
sprengdi hún lokið upp með
dýnamiti.
prá flóðum i Pakistan I fyrra.
FLÓÐ Á INDLANDI
Flóð af völdum monsún-
rigninganna eru talin hafa
orðið 140 manns af fjörtjóni á
Indlandi siðustu vikuna.
Assam-fljótið hefur flætt yfir
bakka sina og skolað burtu
heilu sveitaþorpi.
Rigningarnar eru óvenju-
seint á ferðinni að þessu sinni.