Tíminn - 05.04.1966, Blaðsíða 1

ERLENDAR FRÉTTIR
Nýr geimsigur Sovét, er sendu LUNU-10
RAUT UM TUNGOÐ
NTB-Moskvu, mánudag.
Sovézkir vísindamenn settu
í fyrsta sinn í sögunni geimfar
á braut umhverfis tunglið seint
í gærkvöldi, og náðu þar með
nýjum og þýðingarmiklum
áfanga í áætluninni um að
senda mannað geimfar til
tunglsins — níu árum eftir að
fyrsta Spútniknum var skotið
á braut umhverfis jörðu og
tveim mánuðum eftir að Sovét
ríkin framkvæmdu fyrstu
injúku lendingu geimfars á yf-
irborði tunglsins.
Tunghnötturinn LUNA-10 er
þrjár klukkustundir að fara um
hverfis tunglið. Þessi nýi geim
sigur Sovétríkjanna var til-
kynntur opinberlega er fundur
'hófst á flokks'þingi sovézka
kommúnistaflokksins í Moskvu
í morgun, og fulltrúar og gest-
ir, sem eru samtals um 5000
talsins, fbgnuðu fréttinni ákaft.
LUNA-10 sendi segulbandsupp
töku af „internasjónalnum" til
jarðar, og hlustuðu þingfulltrú-
ar á sönginn með sýnilegri
ánægju.
LUNA-10, sem er 245 kg á
þyngd, hlýddi nákvæmlega fyr-
irmælum, sem gefin voru ein-
hvers staðar í Sovétríkjunum
á sunnudagskvöldið, þegar
hemlaeldflaugarnar áttu að
fara í gang, og dró svo úr ferð
tunglhnattarins, að hann fór
ekki fram hjá tunglinu.
Má búast við, að Sovétríkin
hafi enn náð forskoti í kapp-
hlaupinu um að senda mannað
geimfar til tunglsins, en sovésk
ir vísindamenn eiga þó enn
eftir að láta tvö geimför mætr
ast úti í geiminum. Ekkert hef
ur verið birt, sem gæfi til
kynna, að myndatökuútbúnað-
urinn væri um borð í Lunu-10,
og er talið sennilegt, að að
þessu sinni hafi sovézkir vfs-
indamenn meiri áhuga á að
fá ýmsar upplýsingar um þyngd
arafl, hugsanlega útgeislun og
Framhald á bls. 22.
Brennandi olíuskipiS Olympic Hon-
oor. Olian á yfirborSí sjávarins log
ar glatt.
7 BRUNNU
TIL DAUÐA
NTB-Maiseille, mánudag.
Slökkviliðsmennirnir, sem gátu
sHikkt í olíuskipinu Olympic Hon-
onr í höfninni í Marseille í gær,
hafa aðeins fundið tvö lík
nm borð, en sjö fórust í brunan-
im. Er talið að hin fimm líkin
hafi brunnið til ösku vegna hit-
ans, og efna þeirra, sem dembt
var yfir brennandi skinjð til þess
að stökkva í því.
Framhald á bls. 23
Slökkviliðsmenn bera einn félaga sinn frá borðl, en hann særðist i ■•preng
ingu, er varð um borð í skipinu. Tver aðrir eru á leið upp i skipið.
Gagnrýai á ftjáls-
lynda listamenn á
23. þinginu eykst
NTB—Moskvn, niánudag.
23. flokksþing sovézka kommún
istaflokksins lauk í dag fyrsta
hluta starfs síns samtímis því,
sem margt benti til þess, að leið-
togarnir í Kreml ætli að taka enn
harðar á frjálslyndum stefnum
innan hinna ýmsu listgreina.
í dag voru á flokksþinginu síð
ustu umræður um skýrslu Leonid
Bresjnevs, leiðtoga flokksins, og
var hún síðan samþykkt sam-
hljóða sem grundvöllur að stefnu
flokksins í framtíðinni.
Fyrr í dag hélt Lev Kulidjanov
MIKIL ANDSTADA GEGN
SAIGONST JÓRN OG USA
í Suður-Víetnam, þar sem mótmælaaðgerðir hafa breiðst ört út
NTB—Saigon og Danang, manud.
ir Mótmælaaðgerðir gegn stjórn
herforingjanna í Saigon og Banda
ríkjamönnum í Suður-Víetnam
hafa sífellt færzt í aukana að und
anförnu, og í dag höfðu þær
breiðzt út um mestan hluta lands
ins. Víða var lögregla og herlið
notað til þess að dreifa mann-
fjöldanum, en þó ekki í norður-
hluta landsins, þar sem mótmælin
gegn Saigon-stjóm hafa verið hörð
nst.
ic Herforingjastjómin í Saigon
sendi í dag herfylki með flugvél
til Danang til að kveða niður mót
mælaaðgerðir, að því er áreiðan
legar heimildir sögðu seint í
kvöld. Segja heimildirnar, að her
menn þessir hafi lent fyrir utan
borgina í kvöld, og hafi bandarísk
ar flugvélar einnig verið notaðar
við flutningana. í Danang voru
aðrar herdeildir úr Suður-Víet-
namher — sem eru hliðhollir and
stæðingum herforingjastjórnarinn
ar — að loka vegum inn í borg-
ina, líklega til þess að stöðva
hina aðsendu hermenn.
Leiðtogi herforingja þeirra, sem
hafa völd í Saigon, Ngiuyen Cao
Ky, hershöfðingi, lýsti því yfir í
gær, að hann ætlaði sér að senda
herlið til Danang í norðurhluta
landsins til þess að „frelsa bofg-
ina úr höndum Víetcong“. Eins
og kunnugt er, er stærsta herstöð
Bandaríkjamanna í Danang, sem
er næststærsta borg Suður-Víet-
nam, með um 170.000 íbúa. Ky
sagði á blaðamannafundi í gær,
að mótmælin í Danang væru auð-
sjáanlega skipulögð af Víetcong.
Aðgerðir þessar hafa verið gerð
ar til þess að styðja kröfu um, að
borgaraleg stjórn fái völdin í land
inu og herföringjarnir láti af
stjórn. Þá fullyrti Ky að borgar
stjórinn í Danang hefði notað op
inbert fjármagn til þess að greiða
fólki fyrir að fara í mótmælagöng
ur. .Kvað hann borgarstjórann
verða skotinn: — Annað hvort
fellur stjórnin í Saigon, eða borg
arstjórinn í Danang verður skot-
inn, sagði hershöfðinginn.
Borgarstjórinn, Nguyen Can
Man, fullyrti í dag, að herforingj
amir á þessu svæði væm honum
hliðhollir. — Ky hefur þverskall-
azt gegn vilja fólksins, sagði hann
Framhald á bls. 23.
formaður sambands sovézkra kvik
myndamanna, ræðu, þar sem
hann gagnrýndi sýningu „verzlun-
ar-kvikmynda“, sem hafi lítið
„hugsjónafræðilegt" inntak. —
Sovézku kvikmyndahúsin hafa ver
ið og em enn, þýðingarmikill
menntunarþáttur, hvassasta vopn
ið, sem flokkurinn hefur í hug-
sjóna-vopnabúri sínu, sagði hann.
Áður höfðu margir aðrir full-
trúar kvartað yfir því, að ekki
væri nægilegt „hugsjónalegt“ inn
tak í kvikmyndum, leikritum og
skáldsögum.
Margir ræðumenn fóru fram á
nákvæmara val innflþttra kvik-
mynda. M.S. Solomentsev frá
flokksfélaginu í Rostov, krafðist
þess, að hver kvikmynd, sem sýnd
yrði, yrði að aðstoða við að
mennta fólk í þá átt, sem þjóð-
félagið teldi nauðsynlegt.
Gagnrýnin beindist þó aðallega
að mörgum . rithöfundum, einkum
þeim, sem frjálslyndir eru, og var
sagt, að þeir hefðu ekki fylgt
flokkslínunni nægilega. Þótt
Bresnjev hafi í aðalræðu sinni
rétt aðeins nefnt, að (lokksleið-
togarnir hefðu áhyggjur út af bók
menntunum, hafa margir þingfull-
trúar rætt mál þetta nánar og m.
a. gagnrýnt tvö bókmenntatíma-
rit.
Nokkrir ræðumenn hafa lagt til
að rithöfundar, sem ekki uppfylla
kröfur flokksins. ættu í staðinn
að eiga erfiðara með að gefa út
verk sín. Aðrir spurðu, hvernig
Framhald á bls. 23.
Wennerström kvartar yfir algjörri einangrun
NTB-Stokkhólmi, mánudag.
Stig Wennerström, sem hlaut
ævilangt fangelsi fyrir njósnir, j
hefur sent dómsmálaráðherra Sví
þjóðar bréf, þar sem hann kvart
ar yfir því, að sú algjöra einangr
i un, sem hann búi við, sé að eyði
leggja hann, líkamlega og andlega.
Wennerström tekur út refsingu
sína í Lángholmsfangelsinu í |
Stokkhólmi.
ströms væri, svaraði Kling, að
ekki væri hægt að neita honum
um að vinna í einrúmi, eða njóta
frítíma síns í einrúmi. Wenner-
Er Kling, dómsmálaráðherra. ström segir i bréfi sínu. að hann
var nýlega spurður að því í þing • hafi aldrei farið fram á þá al-
inu, hvernig ástand Wenner-1 gjöru einangrun, sem hann búi
nú við Margir aðrir fangar hafi
við og við boðizt til þess að tefla
við hann, en stjórnendur fangelsis
ins hafi bannað slíkt.
Hann segir einnig, að hreyfing
arleysið hafi leitt til svima.