Vísir - 01.08.1974, Blaðsíða 6

6
Visir. Fimmtudagur 1. ágúst 1974.
visir
titgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiðsla:
Ritsljörn:
lteykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Hclgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Ilverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Áskriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
t lausasölu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
705 gegn sandi
Sandgræðslan er langsamlega veigamesti
þáttur landgræðsluáætlunarinnar, sem alþingi
samþykkti á Lögbergi á sunnudaginn. 705 af 1000
milljón krónum áætlunarinnar renna i hlut sand-
græðslunnar, sem er á vegum Landgræðslu
rikisins i Gunnarsholti.
Þetta fjármagn verður notað á næstu fimm
árum og fer mestur hlutinn i sáningu og áburðar-
dreifingu eða 515 milljónir króna. 65 milljónir
króna fara i sandgræðslugirðingar, 40 milljónir i
sandgræðsluflugvelli og tæki og geymslur á þeim,
45 milljónir i sandgræðsluáveitur og 40 milljónir i
ýmislegt annað, svo sem landjöfnun, tæki,
fræöflun og gróðureftirlit.
Verkefnin, sem blasa við á þessu sviði, eru
óþrjótandi. Höfuðáherzla verður lögð á að stöðva
gróður- og jarðvegseyðingu i byggð, það er að
segja á þvi landi, sem er neðan við 400 metra hæð
yfir sjávarmál. Á þessu svæði er nú eyðingin
örust. En þetta er um leið það land, sem hag-
kvæmast er til ræktunar.
Aðgerðirnar miða fyrst og fremst að þvi að sá i
foksvæði, loka rofabörðum og styrkja mótstöðu-
afl gróðurs. í þessu skyni þarf að reisa samtals
um 300 kilómetra af girðingum, þvi að reynslan
hefur sýnt, að landgræðslan ber sjaldnast
árangur, nema foksvæðin séu girt og friðuð.
Á hálendinu er hefting jarðvegseyðingar
örðugri og dýrari en á láglendi vegna lélegri
gróðurskilyrða, snjóþyngsla, skorts á hæfum
plöntum og mikils flutningskostnaðar. Viðast er
hálendið þegar orðið örfoka. En þó á þar sér enn
stað mikil gróðureyðing, sem ætlunin er að
stöðva.
Ágætur árangur hefur náðst á undanförnum
áratugum i heftingu sandfoks. Samt er sandfok
enn viða til tjóns, bæði á láglendi og hálendi.
Stöðvun þess er að þvi leyti frábrugðin stöðvun
annarrar jarðvegseyðingar, að komast þarf fyrir
upptök foksins.
Tilraunir með áveitur til að hækka grunnvatn,
flýta fyrir uppgræðslu og stöðva jarðvegsfok lofa
góðu um framtiðina. Vatnsskortur er viða aðal-
orsök gróðurleysis, enda er jarðvegur viða
gleypur og heldur illa vatni. Er ráðgert að beita
áveitum i vaxandi mæli á næstu árum.
Landgræðslan hefur nú til umráða tvær flug-
vélar til fræ- og áburðardreifingar, en getur ekki
nýttþær sem skýldi. Aðstöðu vantar á flugvöllum
til geymslu og hleðslu á áburði og þar að auki
vantar flugvelli við sum helztu dreifingarsvæðin.
Úr þessu er ætlunin að bæta á áætlunartima-
bilinu.
Skortur á harðgerðum og hæfum plöntum til
uppgræðslu hefur háð landgræðslustarfinu veru-
lega. Mest af fræinu er fengið frá öðrum löndum:
Melgrasið er undantekning frá þessu, enda
hentar það vel islenzkum skilyrðum. Mjög
nauðsynlegt er að afla meira melfræs og leita
jafnframt að hæfum plöntum erlendis, er geti
aukið tegundafjölda islenzku flórunnar.
Fyrir utan allt þetta er ráðgert, að Land-
græðslan styðji gróðurvernd og uppgræðslu á
vegum sveitarfélaga og einstaklinga, einkum þar
sem þröng er i högum. Jafnframt á að koma upp
sérstöku gróðureftirliti á vegum Landgræðsl-
unnar.
Við vonum öll, að ákvörðun alþingis um fram-
kvæmd þessarar miklu landgræðsluáætlunar
beri góðan árangur i miklu starfi á næstu árum,
svo að þjóðin megi sem örast greiða ellefu alda
skuld sina við landið. —JK
Bulent Ecevit
Óumdeildur
leiðtogi
Tyrkja
Fáir forsætisráðherrar i heiminum eru liklega
'meira metnir af þjóð sinni um þessar mundir en
1 Bulent Ecevit i Tyrklandi. Ferill hans undanfarna
|daga hefur verið samfelld sigurganga.
Þegar Ecevit skipaði tyrkneska hernum að gera
'innrás á Kýpur að morgni 20. júli, gat hann varla
(búizt við þeim árangri, sem hann stendur nú
iframmi fyrir. Herforingjastjórnin er fallin i Grikk-
landi. Nikos Sampson, fyrsti forseti byltingar-
’stjórnarinnar á Kýpur, hefur orðið að vikja fyrir
|Glafkos Klerides, sem um árabil hefur staðið næst
, Makariosi og verið talinn eðlilegur arftaki hans á
’forsetastólnum. Klerides er sá stjórnmálamaður á
>Kýpur, sem Tyrkir geta fellt sig bezt við. Með sam-
|komulagi við Grikki og Breta um vopnahlé á
, Kýpur hefur tyrkneska hernum verið tryggð
‘fótfesta þar og yfirráð yfir hafnarbænum Kyreniu.
^Margir draumar Tyrkja hafa rætzt og þeir standa
inú betur að vigi en nokkru sinni fyrr, þegar þeir
byrja i næstu viku viðræður um framtiðarskipan
Imála á eyjunni
A tæpum þremur sólarhringum
i varö Ecevit, fyrrum listgagnrýn-
andi, kominn I hóp stjórnmála-
skörunga. Hann haföi endurvakiö
þjóðarmetnaö Tyrkja og sýnt, að
enn er full ástæða til aö taka tillit
til þeirra á alþjóölegum vett-
vangi. Hann haföi einnig sannað,
að lýðræöislega kosin stjórn i
\ Tyrklandi er ekkert neyðar
brauð, heldur getur hún meö ein-
beitni náð sinu fram, jafnvel með
hervaldi. Með aðgerðum sinum
hafði hann einnig öðlazt traust
tyrkneska hersins, sem fór með
l völd i landinu á undan honum og
hefur löngum verið bakhjarl
I rikisstjórna og stundum of
afskiptamikill.
„Ecevit hefur nú i raun tryggt
sér forystu i landinu um langan
I tima,” hefur fréttaritari The
Times eftir tyrkneskum þing-
'manni. Forsætisráðherrann
myndaði stjórn eftir þingkosn-
' ingar i Tyrklandi 14. október s.l.
Flestir höfðu spáð hægri
^sinnuðum flokki Demarils,
, fyrrum forsætisráðherra sigri.
> Svo fór þó ekki. Sósial-demókrat-
. iskur flokkur Ecevits vann á.
I Eftir kosningarnar varð stjórnar-
, kreppa, sem leystist ekki fyrr en I
Ijanúar, þegar Ecevit myndaði
, stjórn með Þjóðlega hjálpræðis-
hlokknum. Það er nýgræðingur i
, tyrkneskum stjórnmálum, sem
‘ byggir einkum stefnu sina á boð-
,skap Kóransins. Stjórnarsam-
‘ vinnan hefur ekki alltaf einkennzt
,af samhug. Til dæmis hefur
'komið upp ágreiningur um
, framtið Kýpur. Necmettin Er-
‘bakan, leiðtogi Hjálpræðis-
iflokksins, hefur lýst þvi yfir, að
eina varanlega lausnin sé
skipting eyjarinnar. Ecevit vill
hins vegar, að Kýpur verði
sambandsriki, þar sem þjóðar-
brotin fái meiri sjálfsstjórn en nú
er.
Eftir innrásina á Kýpur hafa
allar gagnrýnisraddir i garð
Ecevits verið mjög lágværar. Þó
hafa einstaka aðilar skammað
hann fyrir að hafa verið of fljótur
llllllllllll
m
umsjón BB
að fallast á vopnahlé á eyjunni.
Tyrkir hafi ekki verið búnir að
koma sér nógu vel fyrir, þegar
það gerðist. Eftir að vopnahléð
komst á, hafa liðsflutningar
Tyrkja engu siður haldið áfram
til Kýpur. Það er fyrst nú við
vopnahléssamningana, sem þeim
verður hætt. Sagt er, að nú séu
um 40000 tyrkneskir hermenn á
eyjunni með 300 skriðdreka.
Bulent Ecevit hefur sagt, að
með þvi að flytja aukið lið til
Kýpur hafiTyrkir verið að styrkja
sigur sinn. Auðvitað hefur hann
notið stuðnings þjóðar sinnar við
það. Ýmsir eru strax byrjaðir aö
likja Ecevit við Atatiirk, föður
Tyrklands. Hlutverk hans verði
aðendurreisa gamla reisn Tyrkja
og virðingu. Fréttaritari The
Times segir, að öllu nær sé þó að
likja honum við Willy Brandt eða
Bulent Ecevit, óumdeildur
leiðtogi Tyrkja.
John heitinn Kennedy. Hins vegar
sé Ecevit liklega harðari I horn að
taka en þeir báðir, ef marka megi
ummæli vina hans. A bak við bros
hans leynist járnvilji.
Fyrir 10 dögum eða svo var
þessi litli maður með yfirvarar-
skeggið litt þekktur utan Tyrk-
lands. Bandarikjamenn höfðu að
visu kynnzt hörku hans I
sambandi við deiluna út af
ræktun valmúans i tyrkneskum
sveitum. í þvi máli gekk Ecevit
fram af fullri hörku þrátt fyrir
blíðmælgi og hótanir bandariskra
stjórnvalda, sem óttast aukna
eiturlyfjaneyzlu I landi sinu i
kjölfar valmúans.
Hvað vita menn um þennan
tæplega fimmtuga mann? Hann
býr i látlausri Ibúð á fjórðu hæð i
sambýlishúsi 1 Ankara ásamt
konu sinni, sem hann kynntist á
námsárum sinum. Þau hjónin
hyggjast flytja úr leiguibúðinni á
næsta ári i eigið hús. Hann hefur
neitað að flytja inn i forsætisráð-
herrabústaðinn, sem fylgir
embætti hans, og hann hirðir ekki
heldurum Cadillacinn, sem hann
hefur til umráða. Sem forsætis-
ráðherra eru árstekjur hans um
ein milljón króna. Hann hefur
sjálfur sagt, að hann hafi átt
rúmlega tiu þúsund krónur i
banka, þegar hann varð ráð-
herra.
Þau hjónin eru barnlaus. Móðir
hans er þekktur málari. Faðir
hans var læknir. Strax eftir strið
var hann blaðafulltrúi tyrkneska
sendiráðsins i London. Hann
stundaði nám i Bandarikjunum
og sótti meðal annars tima hjá dr.
Henry Kissinger. Ecevit yrkir
ljóð og hann hefur þýtt ljóð T.S.
Eliot á tyrknesku. Hann er einnig
vel að sér i sanskrit. Eitt
þekktasta ljóð hans er um vináttu
Grikkja og Tyrkja. Það var
skrifað, þegar hann var nýlega
orðinn tvitugur. í þvi kemur
meðal annars fram, að engir séu
betri vinir en Tyrkir og Grikkir,
þegar þeir eru staddir fjarri
ættlöndum slnum.
Erlendir blaðamenn I Ankara
hafa hrifizt af persónutöfrum
Ecevits og gáfum hans. „Hann er
yndislegur maður”, sagði
erlendur stjórnarerindreki,
„kannski of góður til að vera
stjórnmálamaður.”
Stjórnmálin eiga hug Ecevits
allan. Hann hefur einbeittur
fikrað sig áfram til forystu i
flokki sinum. „A heimili okkar
er ekki talað um annað en stjórn-
mál,” segir kona hans.
Bulent Ecevit hefur tryggt
stöðu sina I tyrkneskum stjórn-
málum á þann veg, að nú virðist
sama hvað gerist á Kýpur, hann
ætti að geta endurnýjað umboð
sitt meðal þjóðarinnar og tryggt
henni sterka lýðræðisstjórn eftir
langt timabil flöktandi stjórna.
Alls staðar þar sem Ecevit fer^im þessar mundir fagnar mannfjöldinn honum.