Vísir - 24.08.1974, Side 4

4
Vlsir. Laugardagur 24. ágúst 1974.
Islenski dansfiokkurinn var einnig mjög hjartnæmur
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 112., 14. og 16. tbl. LögbirtingablaOs 1974 á
hluta i Hraunbæ 174, þingl. eign Karls Stefánssonar, fer
fram eftir kröfu Arna Guöjönssonar á eigninni sjálfri
þriöjudag 27. ágúst kl. 15.30.
Borgarfógetaembættiö i Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sein auglýst var i 81., 83. og 84. tbl. Lögbirtingablaðs 1973 á
liluta í Safamýri 38, þingl. eign Jóhanns Jónassonar, fer
fram eftir kröfu Bæjarsjóös Kópavogs á eigninni sjáifri
þriðjudag 27. ágúst 1974 kl. 13.30.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 12., 14. og 16. tbl. Lögbirtingabiaðs 1974 á
Langageröi 6, þingl. eign Guömundar Halldórssonar, fer
fram eftir kröfu Guöjóns Steingrimssonar hrl. og Veö-
deildar Landsbankans á eigninni sjálfri þriöjudag 27.
ágúst 1974, kl. 13.00.
Borgarfógetaembættiö í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 87. 88. og 90. tbl. Lögbirtingablaðs 1973 á
Laugalæk 2-8, þingl. eign Ragnars Ólafssonar o. fl„ fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar í Reykjavik á eigninni
sjálfri miövikudag 28. ágúst 1974 kl. 15.00.
Borgarfógetaembættið I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 12., 14. og 16. tbl. Lögbirtingablaös 1974 á
Selásbletti 9, þingl. eign Sigurlaugar Asgeirsdóttur, fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar i Reykjavik á eigninni
sjáifri þriðjudag 27. ágúst 1974 kl. 11.30.
Borgarfógetaembættiö i Reykjavik.
Frosin arfleifð
„Frosin arfleifð”,
nefnist grein, sem ný-
lega birtist i brezka
blaðinu Guardian. Hinn
kunni listagagnrýnandi
Christopher Ford, skrif-
ar þar um Listahátiðina
nýafstöðnu i Reykjavik.
Greinin fer hér á eftir
örlitið stytt.
„Ef listahátiðin i Reykjavík I ár
afrekaði ekkert annað (sem hún
þó ekki gerði) þá olli hún listfræð-
inni miklum "vanda. bað hefði
engan bætt að bjóða upp á slav-
neskar eftirlikingar á Stravinsky,
Schoenberg og Mahler. Við feng-
um hins vegar að heyra slika
„nútimatónlist”, að hinir frjó-
sömu meistarar tuttugustu aldar-
innar, hefðu allt eins vel aldrei
stigið fæti á þessa jörð. Vanda-
málið náði þó sinu hámarki með
Þrymskviðu, fyrstu Islenzku
óperunni, sem frumsýnd er' i
Þjóðleikhúsinu. Mikið stykki eftir
Jón Asgeirsson, byggt á fornum
kveðskap.
Verkið vakti mikla hrifningu-.
Flytjendum likaði það, þótt I
Bretlandi sé slikt vafasamur
mælikvaröi. Ahorfendurnir yfir-
fylltu húsið og fögnuðu verkinu. A
eftir var það með nokkrum virðu-
leika nefnt bylting I Islenzkri
listasögu. Hvað er þá vesæll út-
lendingurinn að segja, að honum
hafi þótt verkið hræðilegt og langt
á eftir frá tæknilegu sjónarmiði?
Maður gæti reynt að forðast
uppnám með þvi að halda þvi
fram, að það sé verk samtiðar-
manna. Stjórnandinn, sem er
ekki meira en 46 ára, var þarna
sjálfur mættur og stjórnaði.
Maður reynir að flokka verkið
sem þjóðaróperu, en það sem
kom i veg fyrir slikt, voru fögur
norsk þjóðlög, sem flutt voru á
listahátiðinni af norska parinu
Knut og Hanne-Kjersti Buen og
sýndu glögglega þá dýpt, sem
hæfir slikri gerð tónlistar.
%
Má vera, að einhvern tima hafi
verið sá timi, að hægt var að
semja eða setja saman mikla
óperu úr litt flóknum keðjum af
þjóðlögum. Fyrir flest okkar
hefur þó listsköpun gildi og jafn-
framt sannleiksgildi fyrir sam-
timann. A vissum sviðum eiga
íslendingar sér listhefð, mest i
bókmenntum og lengra aftur i
fortiðinni einnig i beina-og viðar-
útskurði. Slikt er stórkostlegt
fyrir svona smáþjóð. En engin
fortið er svo stórkostleg, að hægt
sé að lifa á henni að eilifu og eigna
sér sifellt hinn stóra eiginleika,
sköpunargáfuna.
Það var boðið upp á meira af
islenzkri tónlist af sama brunni,
en til allrar hamingju var ekki öll
innlenda framleiðslan svo
hryggileg. Samleikur á óbó og
klarinett, eftir Fjölni Stefánsson,
var uppistaðan i nokkrum kamm-
ertónleikum, sem haldnir voru I
nýju listasafni (Kjarvalsstööum).
Slikur samleikur á heima i
fremstu röð og bar með sér meira
andriki og sköpunargleði á nokkr-
um minútum en öll óperan. Það
var boðið upp á aðra dásamlega
hluti fyrir utan tónlistina og þar
ber hæst mikla og vel undirbúna
sýningu, sem nefndist „Islenzk
myndlist i 1100 ár”. Bergmál sög-
unnar virtist felast i litlu
brons-likneski frá 1100 af Þór með
hamarinn sinn, glæsilegu drykkj-
arhorni (að hluta til dönsku) og
fjórtándu aldar kross úr birki.
Þetta er svo sannarlega alþýðu-
list, einkennandi fyrir sinn tima
og sinn stað.
íslenzki dansflokkurinn var
einnig mjög hjartnæmur. Hér á
ballettinn sé varla nokkra for--
sögu, þau eru að reyna að skapa
grundvöllinn. Alan Carter hefur
verið skipaður stjórnandi ball-
ettsins. Alan er Lundúnabúi, sm
eitt sinn var þekktur dansari hjá
þeim ballett, sem nú myndar
Konunglega ballettinn, en siðar
dansstjóri i hálfri tylft landa.
Kunnur gagnrýn-
andi Christopher
Ford fjallar um
listahátíðina
í Reykjavík
Einn meðlimur flokksins er 21
árs tónskáld, Askell Másson, sem
er að mestu sjálflærður og hefur
áður komið nálægt trommuleik og
jazztónlist. Dagskrá dansflokks-
ins, sem er hin fyrsta, sem flokk-
urinn hefur flutt, siðan hann hlaut
opinbera viðurkenningu, hófst á
„Höfuðskepnunum” eftir Askel,
sterkt verk, dansað við tónlist af
segulbandi. Sjálfur var höfundur?
inn klæddur sem æðstiprestur og
lék á trommur á sviðinu.
Hinir frægu erlendu gestir
færðu með sér nýtt viðhorf.
Barenboim lék Chopin, og
Lundúnarsinfónian flutti tvær
hörmulega venjulegar dagskrár,
sem innihéldu ekki einn einasta
tón af brezkri tónlist. Þetta var
réttlætt á þann hátt, að allt annað
hefði útheimt of dýran og langan
æfingartima. Hvað sem öðru leið.
fengu Islendingarnir þarna að
kynnast sigildri efnisskrá, sem
leikin var á sinn eina rétta hátt, á
hátt, sem þeir vanalega heyra
aðeins á hljómplötum. Ashkenazy
lék þriðja pianó konsert Rach-
maninovs og Zuckerman fiðlu
konsert eftir Mendelson. Hvort
tveggja mjög lifandi flutningur.
Lundúnarsinfónian var ekki
upp á sitt bezta. Það sakar engan
okkar að frétta, að hún er aðeins
mennsk. Eins og málin horfðu
við, höföu of margir af meðlimum
hljómsveitarinnar sig i frammi.
Hljómsveitin átti i miklum erfið-
leikum með hljómburðinn i
iþróttahöllinni, þar sem skákein-
vigið átti sér stað. Previn á æf-
ingu: „Woodwind er of hár, ah?”
Rödd úr salnum: „1 raun og veru
heyrist ekki i neinu nema pianó-
inu”: Previn: „Takið helzt bara
ekkert mark á þvi, sem ég hef
verið að segja.”
1 fimmtu sinfóniu Prokofievs,
þróaðsta tilleggi Lundúnasinfóni-
unnar, og verki, sem stendur og
fellur með dramatiskum gæðum
verksins, heyrðist illa i öllum
sameinaða trumbuslættinum úti I
sal.
Glaðværð Previns geröi einnig
kvöldið mjög ánægjulegt með
þeim. Cleo Laine og John Dank-
worth. Hann hafði, að eigin sögn,
ekki leikið jazz nema einu sinni
áður fyrir 11 árum, og vildi nú
„hörfa til baka á skjótan hútt”.
Hann var stórkostlegur þarna um
kvöldið, slagaði jafnvel hátt upp I
persónuleika Laine. „Við vinnum
lika lengur en þið hjá Lundúna-
sinfóniunni”, sagði Dankworth i
hljóðnemann, þegar leið að lok-
um. „Þiö fáið lika betur borgað”,
heyrðist samstundis frá pianóinu.
Lokatónleikarnir gáfu erlendu
gestunum kost á að heyra nokkuð
nýtt. Það var þegar Ashkenazy
stjórnaði Sinfóniuhljómsveit Is-
lands. Ashkenazy tók hlutverk
sitt mjög alvarlega og vill ekki
vikka verksvið sitt, fyrr en hann
hefur náð þeirri tækni,. að hann
nær algjörri stjórn. Hann er örv-
andi stjórnandi og hann blés Sin-
fóniu hljómsveit íslands inn hlýja
rómantiska og einkennandi túlk-
un á áttundu sinfóniu Dvoraks. A
eftir söng Renata Tebaldi átta
ariur og helminginn af þeim varð
hún að endurtaka. Þótt sleppt sé
öllu tónlistarhjali, var hún mjög
hjartnæm og á allan hátt stór-
fengleg kona.
Ef einhver tónn hefur hljómað
gegnum alla listahátiðina, þá var
það norrænn tónn. Ég komst ekki
i tæka tið til að verða fyrir þeirri
óvenjulegu reynslu Englendings
að horfa á rússneskt leikrit leikið
á sænsku á tslandi. Flutningur
Konunglega leikhússins, Dramat-
en á Vanya frænda, var mjög
lofaður. Einnig var sýning á nor-
rænum vefnaði, þar sem þjóð-
legur hugarburður hafði þróazt út
i tæknilega snilld. Finnski bass-
inn Martti Talvela lás upp.
Ashkenazy, sem enn er driff jöð-
ur listahátiðarinnar útskýrir:
„Við einbeitum okkur að háþró-
uðum tónlistarflutningi.” „Aðrar
hátiðir eru mun aðgengilegri”,
segir Previn. „Island er langt frá
öllu,” en hver sú hátið, sem getur
boðið upp á listamenn eins og þá,
sem hér er boðið upp á, byggir á
ágætum grunni. Margar listahá-
tiðir myndu gefa, hvað sem er, til
að geta boðið upp á slikt úrval.”
Ekki nema mjög lausleg drög
hafa verið lögð að næstu hátið
1976. Það stafar af þvi, að nýja
hátiðarnefndin verður ekki skip-
uð fyrr en þessi siðasta hefur gert
upp kassann, sem bendir nú til
hinnar venjulegu skriffinnsku.
Það, sem hátiðin þarf nú, er
ferskur straumur af tuttugustu
aldar tónlist. Hressilegur
flutningur á „Pierrot Lunaire”
gæti kveðið Þrymsdrauginn end-
anlega niður.
„Hvað er þá vesæll útlendingur að segja, að honum hafi þótt verkið hræðilegt og langt á eftir frá tækni-
legu sjónarmiði?” Myndin er úr Þrymskviðu Jóns Asgeirssonar.