Tíminn - 21.05.1966, Blaðsíða 11

LAUGARDAGtm 21. maí 1966
n
TÍMINN
ASalskipulag Reykjavíkur 1962—83 gerir ráS tyrir því, aS Egilsgata sveigi beint á Flóka-
götu. Eins og myndin hér aS ofan ber meS sér, er sá galli á þessu máli, aS Domus Med-
ica, sem enn er ekki lokiS aS byggja, stendur út í fyrirhugaSa Egilsgötu eftir breytinguna.
Sést jietta glöggt á myndinni, sem tekin er á Flókagötu, beint úr götumynninu viS Snorra-
-tgaut. í horninu til vinstrí er svo felldur inn hluti af uppdrætti aSalskipulagsins, sem sýn-
ifr hvernig breytingin er fyrirhuguS. MeSferSin á Domus Medica sýnir, hvernig íhaldinu
hefur farnazt í skipulagsmálum. íhaldiS getur ekki kennt því um, aS Domús Medica sé orS-
iS 20 ára.
Frjálsíþróttanámskeið Ármanns
Frjálsfþróttadcild Ármanns, hef
ákvcðið aS stofna til námskeiðs
í frjálsnm íþróttnm á svæði félags-
ins við Sigtún.
Námskeið þetta er fyrir byrj-
endnr og verðnr kennt á mánn-
dögnm, miðvikudögnm og fimmtn
dögnm frá kL 20,00 tfl 31,00.
Aðalkennari verður Jóhannes
Sæmnndsson, sem stnndað hefnr
nám í Bandaríkjunum síðustu 4
árm. Námskeið þetta verður fyrir
pilta 13 ára og eldri og verður
kennt í öllum greinum frjáisra
fþrótta, köstum, stökkum og hlaup
um. Jóhannesi til aðstoðar verða
margir af beztu íþróttamönnum
félagsins og má því búast við, að
námskeið þetta verði sérstaklega
árangursríkt og skemmtilegt.
Aðstaeður til iðkana á frjálsum
íþróttum eru mjög góðar á félags-
svæðinu og vill deildin vekja at-
hygli allra ungra íþróttamanna á
þessu einstæða tækifæri, til þess
að þjálfa undir stjórn svo góðs
kennara sem Jóhannes er. Jafn-
framt bendir deildin þeim íþrótta
mönnum í félaginu, sem æft hafa
aðrar greinar yfir veturinn, á
þetta ágæta tækifæri til að halda
áfram þjálfun, eftir að vetrarstarfi
þeirra er lokið.
Námskeiðið stendur yfir í einn
mánuð og lýkur því með innan-
félagsmóti, fyrir alla þátttakend-
ur.
Frjálsíþróttadeild Ármanns.
Bolinder-Munktell ráöstefna
KT—Reykjavik, föstudag.
Að undanfömu hefur farið fram
hér á landi ráðstefna fulltrúa Bol-
inder-Munktell á Norðurlöndum,
en eins og vitað er, er það fyrir
tæki dótturfyrirtæki Volvo og
einn af stærstu framleiðendum
þungavinnuvéla í heimi. Blaða-
mönnum gafst í gær tækifæri að
ræða stuttlega við sölustjóra verk
smiðjanna á Norðurlöndum og var
Gunnar Ásgeirsssonar, umboðsmað
ur fyrirtækisins einnig viðstaddur.
Á þessum fundi kom m. a.
fram, að Bolinder-Munktell er
fjórði stærsti framleiðandi alls-
konar þungavinnuvéla í heimi. Hef
ur fyrirtækið þó aðallega lagt
áherzlu á minni gerðir þungavinnu
véla, svo sem ámokstursskóflna
og veghefla og sagði sölustjórinn,
Högberg, að í þeirri framleiðslu
væru þeir bjartsýnir um að ná
stærstu fyrirtækjunum. Mikil eftir
spurn væri nú eftir vélum frá
B.—M. og hefði komið fram á
ráðstefnunni að nauðsynlegt væri
auka framleiðsluna að mun til
þess að anna eftirspurn, sem færi
hraðvaandi.
Þá sagði Högberg, að fslanding
ar væru góðir viðskiptavinir fyrir
tækisins, en segja mætti, að helm
ingur þeirra veghefla, sem keypt
r hefðu verið til landsins á und
anfömum árum væru af gerðinni
Bolinder-Munktell.
Að lokum sagði sölustjórinn, að
það hefði verið meginstefna fyrir
tækisins á undanförnum árum að
gera viðskiptavini ánægða, svo
ánægða. að þeir kæmu aft.ir ef
þá vantaði fleiri stórvirk ' innu-
tæki.
LANDIÐ OG
BÓNDINN
Hlunnindi
t>ó að höfuðbúgreinamar hafi
jafnan verið fáar hér á iandi,
hefur margt orðið til búdrýg-
inda, bæði fyrr og síðar. Mjög
hefur það þó verið misjafnt
eftir jörðum, sumum fylgdu
sitórfelld hlunnindi til lands og
sjávar, en öðrum lítil eða eng
in. Hlunnindajarðimar voru
löngum eftirsóttar og komust
oftast í eigu höfðingjaætta og
stóreignamanna.
Áður var allt talið til hlunn
inda á einni jörð, sem orðið
gat til að auðvelda lífsafkom-
una fram yfir gras og gras-
nytjar, það er slægjur og beit.
Upptalning hlunninda sýnir,
hvemig allt, sem til bjargar gat
orðið, var nýtt, oft með mikilli
vinnu og töluverðu harðræði,
svo að oft var ekki heiglum
hent að sækja þá björg í bú,
sem hlunnindi veitu.
Svo að enn sé vitnað í llall-
dór Kiljan Laxness skal hér
upptekin lýsiug Jóns Hreggviðs
sonar á auðæfum Snæfríðar ís-
landssólar, eins og hún er í
leikritiími, og getur vart að
finna skáldlegri lýsingu á ís-
lenzkum hlunnindum. Jón seg
ir efitir að hafa talið hána eiga
meiri peninga en nokkum kven
mann í Danmörku: „Hún á
ön höfuðból landsins og hjá-
leigumar með, hvort sem henni
tekst að stela þeim
aftur frá kónginum eða ekki;
kkógarjarðir og laxár, kona;
rekajarðir þar sem ein júferta
dygði til að byggja upp Mikla
garð, ef maður ætti sög; flæði
engi og starmýrar; afrétti með
fiskivötnum og beitilöndum
upp í jökla; varpeyjar úti í
hafsauga ,þar sem þú veður
æðardúninn , hné, kona, iðandi
fuglabjörg þverhnýpt í sjó, þar
sem heyra má glaðan sigmann
bölva niðri á sextugu á Jóns-
messunótt. Og þó er þetta
minnst af öllu sem hún á . .
Og þannig litu auðæfin út í
augum Jóns gamla Hreggviðs
sonar frá Rein.
Og margt fleira má til hlunn
inda telja og yrði það langur
listi ,ef allt væri tínt til. Fróð
legt er að fletta jarðabók Áma
Magnússonar og Páls Vídalíns,
þeir hafa spurt um allt, sem
til hlunninda getur talizt við
eina jörð, og jafn greinilegt er,
að svörin eru jafnan á þann
veg, að sem minnst er gert úr
og allt talið fara rýmandi.
Hér skulu nokkur hlunnindi
nefnd, tekin af handahófi úr
lýsingum ýmissa jarða.
Gróðumytjar: Skógur til raft
viðar, til kolagerðar, til eldi-
viðar. Víðirif til eldiviðar og
rifhrís. Grasatekja, hvann-
tekja, og sölvataka. Melskurð
ur, fjörugrös og þang til elding
ar. Og svo stunga, torf og reið
ingsrista og móskurður. Veiði
skapur: Selveiði af látrasel og
vöðusel útræði almennt, silungs
veiði í ám og vötnum, laxveiði
og hrognikelsi auk lundatekju,
súlnaveiði og fulgaveiði margs
konar í eyjum, björgum og á
sjó. Rjúpnaveiði, gæsir og álft
ir oft á landi.
Eggver af öndum og æðar-
fugli o. fl. dúntekja. Nefnd er
ýmist rekavon eða trjáreki og
allt er morviði af reka. Og
skulu nú rúimsins vegna ekki
fleiri dæmi tekin.
Mörg þessara hlunninda eru
ekki lengur nýtt, og verða
sjálfsagt aldrei fraimar, en önn
ur kunna í framtíðinni að verða
enn verðmætari, ýmist vegna
„sport“-tízku eða beint sem
auka- eða aðalbúgreinar. Mörg
þeirra má auka og bæta með
beinni eða óbeinni ræktun og
aðhlynningu. Þar er mikið verk
efni fyrir tilraunir og náttúru-
rannsóknir. Til dæmis má takaí
fiskirækt margs konar: Laxa-’
eldi með íslenzkum laxi og
hugsanlega með innflutningi
nýrra laxategunda, svo sem
bleiklax o. fl. Silungsrækt i
ám, vötnum eða sérstökum eld-
islónum, er ekki síður vænleg
en laxaeldi, en um hana hefur
minna verið rætt.
Æðarvarp má auka með að-
hlynningu og e. t. v. líka með
útnngun og uppeldi á ungum.
Með það hafa aðeins verið gerð
ar tilraunir, sem að vísu heppn
uðust ekki, en sjálfsagt má
finna lausn á þeim vandkvæð
um, sem þar komu fram.
Bretar unga út fasanaeggjum
og sleppa ungunum í veiðilönd
in. Hvernig væri að auka
rjúpnastofninn þannig og selja
svo skotleyfi, þar sem greitt
væri fyrir hvern skotinn fugl
eins og erlendis tíðkast?
Þann sama hátt mætti og
hafa á veiðileyfum til gæsa-
skyttna, sem óimar vilja bana
þessum ,,'gróðurvörgum'‘, sem
mikinn skaða gera á nýrækt
um bæði vor og haust og á
komi og kálökrum. Þá fengju
bændur að nokkru bættan skað
ann, sem þær valda. Engin
ástæða er að ala hér gæsir tug
þúsundum saman fyrir veiði-
menn suður á Bretlandseyjum
Þannig mætti lengi bolla-
leggja og sjálfsagt finna upp
ný hlunnindi og nýjar búgrein-
ar. En höfuðreglan verður að
vera sú, að hlunnindin fylgi
ávallt jörðunum, en séu aldrei
skilin frá þeim. Öðrum á ekki
að líðast að fleyta rjómann of
an af. Þeir, sem hafa það að
aðalstarfi að yrkja landið, eiga
að njóta allra gæða þess.
Jónas Jónsson.
Munið x-B